Κληρονομιά ομογενούς στην Ελλάδα.

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* 21-6-2015 Μετά από τις σημαντικές μεταναστευτικές ροές τις προηγούμενες δεκαετίες Ελλήνων προς χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Γερμανία και άλλες, τα τελευταία χρόνια ανακύπτουν όλο και περισσότερες κληρονομικές υποθέσεις με διεθνή στοιχεία, δηλ. με γεγονότα που αφορούν σε περισσότερες από μία χώρες. Όταν έχουμε να κάνουμε με την κληρονομιά ενός προσώπου που απεβίωσε σε άλλη, εκτός Ελλάδος, χώρα και έχει αφήσει περιουσία στην Ελλάδα, το δίκαιο που εφαρμόζεται στις κληρονομικές σχέσεις είναι εκείνο της ιθαγενείας του θανόντος. Αυτό επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά η υπ' αριθ. 1436/2014 απόφαση του Αρείου Πάγου. Δηλαδή, αν κάποιος απεβίωσε στο Μόντρεαλ του Καναδά, είχε όμως γεννηθεί στον Μελιγαλά Μεσσηνίας, είχε διατηρήσει την ελληνική ιθαγένεια μέχρι τον θάνατό του και θα εφαρμοσθεί το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο αναφοριικώς με το πώς θα καθορισθούν οι κληρονόμοι του και τα ποσοστά τους. Αν κάποια είχε γεννηθεί στη Ρόδο, απεβίωσε στην Μελβούρνη της Αυστραλίας και εκτός από την ελληνική, από γεννήσεως, είχε αποκτήσει και την αυστραλιανή ιθαγένεια, οι κληρονομικές σχέσεις στην Ελλάδα πάλι θα ρυθμισθούν βάσει του ελληνικού κληρονομικού δικαίου, έστω κι αν είχε και μίαν άλλη, πέραν την ελληνικής ιθαγενείας, δηλαδή την αυστραλιανή. Αν όμως κάποιος που είχε περιουσία στην Κρήτη, ή στην Χαλκιδική, ήταν αλλοδαπός και είχε μόνο μία ιθαγένεια, π.χ. ήταν Βρετανός, χωρίς να έχει και δεύτερη ιθαγένεια, τότε οι κληρονομικές σχέσεις και πώς θα διανεμηθεί η περιουσία του στην Ελλάδα μετά τον θάνατό του θα ρυθμισθούν από το βρετανικό δίκαιο, για το οποίο θα μάθουμε τι ισχύει μέσω νομικής συμβουλής που θα μας δώσει ένας βρετανός νομικός. Για να διαπιστώσουμε συνεπώς ποιοί είναι οι κληρονόμοι ενός προσώπου που απεβίωσε και άφησε περιουσία στην Ελλάδα, αλλά και σε τι ποσοστό καθένας κληρονομεί, ή πώς εφαρμόζεται η διαθήκη του και αν υπάρχουν κληρονόμοι που κληρονομούν υποχρεωτικώς, έστω κι αν δεν αναφέρονται στην διαθήκη, πρέπει να ξεκινήσουμε από την ιθαγένεια του θανόντος. Ο Έλληνας, που γεννήθηκε στην Ελλάδα, δεν χάνει την ελληνική ιθαγένειά του, έστω κι αν κατά την διάρκεια της ζωής του απέκτησε κι άλλη ιθαγένεια, εκείνη της χώρας όπου μετανάστευσε. Επομένως, στην κληρονομία του στην Ελλάδα θα εφαρμοσθεί το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο. Ακόμα όμως και για τον Γερμανό, τον Καναδό ή τον Αμερικανό που δεν είχε την ελληνική ιθαγένεια, οπότε στην κληρονομία του θα εφαρμοσθεί το δίκαιο της ιθαγενείας του και όχι το ελληνικό, αναφορικώς με τον φόρο κληρονομίας της περιουσίας του στην Ελλάδα και τον τρόπο μεταβιβάσεως των δικαιωμάτων στους κληρονόμους του (ακίνητα, χρήματα στην τράπεζα, κινητά), θα εφαρμοσθεί το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο. Ο φόρος κληρονομίας για περιουσία στην Ελλάδα θα υπολογισθεί από τον ελληνικό φορολογικό νόμο, ενώ για να λάβουν στο όνομά τους τα περιουσιακά στοιχεία οι κληρονόμοι θα πρέπει είτε να εκδώσουν κληρονομητήριο από το Δικαστήριο στην Ελλάδα, είτε να υπογράψουν αποδοχή κληρονομίας σε συμβολαιογράφο, είτε και τα δύο, αφού πρώτα έχουν υποβάλει δήλωση φόρου κληρονομίας στην εφορία. Όπου υπάρχει το διεθνές στοιχείο, δηλαδή είτε ο κληρονομούμενος απεβίωσε στο εξωτερικό, είτε οι κληρονόμοι ζουν εκτός Ελλάδος, η προθεσμία για να υποβληθεί η δήλωση φόρου κληρονομίας είναι δώδεκα μήνες από τον θάνατο, ή από την δημοσίευση της διαθήκης. Αν όμως δεν υπάρχει διεθνές στοιχείο, τότε η προθεσμία είναι μόνο έξι μήνες. Τέλος, αν κάποιος έχει αποβιώσει μέχρι 31-12-1994, οι κληρονόμοι του δεν έχουν υποχρέωση να καταβάλουν καθόλου φόρο κληρονομίας στην Ελλάδα, ούτε καν να υποβάλουν δήλωση φόρου κληρονομίας, όσο μεγάλη αξία και να έχει η κληρονομία. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr