Δεδικασμένο αλλοδαπής αποφάσεως στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*17-5-2008

Μία δικαστική απόφαση που έχει εκδοθεί από δικαστήριο άλλης χώρας, μπορεί να ισχύσει στην Ελλάδα, εφόσον πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Το ελληνικό δίκαιο προβλέπει διαδικασία σύμφωνα με την οποία υποβάλλουμε μία ξένη απόφαση σε ελληνικό δικαστήριο, μαζί με επίσημη μετάφραση και πιστοποιητικό του ξένου δικαστηρίου ότι η απόφαση είναι τελεσίδικη και το ελληνικό δικαστήριο την κηρύσσει εκτελεστή και στην Ελλάδα.
Υπάρχουν όμως και δίκες στην Ελλάδα που δεν έχουν αντικείμενό τους αυτήν καθ’ εαυτήν την κήρυξη της εκτελεστότητας της αλλοδαπής αποφάσεως, αλλά απλώς χρειάζονται να λάβουν ως δεδομένο το αποτέλεσμα της αλλοδαπής αποφάσεως, ώστε να προχωρήσουν στην εκδίκαση άλλης υποθέσεως στην Ελλάδα, που έχει ως βάση της το θέμα της αλλοδαπής αποφάσεως.
Ο Άρειος Πάγος, στην υπ΄αριθ. 1255/2006 απόφασή του, έκρινε μία υπόθεση, στην οποία έπαιζε ρόλο εάν κάποιος άνδρας είχε ή όχι αναγνωρισθεί από δικαστήριο των ΗΠΑ ότι ήταν ο πατέρας ενός παιδιού. Το θέμα που απασχόλησε τον Άρειο Πάγο ήταν εάν η απόφαση του δικαστηρίου της Μασσαχουσέτης των ΗΠΑ είχε ισχύ δεδικασμένου κατά το δίκαιο των ΗΠΑ, ώστε να ληφθεί υπόψιν και από το ελληνικό δικαστήριο.
Ο Άρειος Πάγος διέλαβε στην απόφασή του ότι για να έχει ισχύ δεδικασμένου μία αλλοδαπή δικαστική απόφαση, πρέπει να αποτελεί δεδικασμένο και στον χώρα όπου εκδόθηκε, (εν προκειμένω, στις ΗΠΑ), η υπόθεση κατά το ελληνικό δίκαιο να υπαγόταν στην δικαιοδοσία του κράτους στο οποίο ανήκει το αλλοδαπό δικαστήριο και ο διάδικος που νικήθηκε στην αλλοδαπή δίκη να μην στερήθηκε του δικαιώματός του υπερασπίσεως και γενικώς συμμετοχής στη δίκη.
Η υπόθεση ενώπιον του δικαστηρίου της Μασσαχουσέτης των ΗΠΑ αφορούσε κατηγορία εις βάρος του άνδρα, ότι ήταν ο πατέρας ενός παιδιού που είχε γεννηθεί χωρίς γάμο του άνδρα με την μητέρα του παιδιού. Η δίκη αυτή ήταν ποινική, δηλ. θα επεφύλασσε ποινή φυλακίσεως για να άνδρα, εάν αυτός κρινόταν ένοχος, αλλά είχε και αστικές προεκτάσεις κατά το ελληνικό δίκαιο, αφού θα έκρινε το εάν ο άνδρας αυτός θα αναγνωριζόταν ως πατέρας του παιδιού ή όχι.
Η απόφαση του δικαστηρίου των ΗΠΑ έκρινε ότι ο άνδρας ήταν τελικώς ο πατέρας του παιδιού, επομένως αυτός εκηρύχθη ένοχος και του επεβλήθη ποινή με αναστολή. Σημειώνεται ότι η πατρότητα τέκνου χωρίς γάμο του πατρός με την μητέρα, αποτελούσε έως το 1986 ποινικό αδίκημα κατά το δίκαιο της Πολιτείας της Μασσαχουσέτης.
Κατά της αποφάσεως αυτής ο άνδρας δεν ήσκησε έφεση, επομένως η απόφαση κατέστη, κατά την ελληνική νομική ορολογία, οριστική και τελεσίδικη, δηλ. final and conclusive κατά την ορολογία του δικαίου των ΗΠΑ.
Επίσης, αφού ο άνδρας δεν προσέβαλε με ένδικο μέσο την καταδικαστική γι’ αυτόν απόφαση μέχρι και τον θάνατό του το 1998, η απόφαση θεωρείται και αμετάκλητη κατά το ελληνικό δίκαιο.
Σημειώνεται επίσης ότι στην Ελλάδα, μόνο αποφάσεις πολιτικών αλλοδαπών δικαστηρίων μπορούν να μεταφερθούν στην ελληνική έννομη τάξη. Ωστόσο, εάν μία ξένη χώρα ονομάζει ένα δικαστήριό της ως ποινικό (criminal), αλλά οι αποφάσεις του περιλαμβάνουν και θέματα που κατά το ελληνικό δίκαιο είναι ιδιωτικής, αστικής (και όχι ποινικής) φύσεως, τότε ουδέν πρόβλημα υφίσταται ώστε η αλλοδαπή αυτή απόφαση του ποινικού δικαστηρίου να ισχύσει και στην Ελλάδα, στο μέτρο που αφορά αστικά δικαιώματα.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Άρειος Πάγος στην εν λόγω υπόθεση, έκρινε ότι η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου των ΗΠΑ, που έκρινε την σχέση γονέα και τέκνου και την αναγνώριση της πατρότητος τέκνου από άνδρα που δεν είχε νυμφευθεί την μητέρα του παιδιού, μπορεί να έχει ισχύ δεδικασμένου στην Ελλάδα και να ληφθεί υπόψιν σε δίκη ενώπιον ελληνικού δικαστηρίου.

. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr