Δανειστές

Καταδολίευση δανειστών στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

17-6-2008

Η καταδολίευση δανειστών αποτελεί ποινικό αδίκημα στην Ελλάδα και τιμωρείται από το νόμο με φυλάκιση έως δύο έτη. Τι σημαίνει όμως καταδολίευση δανειστών;
Το έγκλημα αυτό συνίσταται στην εξαπάτηση των δανειστών του δράστου, ότι αυτός [ο δράστης] δεν έχει περιουσία, από την οποία να μπορέσουν οι δανειστές του να λάβουν όσα τους οφείλει ο οφειλέτης – δράστης.
Το εν λόγω έγκλημα τελείται συνήθως με την μεταβίβαση προς τρίτους περιουσιακών στοιχείων, που ο οφειλέτης έχει στο όνομά του, ώστε οι δανειστές να μην εξεύρουν περιουσία να ικανοποιηθούν. Η μεταβίβαση γίνεται συνήθως είτε εικονικώς, είτε με αντάλλαγμα πολύ χαμηλότερο του πραγματικού, ώστε η περιουσία του οφειλέτου – δράστου να μην επαρκεί για να πληρωθούν οι δανειστές.
Συμβαίνει πολλές φορές κάποιος που οφείλει χρήματα, όταν ο κλοιός σφίγγει από τους δανειστές του, όταν δηλ. αυτοί έχουν βγάλει δικαστικές αποφάσεις που είναι ήδη τελεσίδικες, αυτός να προσπαθεί να μεταβιβάσει σε τρίτους, συχνά δε σε πρόσωπα συγγενικά ή φιλικά, ακίνητα ή άλλα περιουσιακά του στοιχεία, ώστε να ματαιώσει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων εναντίον του, εφόσον θα στερείται αξιοχρέου περιουσίας.
Εκείνος ο οποίος ζημιώνεται από την διάπραξη του αδικήματος της καταδολιεύσεως δανειστών πρέπει να υποβάλει έγκληση, (αυτό που ο κόσμος αποκαλεί μήνυση), εντός τριών μηνών από τότε που έμαθε ότι τελέσθηκε το αδίκημα. Χωρίς την υποβολή εγκλήσεως από τον ζημιωθέντα που έχει έννομο συμφέρον, δεν μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη κατά του δράστου.
Στην υπ’ αριθ. 123/2007 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση, στην οποία ο οφειλέτης όφειλε χρήματα από δύο επιταγές που είχε εκδόσει και οι οποίες είχαν αποδειχθεί ακάλυπτες. Λίγο αργότερα ο οφειλέτης προέβη σε δύο συμβολαιογραφικές πράξεις, που αφορούσαν ακίνητά του.
Αφενός, παραιτήθηκε από την επικαρπία που είχε σε ένα ακίνητο, υπέρ της ανηλίκου μάλιστα θυγατρός του. Ο οφειλέτης είχε κρατήσει την επικαρπία ενός ακινήτου, είχε δε δώσει την ψιλή κυριότητα στην ανήλικη κόρη του. Όταν είδε ότι από τις ακάλυπτες επιταγές σύντομα θα έπρεπε να πληρώσει δικαστικές αποφάσεις εις βάρος του, αυτός παραιτήθηκε της επικαρπίας, με αποτέλεσμα η ανήλικη θυγατέρα του να αποκτήσει την πλήρη κυριότητα του ακινήτου, ενώ προφανώς αυτή δεν ήταν η πραγματική βούληση του πατέρα – οφειλέτη, το έκανε όμως για να αποφύγει τους δανειστές του, δηλ. να μην του κατάσχουν την επικαρπία.
Αφετέρου, ο ίδιος οφειλέτης μεταβίβασε λόω πωλήσεως σε τρίτον το 12,5% οικοδομής που κατείχε σε καλό σημείο της Θεσσαλονίκης. Η πώληση του ποσοστού αυτού έγινε έναντι μόνο 35 εκατομμυρίων δρχ. (το έτος 1999), ενώ η πραγματική αγοραία αξία του ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Με αυτά τα πραγματικά περιστατικά, τόσο το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, όσο και ο Άρειος Πάγος έκριναν ότι ο οφειλέτης είχε διαπράξει το έγκλημα της καταδολιεύσεως δανειστών, αφού απαλλοτρίωσε την περιουσία του μεταβιβάζοντάς την σε τρίτους, από δόλο, δηλ. με σκοπό να μην μπορούν να εξεύρουν περιουσία του οι δανειστές του από τις ακάλυπτες επιταγές.
Για την πράξη του αυτή το Δικαστήριο της Θεσσαλονίκης τον κατεδίκασε σε φυλάκιση 12 μηνών, ποινή που επεκύρωσε ο Άρειος Πάγος, απορρίπτοντας την αναίρεση που ο καταδικασθείς ήσκησε στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας.

. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr