Ο μεθυσμένος οδηγός είναι ανασφάλιστος

Ο μεθυσμένος οδηγός είναι ανασφάλιστος Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Οι ασφαλιστικές εταιρείας που συνάπτουν συμβόλαια ασφάλισης με οδηγούς - ιδιοκτήτες αυτοκινήτων στην Ελλάδα, δεν καλύπτουν ασφαλιστικώς τον πελάτη τους, εάν αυτός προξενήσει ατύχημα, ενώ οδηγούσε υπό την επήρεια μέθης. Συγκεκριμένα, οι ασφαλιστικές εταιρείες αποζημιώνουν τον ζημιωθέντα από το ατύχημα που προκάλεσε ο πελάτης τους, ακολούθως όμως στρέφονται κατά του πελάτη τους για να τους καταβάλει όσα χρήματα υποχρεώθηκαν να καταβάλουν στον ζημιωθέντα, διότι ο πελάτης τους οδηγούσε μεθυσμένος. Μεταξύ ασφαλιστή και ασφαλισμένου η σύμβαση ασφαλίσεως καταρτίζεται με απλή συναίνεση και αποδεικνύεται με το ασφαλιστήριο, που εκδίδεται από τον ασφαλιστή. Εγκύρως μπορεί να συμφωνηθεί με την ασφαλιστική σύμβαση ότι αποκλείεται η από τον ασφαλιστή κάλυψη ζημιών, που προκαλούνται από την κυκλοφορία αυτοκινήτου, όταν ο οδηγός κατά τον χρόνο του ατυχήματος τελεί υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών. Η συνομολόγηση του όρου αυτού δεν απαλλάσσει τον ασφαλιστή της υποχρεώσεως να αποζημιώσει τον τρίτο που ζημιώθηκε, παρέχει όμως στον ασφαλιστή το δικαίωμα να εναγάγει τον ασφαλισμένο και να ζητήσει κάθε ποσό που κατέβαλε ή θα καταβάλει στον ζημιωθέντα τρίτο για την αποκατάσταση της ζημίας του. Η συνομολόγηση του όρου αυτού, που παρέχει στον ασφαλιστή δικαίωμα αναγωγής κατά του ασφαλισμένου, μπορεί να γίνει είτε με την ρητή ενσωμάτωση και αναγραφή του όρου αυτού στην σύμβαση ασφαλίσεως, είτε όμως και με την απλή παραπομπή της συμβάσεως στους όρους της Κ4/585/1978 Α.Υ.Ε., που τις περισσότερες φορές ο ασφαλισμένος δεν γνωρίζει τι γράφει, όταν υπογράφει την σύμβαση με τον ασφαλιστή. Κάθε συναλλασσόμενος πρέπει να γνωρίζει επίσης ότι η ασφαλιστική σύμβαση που περιέχει τον όρο περί απαλλαγής του ασφαλιστή εάν ο ασφαλισμένος οδηγεί μεθυσμένος, είναι δεσμευτική για τον ασφαλισμένο όχι μόνο όταν την έχει υπογράψει, αλλά ακόμα και όταν δεν την έχει υπογράψει, αλλά έχει αποδεχθεί τους όρους της σιωπηρώς. Πότε συμβαίνει η σιωπηρή αποδοχή των όρων της συμβάσως, ακόμα και όταν δεν έχει αυτή υπογραφεί από τον ασφαλισμένο; Όταν ο ασφαλισμένος έχει επί παραδείγματι καταβάλει το ασφάλιστο, πράγμα που σημαίνει ότι αποδέχεται την σύμβαση ασφαλίσεως, έστω κι αν δεν την έχει τυπικώς υπογράψει. Επσής, όταν ο ασφαλισμένος έχει παραλάβει το ασφαλιστήριο χωρίς εναντίωση στους όρους του, ή ακόμα και όταν έχει επικολλήσει το ειδικό σήμα της ασφαλιστικής εταιρείας στο τζάμι του αυτοκινήτου του, ή και όταν ο ασφαλισμένος δηλώνει το ατύχημα στην αστυνομική αρχή και αναφέρεται στην ασφάλιση που έχει κάνει με την συγκεκριμένη ασφαλιστική εταιρεία. Μία αξισημείωτη εξέλιξη κατεγράφη στην υπ' αριθ. 215/2013 απόφαση του Αρείου Πάγου, στην οποία το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι ορθώς ο οδηγός κρίθηκε από το πολιτικό δικαστήριο ότι είχε υπαιτιότητα και οδηγούσε μεθυσμένος και άρα ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει στην ασφαλιστική του όσα η ασφαλιστική υποχρεώθηκε να καταβάλει στον ζημιωθέντα, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος οδηγός για το ίδιο ατύχημα είχε κηρυχθεί αθώος από άλλο δικαστήριο, δηλαδή το ποινικό, της κατηγορίας της οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος (άρθρο 42 του Νόμου 2696/1999 Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας). Κατά την άποψη κάποιων νομικών, στην προκείμενη υπόθεση υπήρξε παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητος του οδηγού, αφού ενώ αθωώθηκε από το ποινικό δικαστήριο της κατηγορίας της οδήγησης υπό την επήρεια μέθης, κρίθηκε από το πολιτικό δικαστήριο ότι οδηγούσε μεθυσμένος και δεν έτυχε της ασφαλιστικής καλύψεως της ασφαλιστικής εταιρείας του. Το πολιτικό δικαστήριο στηρίχθηκε στο νόμο που ορίζει ότι οι αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων δεν αποτελούν δεδικασμένο για τα πολιτικά δικαστήρια. Κατ' αυτόν τον τρόπο το ότι κάποιος αθωώθηκε ή καταδικάσθηκε στο ποινικό δικαστήριο για την συμμετοχή του σε ένα αυτοκινητικό ατύχημα δεν σημαίνει ότι και στο πολιτικό δικαστήριο θα εκδοθεί ίδια απόφαση για τον αν υπέχει υπαιτιότητα ή όχι. Παρά ταύτα, δεν παύει να γεννά απορίες στον μέσο άνθρωπο το γεγονός ότι ο ίδιος οδηγός για το ίδιο ατύχημα αθωώθηκε από το ποινικό δικαστήριο για την οδήγηση υπό την επήρεια μέθης, ενώ στο πολιτικό δικαστήριο για το ίδιο περιστατικό εκρίθη ότι οδηγούσε μεθυσμένος και υποχρεώθηκε να αποζημιώσει την ασφαλιστική του για όση αποζημίωση αυτή κατέβαλε στον παθόντα. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr