Αρκούν τα συμβόλαια για την προστασία το ακινήτου μου;

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 1η Δεκεμβρίου 2013. Περίπτωση 1η. Ομογενής από την Μελβούρνη της Αυστραλίας αγόρασε το έτος 1990 οικόπεδο στην Σπάρτη, γενέτειρα του πατέρα του. Η αγορά έγινε όπως λέει ο νόμος, ανέθεσε σε δικηγόρο να ελέγξει αν οι τίτλοι του πωλητή ήταν εντάξει και ευρέθησαν απολύτως σωστοί, πλήρωσε φόρους και τέλη, ήρθε στην Ελλάδα και υπέγραψε το συμβόλαιο αγοράς στον συμβολαιογράφο, τον οποίο και πλήρωσε, κατέβαλε βεβαίως και ολόκληρο το συμφωνηθέν ποσό (τίμημα) στον πωλητή, ενώ πλήρωσε και για την μεταγραφή του συμβολαίου στο υποθηκοφυλακείο. Από το 1990 όμως μέχρι σήμερα, λόγω κάποιων θεμάτων υγείας που είχε στην Αυστραλία, δεν έχει ποτέ ξαναδεί το οικόπεδό του στην Σπάρτη, ούτε έχει στείλει κάποιον συγγενή ή φίλο να δει επί τόπου αν το οικόπεδο παραμένει όπως το ήξερε, ή αν κάποιος το έχει καταπατήσει. Μπορεί να είναι σίγουρος ότι σήμερα, το 2013, μπορεί να χτίσει ή να πουλήσει το οικόπεδό του; Περίπτωση 2η. Ομογενής από τον Καναδά κληρονομεί το 2011 από την θεία του οικοδομήσιμα παραθαλάσσια αγροτεμάχια στον Μούδρο της Λήμνου. Αποστέλλει πληρεξούσιο σε δικηγόρο στην Ελλάδα, πληρώνει φόρο κληρονομίας, κάνει όλα τα χαρτιά όπως πρέπει, δίνει εντολή να συνταχθούν τα αρτιότερα τοπογραφικά από τοπογράφο - μηχανικό με συντεταγμένες και κάθε άλλο σύγχρονο σύστημα εντοπισμού των αγροτεμαχίων και μεταγράφει την αποδοχή κληρονομίας στο υποθηκοφυλακείο. Αν μετά από είκοσι χρόνια δεν έχει εμφανισθεί στην Λήμνο και για να επιβλέψει τα αγροτεμάχιά του, είναι σίγουρο ότι θα μπορεί να τα εκμεταλλευθεί; Θα πίστευε κάποιος ότι η απάντηση στα δύο αυτά ερωτήματα είναι καταφατική. Αφού και στις δύο περιτπώσεις έγιναν τα συμβόλαια όπως λέει ο νόμος, πληρώθηκαν φόροι, δικηγόροι ήλεγξαν τους τίτλους, συμβολαιογράφοι έκαναν τα συμβόλαια και αυτά μεταγράφηκαν στο υποθηκοφυλακείο ή στο κτηματολόγιο, δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, ακόμα και αν περάσουν πολλά χρόνια, για να εξακολουθούν οι κύριοι των ακινήτων να τα έχουν δικά τους και να μπορούν να τα χτίσουν, να τα πουλήσουν ή να τα εκμεταλλευθούν με κάθε άλλο τρόπο. Η πραγματικότητα ωστόσο, ιδίως στην Ελλάδα, είναι διαφορετική. Τα συμβόλαια αγοράς, γονικής παροχής, δωρεάς ή αποδοχής κληρονομιάς είναι αναγκαία για να αποκτήσει κάποιος ένα ακίνητο. Δεν είναι όμως αρκετά, εάν αυτός που απέκτησε το ακίνητο, δεν ενδιαφερθεί για την τύχη του τα επόμενα χρόνια. Αν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου είναι τυχερός και παρά την δική του αμέλεια να επιβλέψει το ακίνητό του, δεν παρουσιασθεί κάποιος άλλος να το καταπατήσει, τότε ο κύριος του ακινήτου, έστω κι αν περάσουν είκοσι και παραπάνω χρόνια, θα μπορέσει όταν το θυμηθεί, να πουλήσει ή να εκμεταλλευθεί το ακίνητο που είχε αγοράσει ή κληρονομήσει παλιά. Αν όμως έχει την ατυχία ο κακός γείτονας, ένας αναξιόπιστος συγγενής, ή ένας αετονύχης καταπατητής να αντιληφθεί την μακροχρόνια απουσία του πραγματικού ιδιοκτήτη στο εξωτερικό και την έλλειψη επίβλεψης του ακινήτου, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ο ξένος και μη δικαιούχος να εισέλθει στο "παρατημένο" ακίνητο, να ενεργήσει αυτός πράξεις νομής, δηλ. να το περιφράξει, να το φυτέψει, να το καλλιεργήσει, να χτίσει και γενικώς να το εκμεταλλευθεί, εμφανιζόμενος ως κύριος αυτού για πάνω από είκοσι χρόνια, με αποτέλεσμα το ακίνητο να γίνει δικό του, με την σφραγίδα του νόμου και των δικαστηρίων. Ο νόμος στην Ελλάδα λέει ότι εκτός από την πρώτη υποχρέωση του ιδιοκτήτη ακινήτου να το αγοράσει με συμβόλαιο και να πληρώσει τίμημα, υπάρχει και μία δεύτερη υποχρέωση. Πρέπει κατά την πάροδο του χρόνου συνεχώς να το επιβλέπει, να το περιφράσσει, να το προσέχει, να το δηλώνει στην εφορία, στο κτηματολόγιο και σε κάθε νέα υπηρεσία που στο μέλλον ο νόμος θα ορίσει, να επικοινωνεί με τους γείτονες όσο είναι δυνατόν, να το βγάζει φωτογραφίες, να συντάσσει τοπογραφικό, να στέλνει έστω αντιπροσώπους του να το επιθεωρούν και γενικώς να ενεργεί πράξεις νομής, διασφαλίζοντας ότι κανένας άλλος δεν κάνει τις παραπάνω ενέργειες στο δικό του ακίνητο, με σκοπό να του το καταπατήσει. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που φθάνουν στα ελληνικά δικαστήρια με ομογενείς που έχουν αγοράσει ή κληρονομήσει ακίνητα στην Ελλάδα, τα οποία όμως αμέλησαν να επιβλέψουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα άλλοι να κερδίζουν τελικώς δικαστικές αποφάσεις που τους αναγνωρίζουν κυριότητα λόγω χρησικτησίας, ενώ οι ομογενείς που κατέβαλαν χρήματα για να τα αγοράσουν ή τα κληρονόμησαν από τους γονείς τους διαπιστώνουν ότι δεν είναι πλέον ιδιοκτήτες των ακινήτων τους. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Πώς διαιρείται νομικώς ένα κοινό ακίνητο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Όταν περισσότεροι έχουν την κυριότητα ενός ακινήτου, καθένας εξ αυτών, ανεξαρτήτως του αν έχει πλειοψηφικό η μειοψηφικό μερίδιο, δύναται να ζητήσει από το δικαστήριο την διανομή του κοινού ακινήτου. Διανομή σημαίνει ότι το ακίνητο είτε χωρίζεται σε μέρη ανάλογα της αξίας των μερίδων των συγκυρίων, εφόσον αυτό είναι δυνατόν (αυτούσια διανομή), είτε πωλείται σε πλειστηριασμό, εφόσον η αυτούσια διανομή δεν είναι εφικτή, οπότε το πλειστηρίασμα, δηλ. τα χρήματα που αποφέρει ο πλειστηριασμός διανέμονται μεταξύ των συγκυρίων, πάλι αναλόγως της μερίδος εκάστου εξ αυτών. Εάν στο ακίνητο υπάρχουν περισσότεροι του ενός κύριοι, ενώ υπάρχει και επικαρπωτής, η διανομή δεν εμποδίζεται από την ύπαρξη του επικαρπωτή. Δικαίωμα διανομής μπορεί να ζητήσει κάθε συγκύριος, όχι όμως και ο επικαρπωτής. Ο επικαρπωτής προσεπικαλείται υποχρεωτικά στη δίκη της διανομής. Τέτοια προσεπίκληση δεν απαιτείται αν ο επικαρπωτής ασκεί από κοινού με τον ψιλό κύριο την αγωγή διανομής. Βέβαια η επικαρπία σε ιδανικό μερίδιο του κοινού ακινήτου, αν χωρήσει αυτούσια διανομή του, περιορίζεται στα μερίδια τα οποία περιέρχονται με τη διανομή στον κοινωνό-ψιλό κύριο. Ο περιορισμός αυτός επέρχεται εκ του νόμου και δεν απαιτείται να απαγγελθεί από το δικαστήριο. Αίτημα της αγωγής διανομής πράγματος αποτελεί η λύση της κοινωνίας που υπάρχει επ' αυτού, ο δε τρόπος λύσης της κοινωνίας, δηλαδή το αν η λύση αυτής θα γίνει με αυτούσια διανομή ή με πώληση δια πλειστηριασμού, δεν περιλαμβάνεται στο αίτημα της αγωγής διανομής, αλλά ανήκει στις εξουσίες του αρμόδιου δικαστηρίου. Στην υπ’ αριθ. 106/2013 απόφασή του το Γ’ Τμήμα του Αρείου Πάγου έκρινε υπόεση στην οποία τα κοινά ακίνητα ήταν ένα ισόγειο κατάστημα και μία υπόγεια αποθήκη. Το αίτημα ήταν να διανεμηθούν σε δύο ίσα τμήματα, διότι οι συγκύριοι είχαν, ο μεν ένας μία μερίδα 50%, οι δε άλλοι το υπόλοιπο 50% και εδέχοντο να λάβουν κοινή μερίδα του 50%. Η απόφαση του Πρωτοδικείου εδέχθη την αγωγή διανομής και διέταξε την διανομή με πλειστηριασμό, διότι έκρινε ότι η αυτούσια διανομή, δηλ. η διαίρεση του καταστήματος σε δύο διαφορετικά καταστήματα δεν είναι εφικτή. Το Εφετείο όμως έκρινε ότι η αυτούσια διανομή είναι εφικτή, δεχόμενο την πραγματογνωμοσύνη πολιτικού μηχανικού, που υπελόγισε ότι το ισόγειο κατάστημα μπορεί να χωρισθεί σε δύο νέα καταστήματα, έκαστο από περίπου το μισό εμβαδό του κοινού καταστήματος, με διαφορετική είσοδο, παροχή ηλεκτρικού, νερού κλπ. Έκρινε επίσης ότι και η αποθήκη μπορεί να χωρισθεί σε δύο ίσης αξίας τμήματα. Τα έξοδα υπολογίσθηκαν σε ποσό που δεν θεωρήθηκε σημαντικό, εν σχέσει προς την αξία του κοινού ακινήτου. Η έκθεση του τεχνικού συμβούλου (ετέρου μηχανικού) του άλλου διαδίκου, που έλεγε ότι το κοινό δεν μπορεί να χωρισθεί, χωρίς μείωση της αξίας του, δεν έγινε δεκτή από το δικαστήριο. Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η αξία των δύο καταστημάτων μετά την διανομή δεν θα είναι μικρότερη από την αξία του ενιαίου καταστήματος (κοινού ακινήτο) και γι’ αυτό διέταξε την αυτούσια διανομή. Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι το Εφετείο είχε κρίνει ορθώς. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Αποζημίωση για καθυστέρηση δίκης στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Παροιμιώδης είναι η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης στην Ελλάδα σε ορισμένες περιπτώσεις. Συχνά η ολοκλήρωση μίας δικαστικής διαφοράς απαιτεί πάροδο πολλών ετών, με ευθύνη κυρίως του συστήματος και των μακροχρόνιων δικασίμων και όχι των διαδίκων. Στην διοικητική δίκη ειδικώς, δηλ. στις διαφορές που έχει ο πολίτης με δημόσιες αρχές, η καθυστέρηση των διαδικασιών έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Από την ημέρα καταθέσεως μίας προσφυγής μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι να δικασθεί για πρώτη φορά! Ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας δε, του ανωτάτου διοικητικού δικαστηρίου, οι αναβολές είναι σχεδόν μόνιμο φαινόμενο, τις περισσότερες φορές μάλιστα οίκοθεν, δηλ. όχι αιτήσει των διαδίκων, αλλά του ιδίου του δικαστηρίου. Η κατάσταση αυτή συνιστά παραβίαση του άρθρου 6 της Συμβάσεως της Ρώμης (Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), που επιβάλλει στα κράτη την δίκαιη δίκη, η οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και την ταχεία δίκη. Επειδή υπήρξαν στο παρελθόν πλήθος αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), με τις οποίες καταδικάσθηκε η Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 6, λόγω αργής απονομής της δικαιοσύνης, η Ελλάδα θέσπισε το Νόμο 4055/2012, στα άρθρα 53 - 60 του οποίου προβλέπεται η δυνατότητα αξιώσεως αποζημιώσεως από το κράτος, εάν αποδειχθεί ότι 1) συντρέχει παραβίαση του δικαιώματος του αιτούντος σε ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, 2) πρέπει να καταβληθεί χρηματικό ποσό για την δίκαιη ικανοποίηση του αιτούντος και 3) πρέπει να καθορισθεί το ύψος του ποσού αυτού. Κριτήρια δυνάμει των οποίων κρίνει το δικαστήριο για το εάν οφείλεται να καταβληθεί αποζημίωση στον πολίτη, του οποίου η υπόθεση καθυστέρησε πέραν ενός ευλόγου χρόνου ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, είναι η συμπεριφορά του πολίτη και της αντίδικης δημόσιας αρχής κατά την εξέλιξη της δίκης, η πολυπλοκότητα της υποθέσεως, η στάση των αρμοδίων κρατικών αρχών και το διακύβευμα, δηλ. η σημασία της υποθέσεως για τον πολίτη. Η αίτηση για αποζημίωση λόγω υπερβολικά αργής απονομής δικαιοσύνης πρέπει να υποβληθεί σε προθεσμία έξι μηνών από την δημοσίευση της αποφάσεως του δικαστηρίου, που καθυστέρησε να εκδοθεί. Ο προσδιορισμός δικασίμου γίνεται εντός των πέντε επομένων μηνών, ενώ η διοικητική αρχή οφείλει να αποστείλει τις απόψεις της τουλάχιστον 15 ημέρες πριν τη δικάσιμο. Απόφαση όμως εκδίδεται υποχρεωτικώς εντός δύο μηνών από την συζήτηση της αιτήσεως αποζημιώσεως, ακόμα κι αν η διοίκηση δεν έστειλε τις απόψεις της με τα σχετικά έγγραφα. Στην υπ΄αριθ. 4467/2012 απόφαση του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) κρίθηκε η αίτηση δικηγόρου για αποζημίωση, διότι η δίκη του κράτησε πάνω από οκτώ χρόνια, σε ένα μόνο βαθμό δικαιοδοσίας. Ο πολίτης αυτός είχε προσφύγει το έτος 2003, με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ, κατά αποφάσεως του πανεπιστημίου Θεσσαλίας να προσλάβει άλλον δικηγόρο ως νομικό σύμβουλο, κατά παράλειψη του αιτούντος. Το ΣτΕ ανέβαλε την συζήτηση της υποθέσεως πολλές φορές, είτε λόγω μη υποβολής φακέλλου από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είτε με αναβολές που το ίδιο το δικαστήριο έδωσε, πάντως χωρίς ο αιτών δικηγόρος να έχει ζητήσει αναβολή της υποθέσεως. Τελικώς, η υπόθεση συζητήθηκε το 2009, ενώ απόφαση εξεδόθη το 2011 (!), η οποία μάλιστα καθαρογράφηκε μόλις το 2012. Χρειάσθηκε δηλ. η πάροδος οκτώ ετών και τεσσάρων μηνών για να τελειώσει η δίκη, ενώπιον μάλιστα ενός μόνο δικαστηρίου! Ο πολίτης που είχε ασκήσει την αίτηση το 2003 και είδε την δίκη να τελειώνει μόλις το 2011, επεκαλέσθη το νέο νόμο 4055/2012 και αιτήθηκε αποζημιώσεως 30.000 ευρώ. Το δικαστήριο τελικώς απεφάνθη ότι πράγματι η δίκη κράτησε περισσότερο από το ευλόγως αναμενόμενο χρονικό διάστημα, χωρίς ευθύνη του αιτούντος, αλλά έκρινε ότι το διακύβευμα δεν ήταν τόσο σημαντικό για τον αιτούντα, αφού η πρόσληψή του ως νομικού συμβούλου στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας δεν θα ήταν η μοναδική του επαγγελματική απασχόληση και τελικώς του επεδίκασε αποζημίωση 4.800 ευρώ. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Η εφορία της Ελλάδας στην ηλεκτρονική εποχή

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η ετήσια φορολογική δήλωση φέτος ήταν για πρώτη φορά υποχρεωτικό να γίνει από όλους τους φορολογουμένους μόνο μέσω διαδικτύου. Αυτό σημαίνει ότι φέτος και οι ομογενείς, που ζουν εκτός Ελλάδος, αλλά έχουν εισόδημα ή ακίνητα πάνω από κάποιο όριο στην Ελλάδα, χρειάσθηκε για πρώτη φορά να υποβάλουν την φορολογική δήλωσή τους διαδικτυακώς, μέσω internet. Εκτός από την ετήσια φορολογική δήλωση εισοδήματος, χρειάσθηκε να υποβληθεί ηλεκτρονικά και το Ε9 εντός Σεπτεμβρίου 2013, για όσους το 2012 έκαναν αλλαγές στα εντός σχεδίου ή οικισμού ακίνητά τους, δηλαδή όσοι πούλησαν, αγόρασαν, δώρισαν ή έλαβαν δωρεά, έκαναν γονική παροχή ή έλαβαν ακίνητα με γονική παροχή, ή δήλωσαν για πρώτη φορά ακίνητα από κληρονομία. Επιπροσθέτως, μέχρι 14 Οκτωβρίου όλοι όσοι έχουν αγροτεμάχια στην Ελλάδα, πρέπει να τα δηλώσουν στο Ε9, που κι αυτό μόνο ηλεκτρονικά μπορεί να υποβληθεί. Σημειώνεται ότι για τους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων στην Ελλάδα η δήλωση του Ε9 μέχρι 14-10-2013 είναι υποχρεωτική, ακόμα κι αν το 2012 δεν έκαναν καμία αλλαγή στα αγροτεμάχιά τους, ακόμα κι αν τα ίδια αγροτεμάχια τα έχουν δηλώσει μία ή και περισσότερες φορές σε χειρόγραφο Ε9 που έχουν υποβάλει στην εφορία από το 1999 μέχρι πέρυσι. Εκτός όλων των ανωτέρω, όλα τα εκκαθαριστικά και τα ειδοποιητήρια για τον φόρο εισοδήματος, αλλά και τον ΦΑΠ (φόρο ακίνητης περιουσίας) έρχονται και ηλεκτρονικά, εκτός του ότι πληρώνονται ηλεκτρονικά, χωρίς να χρειάζεται κάποιος να πηγαίνει στην εφορία ή στην τράπεζα, εφόσον βεβαίως έχει internet banking. Είναι συνεπώς φανερό ότι για να έχει κάποιος σχέσεις με την εφορία στην Ελλάδα πρέπει να έχει πρόσβαση στον ηλεκτρονικό φάκελλό του, για να βλέπει την φετινή και τις προηγούμενες δηλώσεις του, να πληρώνει τους φόρους του, να δηλώνει τα ακίνητά του και να λαμβάνει κάθε άλλη πληροφορία σχετικώς με τα φορολογικά του. Για να έχει όμως πρόσβαση στον ηλεκτρονικό φορολογικό του φάκελλο, θα πρέπει καθένας μας να έχει δύο κωδικούς, που τους γνωρίζει μόνο ο ίδιος, μαζί με τον λογιστή και τον δικηγόρο του. Είναι ο πρώτος κωδικός, που λέγεται username και ο δεύτερος κωδικός, που λέγεται password. Με τους δύο αυτούς κωδικούς κάθε φορολογούμενος από οποιονδήποτε ασφαλή υπολογιστή, οπουδήποτε στον κόσμο, μπορεί να έχει πρόσβαση στην φορολογική εικόνα του για κάθε φορολογικό ζήτημα στην Ελλάδα. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν αποκτήσει τους δύο αυτούς κωδικούς πριν από λίγα χρόνια, όταν δεν χρειαζόταν να πάρουν κλειδάριθμο. Αυτοί οι φορολογούμενοι πρέπει να πάρουν κλειδάριθμο μέχρι το τέλος του έτους, για να ανανεώσουν τους κωδικούς τους. Από τους υπόλοιπους φορολογούμενους, υπάρχουν εκείνοι που προσφάτως έλαβαν κλειδάριθμο και απέκτησαν τους δύο κωδικούς. Αυτοί δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα παραπάνω, διότι έχουν πλήρη ηλεκτρονική πρόσβαση στον φορολογικό φάκελλό τους και μπορούν να υποβάλλουν δηλώσεις και να κάνουν πληρωμές ηλεκτρονικά. Η τελευταία κατηγορία είναι εκείνοι οι φορολογούμενοι που ούτε στο απώτερο παρελθόν είχαν αποκτήσει τους δύο κωδικούς, ούτε προσφάτως έλαβαν κλειδάριθμο για να δημιουργήσουν τους δύο κωδικούς. Οι φορολογούμενοι αυτοί πρέπει το συντομώτερο δυνατόν α) να υποβάλουν αίτηση μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή για κλειδάριθμο και β) οι ίδιοι, ή κάποιος πληρεξούσιός τους με εξουσιοδότηση ή πληρεξούσιο, να παραλάβουν τον κλειδάριθμο από την εφορία και μετά να δημιουργήσουν τους δύο κωδικούς για να «μπαίνουν» στην ηλεκτρονική εφορία τους, να λαμβάνουν γνώση των δεδομένων τους και να τα τακτοποιούν τα φορολογικά τους. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Διανομή ακινήτων, όταν οι μερίδες των συγκυρίων είναι άνισες

Διανομή ακινήτων, όταν οι μερίδες των συγκυρίων είναι άνισες . Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Όταν περισσότεροι είναι κύριοι ενός ή περισσοτέρων ακινήτων, κατ΄ιδανικό μερίδιο έκαστος εξ αυτών, συχνά παρουσιάζεται η ανάγκη τα ακίνητα να χωρισθούν με κάποιο τρόπο, ώστε καθένας των συγκυρίων να λάβει τμήμα των ακινήτων, ή μερικά από τα ακίνητα και να δύναται κατ’ αυτόν τον τρόπο να τα απολαύσει ή διαθέσει κατά την αποκλειστική βούλησή του, χωρίς να εξαρτάται από την σύμφωνη γνώμη των λοιπών συγκυρίων. Ο χωρισμός αυτός του ενός ή των περισσοτέρων ακινήτων ονομάζεται διανομή και μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, ώστε ο καθένας των συγκυρίων να λάβει τμήμα ανάλογο της αξίας της μερίδος του. Η εσχάτη των περιπτώσεων είναι τα ακίνητα να μην μπορούν να χωρισθούν σύμφωνα με τις μερίδες των συγκυρίων και ο μόνος τρόπος διανομής να είναι η πώληση σε πλειστηριασμό και η διανομή του χρηματικού ποσού που θα αποφέρει ο πλειστηριασμός, μεταξύ των συγκυρίων. Όταν περισσότερα ακίνητα ανήκουν σε περισσοτέρους, σε ίσα μερίδια, η διανομή τους παρουσιάζεται ευκολώτερη, διότι έτσι μπορούν να δημιουργηθούν περισσότερες ίσες μερίδες, οι οποίες ακολούθως με κλήρωση να δοθούν σε έκαστο των συγκυρίων. Όταν όμως περισσότεροι συγκύριοι έχουν μερίδες επί ενός ή περισσοτέρων ακινήτων, άνισες μεταξύ τους, οι επιλογές για αυτούσια διανομή και αποφυγή του πλειστηριασμού είναι σαφώς περιορισμένες. Σε αυτήν την περίπτωση, μία λύση για διανομή είναι η απόδοση συγκεκριμένων ακινήτων σε κάθε συγκύριο, ώστε η αξία τους να είναι όσο πιο κοντά στην κατ’ αναλογίαν αξία του μεριδίου του, ενώ οι όποιες εξομοιώσεις να μπορούν να γίνουν με μεταξύ των συγκυρίων χρηματικές καταβολές, που πρέπει ωστόσο να είναι μικρές εν σχέσει προς την αξία των μεριδίων που διανέμονται. Στην υπ’ αριθ. 1735/2001 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία οι συγκύριοι είχαν άνισα μεταξύ τους εξ αδιαιρέτου μερίδια επί συνολικώς πέντε ακινήτων, που ήταν διαμερίσματα, οικόπεδα και αγροτεμάχια. Το δικαστήριο προσδιόρισε ότι η αξία συνολικώς των πέντε ακινήτων ήταν 240.762,50 ευρώ. Η αξία του ιδανικού μεριδίου του ενός ήταν 194.432,55 ευρώ, ενώ η αξία του ιδανικού μεριδίου του ετέρου συγκυρίου ήταν 46.329,95 ευρώ. Με βάση αυτό το δεδομένο, το Εφετείο είχε αποφασίσει και ο Άρειος Πάγος επιβεβαίωσε ότι « … η αυτούσια διανομή καθενός απ' αυτά σε μέρη ανάλογα προς τις μερίδες των κοινωνών, είναι αδύνατη και οικονομικά ασύμφορη, αφού το άθροισμα της αξίας των τμημάτων που θα προέλθουν από την κατάτμηση θα είναι ασυγκρίτως κατώτερο από την αξία των επικοίνων ως ενιαίων». Αντιθέτως, «είναι δυνατή η κατανομή τους … σε μέρη ανάλογα προς τις προαναφερόμενες ιδανικές μερίδες των κοινωνών, διανομή με την οποία αποφεύγεται η κατάτμηση των επικοίνων και είναι συμφέρουσα, καθόσον δεν μειώνεται η αξία τους και η εμπορικότητά τους, που εξαρτάται άμεσα από το αν είναι συνιδιοκτησίες ή όχι». Τα δικαστήρια συνεπώς αποφάσισαν ότι τα διανεμητέα ακίνητα μπορούν να κατανεμηθούν σε δύο μέρη, από τα οποία το πρώτο, το οποίο θα λάβει ο ενάγων, θα περιλαμβάνει τρία ακίνητα, συνολικής αξίας 199.928,73 ευρώ, ενώ το δεύτερο, που θα λάβει ο εναγόμενος έχει συνολική αξία 40.833,77 ευρώ. Δεδομένου ότι το μέρος που θα λάβει ο ενάγων έχει αξία μεγαλύτερη από το ιδανικό μερίδιο του κατά 5.496,18 ευρώ και κατά το ίδιο ποσό είναι μικρότερο σε αξία το μέρος που θα λάβει ο εναγόμενος σε σχέση με το δικό του ιδανικό μερίδιο, πρέπει, για την εξίσωση των άνισων μεριδίων μεταξύ των κοινωνών, να καταβάλει ο ενάγων στον εναγόμενο το εν λόγω ποσό (5.496,18 ευρώ) για να εξισωθούν απολύτως τα μερίδιά τους μετά την διανομή. Στο ίδιο συμπέρασμα είχε καταλήξει και ο πραγματογνώμων. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Πληρεξούσιο μόνο σε έμπιστο πρόσωπο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Οι ομογενείς ζουν μακρυά από την Πατρίδα και γι’ αυτό συχνά για την παρακολούθηση των υποθέσεών τους και την τακτοποιήση πλήθους συναλλαγών τους στην Ελλάδα πρέπει να υπογράψουν πληρεξούσιο. Η υπογραφή ενός πληρεξουσίου διευκολύνει αφάνταστα την ταχεία ολοκλήρωση της υποθέσεως, αφού επιτρέπει στον πληρεξούσιο που βρίσκεται στην Ελλάδα (π.χ. δικηγόρο, συγγενή ή φίλο του ομογενούς) να υπογράψει έγγραφα, αιτήσεις και συμβόλαια στο όνομα του ομογενούς, χωρίς ο τελευταίος να πρέπει να πληρώσει μεγάλα έξοδα για να μεταβεί και να παραμείνει επί μακρόν στην Ελλάδα, ενέχει όμως και τυπικές ή διαδικαστικές δυσκολίες, αλλά και ουσιαστικούς κινδύνους. Είναι σαφές ότι η αγορά ή η πώληση ενός ακινήτου στην Ελλάδα, ή ολοκλήρωση μία οικογενειακής ή κληρονομικής υποθέσεως στο δικαστήριο ή στον συμβολαιογράφο, αλλά και η διευθέτηση χρηματικών συναλλαγών στην τράπεζα, γίνονται ταχύτερα με το πληρεξούσιο. Εκεί όμως που χρειάζεται προσοχή είναι η ορθή επιλογή του πληρεξουσίου προσώπου, που βρίσκεται στην Ελλάδα, ώστε ο ομογενής να είναι βέβαιος ότι ο πληρεξούσιός του στην Ελλάδα θα εκτελέσει τις εντολές που του έχει δώσει με το πληρεξούσιο, κατά τρόπον ακριβή, νόμιμο, ειλικρινή και εχέμυθο. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που έχουν απασχολήσει τα δικαστήρια με πώληση ακινήτων του ομογενούς, από τον πληρεξούσιό του π.χ. συγγενή, που είτε δεν πώλησε το σωστό ακίνητο, είτε δεν έλαβε το πλήρες τίμημα της πωλήσεως, είτε δεν απέστειλε τα χρήματα στο εξωτερικό όπου βρίσκεται ο ομογενής, είτε δεν παρακολούθησε σωστά την υπόθεση στην Ελλάδα, η οποία εξελίχθηκε διαφορετικά από την επιθυμία του ομογενούς που έστειλε το πληρεξούσιο. Τα πληρεξούσια που συντάσσονται εκτός Ελλάδος συνήθως υπογράφονται στο Προξενείο της Ελλάδος. Μπορεί όμως να υπογραφούν και σε τοπικό συμβολαιογράφο, υπό προϋποθέσεις, αναλόγως της κάθε χώρας. Στην Αυστραλία, εκτός από τα αρκετά Προξενεία της Ελλάδος, υπάρχει παντού ένας notary, στον οποίο μπορεί να υπογραφεί πληρεξούσιο και αφού επισυναφθεί η Αποστίλλη (Apostille, Convention of the Hague of 5 October 1961), το πληρεξούσιο αποστέλλεται στην Ελλάδα για χρήση. Το Προξενείο της Ελλάδος έχει γνώση για το περιεχόμενο των βασικών πληρεξουσίων, αν όμως το πληρεξούσιο συντάσσεται εκτός Προξενείου, σε συμβολαιογράφο, το κείμενο πρέπει να έχει σταλεί από την Ελλάδα με πάσα ακρίβεια. Αποστίλλη χρειάζεται το πληρεξούσιο και αν γίνει σε συμβολαιογράφο στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις ΗΠΑ, στη Νότιο Αφρική και σε πολλές άλλες χώρες. Το πληρεξούσιο όμως που θα υπογραφεί στον Καναδά, εφόσον δεν γίνει στο Προξενείο, αλλά σε συμβολαιογράφο, δεν παίρνει Αποστίλλη, αλλά πρέπει να έχει την επικύρωση του Προξενείου. Μεγάλη σημασία έχει το περιεχόμενο του πληρεξουσίου, διότι αυτό περιλαμβάνει ρητώς και εγγράφως τις εντολές προς τον πληρεξούσιο, για πώληση, αγορά, δωρεά ή γονική παροχή ακινήτων, για λήψη ΑΦΜ στην εφορία στην Ελλάδα (και λήψη κλειδαρίθμου, πλέον, για ηλεκτρονική υποβολή φορολογικής δηλώσεως), για κάθε πράξη στην εφορία, για το Κτηματολόγιο, για μισθώσεις, αλλά και για ενέργειες στις τράπεζες, οπότε θα πρέπει στο πληρεξούσιο να αναφέρεται η επωνυμία της τράπεζας στην Ελλάδα, ο αριθμός του τραπεζικού λογαριασμού και με ακρίβεια οι ενέργειες που πρέπει να εκτελεσθούν, όπως ανάληψη χρημάτων, ή απλώς εντολή να αποσταλούν στο εξωτερικό, πληροφόρηση περί του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού, ρευστοποίηση ομολόγων, αμοιβαίων κεφαλαίων κλπ. Ο ομογενής για να υπογράψει πληρεξούσιο πρέπει να έχει μαζί του ένα έγκυρο (μη ληγμένο) διαβατήριο (ή την ελληνική του ταυτότητα εάν υπογράφει στο Προξενείο) και πρέπει να μην υπογράψει εάν πριν δεν διαβάσει ή ακούσει με προσοχή το κείμενο που πρόκειται να υπογράψει και πριν βεβαιωθεί ότι έχει καταλάβει καλά τις εντολές που δίνει στον πληρεξούσιό του στην Ελλάδα. Καλό είναι στο πληρεξούσιο να επισυνάπτεται και φωτοτυπία του διαβατηρίου του, για χρήση στην εφορία και σε άλλες υπηρεσίες στην Ελλάδα. Μετά την αποστολή του πληρεξουσίου στο έμπιστο πρόσωπο στην Ελλάδα, ο ομογενής από το εξωτερικό πρέπει να παρακολουθεί την εξέλιξη της υποθέσεώς του, για να επιβεβαιώνει ότι το πληρεξούσιο χρησιμοποιείται με τον σωστό τρόπο. Εάν ο ομογενής αδυνατεί να παρακολουθήσει την υπόθεση στην Ελλάδα, λόγω ασθενείας, μεγάλης ηλικίας ή απουσίας του σε ταξείδι, καλό είναι να αναθέτει σε κάποιον συγγενή ή φίλο την παρακολούθηση της υποθέσεως στην Πατρίδα. Τέλος, μεγίστη σημασία έχει η άμεση επιβεβαίωση ότι το ακίνητο του ομογενούς επωλήθη στην επιθυμητή τιμή και ότι τα χρήματα από την πώληση είτε κατατέθηκαν στον λογαριασμό του ομογενούς στην Ελλάδα, είτε εστάλησαν στην τράπεζά του στο εξωτερικό, είτε χρησιμοποιήθηκαν για τον σκοπό τον οποίο είχε αναθέσει στον πληρεξούσιό του. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Παραγραφή αποζημίωσης από απαλλοτρίωση

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η ιδιωτική περιουσία στην Ελλάδα προστατεύεται από το νόμο, το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις κατά τρόπο σαφή και αποτελεσματικό. Στην ιδιωτική περιουσία περιλαμβάνεται κυρίως η ακίνητη περιουσία, την οποία το κράτος δεν μπορεί να αφαιρέσει από τον ιδιώτη – ιδιοκτήτη αυτής, παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος στην περίπτωση της απαλλοτρίωσης. Αλλά και στην απαλλοτρίωση, το κράτος πρέπει να αποζημιώσει εντός 18 μηνών τον ιδιοκτήτη για το ακίνητο που του αφαιρεί. Εάν δεν καταβληθεί η αποζημίωση, η απαλλοτρίωση μπορεί να ακυρωθεί με απόφαση δικαστηρίου και το ακίνητο να επιστρέψει στην κυριότητα του ιδιοκτήτη του. Τα ανωτέρω δικαιώματα του ιδιοκτήτη του ακινήτου που απαλλοτριώνεται από οιαδήποτε κρατική αρχή δεν διαρκούν ες αεί. Έχουν χρόνο λήξεως, που νομικώς ονομάζεται παραγραφή. Συγκεκριμένα, όταν διαπιστώσει ότι το ακίνητό του απαλλοτριώνεται, ο ιδιοκτήτης πρέπει είτε να αποδεχθεί την προτεινόμενη τιμή μονάδος για αποζημίωση που του δίνει το κράτος, είτε να προσφύγει στο δικαστήριο για να ζητήσει μεγαλύτερη αποζημίωση. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναγνωρισθεί από το δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου για να μπορεί να λάβει την όποια αποζημίωση, είτε εκείνη που ορίζει το κράτος, είτε την αυξημένη που μπορεί να του ορίσει το δικαστήριο. Εάν ούτε ο ιδιοκτήτης, ούτε οι κληρονόμοι του ασκήσουν τα δικαιώματά τους όταν το ακίνητό τους απαλλοτριώνεται, για διάστημα άνω των είκοσι (20) ετών, είναι πολύ πιθανόν να διαπιστώσουν ότι τα δικαιώματά τους έχουν πλέον παραγραφεί και ότι κατά συνέπεια έχουν χάσει τόσο την κυριότητα του ακινήτου, που απαλλοτριώθηκε και έγινε δημόσιος δρόμος, πλατεία κλπ., όσο και το δικαίωμα προς αποζημίωση. Μία τέτοια υπόθεση αντιμετώπισε ο Άρειος Πάγος στην υπ’ αριθ. 138/2012 απόφασή του. Στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου Αττικής, ορισμένες ιδιοκτησίες στην θέση "Βουρλοπόταμος ή Πικροδάφνη απαλλοτριώθηκαν για να εφαρμοσθεί το ρυμοτομικό σχέδιο και για να διανοιχθεί η λεωφόρος Ελευθερίου Βενιζέλου. Μέχρι το 2008, ο ιδιοκτήτης αρχικώς και οι κληρονόμοι του αργότερα, δεν είχαν προβεί στις απαιτούμενες νομικές ενέργειες στο δικαστήριο για την διεκδίκηση της ιδιοκτησίας τους ή της αποζημίωσης για την απώλειά της με απαλλοτρίωση. Μόνο το έτος 1989 είχαν υποβάλει μία αίτηση στον Δήμο, την οποία όμως ο Άρειος Πάγος (και το Εφετείο) δεν θεώρησαν ως όχληση επαρκή για να διακόψει την εικοσαετή παραγραφφή. Όταν το 2008 οι κληρονόμοι του αρχικού ιδιοκτήτη άσκησαν τελικώς διεκδικητική αγωγή και αγωγή αποζημίωσης, ο Δήμος υπέβαλε ένσταση παραγραφής, διότι από την απαλλοτρίωση είχαν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια, δηλ. από το 1978 έως το 2008 είχαν παρέλθει τριάντα χρόνια. Το δικαστήριο εδέχθη την ένσταση με αποτέλεσμα να απορριφθεί η αγωγή. Το τελευταίο δικαίωμα που απέμενε στους ιδιοκτήτες που δεν μπορούσαν πλέον να κερδίσουν την κυριότητα του ακινήτου, ήταν η διεκδίκηση αποζημίωσης για την απώλεια του ακινήτου τους. Κατά το νόμο το δικαίωμα αποζημίωσης δημιουργείται όταν διαπιστωθεί ότι κάποιος απώλεσε την κυριότητα ακινήτου, μεταξύ άλλων και λόγω παραγραφής. Η άσκηση του δικαιώματος αποζημίωσης πρέπει να γίνει εντός πέντε ετών, άλλως παραγράφεται κι αυτό. Σε κάθε περίπτωση όμως το δικαίωμα αποζημίωσης παραγράφεται μετά την πάροδο είκοσι ετών από την χρονική στιγμή που τελέσθηκε η αδικοπραξία, δηλαδή στην προκείμενη υπόθεση από την κατάληψη του ιδιωτικού ακινήτου από τον Δήμο το έτος 1978. Αποτέλεσμα είναι ότι το 2008 που ασκήθηκε η αγωγή είχαν παρέλθει πολύ περισσότερα των είκοσι των, με νομική συνέπεια οι κληρονόμοι να απωλέσουν και το δικαίωμα αποζημίωσης. Το συμπέρασμα είναι ότι κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου, είτε μένει στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό, πρέπει να παρακολουθεί το ακίνητό του, έστω ανά διαστήματα ολίγων ετών. Ο νόμος παρέχει περιθώριο είκοσι ετών για την διαπίστωση της προσβολής του δικαιώματος και την δικαστική διεκδίκησή του. Αν το χρονικό αυτό διάστημα της εικοσαετίας παρέλθει, το δικαίωμα του ιδιοκτήτη στην κυριότητα παραγράφεται. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Επείγουσα προθεσμία για το Κτηματολόγιο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Όλοι όσοι έχουν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζουν περί του Κτηματολογίου, στο οποίο δηλώνουν τα δικαιώματά τους. Κτηματολόγιο δεν υπάρχει ακόμα σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος. Υπάρχει, ωστόσο, στις πιο πολλές και συντόμως θα δημιουργηθεί σε ακόμη περισσότερες. Το Κτηματολογικό Γραφείο είναι η σύγχρονη μορφή του Υποθηκοφυλακείου. Όπου δεν έχει ακόμη ιδρυθεί Κτηματολογικό Γραφείο, λειτουργεί το Υποθηκοφυλακείο. Είτε στο ένα, είτε στο άλλο, καταγράφονται και αρχειοθετούνται όλα τα συμβόλαια που αφορούν ακίνητα στην Ελλάδα, οι ιδιοκτήτες των ακινήτων και άλλες πληροφορίες. Σε κάθε μέρος της Ελλάδος που δημιουργείται Κτηματολόγιο, κατά την πρώτη φάση του έργου, ζητείται από όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων να δηλώσουν τα συμβόλαιά τους, που αποδεικνύουν ότι έχουν εμπράγματα δικαιώματα. Ακολουθεί η δεύτερη φάση του έργου, όπου γίνεται η πρώτη ανάρτηση των δικαιωμάτων, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να επιβεβαιώσουν ότι το ακίνητό τους φαίνεται σωστά δηλωμένο στο δικό τους όνομα, στην ορθή επιφάνεια, θέση κλπ. Εάν κατά την γνώμη ενός ιδιοκτήτη, η πρώτη ανάρτηση έχει λάθη, δικαιούται να υποβάλει ένσταση, ώστε να αποδείξει πού ακριβώς έχει γίνει το λάθος. Δεν λείπουν βεβαίως οι περιπτώσεις όπου το ίδιο ακίνητο, ή μέρος του ίδιο ακινήτου δηλώνεται από περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες και τότε η υπόθεση μπορεί να οδηγηθεί ακόμα και στα δικαστήρια. Από την Δευτέρα 26 Αυγούστου 2013 ξεκινάει η ανάρτηση των δικαιωμάτων επί ακινήτων στις πόλεις της Έδεσσας, Κατερίνης, Κοζάνης, Πολυγύρου και Φλώρινας. Από τις 11 Σεπτεμβρίου λαμβάνει χώρα η ανάρτηση στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Η προθεσμία εντός της οποίας οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές αυτές πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι το ακίνητό τους έχει δηλωθεί σωστά είναι δύο μήνες. Για τους κατοίκους εξωτερικού η προθεσμία είναι τέσσερεις μήνες. Πρέπει επομένως όλοι οι δικαιούχοι ακινήτων στις άνω περιοχές να επικοινωνήσουν με τον εκπρόσωπό τους στην Ελλάδα για να επιβεβαιώσουν ότι τα έγγραφα που τους έχει στείλει το Κτηματολόγιο περιγράφουν σωστά το ακίνητό τους. Εάν δεν είναι σωστή η περιγραφή, πρέπει να υποβάλουν ένσταση εντός της προθεσμίας. Αυτό γίνεται για όσους έχουν ήδη δηλώσει αρχικώς το ακίνητό τους. Εάν δεν έχουν δηλώσει καθόλου στις άνω περιοχές το ακίνητό τους, μπορούν να το κάνουν και τώρα και πρέπει να συμπληρώσουν τις δηλώσεις του Κτηματολογιου, ακολουθώντας τις σαφείς οδηγίες. Εάν δεν μπορούν να το κάνουν οι ίδιοι, πρέπει να συμβουλευθούν κάποιον που γνωρίζει να ερμηνεύει συμβόλαια ακινήτων και να συντάσσει τις σχετικές δηλώσεις. Εκτός όμως των ανωτέρω περιοχών, κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδος πρέπει να είναι σίγουρος είτε ότι έχει δηλώσει και έχει καταγραφεί σωστά το ακίνητό του, είτε ότι στην περιοχή του δεν έχει αρχίσει ακόμα η διαδικασία του Κτηματολογίου. Εάν κάποιος δεν δηλώσει το ακίνητό του στο Κτηματολόγιο, μετά από μερικά χρόνια χάνει το ακίνητό του και έχει δικαίωμα μόνο σε αποζημίωση. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Αν ο γάμος ακυρωθεί, το τέκνο γίνεται εξώγαμο;

. Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η συγγένεια του παιδιού με τη μητέρα του και τους συγγενείς της ιδρύεται με μόνη τη γέννηση, εφόσον είναι σαφές και μη επιδεχόμενο αμφισβητήσεως το ποιά είναι η μητέρα του τέκνου. Αντιθέτως, η συγγένεια με τον πατέρα και γενικώς με την πατρική γραμμή δημιουργείται κατά το νόμο είτε από το γεγονός του γάμου του πατέρα με την μητέρα, είτε από την αναγνώριση (εκουσίως ή δικαστικώς) του τέκνου από τον πατέρα, όταν δεν υπάρχει γάμος. Με το διαζύγιο, δηλ. με την λύση του γάμου των γονέων ουδεμία αμφισβήτηση δημιουργείται για το ποιος είναι ο πατέρας του τέκνου, αφού και μετά το διαζύγιο, πατέρας εξακολουθεί βεβαίως να θεωρείται ο σύζυγος της μητέρας κατά την γέννηση του τέκνου. Εκτός όμως από το διαζύγιο, ο γάμος μπορεί να παύσει να υφίσταται και με την δικαστική ακύρωσή του. Ο γάμος π.χ. ακυρώνεται αν εκ των υστέρων αποκαλυφθεί ότι κάποιος εκ των συζύγων έχει τελέσει διγαμία, δηλ. ήταν ακόμα παντρεμένος όταν τέλεσε τον δεύτερο γάμο, ο οποίος γι’αυτό τον λόγο ακυρώνεται. Τι γίνεται όμως με την νομική θέση των παιδιών που έχουν γεννηθεί από τον γάμο που αργότερα ακυρώνεται; Μήπως μετά την ακύρωση του γάμου, τα τέκνα θα θεωρηθούν εξώγαμα; Μήπως θα αμφισβητηθεί ποιός είναι ο πατέρας τους ή θα διακοπεί ο νομικός δεσμός μεταξύ αυτών και του συζύγου της μητέρας τους, την στιγμή που ο άνδρας αυτός θεωρείται ότι τελικώς δεν ήταν σύζυγος της μητέρας τους; Τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβαίνει. Παρά την ακύρωση του γάμου, τα τέκνα που έχουν γεννηθεί παραμένουν τέκνα εντός γάμου και η συγγένειά τους με τον πατέρα τους διατηρείται. Στην υπ’ αριθ. 17486/2008 απόφασή του το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης έκρινε υπόθεση στην οποία οι σύζυγοι τέλεσαν μεταξύ τους γάμο το έτος 1998. Το 2001 όμως ο γάμος αυτός ακυρώθηκε διότι απεδείχθη ότι η σύζυγος είχε τελέσει διγαμία, ήταν δηλαδή ήδη παντρεμένη το 1998, όταν τέλεσε δεύτερο γάμο, χωρίς να έχει λυθεί ο πρώτος γάμος της. Μετά την ακύρωση του γάμου, ο σύζυγος άσκησε αγωγή προσβολής της πατρότητος του τέκνου τους που είχε γεννηθεί εντός γάμου, το 1999, ισχυριζόμενος ότι το τέκνο δεν είναι δικό του. Η αγωγή αυτή απορρίφθηκε πρωτοδίκως, αφού δύο ιατρικές πραγματογνωμοσύνες συμπέραναν ότι το τέκνο ήταν δικό του. Ακολούθως, η μητέρα του τέκνου άσκησε αγωγή διατροφής κατά του πρώην συζύγου της και πατέρα του παιδιού της, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους. Ο πατέρας, μεταξύ άλλων, ισχυρίσθηκε ότι ούτως ή άλλως ο γάμος τους είχε ακυρωθεί το 2001, όπως επίσης ότι η απόφαση που απέρριπτε την αγωγή του για προσβολή της πατρότητος ήταν μόνο πρωτόδικη και όχι αμετάκλητη, είχε δηλ. ακόμα δικαίωμα να ασκήσει έφεση και γι’ αυτό ζήτησε την αναστολή εκδόσεως αποφάσεως επί της διατροφής μέχρι να καταστεί αμετάκλητη η απόφαση περί της πατρότητος ή μη του τέκνου. Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, αφού σημείωσε ότι έφεση δεν είχε ακόμη ασκηθεί, απέρριψε το αίτημα για αναστολή της δίκης για την διατροφή, με το σκεπτικό ότι το γεγονός ότι ο γάμος είχε ακυρωθεί το 2001 ουδεμία επίδραση είχε στο ζήτημα της πατρότητος του τέκνου, διότι ούτως ή άλλως ακόμη και μετά την ακύρωση του γάμου, το τέκνο εξακολουθεί να θεωρείται τέκνο εντός γάμου και ο πρώην σύζυγος εξακολουθεί νομικά να θεωρείται πατέρας του παιδιού. Η διάταξη νόμου που εδώ κυρίως ενδιαφέρει είναι το άρθρο 1382 του Αστικού Κώδικα, κατά το οποίο η ακύρωση του γάμου δεν επιδρά στη νομική θέση των τέκνων που αποκτήθηκαν από αυτόν, τα οποία διατηρούν την ιδιότητα τέκνων γεννημένων σε γάμο. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Τα κληρονομικά μερίδια στο ελληνικό δίκαιο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Κατά το ελληνικό δίκαιο, εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη (εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή), ο κληρονομούμενος κληρονομείται από τους πλησιέστερους συγγενείς του σύμφωνα με προκαθορισμένα από το νόμο ποσοστά. Για να ισχύσουν τα κατωτέρω αναφερόμενα ποσοστά κατά τα οποία έκαστος κληρονομεί, πρέπει ο κληρονομούμενος να είχε την ελληνική ιθαγένεια. Την ελληνική ιθαγένεια την αποκτά κάποιος κυρίως με την γέννησή του, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, από έναν τουλάχιστον Έλληνα γονέα και δεν την χάνει, ακόμα κι αν αποκτήσει υπηκοότητα και άλλης χώρας, εφόσον δεν υπάρξει υπουργική απόφαση στην Ελλάδα που να του αποστερεί ειδικώς την ελληνική ιθαγένεια. Ελληνική ιθαγένεια αποκτούν και γεννημένοι εκτός Ελλάδος, εφόσον αποδεικνύουν ότι είναι τέκνα, εγγόνια ή και δισέγγονα Έλληνα πολίτη, που είχε γεννηθεί στην Ελλάδα και είναι εγγεγραμμένος ή εγγεγραμμένη σε δημοτολόγιο ή μητρώο αρρένων σε κάποιον Δήμο στην Ελλάδα. Εφόσον συνεπώς κατά τον χρόνο θανάτου ο κληρονομούμενος είχε την ελληνική ιθαγένεια, ανεξαρτήτως βεβαίως του φύλου του, αλλά και του φύλου των κληρονόμων, κληρονομείται ως εξής (εφόσον δεν άφησε διαθήκη): Εάν ο θανών ή η θανούσα άφησε σύζυγο και παιδιά, ο επιζών σύζυγος κληρονομεί το ένα τέταρτο (1/4 ή 25%) επί κάθε περιουσιακού στοιχείου του θανόντος συζύγου του, αλλά και επί των χρεών αυτού, ενώ τα παιδιά κληρονομούν τα τρία τέταρτα (3/4 ή 75%)) των περιουσιακών στοιχείων και των χρεών του. Ο σύζυγος κληρονομεί πάντα και το λεγόμενο νομικά στην Ελλάδα «εξαίρετο», που συνήθως είναι έπιπλα, οικογενειακά αντικείμενα κλπ. Εάν λοιπόν ο θανών άφησε σύζυγο και δύο παιδιά, κληρονομείται κατά το 1/4 ή 2/8 από τον σύζυγο και από 3/8 από το κάθε ένα από τα δύο παιδιά. Αν τα παιδιά είναι τρία, λαμβάνουν έκαστο από 1/4 της κληρονομίας, Αν είναι τέσσερα, λαμβάνουν 3/16 έκαστο κ.ο.κ. Εάν ο θανών ή η θανούσα άφησε μόνο τέκνα και όχι σύζυγο, χωρίς διαθήκη, το κάθε παιδί κληρονομεί ίσο μερίδιο. Εάν ο κληρονομούμενος άφησε σύζυγο, αλλά όχι τέκνα, κληρονομείται κατά 50% (1/2) από τον σύζυγο, ενώ κατά το άλλο 50% (1/2) κληρονομείται από αδέλφια του, ή από τέκνα προαποβιωσάντων αδελφών (ανήψια). Εάν δεν άφησε σύζυγο ούτε τέκνα, κληρονομείται ισομερώς από γονείς, αδέλφια ή τέκνα αδελφών, ισομερώς. Εάν άφησε σύζυγο και δεν υπάρχουν αδέλφια, ούτε τέκνα ή εγγόνια τους, λαμβάνει 50% ο σύζυγος και 50% παππούδες ή γιαγιάδες του θανόντος, ή τέκνα ή εγγόνια αυτών. Εάν δεν υπάρχουν αδέλφια ή παππούδες και γιαγιάδες, ούτε προπαπούδες ή προγιαγιάδες του θανόντος και δεν έχει παιδιά, αλλά μόνο σύζυγο, ο σύζυγος λαμβάνει το 100%. Αν δεν υπάρχει ούτε σύζυγος, ούτε οι ανωτέρω αναφερόμενοι συγγενείς, κληρονομεί το ελληνικό δημόσιο. Εάν ο κληρονομούμενος άφησε διαθήκη, στην οποία δεν αναφέρει σύζυγο ή τέκνα του, οι τελευταίοι δικαιούνται πάντα νομίμου μοίρας, δηλαδή το μισό της εξ αδιαθέτου μερίδας τους. Δηλαδή, εάν η θανούσα άφησε σύζυγο και ένα παιδί και με διαθήκη της αφήνει στο παιδί τους το 100% της περιουσίας της, ο σύζυγός της, ακόμα κι αν δεν αναφέρεται καθόλου στην διαθήκη, δικαιούται, εάν το επιθυμεί, να λάβει το 1/8 της κληρονομίας, δηλ. το μισό του 1/4 που θα ελάμβανε εάν δεν υπήρχε διαθήκη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εάν με διαθήκη ο κληρονομούμενος άφησε όλη την περιουσία του σε τρίτο, μη συγγενικό πρόσωπο, ενώ άφησε δύο παιδιά και όχι σύζυγο, το κάθε ένα από τα δύο παιδιά του δικαιούται να αξιώσει νόμιμη μοίρα που ανέρχεται σε 1/4 της κληρονομίας, διότι αυτό είναι το μισό του 1/2, που έκαστο των δύο τέκνων θα ελάμβανε εάν δεν υπήρχε διαθήκη. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Δήλωση Ε9 στην Ελλάδα έως 15 Σεπτεμβρίου

 

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

 

Στην Ελλάδα η (εκάστοτε) κυβέρνηση από τις αρχές του 2010 μέχρι σήμερα βρίσκεται υπό συνεχή πίεση από διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Ένωση και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), αλλά και από ξένες χώρες για την αύξηση των κρατικών εσόδων μέσω της φορολόγησης, κυρίως όσων κατέχουν ακίνητη περιουσία.

Στο πλαίσιο συνεπώς της δημιουργίας νέων φόρων, αλλά και της αύξησης των υπαρχόντων, εντάσσεται και η υποχρέωση για ηλεκτρονική υποβολή (για πρώτη φορά ή εκ νέου) του φορολογικού εντύπου Ε9 μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 2013, για δύο κατηγορίες ιδιοκτητών ακινήτων.

Η πρώτη κατηγορία είναι εκείνοι που απέκτησαν ή απώλεσαν ακίνητο, ή γενικώς μετεβλήθη η κατάσταση των ακινήτων τους εντός του έτους 2012. Επομένως, κάθε φυσικό πρόσωπο που απέκτησε ακίνητο στην Ελλάδα το έτος 2012, είτε με αγορά, είτε με αποδοχή δωρεάς ή γονικής παροχής ή με αποδοχή κληρονομίας, πρέπει να υποβάλει το έντυπο Ε9 μέχρι 15-9-2013.

Επίσης, κάθε πρόσωπο που απώλεσε ακίνητο εντός του 2012, είτε διότι το πώλησε, είτε διότι το δώρισε ή έκανε γονική παροχή, ή έδωσε ή έλαβε την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία, πρέπει επίσης να υποβάλει Ε9 μέχρι 15-9-2013.

Η δεύτερη κατηγορία ιδιοκτητών ακινήτων που πρέπει να υποβάλουν Ε9 έως 15-9-2013 είναι όλοι εκείνοι που έχουν στην κυριότητά τους αγροτεμάχια. Αγροτεμάχιο σε γενικές γραμμές θεωρείται το τμήμα γης που δεν είναι εντός σχεδίου πόλεως.

Υποχρέωση υποβολής έχουν όχι μόνο εκείνοι που απέκτησαν για πρώτη φορά αγροτεμάχιο το 2012, αλλά και εκείνοι που είχαν αγροτεμάχια τα προηγούμενα χρόνια έστω κι αν τα έχουν δηλώσει μία ή και περισσότερες φορές στο Ε9 στο παρελθόν.

Η λόγος της εκ νέου υποβολής της δήλωσης Ε9 ακόμα και για εκείνους που τα έχουν ήδη δηλώσει στο παρελθόν είναι ότι, παρά το ότι για πρώτη φορά δηλώθηκαν το 1997, μετά ξανά το 2005 ή και αργότερα, το μέχρι σήμερα σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής των αγροτεμαχίων από την εφορία στην Ελλάδα ήταν ανεπαρκές και η εφορία δεν γνωρίζει ποιός έχει αγροτεμάχια, πού και πόσο μεγάλα, ώστε να επιβάλει τους επιτακτικώς αναγκαίους φόρους μέχρι αρχές 2014.

Πρέπει συνεπώς να υποβάλουν Ε9 έως 15-9-2013 όχι μόνο όσοι απέκτησαν ή και πώλησαν ή μεταβίβασαν αγροτεμάχιο το 2012, αλλά και εκείνοι που το 2012 ουδεμία αλλαγή έκαναν στην κατάσταση των ακινήτων τους, αλλά συμβαίνει να έχουν στην κυριότητά τους αγροτεμάχια, ανεξαρτήτως της χρονολογίας κατά την οποία τα απέκτησαν.

Το Ε9 πρέπει να συμπληρωθεί και υποβληθεί μέχρι 15 Σεπτεμβρίου 2013 μόνο ηλεκτρονικώς, μέσω υπολογιστή συνεδεμένου στο διαδίκτυο (internet). Για να γίνει αυτό πρέπει ο δηλών το ή τα ακίνητά του στο Ε9 να έχει ΑΦΜ και κωδικούς για πρόσβαση στο διαδίκτυο, ώστε ο ίδιος ή κάποιος άλλος που γνωρίζει να μπορεί να υποβάλει μέσω διαδικτύου την ορθά συμπληρωμένη δήλωση Ε9, με σκοπό ο φόρος που θα του επιβληθεί τους επόμενους μήνες να είναι αυτός που του αναλογεί βάσει των ορθών τετραγωνικών, της ορθής θέσης και της ορθής κατάστασης των ακινήτων του.

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

Καταβολή κοινοχρήστων ακινήτου

 

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

 

Στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες είναι ευρέως διαδεδομένη η ανέγερση και κτήση ακινήτων κατά το σύστημα της οριζοντίου ιδιοκτησίας, σύμφωνα με το οποίο περισσότεροι ιδιοκτήτες έχουν στην κυριότητά τους οριζόντιες ιδιοκτησίες (διαμερίσματα) κτισμένες επί ενός ενιαίου κτηρίου (πολυκατοικία) στο ίδιο οικόπεδο.

Το κάθε διαμέρισμα θεωρείται ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία (condominium στην αγγλοσαξωνική ορολογία), που πωλείται και αγοράζεται ή δωρίζεται ανεξαρτήτως από τα άλλα διαμερίσματα του ιδίου κτηρίου.

Το σύνολο των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων του ιδίου κτηρίου υποχρεούνται να καταβάλουν αναλογικώς τις δαπάνες που αφορούν τους κοινόχρηστους και κοινόκτητους χώρους της πολυκατοικίας.

Δαπάνες που αφορούν τους κοινόχρηστους χώρους είναι τα έξοδα καθαριότητας του κτηρίου, ο κηπουρός, το κοινόχρηστο νερό και ηλεκτρικό, η συντήρηση του ανελκυστήρος κλπ.

Δαπάνες που αφορούν τα κοινόκτητα μέρη του κτηρίου είναι η επισκευή των υδραυλικών σωληνώσεων που δεν αφορούν ένα συγκεκριμένο διαμέρισμα, η ενίσχυση της στατικότητας του κτηρίου που υπέστη βλάβη από ένα σεισμό ή η βαφή των όψεων και του εσωτερικού της πολυκατοικίας.

Η κατανομή των κοινοχρήστων δαπανών γίνεται κατά τα ποσοστά που προβλέπονται στην σύσταση και στον κανονισμό της πολυκατοικίας για το κάθε διαμέρισμα και ο κάθε ιδιοκτήτης μπορεί να το διαβάσει στο συμβόλαιο με το οποίο αγόρασε το διαμέρισμά του, ή στην σύσταση με την οποία ο κατασκευαστής του ανήγειρε την οικοδομή.

Μπορεί επί παραδείγματι ένα διαμέρισμα να έχει ποσοστό συγκυριότητος 50 χιλιοστά επί του οικοπέδου, επειδή όμως βρίσκεται στον τελευταίο όροφο, η συμμετοχή του στις δαπάνες ανελκυστήρος να είναι 55 χιλιοστά.

Εάν κάποιος εκ των συνιδιοκτητών δεν καταβάλει το μερίδιο που του αναλογεί στα κοινόχρηστα, οι λοιποί συγκύριοι μπορούν να αξιώσουν δικαστικώς να υποχρεωθεί να τους τα καταβάλει, πλέον δικαστικών εξόδων και τόκων.

Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 274/2012 απόφαση του Δ΄ Τμήματος του Αρείου Πάγου: «Κοινά βάρη, στα οποία υποχρεούνται να συνεισφέρουν όλοι οι συνιδιοκτήτες, θεωρούνται η συντήρηση και η επισκευή των κοινών μερών του ακινήτου, που ανήκουν στην συγκυριότητα όλων. Ως δαπάνη συντήρησης θεωρείται κάθε δαπάνη αναγκαία προς αποφυγή βλάβης ή χειροτέρευσης του πράγματος και διατηρήσεώς του καταλλήλου, ενώ ως δαπάνη επισκευής κάθε δαπάνη αναγκαία προς διόρθωση βλάβης, φθοράς ή χειροτέρευσης, συνεπεία της συνήθους χρήσεως ή της παρόδου του χρόνου ή εξ άλλης αιτίας (λ.χ. σεισμό). Ο κοινωνός που κατέβαλε έξοδα πέραν της μερίδας του δικαιούται να ζητήσει τα επιπλέον καταβληθέντα από τους λοιπούς κοινωνούς, κατ’ αναλογίαν των μερίδων τους».

Για να γίνει δεκτή από το δικαστήριο η αγωγή εκείνου ή εκείνων των συνιδιοκτητών που κατέβαλαν και το μερίδιο των ετέρων, που δεν έχουν πληρώσει, πρέπει να αποδείξουν τον τρόπο καταβολής των παραπάνω χρημάτων, καθώς και να επικαλεσθούν και αποδείξουν ότι οι κοινές δαπάνες έγιναν κατόπιν αποφάσεως όλων ή της πλειοψηφίας των συνιδιοκτητών, ή μετά από απόφαση του δικαστηρίου, ή ότι αφορούν μέτρα που ελήφθησαν για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου για να προστατευθεί το κτήριο που ανήκει σε όλους.

 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

 

Προσύμφωνο αγοράς ακινήτου

 

 Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

 

Εκείνος που θέλει να αγοράσει ακίνητο στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζει ότι την κυριότητα ακινήτου μπορεί να αποκτήσει μόνο με συμβολαιογραφική πράξη μεταβιβάσεως του ακινήτου και μεταγραφή της στο τοπικό υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο. Με κανέναν άλλον τρόπο δεν μπορεί να αποκτήσει την κυριότητα ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα. Ακόμα δηλ. κι αν υπογράψει έγγραφα στο Προξενείο της Ελλάδος, ή ενώπιον δικηγόρων ή συμβολαιογράφων στο εξωτερικό, ακόμα και αν καταβάλει το συμφωνηθέν τίμημα και τα έγγραφα γράφουν ότι αυτός απέκτησε το ακίνητο, εφόσον η μεταβίβαση δεν γίνει με συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο στην Ελλάδα και μεταγραφή αυτού, ακίνητο δεν αποκτάται.

Συχνά οι δύο πλευρές, πωλητής και αγοραστής, έχουν συμφωνήσει προφορικώς σε όλες τις λεπτομέρειες της μεταβίβασης του ακινήτου, δηλ. στο τίμημα, στον τρόπο καταβολής αυτού (τοις μετρητοίς, με δόσεις, με δάνειο κλπ.), αλλά για κάποιον λόγο δεν μπορούν αμέσως να υπογράψουν το οριστικό μεταβιβαστικό της κυριότητας συμβόλαιο στον συμβολαιογράφο.

Οι λόγοι της καθυστέρησης μπορεί να πολλοί, μεταξύ των οποίων ενδεικτικώς αναφέρουμε την περίπτωση που ο αγοραστής χρειάζεται λίγο ακόμα χρόνο για να έχει στην διάθεσή του τα χρήματα, ή ο πωλητής πρέπει πρώτα να καταβάλει μία οφειλή του για να αρθεί ένα βάρος του ακινήτου (προσημείωση ή κατάσχεση), ή ότι ο αγοραστής πρέπει να περιμένει κάποιες εβδομάδες μέχρι να λάβει την σχετική άδεια αγοράς του συγκεκριμένου ακινήτου, διότι αυτό βρίσκεται σε παραμεθόριο περιοχή (που είναι π.χ. και η Σαντορίνη) και αυτός ως αλλοδαπός πρέπει πρώτα να υποβάλει σχετικά έγγραφα στην Ελληνική αρχή που θα αποφασίσει εάν θα του χορηγήσει την σχετική άδεια κτήσεως του ακινήτου.

Επειδή ακριβώς πωλητής και αγοραστής δεν θέλουν να αφήσουν την συμφωνία τους σε προφορικό επίπεδο, που ουδεμία σοβαρή δέσμευση επιφέρει, έχουν την δυνατότητα να υπογράψουν προσύμφωνο μεταβιβάσεως του ακινήτου, πάντα σε συμβολαιογράφο για να έχει νομική ισχύ.

Με την κατάρτιση του προσυμφώνου ο αγοραστής συνήθως καταβάλει στον πωλητή ένα μέρος από το συμφωνηθέν τίμημα και ορίζεται συγκεκριμένη προθεσμία εντός της οποίας τα μέρη δεσμεύονται να συνάψουν το οριστικό συμβολαιογραφικό έγγραφο της μεταβίβασης με την  καταβολή και του υπολοίπου τιμήματος.

Ο πωλητής συνομολογεί ότι ακόμα κι αν δεν εμφανισθεί εντός της προθεσμίας, εφόσον αποδεικνύεται ότι ο αγοραστής έχει καταβάλει το σύνολο του συμφωνηθέντος τιμήματος, ή το έχει παρακαταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ο αγοραστής δύναται να εμφανισθεί μόνος του στον συμβολαιογράφο και να υπογράψει αυτός μόνο το συμβόλαιο με το οποίο θα γίνει κύριος του ακινήτου, εφόσον το μεταγράψει.

Κατά την κατάρτιση του προσυμφώνου ο πωλητής μπορεί να δεσμευθεί ότι παραχωρεί στον αγοραστή δικαίωμα εγγραφής προσημειώσεως στο ακίνητο, για να τον καλύψει μέχρι του ποσού της προκαταβολής που έχει λάβει από τον αγοραστή.

Μεγάλη προσοχή πρέπει να καταβάλει ο αγοραστής στο θέμα της επιβεβαίωσης ότι το ακινητο δεν επιβαρύνθηκε με κάποιο βάρος (προσημείωση, υποθήκη, κατάσχεση) από τον χρόνο υπογραφής του προσυμφώνου μέχρι την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου.

Αυτό που κάθε υποψήφιος αγοραστής πρέπει να γνωρίζει είναι ότι μπορεί το προσύμφωνο να αποτελεί ένα καλό «εργαλείο» για την ομαλή μεθόδευση της μεταβιβάσεως ακινήτου με εναρμόνιση των επιθυμιών πωλητού και αγοραστού, αλλά με το προσύμφωνο ο αγοραστής δεν αποκτά την κυριότητα του ακινήτου, απλώς εξασφαλίζεται με σχετική επάρκεια για το χρηματικό ποσό που έχει καταβάλει στον πωλητή ως προκαταβολή και αποκτά ενδεχομένως την ευχέρεια με την καταβολή του συνόλου του τιμήματος να γίνει, μελλοντικώς, κύριος του ακινήτου, εφόσον υπογραφεί και μεταγραφεί το οριστικό συμβόλαιο. 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

Όταν ο ενοικιαστής αφήνει ζημιές στο μίσθιο

 

Όταν λήγει η μίσθωση και ο μισθωτής (ενοικιαστής) αποχωρεί από το μίσθιο (διαμέρισμα ή κατάστημα), ο ιδιοκτήτης του μισθίου (εκμισθωτής) επιθεωρεί το μίσθιο για να διαπιστώσει την κατάσταση στην οποία το αφήνει ο μισθωτής.

Εάν διαπιστωθεί ότι το μίσθιο έχει φθορές που είναι μεγαλύτερες από τις συνηθισμένες, δηλαδή μεγαλύτερες, σοβαρότερες και πιο εκτεταμένες φθορές από τις συνήθεις αναμενόμενες μετά από μία λογική χρήση από τον ενοικιαστή, ο ιδιοκτήτης – εκμισθωτής έχει δικαίωμα να αξιώσει αποζημίωση από τον αποχωρήσαντα μισθωτή, για τις υπερβολικά μεγάλες και ασυνήθεις φθορές.

Αυτό που κάθε ιδιοκτήτης εκμισθούμενου ακινήτου πρέπει να γνωρίζει είναι ότι η προθεσμία που έχει για να ασκήσει τις αξιώσεις του για ασυνήθεις μεταβολές ή φθορές επί του μισθίου είναι έξι μήνες από την ημέρα κατά την οποία παρέλαβε το μίσθιο από τον αποχωρούντα ενοικιαστή.

Πρέπει δηλαδή ο ιδιοκτήτης να ασκήσει μία επιθετική νομική ενέργεια πριν παρέλθουν έξι μήνες από τότε που παρέλαβε το μίσθιο από τον ενοικιαστή. Η ενέργεια αυτή είναι συνήθως η άσκηση της αγωγής, δηλ. η κατάθεσή της στο δικαστήριο και η κοινοποίηση αυτής στον αποχωρήσαντα ενοικιαστή.

Εφόσον ο ιδιοκτήτης ασκήσει αγωγή (ή αποστείλει εξώδικο) εντός των έξι μηνών, η παραγραφή θεωρείται ότι έχει διακοπεί. Από την στιγμή της επίδοσης της αγωγής στον ενοικιαστή μέχρι την συζήτηση αυτής στο δικαστήριο αρχίζει νέα προθεσμία έξι μηνών και αυτό σημαίνει ότι η συζήτηση της αγωγής στο δικαστήριο πρέπει να λάβει χώρα πριν περάσουν έξι μήνες από την άσκηση αυτής.

Από την έκδοση της αποφάσεως του Πρωτοδικείου αρχίζει νέα εξάμηνη προθεσμία και εάν ο ενάγων – ιδιοκτήτης του ακινήτου θέλει να ασκήσει ενδεχομένως έφεση κατά της πρωτοδίκου αποφάσεως, πρέπει να την ασκήσει πριν την πάροδο έξι μηνών από την έκδοση της δικαστικής αποφάσεως.

Ένα πρόβλημα που αντιμετώπισε ο Άρειος Πάγος στην υπ΄αριθ. 482/2012 απόφαση του Δ΄ Τμήματος αυτού, είναι το τι γίνεται όταν από την δημοσίευση της πρωτοδίκου δικαστικής αποφάσεως παρέρχεται μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την θεώρηση της δικαστικής αποφάσεως από τον δικαστή του Πρωτοδικείου, διάστημα κατά το οποίο ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν δύναται να λάβει επικυρωμένο αντίγραφο της αποφάσεως, ώστε να την μελετήσει και να ασκήσει έφεση εντός έξι μηνών από την δημοσίευση.

Στην συγκεκριμένη υπόθεση η απόφαση του Πρωτοδικείου δημοσιεύθηκε μεν πολύ γρήγορα από την ημέρα της συζήτησης της υποθέσεως στο δικαστήριο, αλλά χρειάσθηκαν αρκετοί μήνες για να θεωρηθεί και να δημοσιευθεί στην πλήρη και επίσημη μορφή της. Αποτέλεσμα της καθυστερήσεως που οφείλετο στην Γραμματεία του Δικαστηρίου και στους δικαστές και όχι στον διάδικο, ήταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να ασκήσει την έφεσή του μετά την πάροδο των έξι μηνών από την δημοσίευση της αποφάσεως.

Όταν ήρθε η ώρα της συζητήσεως της εφέσεως στο δικαστήριο, ο πρώην ενοικιαστής επικαλέσθηκε την παραγραφή των έξι μηνών, ενώ ο ιδιοκτήτης αντέτεινε ότι η καθυστέρηση δεν οφειλόταν σε δική του αβελτηρία, αλλά στο δικαστικό σύστημα. Το Εφετείο έκανε δεκτή την ένσταση του ενοικιαστή και είπε ότι η αξίωση του ιδιοκτήτη για φθορές στο μίσθιο είχε παραγραφεί.

Ο ιδιοκτήτης άσκησε αναίρεση και ο Άρειος Πάγος τον δικαίωσε, με την κρίση του ότι η πάροδος των έξι μηνών από την δημοσίευση της πρωτοδίκου αποφάσεως έως την άσκηση της εφέσεως αποτελούσε λόγο ανωτέρας βίας, που δεν επέτρεψε στον ιδιοκτήτη να ασκήσει την έφεση εντός του εξαμήνου, χωρίς ο ιδιοκτήτης να έχει ευθύνη για την πάροδο των έξι μηνών.

Με την απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε συνεπώς ότι το Εφετείο έσφαλε στην κρίση του και ανέπεμψε την υπόθεση στο Εφετείο για να την κρίνει εκ νέου, αποτελούμενο από διαφορετικούς δικαστές από εκείνους που είχαν αρχικώς δικάσει την υπόθεση. 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

 

Φορολογική δήλωση συνταξιούχου κατοίκου εξωτερικού

 

Πάρα πολλοί Έλληνες ομογενείς συνταξιούχοι ζουν εκτός Ελλάδος, είτε μονίμως, είτε μεγάλο μέρος του χρόνου. Το υπόλοιπο έρχονται στην Πατρίδα και παίρνουν μικρή ή μεγάλη γεύση από την ζωή της Ελλάδος.

Κάθε χρόνο οι ομογενείς που λαμβάνουν σύνταξη στην Ελλάδα πρέπει να υποβάλλουν φορολογική δήλωση, στην οποία θα δηλώνουν τα εισοδήματά τους από σύνταξη, ενδεχομένως μισθώματα κλπ. Φέτος η δήλωση πρέπει να γίνει υποχρεωτικά μέσω διαδικτύου, δηλαδή από ηλεκτρονικό υπολογιστή με πρόσβαση στο ίντερνετ.

Ο συνταξιούχος αυτοπροσώπως, ή αντίκλητός του στην Ελλάδα, πρέπει να προμηθευθεί κλειδάριθμο από την εφορία και μετά κωδικούς εισόδου στον δικό του ηλεκτρονικό λογαριασμό, που θα πρέπει να έχει δημιουργήσει στην ιστοσελίδα της ελληνικής εφορίας, (www.taxisnet.gr ή http://www.gsis.gr/gsis_site/), στην οποία αφού εισέλθει, πρέπει να ανοίξει την σελίδα «υπηρεσίες προς τους πολίτες».

Για να συμπληρώσει ηλεκτρονικά την φορολογική του δήλωση πρέπει πρώτα να έχει την βεβαίωση για το σύνολικό ποσό της σύνταξης που έλαβε στην Ελλάδα το έτος 2012. Την βεβαίωση αυτή μερικά ταμεία στέλνουν (για τελευταία φορά φέτος) με το ταχυδρομείο, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, ενώ άλλα ταμεία δεν θα την στείλουν και πρέπει ο φορολογούμενος συνταξιούχος να την τυπώσει επίσης από το διαδίκτυο.

Για να μπορέσει να τυπώσει την βεβαίωση σύνταξης για το έτος 2012 ο συνταξιούχος πρέπει να γνωρίζει τον ΑΜΚΑ του, δηλ, τον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, που αν δεν τον γνωρίζει, μπορεί να τον μάθει στην ιστοσελίδα www.amka.gr.

Εάν επί παραδείγματι ο φορολογούμενος, κάτοικος εξωτερικού, είναι συνταξιούχος ΙΚΑ, πρέπει να μεταβεί στην ιστοσελίδα https://apps.ika.gr/eTax/ όπου θα συμπληρώσει τον αριθμό μητρώου του στο ΙΚΑ, την κατηγορία σύνταξης (γήρατος, αναπηρίας κλπ.), το επώνυμό του, τον ΑΜΚΑ και τον ΑΦΜ για να λάβει ηλεκτρονικά την βεβαίωση για το συνολικό ποσό της σύνταξής του το 2012.

Για να καταθέσει ηλεκτρονικά την φορολογική του δήλωση θα πρέπει επίσης να γράψει τον αριθμό παροχής της ΔΕΗ όλων των ακινήτων που έχει στην Ελλάδα, ο ίδιος και η σύζυγός του, ακόμα και αν έχει διακόψει την ηλεκτροδότηση σε κάποιο από αυτά.

Τέλος, ο φορολογούμενος στην δήλωσή του πρέπει ηλεκτρονικά να συμπληρώσει το πεδίο που λέει ότι είναι κάτοικος εξωτερικού και υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στην Ελλάδα, αν είναι συνταξιούχος και γεννήθηκε μέχρι 31-12-1947, το ακριβές ποσό των ενοικίων που εισέπραξε στην Ελλάδα το 2012 κλπ.

Για την περίπτωση που ενοικιαστές του χρωστάνε χρήματα από μισθώματα το 2012, ο φορολογούμενος πρέπει να δηλώσει ότι έχει λάβει το σύνολο των μισθωμάτων, ακόμα κι αν δεν τα έχει λάβει, εκτός εάν με γραπτή του δήλωση εκχωρήσει τα χρωστούμενα μισθώματα στο κράτος, ώστε ο ίδιος να μην δικαιούται πλέον να τα εισπράξει και να μην φορολογηθεί γι’ αυτά. Σε κάθε περίπτωση πάντως για το ζήτημα αυτό πρέπει να συμβουλεύεται δικηγόρο, διότι υπάρχουν διαφορετικές λύσεις για κάθε υπόθεση.

Τα ανωτέρω είναι μερικές από τις βασικές υποχρεώσεις του φορολογούμενου συνταξιούχου στην Ελλάδα, δεν καλύπτουν όμως κάθε περίπτωση φορολογικής δήλωσης. Για την δική του, ατομική και εξειδικευμένη φορολογική δήλωση για σύνταξη, μισθώματα, συμβόλαια ακινήτων, τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, εισαγωγή συναλλάγμος στην Ελλάδα από το εξωτερικό, μεταβιβάσεις ακινήτων με γονική παροχή, πώληση, αγορά, δωρεά κλπ. και κάθε άλλο θέμα, ο συνταξιούχος πρέπει να συμβουλεύεται τους ειδικούς, (λογιστή και δικηγόρο), διότι υπάρχουν πλήθος υποχρεώσεων για την ορθή συμπλήρωση εκάστης ατομικής φορολογικής δήλωσης, που δεν μπορούν να αναλυθούν στο παρόν άρθρο, το οποίο είναι μία γενική αναφορά στα βασικά.

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

My inheritance in Greece and how to claim it

My inheritance in Greece and how to claim it 

 

 

You do not live in Greece, but you have recently been informed that you may be entitled to an inheritance in this country. What do you do? Before contacting an attorney who practices law in Greece, it is advisable that you think about your answers to the initial questions that the attorney will ask you. Having thought of the answers beforehand will help the attorney better assist you in outlining what needs to be done in Greece, so that you claim what you are entitled to.

The first questions will be about the name of the deceased (including his parents’ names, if you know them) and his/her relation to you. If you are a relative or not is important to establish any intestacy or forced heirship rights, irrespective of whether there is a Will or not.

The place of death is another initial question, which will establish matters of private international law, as well as the time limit to file the inheritance tax declaration in Greece, if one is required. For any person who passed away before 1995 and no one has filed already an inheritance tax declaration, there is zero inheritance tax to be paid, no matter how big or valuable the estate may be.

The place of birth of the deceased is another matter which is required in order to find out his/her citizenship of birth, which will determine to a great extent the law of which country will be applied to establish who inherits and what percentage. The deceased may have acquired another citizenship, apart from the birth citizenship, and this will also be taken into consideration, but under Greek law, if the deceased had the citizenship of Greece and of another country, it is the Greek citizenship which prevails in order to determine who are the heirs and what are their shares.

The place of residence of the heir is also important, because if the heir resides outside of Greece, or the deceased died outside of Greece, the original four-month period from the passing to accept or renounce the inheritance is automatically extended to twelve months. If nothing is done after the expiration of the four or twelve months from the passing, the heir is considered having accepted the inheritance and this may not be a good thing, in the rather unusual case where the estate had liabilities which are higher than the assets.

The closer relatives of the deceased will be another issue, which in most cases will have to be sorted out. We may need to know who are the children, spouse, or parents, siblings, nephews, nieces and cousins of the deceased, at the time of his passing. Anyone claiming an inheritance is not required to know all these names. If a spouse and / or children exist, you do not have to declare siblings or cousins etc. If the deceased was survived by a spouse, but not by children, under Greek intestacy law we need to know the siblings and the children of deceased siblings. But if the deceased did not have the Greek citizenship, the rules change, and we will need the written opinion of an attorney from the country of the citizenship of the deceased, to enlighten us who inherits and what shares under that country’s law.

In most cases two witnesses will be required to sign a simple affidavit about the names of the closer relatives. We will also have to find the birth certificate and possibly the family record of the deceased, if he/she was born in Greece. If however the deceased was not Greek, we may not need the two witnesses and the closer relatives of the deceased will be determined by the documents provided from the country of citizenship of the deceased.

Even if the deceased did not have the Greek citizenship and it is the foreign law which determines who inherits what, it will still be Greek law which will be applicable to transfer ownership and to pay taxes, for assets located in Greece.

Next important question will be about the existence of a Will. We will need to know if a Will exists, and if yes, where it was drawn up, where it was executed, in what form such a Will exists and whether it has already been probated, in Greece or elsewhere. If it is probated in another country, we will have to probate it in Greece, as well, and in that case we will need it in certified form, either with the Apostille stamp attached to it, or with the certification of the Greek Consulate in the country of probation.

One of the most important matters will be the number and nature of the assets that the deceased owned at the time of his/her passing, mainly in Greece. Real estate property (houses, apartments, lots, plots, lands etc.) are the first to be evaluated and added to the estate. Bank accounts, valuable movables (jewellery, paintings etc.) are also included in the estate.

Any proof about the characteristics (location, measurements, bordering properties etc.) of these assets will be the next thing to find. If the heir has any copies of deeds or other legal documents, they may be of help to legally describe the real estate properties which belonged to the deceased. Any bank transcripts or letters or booklets will help locate bank accounts. However, if the heir does not have any of the above, it is still possible to find the deeds concerning the deceased, as long as we know the area(s) of Greece where the property is located. 

Finally, once the main facts about all the above matters have been settled, the heir who does not live in Greece will know that the attorney will be able to do all the work on his/her behalf, with a power of attorney which the heir can sign either in Greece, or at the Greek Consulate abroad, or at a notary abroad under certain conditions. The attorney in Greece will have the obligation to work diligently and to the best of his/her ability, serving the interests of the client always within the law and applying the rule of client / attorney privilege and not disclosing anything that may harm the interests of the client.

 

*Christos ILIOPOULOS, attorney at

the Supreme Court

of Greece , LL.M.

www.greekadvocate.eu

e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

 

Η διαθήκη σε φωτοτυπία ισχύει;

Η διαθήκη σε φωτοτυπία ισχύει;  

 

 

Η ιδιόγραφη διαθήκη για να είναι ισχυρή, να γίνεται δεκτή από τα δικαστήρια και να εφαρμόζεται ώστε οι τιμώμενοι σ’ αυτήν να λαμβάνουν το κληρονομιαίο μερίδιο ή τα περιουσιακά στοιχεία που αναφέρονται στην διαθήκη, πρέπει να είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη και όχι σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ή σε γραφομηχανή, ούτε από το χέρι άλλου, έστω κι αν ο διαθέτης την έχει υπογράψει ο ίδιος.

Επίσης, η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να έχει ημερομηνία συντάξεως, ώστε ευθέως (π.χ. 6 Απριλίου 2013) ή εμμέσως να συνάγεται ο χρόνος κατά τον οποίο έχει συνταχθεί, (π.χ. Πάσχα 2012 ή «σήμερα στα πρώτα γενέθλια της μικρής μου κόρης Μελπομένης»).

Η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να αναγράφει το όνομα του διαθέτη και στο τέλος του κειμένου της να φέρει την υπογραφή του. Αυτονόητο είναι ότι για να ισχύσει μία διαθήκη κατά το ελληνικό δίκαιο, πρέπει να προσκομισθεί στο Πρωτοδικείο σε πρωτότυπη μορφή. Το ερώτημα που έχει προκύψει σε κάποιες υποθέσεις είναι αν η φωτοτυπία μίας ιδιόγραφης διαθήκης μπορεί να γίνει δεκτή ως διαθήκη.

Η απάντηση που έχουν δώσει τα ελληνικά δικαστήρια είναι ότι υπό προϋποθέσεις, μπορεί ακόμα και μία φωτοτυπία διαθήκης να ισχύσει ως έγκυρη διαθήκη. Για να γίνει αυτό, πρέπει η φωτοτυπία της διαθήκης να πληροί τις προϋποθέσεις της έγκυρης ιδιόγραφης διαθήκης, δηλ. ημερομηνία, όνομα και υπογραφή του διαθέτη, να αποδεικνύεται ότι είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη και τέλος να αποδεικνύεται ότι η φωτοτυπία είναι πιστό αντίγραφρο της πρωτότυπης διαθήκης.

Στην υπ’ αριθ. 1234/1982 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει ότι « ... έν περιπτώσει απωλείας τής ιδιογράφου διαθήκης επιτρέπεται καί ή διά μαρτύρων απόδειξις τής υπάρξεως αυτής νομίμως συντεταγμένης, ώς καί τού περιεχομένου ταύτης».

Εφόσον συνεπώς δεν υπάρχει το πρωτότυπο έγγραφο της διαθήκης, αλλά υπάρχει η φωτοτυπία αυτού και προκύπτει από μάρτυρες και από άλλα αποδεικτικά μέσα ότι η φωτοτυπία που προσκομίζεται στο δικαστήριο είναι πιστό αντίγραφο της πρωτότυπης διαθήκης, που ήταν γραμμένη από το χέρι του διαθέτη, η φωτοτυπία θα ισχύσει ως έγκυρη διαθήκη.

Αυτό επιβεβαίωσε ο Άρειος Πάγος και στην υπ’ αριθ. 2310/2009 απόφασή του, στην οποία εκρίθη ότι ορθώς το Εφετείο είχε δεχθεί ως έγκυρη διαθήκη την φωτοτυπία δύο διαθηκών (κύριας και συμπληρωματικής), οι οποίες αποδεικνυόταν ότι είχαν γραφτεί με το χέρι του διαθέτη. Το Εφετείο είχε κρίνει ότι η απώλεια των πρωτοτύπων των διαθηκών δεν συνδεόταν με πράξη του διαθέτη, δηλ. δεν είχε ο ίδιος καταστρέψει το πρωτότυπο διότι π.χ. δεν ήθελε να ισχύσει, αλλά είχε ξεχάσει να καταστρέψει και τις φωτοτυπίες που είχε δημιουργήσει. Η απώλεια του πρωτοτύπου είχε λάβει χώρα από γεγονός άγνωστο, τυχαίο και πιθανώς μετά τον θάνατο του διαθέτη.

Με αυτό το σκεπτικό τα δικαστήρια δέχθηκαν την αγωγή, αίτημα της οποίας ήταν να αναγνωριστεί η ύπαρξη και η εγκυρότητα των ιδιογράφων διαθηκών, τα πρωτότυπα των οποίων είχαν απωλεσθεί.

 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

 

Δήλωση τόκων και ακινήτων στην Ελλάδα και φορολογική δήλωση από εξωτερικό

 

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

 

Όλοι οι έλληνες κάτοικοι εξωτερικού πρέπει και φέτος να συμπληρώσουν διάφορες φορολογικές δηλώσεις στην Ελλάδα. Η βασική φορολογική δήλωση που πρέπει να υποβάλλουν κάθε χρόνο όσοι έχουν εισοδήματα ή ακίνητα στην Ελλάδα (ακόμα κι αν δεν έχουν την ελληνική υπηκοότητα, ακόμα κι αν δεν είναι Έλληνες), πρέπει να υποβληθεί μέχρι τέλος Ιουνίου 2013.

Όλες οι δηλώσεις θα υποβληθούν πλέον ηλεκτρονικώς, μέσω διαδικτύου, οπότε οι κάτοικοι εξωτερικού πρέπει να συνεννοηθούν με τον αντίκλητό τους στην Ελλάδα, (λογιστή, δικηγόρο, συγγενή ή φίλο) για την απόκτηση κλειδαρίθμου – κωδικών από την εφορία, ώστε να μπορέσουν να συντάξουν και να υπόβάλλουν την ετήσια φορολογική δήλωσή τους μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και του διαδικτύου (taxisnet).

Για πρώτη φορά στην δήλωση αυτή πρέπει να συμπληρώσουν το χρηματικό ποσό των τόκων που εισέπραξαν από παντός είδους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούν σε τράπεζες στην Ελλάδα. Η κάθε τράπεζα χορηγεί αμέσως την βεβαίωση για τους τόκους που κατέβαλε στον κάτοχο του τραπεζικού λογαριασμού εντός του έτους 2012. Αν ο κάτοχος του λογαριασμού είναι στο εξωτερικό, η βεβαίωση των τόκων δίδεται στον εκπρόσωπό του που έχει πληρεξούσιο ή εξουσιοδότηση, πράγμα που μπορεί να σημαίνει νέα καθυστέρηση και ταλαιπωρία για τον κάτοικο εξωτερικού, που πρέπει να υπογράψει πληρεξούσιο και να το στείλει στην Ελλάδα, ώστε κάποιο πρόσωπο της εμπιστοσύνης του να λάβει από την τράπεζα την βεβαίωση των τόκων και να συμπληρώσει αντιστοίχως την ετήσια φορολογική δήλωση μέχρι 30-6-2013.

Με την δήλωση των τόκων στην φορολογική δήλωση το κράτος δεν θα ξαναφορολογήσει τους τόκους των καταθέσεων, οι οποίοι έχουν ήδη φοροολογηθεί στην πηγή (από τις ίδιες τις τράπεζες, που έχουν αποδώσει τον φόρο στο κράτος). Απλώς, πρέπει να δηλωθούν οι τόκοι, ώστε το κράτος να επιβάλει αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος με το εισόδημα από τόκους περνάει σε ανώτερο κλιμάκιο, στο οποίο η εισφορά αλληλεγγύης είναι αυξημένη (από 1% έως 4%).

Επίσης, όλοι οι κάτοικοι εξωτερικού πρέπει να έχουν στην διάθεσή τους ένα αντίγραφο από την ετήσια φορολογική δήλωσή τους στην χώρα που διαβιούν (Αυστραλία, ΗΠΑ, Καναδά), δηλ. είτε το tax returns, είτε το notice of assessment, είτε άλλη βεβαίωση από την τοπική εφορία, που να δείχνει ότι υποβάλλουν ετήσια φορολογική δήλωση στο εξωτερικό, ώστε αν τους ζητηθεί από την ελληνική εφορία, να μπορούν να την υποβάλλουν αργότερα. Το έγγραφο όμως αυτό πρέπει να έχει ημερομηνία πριν από την 30-6-2013.

Για πρώτη φορά εξάλλου στην φετινή φορολογική δήλωση οι κάτοικοι εξωτερικού πρέπει, μαζί με τους κατοίκους Ελλάδος, να δηλώσουν τον αριθμό παροχής της ΔΕΗ για κάθε ακίνητο που διαθέτουν στην Ελλάδα, ώστε το κράτος να τους επιβάλει φόρο ακινήτων κατευθείαν από τα στοιχεία της ΔΕΗ και όχι από το Ε9.

Εντωμεταξύ, καταυθάνουν συνεχώς στον αντίκλητο στην Ελλάδα, που εκπροσωπεί στην εφορία τον κάτοικο εξωτερικού, αναδρομικώς υπολογισθέντα ΕΤΑΚ (φόρος ακινήτων) για παλαιά έτη, όπως το 2008, ή το 2009, που πρέπει να πληρωθεί εντός ολίγων ημερών ή εβδομάδων, άλλως επιφέρουν αύξηση φόρου κατά 1% κάθε μήνα.

Επιπροσθέτως, με νέο νόμο που αναμένεται να ψηφισθεί εντός εβδομάδων, όλοι οι ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων θα πρέπει να δηλώσουν  εντός των επομένων μηνών όλα τα αγροτεμάχια που έχουν στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν το έχουν ήδη κάνει στο Ε9, θα κληθούν να το ξανακάνουν σε νέα έντυπα, ηλεκτρονικώς, που ζητούν περισσότερα στοιχεία για τα αγροτεμάχια που θα δηλωθούν.

 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr