Αν ο γάμος ακυρωθεί, το τέκνο γίνεται εξώγαμο;

. Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η συγγένεια του παιδιού με τη μητέρα του και τους συγγενείς της ιδρύεται με μόνη τη γέννηση, εφόσον είναι σαφές και μη επιδεχόμενο αμφισβητήσεως το ποιά είναι η μητέρα του τέκνου. Αντιθέτως, η συγγένεια με τον πατέρα και γενικώς με την πατρική γραμμή δημιουργείται κατά το νόμο είτε από το γεγονός του γάμου του πατέρα με την μητέρα, είτε από την αναγνώριση (εκουσίως ή δικαστικώς) του τέκνου από τον πατέρα, όταν δεν υπάρχει γάμος. Με το διαζύγιο, δηλ. με την λύση του γάμου των γονέων ουδεμία αμφισβήτηση δημιουργείται για το ποιος είναι ο πατέρας του τέκνου, αφού και μετά το διαζύγιο, πατέρας εξακολουθεί βεβαίως να θεωρείται ο σύζυγος της μητέρας κατά την γέννηση του τέκνου. Εκτός όμως από το διαζύγιο, ο γάμος μπορεί να παύσει να υφίσταται και με την δικαστική ακύρωσή του. Ο γάμος π.χ. ακυρώνεται αν εκ των υστέρων αποκαλυφθεί ότι κάποιος εκ των συζύγων έχει τελέσει διγαμία, δηλ. ήταν ακόμα παντρεμένος όταν τέλεσε τον δεύτερο γάμο, ο οποίος γι’αυτό τον λόγο ακυρώνεται. Τι γίνεται όμως με την νομική θέση των παιδιών που έχουν γεννηθεί από τον γάμο που αργότερα ακυρώνεται; Μήπως μετά την ακύρωση του γάμου, τα τέκνα θα θεωρηθούν εξώγαμα; Μήπως θα αμφισβητηθεί ποιός είναι ο πατέρας τους ή θα διακοπεί ο νομικός δεσμός μεταξύ αυτών και του συζύγου της μητέρας τους, την στιγμή που ο άνδρας αυτός θεωρείται ότι τελικώς δεν ήταν σύζυγος της μητέρας τους; Τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβαίνει. Παρά την ακύρωση του γάμου, τα τέκνα που έχουν γεννηθεί παραμένουν τέκνα εντός γάμου και η συγγένειά τους με τον πατέρα τους διατηρείται. Στην υπ’ αριθ. 17486/2008 απόφασή του το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης έκρινε υπόθεση στην οποία οι σύζυγοι τέλεσαν μεταξύ τους γάμο το έτος 1998. Το 2001 όμως ο γάμος αυτός ακυρώθηκε διότι απεδείχθη ότι η σύζυγος είχε τελέσει διγαμία, ήταν δηλαδή ήδη παντρεμένη το 1998, όταν τέλεσε δεύτερο γάμο, χωρίς να έχει λυθεί ο πρώτος γάμος της. Μετά την ακύρωση του γάμου, ο σύζυγος άσκησε αγωγή προσβολής της πατρότητος του τέκνου τους που είχε γεννηθεί εντός γάμου, το 1999, ισχυριζόμενος ότι το τέκνο δεν είναι δικό του. Η αγωγή αυτή απορρίφθηκε πρωτοδίκως, αφού δύο ιατρικές πραγματογνωμοσύνες συμπέραναν ότι το τέκνο ήταν δικό του. Ακολούθως, η μητέρα του τέκνου άσκησε αγωγή διατροφής κατά του πρώην συζύγου της και πατέρα του παιδιού της, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους. Ο πατέρας, μεταξύ άλλων, ισχυρίσθηκε ότι ούτως ή άλλως ο γάμος τους είχε ακυρωθεί το 2001, όπως επίσης ότι η απόφαση που απέρριπτε την αγωγή του για προσβολή της πατρότητος ήταν μόνο πρωτόδικη και όχι αμετάκλητη, είχε δηλ. ακόμα δικαίωμα να ασκήσει έφεση και γι’ αυτό ζήτησε την αναστολή εκδόσεως αποφάσεως επί της διατροφής μέχρι να καταστεί αμετάκλητη η απόφαση περί της πατρότητος ή μη του τέκνου. Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, αφού σημείωσε ότι έφεση δεν είχε ακόμη ασκηθεί, απέρριψε το αίτημα για αναστολή της δίκης για την διατροφή, με το σκεπτικό ότι το γεγονός ότι ο γάμος είχε ακυρωθεί το 2001 ουδεμία επίδραση είχε στο ζήτημα της πατρότητος του τέκνου, διότι ούτως ή άλλως ακόμη και μετά την ακύρωση του γάμου, το τέκνο εξακολουθεί να θεωρείται τέκνο εντός γάμου και ο πρώην σύζυγος εξακολουθεί νομικά να θεωρείται πατέρας του παιδιού. Η διάταξη νόμου που εδώ κυρίως ενδιαφέρει είναι το άρθρο 1382 του Αστικού Κώδικα, κατά το οποίο η ακύρωση του γάμου δεν επιδρά στη νομική θέση των τέκνων που αποκτήθηκαν από αυτόν, τα οποία διατηρούν την ιδιότητα τέκνων γεννημένων σε γάμο. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr