Η διαθήκη σε φωτοτυπία ισχύει;

Η διαθήκη σε φωτοτυπία ισχύει;  

 

 

Η ιδιόγραφη διαθήκη για να είναι ισχυρή, να γίνεται δεκτή από τα δικαστήρια και να εφαρμόζεται ώστε οι τιμώμενοι σ’ αυτήν να λαμβάνουν το κληρονομιαίο μερίδιο ή τα περιουσιακά στοιχεία που αναφέρονται στην διαθήκη, πρέπει να είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη και όχι σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ή σε γραφομηχανή, ούτε από το χέρι άλλου, έστω κι αν ο διαθέτης την έχει υπογράψει ο ίδιος.

Επίσης, η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να έχει ημερομηνία συντάξεως, ώστε ευθέως (π.χ. 6 Απριλίου 2013) ή εμμέσως να συνάγεται ο χρόνος κατά τον οποίο έχει συνταχθεί, (π.χ. Πάσχα 2012 ή «σήμερα στα πρώτα γενέθλια της μικρής μου κόρης Μελπομένης»).

Η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να αναγράφει το όνομα του διαθέτη και στο τέλος του κειμένου της να φέρει την υπογραφή του. Αυτονόητο είναι ότι για να ισχύσει μία διαθήκη κατά το ελληνικό δίκαιο, πρέπει να προσκομισθεί στο Πρωτοδικείο σε πρωτότυπη μορφή. Το ερώτημα που έχει προκύψει σε κάποιες υποθέσεις είναι αν η φωτοτυπία μίας ιδιόγραφης διαθήκης μπορεί να γίνει δεκτή ως διαθήκη.

Η απάντηση που έχουν δώσει τα ελληνικά δικαστήρια είναι ότι υπό προϋποθέσεις, μπορεί ακόμα και μία φωτοτυπία διαθήκης να ισχύσει ως έγκυρη διαθήκη. Για να γίνει αυτό, πρέπει η φωτοτυπία της διαθήκης να πληροί τις προϋποθέσεις της έγκυρης ιδιόγραφης διαθήκης, δηλ. ημερομηνία, όνομα και υπογραφή του διαθέτη, να αποδεικνύεται ότι είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη και τέλος να αποδεικνύεται ότι η φωτοτυπία είναι πιστό αντίγραφρο της πρωτότυπης διαθήκης.

Στην υπ’ αριθ. 1234/1982 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει ότι « ... έν περιπτώσει απωλείας τής ιδιογράφου διαθήκης επιτρέπεται καί ή διά μαρτύρων απόδειξις τής υπάρξεως αυτής νομίμως συντεταγμένης, ώς καί τού περιεχομένου ταύτης».

Εφόσον συνεπώς δεν υπάρχει το πρωτότυπο έγγραφο της διαθήκης, αλλά υπάρχει η φωτοτυπία αυτού και προκύπτει από μάρτυρες και από άλλα αποδεικτικά μέσα ότι η φωτοτυπία που προσκομίζεται στο δικαστήριο είναι πιστό αντίγραφο της πρωτότυπης διαθήκης, που ήταν γραμμένη από το χέρι του διαθέτη, η φωτοτυπία θα ισχύσει ως έγκυρη διαθήκη.

Αυτό επιβεβαίωσε ο Άρειος Πάγος και στην υπ’ αριθ. 2310/2009 απόφασή του, στην οποία εκρίθη ότι ορθώς το Εφετείο είχε δεχθεί ως έγκυρη διαθήκη την φωτοτυπία δύο διαθηκών (κύριας και συμπληρωματικής), οι οποίες αποδεικνυόταν ότι είχαν γραφτεί με το χέρι του διαθέτη. Το Εφετείο είχε κρίνει ότι η απώλεια των πρωτοτύπων των διαθηκών δεν συνδεόταν με πράξη του διαθέτη, δηλ. δεν είχε ο ίδιος καταστρέψει το πρωτότυπο διότι π.χ. δεν ήθελε να ισχύσει, αλλά είχε ξεχάσει να καταστρέψει και τις φωτοτυπίες που είχε δημιουργήσει. Η απώλεια του πρωτοτύπου είχε λάβει χώρα από γεγονός άγνωστο, τυχαίο και πιθανώς μετά τον θάνατο του διαθέτη.

Με αυτό το σκεπτικό τα δικαστήρια δέχθηκαν την αγωγή, αίτημα της οποίας ήταν να αναγνωριστεί η ύπαρξη και η εγκυρότητα των ιδιογράφων διαθηκών, τα πρωτότυπα των οποίων είχαν απωλεσθεί.

 

                                                                                       *Ο Χρήστος  Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr