Δυσκολεύουν τους κατοίκους εξωτερικού στις δίκες στην Ελλάδα

Δυσκολεύουν τους κατοίκους εξωτερικού στις δίκες στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Εδώ και δύο χρόνια οι μισές περίπου αστικές δίκες στην Ελλάδα γίνονται με την νέα δικονομία, δηλαδή με έναν πιο γρήγορο τρόπο, που δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσει κάποιος ως επανάσταση στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης στην χώρα μας. Ενώ με την παλαιά δικονομία, που εξακολουθεί να ισχύει για κάποιες άλλες κατηγορίες δικαστικών υποθέσεων, από την κατάθεση της αγωγής στην γραμματεία του δικαστηρίου περνούν πολλοί μήνες ή και πάνω από ένας χρόνος μέχρι να συζητηθούν για πρώτη φορά στο δικαστήριο, με τη νέα δικονομία, η συζήτηση της υποθέσεως, δηλαδή ουσιαστικά η δίκη, γίνεται περίπου μέσα σε τέσσερις μήνες από την κατάθεση της αγωγής, χωρίς μάλιστα να προβλέπεται η δυνατότητα αναβολής. Το νέο αυτό σύστημα φαίνεται να έχει πλεονεκτήματα ως προς τον συντομώτερο χρόνο απονομής δικαιοσύνης σε πρώτο βαθμό, παρουσιάζει όμως και δυσλειτουργίες κυρίως αναφορικώς με τα δικαιώματα όσων κατοικούν εκτός Ελλάδος, όταν χρειασθεί να αμυνθούν σε δικαστήριο στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, οι κάτοικοι εξωτερικού στερούνται του επαρκούς χρόνου που χρειάζονται για να προετοιμάσουν την απάντησή τους και την αντίκρουση της αγωγής. Ο ενάγων, αυτός δηλαδή που ασκεί την αγωγή, έχει πολύ χρόνο πριν την άσκησή της να επισκευθεί δικηγόρο, να συζητήσει την πιθανότητα να κάνει δικαστήριο, να προετοιμάσει την αγωγή του και κυρίως, να ετοιμάσει τις αποδείξεις που θα χρειασθεί στο δικαστήριο, δηλ. έγγραφα και μάρτυρες. Έχει λοιπόν στην διάθεσή του πολλές εβδομάδες πριν την άσκηση της αγωγής, κατά τις οποίες συντάσσεται η αγωγή και επικοινωνεί με τον δικηγόρο του για την καλύτερη προετοιμασία της δίκης. Αντιθέτως, ο εναγόμενος έχει μόνο 70 ημέρες για να κάνει όλα τα παραπάνω. Ενώ λοιπόν ο ενάγων έχει μήνες πριν την άσκηση της αγωγής και επιπλέον 100 μέρες μετά την άσκησή της για να καταθέσει τις προτάσεις του στο δικαστήριο, ο εναγόμενος, που μάλιστα δεν ξέρει μέχρι αυτή την στιγμή τίποτα για το δικαστήριο αυτό, έχει μόνο 70 ημέρες για την κατάθεση των δικών του προτάσεων, με τις οποίες θα αντικρούει την αγωγή. Εδώ σημειώνεται μία παραβίαση της αρχής της ισότητας των όπλων μεταξύ των διαδίκων, διότι ενώ ο ενάγων έχει 100 ημέρες, ο εναγόμενος, που δεν ξέρει και τίποτα για την δίκη μέχρι την κοινοποίηση σ’ αυτόν της αγωγής, έχει μόνο 70. Η αδικία αυτή εις βάρος του εναγομένου μεγεθύνεται, όταν ο εναγόμενος κατοικεί στο εξωτερικό. Στην περίπτωση αυτή, με τη νέα δικονομία παρατείνεται μεν η προθεσμία που έχει ο ενάγων για επίδοση στο εξωτερικό και από 30 ημέρες από την κατάθεση της αγωγής έχει 60 όταν ο εναγόμενος είναι κάτοικος εξωτερικού, ενώ και η κατάθεση των προτάσεων από 100 ημέρες πηγαίνει στις 130. Επομένως, ο κάτοικος εξωτερικού πάλι αδικείται, διότι εξακολουθεί να έχει 30 ημέρες λιγότερες εν σχέσει προς τον ενάγοντα, για να προετοιμάσει την άμυνά του και να καταθέσει προτάσεις στο δικαστήριο (ο ενάγων κοινοποιεί στο εξωτερικό εντός 60 ημερών από την κατάθεση της αγωγής και ο εναγόμενος που μένει εκτός Ελλάδος έχει 70 ημέρες μόνο για να προετοιμασθεί και να καταθέσει την πλήρη φάκελλό του). Με την νέα δικονομία συνεπώς δεν αναγνωρίζεται καμία παράταση προθεσμίας στον κάτοικο εξωτερικού, που επειδή ακριβώς διαμένει μακρυά από την Ελλάδα και συχνά δεν γνωρίζει τίποτα ή πολύ λίγα από το δικαστικό και νομικό σύστημα της χώρας, βρίσκεται σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τον ενάγοντα κάτοικο Ελλάδος. Με την παλαιά δικονομία αναγνωρίζεται ότι ο κάτοικος εξωτερικού χρειάζεται αντικειμενικώς περισσότερο χρόνο λόγο της απόστασης από την Ελλάδα, για να προετοιμάσει την άμυνά του στην δίκη και γι’ αυτό η επίδοση της αγωγής στην κατοικία του στο εξωτερικό πρέπει να γίνει 90 ημέρες πριν την δίκη, ενώ εάν είναι κάτοικος Ελλάδος, η επίδοση γίνεται έως 60 ημέρες προ της δίκης. Αναγνωρίζεται δηλαδή μία περίοδος 30 ημερών περισσότερο που δίνεται στον κάτοικο εξωτερικού. Με τη νέα δικονομία δεν δίνεται καμία μεγαλύτερη προθεσμία στον κάτοικο εξωτερικού για να προετοιμασθεί για μία δίκη στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι κατοικεί μακρυά από την χώρα, δεν έχει την ίδια ευχέρεια να επικοινωνήσει με δικηγόρο στην Ελλάδα και να συλλέξει τις αναγκαίες αποδείξεις, ενώ συχνά δεν έχει καν ΑΦΜ στην Ελλάδα, που τώρα πλέον είναι απαραίτητο για να κάνεις δίκη, έστω και ως εναγόμενος, ενώ δυσκολεύεται πολύ ακόμα και στην χορήγηση εξουσιοδότησης στον δικηγόρο του στην Ελλάδα, αφού για να την υπογράψει πρέπει να μεταβεί στο Προξενείο, πού συχνά θα του κλείσει ραντεβού μετά από εβδομάδες, ενώ μπορεί και να μένει εκατοντάδες χιλιόμετρα μακρυά από το Προξενείο και να δυσκολεύεται να κάνει το ταξείδι μέχρι εκεί. Αντιστοίχως, η νέα δικονομία παρουσιάζει και μία μεγάλη δυσκολία και για τον ενάγοντα, όταν αυτός πρέπει να επιδώσει στο εξωτερικό εντός 60 μόνο ημερών από την κατάθεση της αγωγής. Σύμφωνα με το νόμο και τη νομολογία, η επίδοση στον εναγόμενο κάτοικο εξωτερικού πρέπει να είναι πραγματική, κατά την Σύμβαση της Χάγης με επίδοση της αγωγής στην κατοικία του εναγομένου στο εξωτερικό και όχι με την (πλασματική) επίδοση στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών που προβλέπει κατ’ αρχάς η δικονομία. Όμως πραγματική και όχι πλασματική επίδοση στο εξωτερικό εντός 60 ημερών είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθεί τις περισσότερες φορές και σ’ αυτό το σημείο η νέα δικονομία παρουσιάζει άλλη μία δυσλειτουργία. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Αν δεν δηλώσεις το ακίνητό σου το χάνεις

Αν δεν δηλώσεις το ακίνητό σου το χάνεις Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Περισσότερο από είκοσι χρόνια έχουν περάσει από τότε που το ελληνικό κράτος κάλεσε τους ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα να τα δηλώσουν στο Κτηματολόγιο, δηλαδή στο νέο, τότε, σύστημα καταγραφής ακινήτων, που εξασφαλίζει περισσότερες εγγυήσεις ασφαλείας δικαίου σχετικώς με την κυριότητα, την περιγραφή και την μεταβίβαση ακινήτων παντός είδους, ήτοι αγροτεμάχια, οικόπεδα, μονοκατοικίες, διαμερίσματα, αποθήκες, χώρους σταθμεύσεως κλπ. καθώς και ποσοστά εξ αδιαιρέτου επ’ αυτών. Από την αρχή της δημιουργίας του Κτηματολογίου, στην δεκαετία του 1990, ο νέος θεσμός έχει εισαχθεί με πολύ αργό ρυθμό στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδος, με τους ιδιοκτήτες ακινήτων να καλούνται ανά περιοχή να καταθέσουν τα συμβόλαια και τα άλλα αποδεικτικά έγγραφα που κατέχουν αναφορικώς με παντός είδους ακίνητη ιδιοκτησία. Για να δοθεί ένα κίνητρο δήλωσης των ακινήτων στο Κτηματολόγιο έχουν θεσπισθεί σειρά διατάξεων που ορίζουν ότι δεν μπορείς να μεταβιβάσεις το ακίνητό σου, ούτε να το διεκδικήσεις στο δικαστήριο, εάν δεν το έχεις δηλώσει στο Κτηματολόγιο. Μεγάλη σημασία έχει μία διάταξη που ορίζει ότι εάν περάσουν δέκα χρόνια μετά από την οριστική λειτουργία του Κτηματολογικού Γραφείου σε μία περιοχή, όσα ακίνητα είναι “ορφανά¨, όσα δηλαδή έχουν εντοπισθεί από το Κτηματολόγιο αλλά κανένας δεν τα έχει δηλώσει ως δικά του, περιέρχονται στην κυριότητα του Δημοσίου. Μετά από αυτό το γεγονός, το μόνο δικαίωμα που θα απομένει σε κάποιον που θα υποστηρίζει ότι το ακίνητο που πήρε το Δημόσιο ήταν δικό του, θα είναι να διεκδικήσει αποζημίωση από το κράτος ίση με την αξία του ακινήτου που δεν είχε δηλώσει εμπροθέσμως στο Κτηματολόγιο και του οποίου μετά την πάροδο της δεκαετίας έχασε πλέον την κυριότητα. Ο κανόνας της δεκαετίας μετά από διαδοχικές παρατάσεις έγινε κανόνας της 14ετίας, για να δοθεί μεγαλύτερη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να τα δηλώσουν. Επειδή όμως ο χρόνος περνάει αμείλικτα, ιδίως για όσους αμελούν, τα 14 έτη παρήλθαν για το πρόγραμμα δήλωσης ακινήτων στο Κτηματολόγιο σε πολλές περιοχές ανά την Ελλάδα και εντός του 2018 συμπληρώνονται πλέον οι προθεσμίες σύμφωνα με τις οποίες όσα ακίνητα είναι “αγνώστου ιδιοκτήτη”, δηλ. ενώ έχουν καταγραφεί ως ξεχωριστές ιδιοκτησίες δεν έχει υπάρξει δήλωση στο Κτηματολόγιο από κάποιον (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) που να ισχυρίζεται ότι είναι δικό του, περνούν στην κυριότητα του Δημοσίου. Δημοσιογραφικές πηγές αναφέρουν ότι πρόκειται σ’ αυτή την φάση για 200.000 περίπου ακίνητα “αγνώστου ιδιοκτήτη” που εντός του 2018 πρόκειται να περιέλθουν στο Δημόσιο, εκτός κι αν δοθεί νέα παράταση. Στο ενδεχόμενο νέας παράτασης συνηγορεί το γεγονός ότι στον προϋπολογισμό του 2018 δεν προβλέπεται κονδύλιο για αποζημιώσεις όσων θα χάνουν μ’ αυτόν τον τρόπο το ακίνητό τους. Επίσης, από τους συλλόγους ιδιοκτητών ακούγονται αιτήματα περί παράτασης της 14ετίας έως την εικοσαετία, ώστε να συμπίπτουν οι διατάξεις του Κτηματολογίου με την γενική αρχή της (εκτάκτου) χρησικτησίας που είναι τα είκοσι χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, όσοι είναι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα και έχουν αμελήσει να ελέγξουν εάν στην περιοχή που βρίσκεται το ακίνητό τους έχει εισαχθεί ο θεσμός του Κτηματολογίου, ή γεγονότα ανωτέρας βίας τους είχαν στερήσει την δυνατότητα να επιμεληθούν των υποθέσεών τους, αλλά τώρα βρήκαν πλέον τον χρόνο να ασχοληθούν, πρέπει να ερευνήσουν μέσω των τοπικών αρχών εάν λειτουργεί Κτηματολόγιο στην περιοχή του ακινήτου τους. Θα πρέπει να απευθυνθούν στο Κτηματολόγιο, στους τοπικούς Δήμους, ή σε δικηγόρους και συμβολαιογράφους για να μάθουν πώς μπορούν έστω και την ενδεκάτη ώρα να συλλέξουν τους τίτλους, τα συμβόλαια, τα τοπογραφικά και τα άλλα αποδεικτικά που έχουν, ή πώς μπορούν να τα εντοπίσουν τώρα και να λάβουν αντίγραφά τους και πώς μπορούν τώρα να συντάξουν νέα τοπογραφικά με την βοήθεια ειδικών, εφόσον γνωρίζουν πού βρίσκονται τα ακίνητά τους και μπορούν να υποδείξουν τα όριά τους. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Ακύρωση αποδοχής κληρονομίας ανηλίκου

Ακύρωση αποδοχής κληρονομίας ανηλίκου Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί οι υποθέσεις όπου κληρονόμοι αποποιούνται της κληρονομίας που δικαιούνται, διότι η κληρονομία έχει χρέη. Αυτό συμβαίνει επειδή όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα του 2017, μετά από επτά χρόνια οικονομικής κρίσης, χρωστούν κυρίως στην εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία, στις τράπεζες, αλλά και σε άλλους ιδιώτες. Επομένως, όσοι αποβιώνουν, αφήνουν συχνά χρέη αντί μίας καλής κληρονομίας, που θα ήταν επιθυμητή από τους κληρονόμους τους. Κατά το ελληνικό δίκαιο, ο κληρονόμος έχει προθεσμία τεσσάρων μηνών από τότε που έμαθε ότι είναι κληρονόμος, δηλ. ουσιαστικώς από τότε που έμαθε τον θάνατο του κληρονομουμένου ή την δημοσίευση της διαθήκης, για να δηλώσει στην γραμματεία του δικαστηρίου ότι αποποιείται, ότι δηλ. δεν επιθυμεί να είναι κληρονόμος και ότι δεν θέλει μερίδιο από την κληρονομία που δικαιούται. Εάν ο κληρονόμος είναι κάτοικος εξωτερικού, ή ο κληρονομούμενος απεβίωσε στο εξωτερικό, τότε η προθεσμία είναι δώδεκα μήνες. Αν ο κληρονόμος όμως δεν γνώριζε ότι είναι κληρονόμος ή εάν δεν γνώριζε καλώς το νόμο ότι μετά την πάροδο τεσσάρων ή δώδεκα μηνών από τον θάνατο ή από την δημοσίευση της διαθήκης, θεωρείται ότι απεδέχθη την κληρονομία, μπορεί να βρεθεί να χρωστάει αυτός τα χρέη της κληρονομίας, στον βαθμό του κληρονομικού μεριδίου του, έναντι της εφορίας, των ασφαλιστικών ταμείων, των τραπεζών κ.ο.κ. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος ακόμα και μετά την πάροδο της προθεσμίας αποποιήσεως (τεσσάρων ή δώδεκα μηνών), για να προβεί σε νόμιμη αποποίηση και έτσι να αποφύγει να πρέπει να πληρώσει χρέη της κληρονομίας από την τσέπη του, εφόσον μπορεί να αποδείξει στο δικαστήριο ότι δεν γνώριζε καλά το νόμο, ότι έλαβε εσφαλμένη νομική συμβουλή και ότι εάν είχε λάβει σωστή νομική συμβουλή, θα είχε προβεί εγκαίρως σε αποποίηση. Εάν το δικαστήριο δεχθεί την αγωγή του και κρίνει ότι πράγματι ευρίσκετο σε πλάνη, θα μπορέσει ο κληρονόμος να προβεί σε αποποίηση της κληρονομίας και θα απαλλαγεί της υποχρεώσεως να πρέπει να εξοφλήσει αυτός τα χρέη του κληρονομουμένου. Αυτό κρίθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών στην υπ’ αριθ. 3606/2017 απόφασή του, σε υπόθεση στην οποία μία γυναίκα είχε αποβιώσει και είχε κληρονομηθεί από τα τρία ανήλικα παιδιά της και από τον σύζυγό της. Το μεγαλύτερο από τα παιδιά της ήταν μεν ανήλικο 17 ετών και ο πατέρας του έλαβε εσφαλμένη νομική συμβουλή από δικηγόρο ότι επειδή το παιδί ήταν ανήλικο, δεν χρειαζόταν να κάνει αποποίηση. Η σωστή όμως νομική συμβουλή είναι ότι όταν ο κληρονόμος είναι ανήλικος και πρέπει να γίνει αποποίηση, η αποποίηση πρέπει να γίνει εντός της προθεσμίας των τεσσάρων μηνών από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, δηλαδή από τον ένα γονέα του στην υπόθεση αυτή, αφού η μητέρα του είχε αποβιώσει και ήταν η κληρονομούμενη που είχε τα χρέη. Εάν ο νόμιμος εκπρόσωπος του ανηλίκου δεν προβεί σε αποποίηση εντός της προθεσμίας (τεσσάρων ή δώδεκα μηνών), τότε η κληρονομία κατά το νόμο θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή ακόμα και από τον ανήλικο κληρονόμο, με αποτέλεσμα ένα ανήλικο να βρεθεί να έχει οφειλές. Ωστόσο, το ανήλικο, επειδή πάντοτε αποδέχεται την κληρονομία με το ευεργέτημα της απογραφής, όπως λέει ο νόμος, έχει την ευκαιρία όταν ενηλικιωθεί και μέσα σε προθεσμία ενός έτους, να συντάξει απογραφή της κληρονομίας και εάν αποδειχθεί ότι τα χρέη είναι μεγαλύτερα από την αξία της κληρονομίας, να μην έχει υποχρέωση να πληρώσει καθόλου τις οφειλές της κληρονομίας. Στην συγκεκριμένη υπόθεση ούτε αυτήν την δυνατότητα, περί συντάξεως απογραφής της κληρονομίας εντός έτους από την ενηλικίωση του ανηλίκου, πληροφορήθηκε ο νόμιμος εκπρόσωπος πατέρας του, ώστε να μπορέσει το 17χρονο ανήλικο να συντάξει απογραφή εντός έτους από την ενηλικίωσή του, δηλ. από τότε που έγινε 18 ετών. Όταν συνεπώς ο κληρονόμος συνειδητοποίησε ότι ο πατέρας του είχε πλανηθεί περί το νόμο στο θέμα της αποποίησης κληρονομίας που επάγεται σε ανήλικο, άσκησε αγωγή στο δικαστήριο, ζητώντας να ακυρωθεί η πλασματική αποδοχή κληρονομίας του τότε ανηλίκου που είχε λάβει χώρα μετά την άπρακτη πάροδο των τεσσάρων μηνών από τον θάνατο της κληρονομουμένης, διότι εάν ο κληρονόμος (το ανήλικο παιδί μέσω του νομίμου εκπροσώπου του γονέα του) γνώριζε την αληθινή κατάσταση, δεν θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης. Το Πρωτοδικείο δέχθηκε την αγωγή και τελικώς με την απόφασή του ακύρωσε την αποδοχή κληρονομίας, ώστε μετά την τελεσιδικία της δικαστικής αυτής απόφασης, να μπορεί να γίνει τώρα αποποίηση της κληρονομίας, (προφανώς εντός προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την τελεσιδικία), από το πρόσωπο που τώρα είναι ενήλικος αλλά όταν έγινε η αποδοχή της κληρονομίας ήταν ανήλικος και ο νόμιμος εκπρόσωπός του (γονέας του) είχε πλανηθεί αναφορικώς με το νόμο για την αποδοχή και αποποίηση κληρονομίας που επάγεται σε ανήλικο. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr (Ακολουθεί το κείμενο της δικαστικής αποφάσεως, που δεν είναι προς δημοσίευση) ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Αριθμός απόφασης: 3606/2017 ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Αποστολία Παντελίδου, Πρόεδρο Πρωτοδικών, Μαρία Τσοπάνη, Πρωτοδίκη, Νίκη Μαργιώλα, Πρωτοδίκη - Εισηγήτρια και τον Γραμματέα Νικόλαο Πατεράκη. Συνεδρίασε δημόσια, στο ακροατήριό του την 20η Φεβρουαρίου 2017, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ: ΤΟΥ ΕΝΑΓΟΝΤΟΣ: …. …. του …, κατοίκου … Αττικής, οδός …., αριθμ. …, με ΑΦΜ …, ο οποίος κατέθεσε προτάσεις εμπροθέσμως δια της πληρεξούσιας δικηγόρου του Ευγενίας Φωτοπούλου, δυνάμει του από 8.12.2016 ιδιωτικού εγγράφου, το οποίο φέρει βεβαίωση περί του γνησίου της υπογραφής του εντολέως της, η οποία κατέθεσε το υπ' αριθμ. Π0403132/2016 γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών και ενσήμων, του Δ.Σ.Α., και ΤΟΝ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ: 1) … …. του …, ηλικίας 14 ετών και 2) … … του …, ηλικίας 10 ετών, αμφοτέρων κατοίκων … Αττικής, οδός …, αριθμ. …, νομίμως εκπροσωπουμένων λόγω της ανηλικότητάς τους από τον πατέρα τους … … του …, οι οποίοι δεν κατέθεσαν προτάσεις. Ο ενάγων ζητεί να γίνει δεκτή η από 8.8.2016 αγωγή του, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού την 9η.8.2016, με γενικό αριθμό κατάθεσης 49924/2016 και αριθμό κατάθεσης δικογράφου 1439/2016, η συζήτηση της οποίας, μετά το πέρας των προθεσμιών που προβλέπονται στο άρθρο 237 του ΚΠολΔ, προσδιορίστηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας και γράφτηκε στο πινάκιο. ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 237 παρ. 1 του ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το ν. 4335/2015 και εφαρμόζεται επί αγωγών, που κατατίθενται κατά την τακτική διαδικασία μετά την 1.1.2016 (άρθρο 1, άρθρο ένατο, παρ. 1 του ν. 4335/2015) «Μέσα σε εκατό (100) ημέρες από την κατάθεση της αγωγής οι διάδικοι οφείλουν να καταθέσουν τις προτάσεις και να προσκομίσουν όλα τα αποδεικτικά μέσα και τα διαδικαστικά έγγραφα που επικαλούνται με αυτές. Μέσα στην ίδια προθεσμία κατατίθενται το αποδεικτικό επίδοσης της αγωγής, καθώς και τα πληρεξούσια έγγραφα προς τους δικηγόρους κατά το άρθρο 96. Το δικαστικό ένσημο κατατίθεται το αργότερο μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης. Η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται κατά τριάντα (30) ημέρες για όλους τους διαδίκους αν ο εναγόμενος ή κάποιος από τους ομοδίκους του διαμένει στο εξωτερικό ή είναι άγνωστης διαμονής». Από τη διατύπωση της ανωτέρω διάταξης προκύπτει ότι αναγκαία προϋπόθεση προσήκουσας συμμετοχής του διαδίκου στη δίκη είναι και η κατάθεση προτάσεων εκ μέρους του εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας. Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 271 του ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το ν. 4335/2015 και εφαρμόζεται επί αγωγών, που κατατίθενται κατά την τακτική διαδικασία μετά την 1,1.2016 (άρθρο 1, άρθρο ένατο, παρ. 4 του ν. 4335/2015) «Αν ο εναγόμενος δεν λάβει μέρος κανονικά στη δίκη, το δικαστήριο εξετάζει αυτεπαγγέλτως, αν η αγωγή και η κλήση για συζήτηση επιδόθηκαν σε αυτόν νόμιμα και εμπρόθεσμα. 2. Αν η αγωγή και η κλήση για συζήτηση επιδόθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα, η υπόθεση συζητείται ερήμην του εναγομένου (....). 3. Στην περίπτωση ερημοδικίας του εναγομένου, οι περιεχόμενοι στην αγωγή πραγματικοί ισχυρισμοί του ενάγοντος θεωρούνται ομολογημένοι, εκτός αν πρόκειται για γεγονότα για τα οποία δεν επιτρέπεται ομολογία, και η αγωγή γίνεται δεκτή, εφόσον κρίνεται νομικά βάσιμη και δεν υπάρχει ένσταση που εξετάζεται αυτεπαγγέλτως». Από την προσκομιζόμενη και επικαλούμενη από τον ενάγοντα υπ' αριθμ. 1611Β79.8.2016 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών …, αποδεικνύεται ότι επικυρωμένο αντίγραφο της κρινόμενης αγωγής, με πράξη ορισμού προθεσμίας κατάθεσης προτάσεων και κλήση για κατάθεση προτάσεων εντός 100 ημερών από την κατάθεση της εν λόγω αγωγής, επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα, με επιμέλεια του ενάγοντος, στον νόμιμο εκπρόσωπο των εναγομένων, οι οποίοι ωστόσο δεν κατέθεσαν προτάσεις εντός της ως άνω αναφερόμενης προθεσμίας, και, συνεπώς, πρέπει να δικαστούν ερήμην, σύμφωνα με τα ως άνω αναφερόμενα. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1847 § 1 εδ. α' και 1850 εδ. β' ΑΚ προκύπτει ότι ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά εντός προθεσμίας τεσσάρων μηνών, η οποία αρχίζει από τη γνώση της επαγωγής και του λόγου αυτής, ενώ η ως άνω τετράμηνη προθεσμία αποποίησης τρέχει και κατά προσώπων ανικάνων προς δικαιοπραξία (ΑΠ 173/2014 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ). Αν παρέλθει η εν λόγω προθεσμία η κληρονομία θεωρείται ότι έγινε αποδεκτή. Γνώση της υπαγωγής, ως γεγονός της έναρξης της τετράμηνης προθεσμίας, νοείται η γνώση από τον κληρονόμο του θανάτου του κληρονομούμενου, γνώση δε του λόγου επαγωγής συνιστά η εκ διαθήκης ή κατά την εξ αδιαθέτου διαδοχή κλήση του κληρονόμου στην κληρονομία (ΑΠ 424/2005 ΤρΝομΠλ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΑΠ 426/2002 ΕΕμπΔ 2004.111). Με την έννοια αυτή, όταν πρόκειται για διαδοχή εξ αδιαθέτου, οπότε ο δικαιολογητικός αυτής λόγος της συγγενικής σχέσης μεταξύ κληρονομούμενου και κληρονόμου είναι από την αρχή δεδομένος και γνωστός στον τελευταίο, η τετράμηνη προθεσμία προς αποποίηση αρχίζει από τη γνώση του κληρονόμου του χρόνου του θανάτου του κληρονομούμενου συγγενούς του, εκτός συνδρομής μεταγενεστέρων της επαγωγής γεγονότων, με ενδεικτική αναφορά εκείνου της αποποιήσεως της κληρονομίας (ΑΠ 1534/2011 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 1857 εδ. β' περ. α', γ' και δ' ΑΚ, η αποδοχή της κληρονομίας, είτε είναι ρητή, είτε σιωπηρή, ακόμα και όταν συνάγεται πλασματικά, από την παραμέληση της προθεσμίας για αποποίηση, μπορεί να ακυρωθεί, εάν οφείλεται σε πλάνη του αποδεχόμενου, εφαρμοζομένων προς τούτο των διατάξεων για τις δικαιοπραξίες. Έτσι, από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων με αυτές των άρθρων 140 και 141 ΑΚ, προκύπτει ότι η αποδοχή της κληρονομιάς μπορεί να προσβληθεί από τον κληρονόμο, όταν η δήλωσή του, που συνάγεται με τον τρόπο αυτό κατά πλάσμα του νόμου, δε συμφωνεί, λόγω πλάνης, με τη βούληση του, η οποία μάλιστα θα πρέπει να είναι ουσιώδης, δηλαδή να αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομίας, ώστε, αν ο κληρονόμος γνώριζε την αληθινή κατάσταση, δεν θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης. Η εσφαλμένη δε γνώση ή άγνοια, που δημιουργεί τη μεταξύ βούλησης και δήλωσης διάσταση, η οποία, όταν είναι ουσιώδης, θεμελιώνει δικαίωμα προσβολής της δήλωσης λόγω πλάνης, μπορεί να οφείλεται σε άγνοια ή εσφαλμένη γνώση, όχι μόνο των πραγματικών περιστατικών που συνιστούν την επαγωγή και τον λόγο της, αλλά και των νομικών διατάξεων για την αποδοχή της κληρονομίας (ΟλΑΠ 3/1989 ΕλλΔ/νη 1989.751, ΑΠ 189/2017 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1534/2011 ό.π., ΑΠ 1570/2010 ΕλλΔ/νη 2011.475, ΕφΠατρ 696/2009 ΑχαΝομ 2010.256). Υπάρχει δε πλάνη περί το δίκαιο της αποδοχής της κληρονομιάς και όταν ο κληρονόμος τελεί σε άγνοια που ανάγεται: α) στο σύστημα της κτήσης της κληρονομιάς κατά τον ΑΚ, που επέρχεται αμέσως μετά τον θάνατο του κληρονομούμενου, οπότε η προθεσμία του άρθρου 1847 ΑΚ δεν αρχίζει, γιατί η άγνοια αποκλείει την γνώση της επαγωγής της κληρονομιάς και β) σε άγνοια μόνο της υπάρξεως της προθεσμίας του άρθρου 1847 ΑΚ προς αποποίηση ή της κατά το άρθρο 1850 ΑΚ νομικής σημασίας της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης (ΟλΑΠ 3/1989 ό.π., ΕφΘεσ 2120/2015 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ). Αν ο κληρονόμος τελεί υπό νόμιμη εκπροσώπηση (λ.χ. γονική μέριμνα), το στοιχείο της γνώσης κρίνεται από το πρόσωπο του νομίμου αντιπροσώπου του, αφού μόνον αυτός δικαιούται να αποποιηθεί την κληρονομιά που έχει επαχθεί στον αντιπροσωπευόμενο (ΑΠ 173/2014 ό.π). Ακόμη, εναγόμενος στη σχετική περί ακύρωσης της δήλωσης αποδοχής της κληρονομίας αγωγή είναι εκείνος στον οποίο θα επαχθεί η κληρονομιά μετά την αποδοχή της αγωγής και την αποποίηση του ενάγοντος (ΑΠ 572/2016 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ, Φλάμπουρας σε Γεωργιάδη Α., ΣΕΑΚ, 2013, Τόμος II, υπό άρθρ. 1857, σελ. 1371, πλ. 10), αλλά και ο δανειστής της κληρονομίας (ΑΠ 951/2013 ΧρΙΔ 2014,602, ΑΠ 1087/2011, ΑΠ 1211/2008 ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑθ 2226/2013 ΕλλΔ/νη 2014.490, ΕφΛαρ 418/2012 Δικογραφία 2013.38) ενώ, μετά την τελεσιδικία της απόφασης που ακυρώνει την αποδοχή, ο κληρονόμος πρέπει να προβεί εμπρόθεσμα και νομότυπα σε αποποίηση της κληρονομίας (ΕφΑθ 10711/1991 ΕλλΔ/νη 1995.689, ΔΠρΑΘ 2695/1989 ΕΔΚΑ 1989.707, Φλάμπουρας, ό.π., πλ. 11). Στην προκείμενη περίπτωση, με την υπό κρίση αγωγή, ο ενάγων εκθέτει ότι τη 13η.13.2012 απεβίωσε η μητέρα του … … του .., κάτοικος εν ζωή .. Αττικής. Ότι η μητέρα του δεν άφησε διαθήκη και ως εκ τούτου χώρησε η εξ αδιαθέτου διαδοχή και κληρονομήθηκε από τους πλησιέστερους συγγενείς της, ήτοι από τον ίδιο, τέκνο της από τον πρώτο της γάμο, ο οποίος λύθηκε την 23η.3.2001, από τους εναγομένους, τέκνα της από τον δεύτερό της γάμο και από τον δεύτερο σύζυγο της και πατέρα των εναγομένων … …, οι οποίοι και δεν αποποιήθηκαν την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομία. Ότι στην κληρονομία περιλαμβάνονταν και οφειλές της αποβιώσασας προς διάφορους δανειστές της. Ότι κατά τον χρόνο θανάτου της ο ίδιος ήταν ανήλικος, διανύοντας το 17° έτος της ηλικίας του και τελούσε υπό τη γονική μέριμνα του πατρός του … …, ο οποίος επιθυμώντας να προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, προκειμένου το τέκνο του να μην επιβαρυνθεί με τα χρέη της κληρονομιάς, απευθύνθηκε στον δικηγόρο … …, από τον οποίο ενημερώθηκε ότι καθώς η κληρονομιά επάγεται στο τέκνο του, το οποίο είναι ανήλικο, το ίδιο δεν βαρύνεται με τα χρέη της κληρονομίας, ούτε μετά την ενηλικίωσή του, και δεν απαιτείται ο ίδιος να αποποιηθεί την κληρονομία για λογαριασμό του ούτε να προβεί σε κάποια άλλη ενέργεια στο μέλλον. Ότι στις 25.2.2016 επισκέφθηκαν από κοινού με τον πατέρα του τη λογίστριά τους, προκειμένου να ενημερωθούν εάν χρειάζεται να υποβληθεί εκ μέρους του ξεχωριστή φορολογική δήλωση, όπου και ενημερώθηκαν από την ίδια, ότι ο πατέρας του όφειλε να προβεί σε αποποίηση για λογαριασμό του τέκνου του εντός της νόμιμης προθεσμίας και ότι εφόσον δεν έγινε αυτό, ο ίδιος (ενάγων) αποδέχθηκε την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής, από το οποίο όμως εξέπεσε, καθώς δεν συνέταξε απογραφή της κληρονομιάς εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του. Ότι οι πληροφορίες αυτές ξάφνιασαν τον ίδιο και τον πατέρα του, δοθέντος ότι λόγω της ως άνω αναφερόμενης ενημέρωσης εκ μέρους του δικηγόρου στον οποίο απευθύνθηκε ο πατέρας του, ο τελευταίος είχε σχηματίσει την πεποίθηση ότι το τέκνο του δεν βαρύνεται με τα χρέη της κληρονομιάς, πεποίθηση που μεταβίβασε και στον ίδιο μετά την ενηλικίωσή του. Ότι, ως εκ τούτου, ο πατέρας του, υπό την ιδιότητά του ως νόμιμος εκπρόσωπος του ιδίου, βρισκόταν σε νομική πλάνη, δοθέντος ότι λόγω της εσφαλμένης ενημέρωσης, δεν ήξερε ότι έπρεπε να αποποιηθεί την κληρονομιά για λογαριασμό του τέκνου του εντός τεσσάρων μηνών από τον θάνατο της μητέρας του και δεν γνώριζε τη νομική σημασία της άπρακτης παρόδου της προθεσμίας αυτής, ενώ εάν τα γνώριζε θα είχε προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, προκειμένου να αποποιηθεί για λογαριασμό του τέκνου του την κληρονομία. Επίσης, δεν είχε ενημερωθεί ότι ακόμη και εάν δεν αποποιηθεί την κληρονομία εντός της νόμιμης προθεσμίας τότε το τέκνο του, κληρονομεί, λόγω της ανηλικότητάς του, με το ευεργέτημα της απογραφής και ότι οφείλει εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του να προβεί σε απογραφή της κληρονομιαίας περιουσίας. Ότι η ανωτέρω πλάνη του πατρός του διατηρήθηκε και στον ίδιο μετά την ενηλικίωσή του και έως τις 25.2.2016, και για τον λόγο αυτό δεν προέβη και ο ίδιος στην απογραφή της κληρονομιαίας περιουσίας εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του. Ότι η πλάνη αυτή είναι ουσιώδης, διότι υπήρχε διάσταση μεταξύ της βούλησης και της δήλωσης εκ μέρους του πατρός του, καθόσον εάν ο τελευταίος είχε ενημερωθεί σωστά θα είχε προβεί σε αποποίηση της κληρονομιάς για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου του εντός της τασσόμενης τετράμηνης προθεσμίας. Ότι οι εναγόμενοι νομιμοποιούνται παθητικώς στην άσκηση της υπό κρίση αγωγής, διότι, κατόπιν της αποποίησης αυτού, η μερίδα του θα προσαυξήσει τη δική τους κληρονομική μερίδα, ενόψει του ότι ο ίδιος είναι άγαμος και άτεκνος. Για τους λόγους αυτούς, ζητεί ν’ ακυρωθεί η εκ μέρους του γενόμενη πλασματική αποδοχή της κληρονομιάς της αποβιώσασας … … του .... Με το περιεχόμενο αυτό και αίτημα, η αγωγή παραδεκτά εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος καθ' ύλην και κατά τόπο αρμοδίου Δικαστηρίου (άρθρα 18 και 30 ΚΠολΔ), κατά την προσήκουσα τακτική διαδικασία και είναι, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 140, 141, 1813, 1847 παρ. 1, 1850 εδ. β' και 1857 ΑΚ. Πρέπει, συνεπώς, να εξεταστεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Οι εναγόμενοι, εφόσον ερημοδικούν, τεκμαίρεται, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, ότι ομολογούν όλους τους πραγματικούς ισχυρισμούς του ενάγοντος. Εξάλλου, δεν υπάρχει ένσταση που να ερευνάται αυτεπαγγέλτως και για τα πραγματικά περιστατικά της αγωγής επιτρέπεται ομολογία. Κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αγωγή πρέπει να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη και να ακυρωθεί η αποδοχή της κληρονομιάς της αποβιώσασας τη 13η.13.2012 … … του …, η οποία κατά πλάσμα του νόμου θεωρήθηκε ότι έγινε από τον ενάγοντα λόγω παρέλευσης άπρακτης της τετράμηνης προθεσμίας αποποίησης από τον χρόνο του θανάτου της κληρονομούμενης. Επίσης, πρέπει να οριστεί παράβολο ερημοδικίας για την περίπτωση άσκησης ανακοπής ερημοδικίας κατά της παρούσας απόφασης από τους εναγομένους (άρθρ. 501, 502 § 1 και 505 § 2 ΚΠολΔ), ενώ δικαστικά έξοδα δεν θα επιβληθούν, ελλείψει υποβολής σχετικού αιτήματος εκ μέρους του ενάγοντος. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην των εναγομένων. ΟΡΙΖΕΙ το παράβολο ερημοδικίας στο ποσό των διακοσίων ενενήντα ευρώ (290€) για καθένα εκ των εναγομένων. ΔΕΧΕΤΑΙ την αγωγή. ΑΚΥΡΩΝΕΙ την εκ μέρους του ενάγοντος πλασματική αποδοχή της κληρονομιάς της αποβιώσασας τη 13η.13.2012 …. … του … . ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίστηκε στην Αθήνα την 4η Σεπτεμβρίου 2017. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ στο ακροατήριο του σε έκτακτη, δημόσια συνεδρίαση, στην Αθήνα, τη 19η Σεπτεμβρίου 2017.

Τελευταίες μέρες για φορολογική δήλωση στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 11 Ιουλίου 2017 Η προθεσμία για την υποβολή της ετήσιας φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα έληξε στις 30 Ιουνίου 2017. Τότε γιατί το τίτλος του άρθρου λέει ότι μένουν ακόμα λίγες μέρες; Διότι στην Ελλάδα ο χρόνος μετράει διαφορετικά! Η κυβέρνηση είχε ορίσει πριν από πολλούς μήνες ότι η καταληκτική προθεσμία για την ετήσια φορολογική δήλωση του 2017, στην οποία δηλώνονται τα εισοδήματα του 2016, ήταν το τέλος Ιουνίου, δηλαδή η 30η Ιουνίου 2017. Καθώς πλησίαζε όμως η λήξη της προθεσμίας, φαινόταν από το σύστημα ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των φορολογουμένων δεν είχε υποβάλει ακόμα την δήλωσή του και επομένως ο χρόνος δεν επαρκούσε έως τις 30-6-17 για την υποβολή όλων των δηλώσεων, αφού το ηλεκτρονικό σύστημα έχει κάποια όρια και δεν μπορεί να δεχθεί πολλές εκατοντάδες χιλιάδες δηλώσεις κάθε μέρα. Επειδή λοιπόν στην Ελλάδα έχει παγιωθεί εθιμικώς ότι οι περισσότερες προθεσμίες που έχουν σχέση με το κράτος συνήθως παρατείνονται, το αυτό συνέβη και με την ετήσια φορολογική δήλωση, η προθεσμία για την οποία μία μέρα πριν την εκπνοή της παρετάθη μέχρι την 17η Ιουλίου 2017. Όσοι επομένως είχαν εισόδημα στην Ελλάδα το έτος 2016, πρέπει να σπεύσουν να υποβάλουν την δήλωσή τους, αν δεν το έχουν πράξει μέχρι τώρα. Οι ομογενείς συνήθως έχουν εισόδημα στην Ελλάδα από ενοίκια (μισθώματα) και πρέπει να τα δηλώνουν στην εφορία ανεξαρτήτως του αν τα εισπράττουν ή όχι. Μόνο αν ασκήσουν αγωγή στο δικαστήριο μπορούν να εκχωρήσουν στην εφορία την αξίωσή τους από τα ενοίκια και έτσι να γλιτώσουν τον φόρο επί των ενοικίων που δεν έχουν εισπράξει. Φορολογική δήλωση όμως πρέπει να υποβάλουν και όσοι έχουν απλώς εισπράξει τόκους τραπεζικών καταθέσεων στην Ελλάδα, ακόμα κι αν δεν έχουν άλλο εισόδημα. Επίσης, όσοι έχουν ακίνητα πάνω από 150 τ.μ., σκάφος ή αυτοκίνητο πρέπει να υποβάλουν δήλωση, ανεξαρτήτως εισοδημάτων. Συνήθως με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης το ηλεκτρονικό σύστημα της εφορίας στο διαδίκτυο ενημερώνει αμέσως τον φορολογούμενο για το ποσό του φόρου εισοδήματος που πρέπει να πληρώσει. Αυτό φαίνεται στο εκκαθαριστικό που είναι στην διάθεση του χρήστη – φορολογουμένου, το οποίο αναλύει και τις τρεις δόσεις με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα να εξοφληθεί ο φόρος. Η πρώτη δόση πρέπει να πληρωθεί το αργότερο μέχρι την 31η Ιουλίου 2017, διαφορετικά υπάρχουν προσαυξήσεις. Υπενθυμίζεται τέλος ότι ο ετήσιος φόρος περιουσίας στην Ελλάδα, ο περίφημος ΕΝΦΙΑ, θα ανακοινωθεί περί τα τέλη Αυγούστου και η πρώτη δόση θα πρέπει να καταβληθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Το ποσό του ΕΝΦΙΑ δεν κοινοποιείται στον φορολογούμενο με ταχυδρομική επιστολή, ούτε καν με ηλεκτρονικό μήνυμα (email). Ο φορολογούμενος με την χρήση των δύο κωδικών που έχει (username, password), πρέπει να ανοίξει τον ηλεκτρονικό του φάκελλο της εφορίας στο διαδίκτυο, να ανοίξει συγκεκριμένες σελίδες και να πληροφορηθεί τον ΕΝΦΙΑ για τον ίδιο και σε πόσες δόσεις μπορεί να πληρώσει. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu

Ευρωπαϊκή ιθαγένεια για ομογενείς μέσω Ελλάδος

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Ζουν εκτός Ελλάδος, σχεδόν σε όλες τις χώρες του εξωτερικού, στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Γερμανία και σε πολλά άλλα κράτη. Έχουν γεννηθεί στις χώρες αυτές από έναν ή δύο Έλληνες γονείς γεννημένους στην Ελλάδα. Μπορεί όμως να έχουν και μόνο έναν παππού ή μία γιαγιά γεννημένους στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι νιώθουν Έλληνες, μιλούν λίγο ή καλά ελληνικά, επισκέπτονται ή όχι την Ελλάδα. Οι περισσότεροι εξ αυτών μπορούν να λάβουν ελληνικό διαβατήριο και να γίνουν και επισήμως Έλληνες πολίτες. Αυτή η ιδιότητα θα τους κατατάξει αυτομάτως και στην κατηγορία των ευρωπαίων πολιτών, δηλ. των υπηκόων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι από τα πλέον ισχυρά σύνολα κρατών στον κόσμο. Ο πιο εύκολος ή λιγότερο δύσκολος τρόπος για να πάρεις ελληνικό διαβατήριο, εάν έχεις γεννηθεί στο εξωτερικό από έναν τουλάχιστον Έλληνα πρόγονο, είναι ο καθορισμός ιθαγενείας. Για να το πετύχεις πρέπει να ξεκινήσεις από το μητρώο αρρένων, το πιστοποιητικό γεννήσεως ή την οικογενειακή μερίδα του ή της προγόνου σου, που είχε γεννηθεί στην Ελλάδα. Εάν το έγγραφο αυτό βρεθεί σε κάποιο Δήμο, ο μισός δρόμος προς την επιτυχία έχει διανυθεί. Μετά ακολουθεί η αδιάσπαστη σειρά των πιστοποιητικών γεννήσεως και γάμου από τον Έλληνα πρόγονο μέχρι την δική σου γέννηση. Εάν στην Ελλάδα είχε γεννηθεί ένας εκ των γονέων σου, πρέπει να έχουμε το πιστοποιητικό γάμου τους, το οποίο εάν είναι από το εξωτερικό, πρέπει να μεταφρασθεί επισήμως στην ελληνική. Ο γάμος αυτός κατά πάσα πιθανότητα δεν χρειάζεται να είναι θρησκευτικός, ορθόδοξος. Μπορεί να είναι και απλώς πολιτικός, σε δημαρχείο, δικαστή ή άλλη αρχή του εξωτερικού. Εάν ο γεννηθείς στην Ελλάδα γονέας σου είχε παντρευτεί σε δεύτερο γάμο, από τον οποίο εσύ γεννήθηκες, πρέπει πρώτα να εγγραφεί στην Ελλάδα ο πρώτος γάμος του γονέα σου, μετά η αλλοδαπή δικαστική απόφαση να αναγνωρισθεί στην Ελλάδα, συνήθως με δικαστήριο και μετά να εγγραφεί ο δεύτερος γάμος. Για τον αλλοδαπό ομογενή που έχει παππού γεννημένο στην Ελλάδα, πρέπει εκτός από την γέννησή του στην Ελλάδα, να βρούμε και τον γάμο του, που αν έχει γίνει στο εξωτερικό, με αλλοδαπή γιαγιά, πρέπει να είναι θρησκευτικός, ενώ αν είναι μόνο πολιτικός, ενδέχεται να μην μπορεί να εκδοθεί ελληνικό διαβατήριο, τουλάχιστον με καθορισμό. Αντιθέτως, αν είναι η γιαγιά του ομογενούς που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και παντρεύτηκε αλλοδαπό παππού, ο γάμος της πρέπει να είναι μόνο πολιτικός και όχι θρησκευτικός. Τα έγγραφα από το εξωτερικό, εκτός από επίσημη μετάφραση στην ελληνική, χρειάζονται και επικύρωση, είτε με την σφραγίδα της Αποστίλλης, αν η χώρα του εξωτερικού έχει επικυρώσει την σχετική Συνθήκη της Χάγης, είτε από το Προξενείο της Ελλάδος στο εξωτερικό, είτε εναλλακτικώς και από το Προξενείο της ξένης χώρας στην Ελλάδα. Ένα πολύ βασικό στοιχείο για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας λήψεως ελληνικού διαβατηρίου είναι τα ονόματα της οικογενείας από τον γεννημένο στην Ελλάδα πρόγονο μέχρι τον σημερινό αιτούντα να είναι γραμμένα με τον ίδιο τρόπο, από έγγραφο σε έγγραφο. Αυτό συχνά δεν συμβαίνει, με αποτέλεσμα να απαιτούνται περισσότερες αποδείξεις ότι ο Ιωάννης Καλογερόπουλος που είχε γεννηθεί το 1936 στο Αίγιο είναι ο John Kalos που παντρεύτηκε στις ΗΠΑ και γέννησε εκεί το παιδί του. Ή ότι η Δήμητρα Αυγεράκη, γεννηθείσα στα Χανιά το 1944, είναι το ίδιο πρόσωπο με την Demi Avgeris, που παντρεύτηκε στην Νότιο Αφρική. Η ίδια γυναίκα ακολούθως μπορεί να αναγράφεται στο πιστοποιητικό γεννήσεως του παιδιού της στη Νότιο Αφρική ως Demetra Avgernakis, οπότε τότε ίσως να πρέπει δύο μάρτυρες να υπογράψουν υπεύθυνη δήλωση στο Προξενείο ότι η Δήμητρα Αυγεράκη, η Demi Avgeris και η Demetra Avgernakis είναι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο. Οι ανωτέρω εκδοχές γίνονται ακόμα πιο πολύπλοκες, αναλόγως των πραγματικών δεδομένων κάθε συγκεκριμένης υποθέσεως και για τον λόγο αυτό απαιτείται πολύ καλή προετοιμασία του φακέλλου και έλεγχος των υπαρχόντων εγγράφων, πριν την υποβολή της αιτήσεως για ιθαγένεια. Με την λήψη του ελληνικού διαβατηρίου, είτε με αίτηση στο Προξενείο της Ελλάδος, είτε στην Ελλάδα απ’ ευθείας από τον ελληνική αστυνομία, ο ομογενής μπορεί πλέον όχι μόνο να ταξειδεύει χωρίς βίζα και χωρίς άλλες διατυπώσεις σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. αλλά μπορεί να εγκατασταθεί εκεί, να σπουδάσει, να εργασθεί ως υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας, να δημιουργήσει δική του επιχείρηση και γενικώς να απολαμβάνει όλων των δικαιωμάτων που έχουν οι πολίτες του κράτους μέλους της Ε.Ε. στο οποίο διαβιεί, εκτός μόνο από την συμμετοχή του στις βουλευτικές εκλογές του κράτους αυτού. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Ομογενείς στερούνται της περιουσίας τους λόγω capital controls

Ομογενείς στερούνται της περιουσίας τους λόγω capital controls Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 14 Ιουνίου 2017.. Από το καλοκαίρι του 2015 η ελληνική κυβέρνηση έχει επιβάλει μεγάλους περιορισμούς στην ελευθερία των συναλλαγών στην Ελλάδα, που όμοιοί τους σπανίως συναντώνται σε χώρες της ελεύθερης οικονομίας, του laissez faire, laissez passer. Εν ολίγοις, κάποιος που έχει τα χρήματά του στην τράπεζα δεν επιτρέπεται να πάρει σε μετρητά πάνω από 840 ευρώ κάθε δύο εβδομάδες και δεν επιτρέπεται να στείλει με έμβασμα χρήματα εκτός Ελλάδος πάνω από 1.000 ευρώ το μήνα. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι περιορισμοί, που δεν είναι δυνατόν να αναφερθούν στο σημείωμα αυτό. Μερικοί από τους απλούς πολίτες στην Ελλάδα λένε ότι δεν είναι και τόσο τρομεροί οι περιορισμοί αυτοί, διότι οι περισσότεροι μισθωτοί και συνταξιούχοι ούτως ή άλλως δεν παίρνουν πάνω από 1.000 ή 1.500 ευρώ το μήνα, οπότε δεν τους πολυενοχλούν οι περιορισμοί. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλο μέρος των εργαζομένων που είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες, από τον ιδρώτα των οποίων πληρώνονται οι περισσότεροι φόροι και κινείται η οικονομία, που συναντούν μεγάλες δυσκολίες στην δουλειά τους λόγω των τραπεζικών περιορισμών, που περισσότερο σε οικονομία σοβιετικού τύπου παραπέμπουν, παρά σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ζημία στην εθνική οικονομία και στις συναλλαγές, στην ανάπτυξη, στην πρόοδο του εμπορίου και στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που έχουν επιφέρει τα capital controls είναι τεράστια. Θύματα των τραπεζικών περιορισμών της Ελλάδας έχουν πέσει τα τελευταία δύο χρόνια πάρα πολλοί ομογενείς, που δικαιούνται κληρονομιάς στην Ελλάδα, ή έχουν πωλήσει ένα ακίνητό τους, ή απλώς είχαν χρήματα στις ελληνικές τράπεζες και δεν μπορούν να μεταφέρουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, στον τόπο κατοικίας τους, ώστε να τα χρησιμοποιήσουν όπως αυτοί επιθυμούν. Δεν μπορούν δηλαδή να πράξουν τα αυτονόητο, κάτι που οι φίλοι και γνωστοί τους στις χώρες όπου διαβιούν κάνουν καθημερινά και τους φαίνεται ως δεδομένη ρουτίνα. Πάρα πολλοί ομογενείς είναι κληρονόμοι περιουσιών στην Ελλάδα, που περιλαμβάνουν τραπεζικούς λογαριασμούς. Όταν η κληρονομική διαδοχή ολοκληρώνεται, με την δήλωση της κληρονομίας στην εφορία και την λήψη των σχετικών πιστοποιητικών, συχνά δε και δικαστικής απόφασης που ονομάζεται κληρονομητήριο, η τράπεζα εκταμιεύει το χρηματικό ποσό που αναλογεί στον κληρονόμο. Μέχρι πριν δύο χρόνια, ο δικηγόρος που ολοκλήρωνε την υπόθεση στην Ελλάδα, ή ο συγγενής του κληρονόμου, με το πληρεξούσιο, μπορούσαν να λάβουν τα χρήματα από την ελληνική τράπεζα και μετά τα έστελναν με έμβασμα σε τραπεζικό λογαριασμό του κληρονόμου στο εξωτερικό. Ή του έστελναν μία τραπεζική επιταγή εκδοθείσα από την ελληνική τράπεζα, η οποία εξαργυρωνόταν από οποιαδήποτε τράπεζα του εξωτερικού. Το ίδιο συνέβαινε με κάθε ομογενή που πούλαγε το ακίνητό του στην Ελλάδα και ο ίδιος ή ο πληρεξούσιός του, μπορούσαν να στείλουν στο εξωτερικό τα χρήματα που είχε πληρώσει ο αγοραστής για να αγοράσει το ακίνητο του ομογενούς. Σήμερα, τόσο τα χρήματα από κληρονομιές, όσο και χρήματα από την πώληση ακινήτων ομογενών, λιμνάζουν σε λογαριασμούς στην Ελλάδα και απαγορεύεται να σταλούν στο εξωτερικό! Διότι η ευχέρεια που δίνουν τα capital controls για αποστολή κάθε μήνα ποσού μέχρι χίλια ευρώ δεν αποτελεί λύση, όταν ο ομογενής έχει ένα αρκετά μεγαλύτερο ποσό στην τράπεζα στην Ελλάδα και ο πληρεξούσιός του δεν μπορεί να πηγαίνει κάθε μήνα στην τράπεζα και να χάνει μία έως δύο ώρες το λιγότερο, για να του στείλει χίλια ευρώ. Αυτό είναι ένα παράδειγμα του πόσο μεγάλη οπισθοδρόμηση έχει προκληθεί στην ελληνική οικονομία από την επιβολή των τραπεζικών περιορισμών στις ελεύθερες συναλλαγές. Αρκετοί εκ των ομογενών δεν πιστεύουν ή δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι είναι δυνατόν το κράτος στην Ελλάδα να απαγορεύει τόσο βασικές και καθημερινές συναλλαγές, που γίνονται σε κάθε άλλη πολιτισμένη χώρα του κόσμου, εκτός από την Ελλάδα. Οι διαμαρτυρίες τους είναι συχνά έντονες, διότι στερούνται της περιουσίας τους. Αλλά ο δικηγόρος τους στην Ελλάδα λίγα πράγματα μπορεί να κάνει, διότι οι περιορισμοί είναι αυστηροί και η Τράπεζα της Ελλάδος αρνείται να επιτρέψει την κατ’ εξαίρεση αποστολή μεγαλυτέρων χρηματικών ποσών στους ομογενείς, οι οποίοι θεωρητικώς μεν δικαιούνται κατά το νόμο να λάβουν και να διαθέσουν ελευθέρως τα χρήματά τους, αλλά στην πράξη το ελληνικό κράτος τους στερεί αυτό το δικαίωμα. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Διαθήκη χωρίς ημερομηνία είναι άκυρη

Διαθήκη χωρίς ημερομηνία είναι άκυρη Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η δημόσια διαθήκη που συντάσσεται σε συμβολαιογράφο στην Ελλάδα ή ενώπιον Προξένου σε κάποιο Προξενείο της Ελλάδος στο εξωτερικό, έχει τα βασικά στοιχεία που προβλέπει ο νόμος, διότι συντάσσεται από συμβολαιογράφο ή Πρόξενο, που γνωρίζουν τι πρέπει να γράφει το κείμενο, από πλευράς τυπικών στοιχείων. Όταν όμως κάποιος συντάσσει μόνος του ιδιόγραφη διαθήκη και γράφει το κείμενο με το χέρι του από την αρχή μέχρι το τέλος, εάν ο ίδιος δεν είναι δικηγόρος ή γενικώς νομικός, μπορεί εκ λάθους να παραλείψει να γράψει τα ελάχιστα εκείνα στοιχεία που είναι αναγκαία για την ισχύ της ιδιογράφου διαθήκης. Η ιδιόγραφη διαθήκη γράφεται εξ ολοκλήρου με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται κατά τρόπο που να προκύπτει η ημέρα, ο μήνας και το έτος και υπογράφεται από αυτόν. Η χρονολογία, από την οποία προκύπτει η ημέρα, ο μήνας και το έτος, απαιτείται, για να υπάρχει δυνατότητα ελέγχου της δικαιοπρακτικής ικανότητας του διαθέτη, της αληθινής βούλησής του και των τυχόν ελαττωμάτων της. Δηλαδή είναι αναγκαία η αναγραφή της ημερομηνίας, για να γνωρίζουμε εάν τότε ο διαθέτης είχε ακόμα την χρήση της λογικής και ήταν σε θέση να γράψει, ή εάν ήταν σε χρονική στιγμή όπου ήταν ήδη σε προχωρημένο στάδιο ασθενείας που του στερούσε την διανοητική επάρκεια. Η ημερομηνία στο χειρόγραφο κείμενο της ιδιογράφου διαθήκης είναι πολύ σημαντική επίσης για να μπορεί να καθορισθεί η ισχύς της διαθήκης, όταν υπάρχουν και άλλες διαθήκες, ανάλογα με τη χρονολογική τους σειρά. Εάν υπάρχουν περισσότερες διαθήκες, ισχύουν βεβαίως όλες. Αν όμως υπάρχει αντίφαση ή σύγκρουση των διατάξεων της μίας με την άλλη, υπερισχύει η χρονικώς πιο πρόσφατη, δηλ. η μεταγενέστερη. Εάν δεν υπάρχει ημερομηνία στο κείμενο της ιδιογράφου, πώς είναι δυνατόν να τοποθετηθεί χρονικώς εν σχέσει με τυχόν άλλη διαθήκη, για να δούμε ποιά είναι η τελευταία και άρα αυτή που θα ισχύσει; Η έλλειψη κάποιου από τα παραπάνω στοιχεία συνεπάγεται την ακυρότητα της ιδιόγραφης διαθήκης. Αν επομένως η ιδιόγραφη διαθήκη δεν έχει γραφεί ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, αλλά αυτός απλώς έχει βάλει την υπογραφή του στο τέλος ενός εκτυπωμένου ή δακτυλογραφημένου κειμένου, η διαθήκη είναι άκυρη. Επίσης, εάν δεν έχει υπογραφή στο τέλος του κειμένου, εάν δεν έχει ημεροχρονολογία και εάν δεν γράφει το όνομά του, η διαθήκη είναι μη ισχυρή. Πρέπει να σημειωθεί ότι όταν ελέγχεται η γνησιότητα της γραφής μίας διαθήκης, εξετάζεται όχι μόνο η υπογραφή στο τέλος του κειμένου, αλλά και η γραφή του ιδίου του κειμένου και πρέπει αμφότερα τα στοιχεία να συνηγορούν στην γνησιότητα αυτής. Εάν η υπογραφή και το κείμενο είναι γνήσια, η ημεροχρονολογία όμως είναι πλαστογραφημένη, τότε η διαθήκη είναι άκυρη. Αυτό μπορεί να συμβαίνει όταν μία ιδιόγραφη διαθήκη είναι επί παραδείγματι γραμμένη και υπογεγραμμένη από τον διαθέτη, είναι δηλαδή γνήσια, λείπει όμως η ημεροχρονολογία επειδή ο διαθέτης ξέχασε να την γράψει και κάποιος άλλος προσέθεσε μετά με το δικό του χέρι την ελλείπουσα ημεροχρονολογία. Στην περίπτωση αυτή η διαθήκη θα θεωρηθεί ότι δεν έχει ημερομηνία, διότι η τεθείσα ημερομηνία είναι πλαστογραφημένη. Τα ανωτέρω έκρινε ο Άρειος Πάγος με την υπ’ αριθ. 726/2016 (Γ’ Τμήμα) απόφασή του, ακολουθώντας την βασική νομολογία εδώ και πολλά χρόνια. Εναλλακτικό σενάριο γνησιότητος διαθήκης, που δεν γράφει ρητώς την ημερομηνία σύνταξής της, είναι η περίπτωση όπου από το κείμενο της διαθήκης μπορεί να συναχθεί εμμέσως πλην σαφώς πότε εγράφη. Εάν δηλαδή η διαθήκη δεν έχει ημερομηνία, όμως ο διαθέτης γράφει φράσεις όπως «σήμερα είναι Χριστούγεννα και χαιρόμαστε που γεννήθηκε το πρώτο εγγόνι μου», ή «γράφω αυτή την διαθήκη με ικανοποίηση που η κόρη μου μπήκε πριν από ένα μήνα στο πανεπιστήμιο», μπορεί ίσως να διασωθεί η γνησιότητα της διαθήκης με έμμεσο προσδιορισμό της ημεροχρονολογίας σύνταξής της. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Ελληνική Ιθαγένεια και Διαβατήριο για Γεννηθέντες Εκτός Ελλάδος

Ελληνική Ιθαγένεια και Διαβατήριο για Γεννηθέντες Εκτός Ελλάδος Του Χρήστου Ηλιόπουλου* . Ομογενείς ονομάζουμε τα πρόσωπα που έχουν γεννηθεί εκτός των συνόρων της Ελλάδος, από έναν τουλάχιστον Έλληνα γονέα, ή έστω πρόγονο, ήτοι παππού, γιαγιά, προπάππου, προγιαγιά κ.ο.κ. Τα τελευταία χρόνια πολλοί ομογενείς γεννηθέντες εκτός Ελλάδος επιθυμούν να λάβουν ελληνικό διαβατήριο, κυρίως για να έχουν απεριόριστη διαμονή σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ίσα δικαιώματα με τους πολίτες των χωρών αυτών, αλλά και διότι επιθυμούν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την μητέρα Πατρίδα. Η βάση για κτήση ελληνικού διαβατηρίου για κάποιον που έχει γεννηθεί εκτός Ελλάδος είναι η εύρεση εγγράφων σε κάποιον Δήμο στην Ελλάδα που να πιστοποιούν την γέννηση στην Ελλάδα του γονέα ή προγόνου του ενδιαφερομένου και την συνακόλουθη κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από την γέννηση. Για τους άνδρες τέτοια έγγραφα είναι η εγγραφή στο Δημοτολόγιο (πιστοποιητικό γεννήσεως ή οικογενειακής καταστάσεως) ή η εγγραφή στο Μητρώο Αρρένων. Εάν βρεθεί η εγγραφή σε ένα από τα δύο, Δημοτολόγιο ή Μητρώο Αρρένων, συνήθως αρκεί. Για τις γυναίκες η εγγραφή εξευρίσκεται μόνο στο Δημοτολόγιο. Εάν ο ενήλικος αιτών έχει παππού Έλληνα και γιαγιά αλλοδαπή, ο γάμος του παππού πρέπει να ήταν θρησκευτικός, του δόγματος που ακολουθούσε ο παππούς. Συνήθως ο γάμος αυτός πρέπει να ήταν χριστιανικός ορθόδοξος, μπορεί όμως και να πρέπει να ήταν εβραϊκός, ή άλλου δόγματος, εάν ο παππούς ήταν εβραίος στο θρήσκευμα ή κάποιου άλλου δόγματος. Εάν, αντιθέτως, ο ενήλικος αιτών έχει γιαγιά Ελληνίδα και παππού αλλοδαπό, ο γάμος της γιαγιάς πρέπει να ήταν πολιτικός, προφανώς εκτός Ελλάδος, διότι προ του 1983 πολιτικός γάμος δεν μπορούσε να τελεσθεί στην Ελλάδα. Εφόσον έχουμε τον σωστό γάμο του παππού και της γιαγιάς, χρειαζόμαστε την γέννηση του γονέα, (πατέρα ή μητέρας) και τον γάμο των γονέων, που συνήθως δεν έχει σημασία για την κτήση της ιθαγενείας, εάν ήταν πολιτικός ή θρησκευτικός. Τέλος, θα χρειασθούμε και την γέννηση του σημερινού αιτούντος την ιθαγένεια. Για όσους έχουν γεννηθεί μετά το 1984, το αν οι γονείς τους τέλεσαν θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο δεν έχει πλέον σημασία και αποκτούν ούτως ή άλλως την ελληνική ιθαγένεια από γεννήσεως, εάν συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις. Επίσης, για όσους έχουν γεννηθεί εκτός γάμου μετά το 1984 είναι ευκολώτερο να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, παρά το ότι ο πατέρας τους δεν είχε παντρευτεί ποτέ την μητέρα τους, διότι δεν απαιτείται να αποδείξουν ότι ο πατέρας τους είχε αποκτήσει και την ιθαγένεια της χώρας στην οποία είχε μεταναστεύσει και στην οποία γεννήθηκε το παιδί του. Εάν όμως ο αιτών έχει γεννηθεί προ του 1984 και είναι εκτός γάμου τέκνο Έλληνα πατέρα και αλλοδαπής μητέρας, ο αιτών για να πάρει την ελληνική ιθαγένεια πρέπει να αποδείξει ότι ο πατέρας του είχε αποκτήσει την αλλοδαπή ιθαγένεια και τον είχε αναγνωρίσει με την αναγραφή του ονόματος τους πατρός στο πιστοποιητικό γεννήσεως του εξωγάμου. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Αλλοδαπή δικαστική απόφαση μπορεί να ισχύσει στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Αλλοδαπή δικαστική απόφαση μπορεί να ισχύσει στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Πολλές φορές ομογενείς που έχουν στα χέρια τους μία δικαστική απόφαση από χώρα του εξωτερικού, όπως είναι και ο Καναδάς, χρειάζονται η εν λόγω αλλοδαπή απόφαση να ισχύσει και στην Ελλάδα. Αυτό είναι συχνά αναγκαίο εάν επί παραδείγματι η δικαστική απόφαση αφορά χρηματική οφειλή του Α προς τον Β, η οποία έχει επικυρωθεί με δικαστική απόφαση στον Καναδά, αλλά ο Α, που είναι ο οφειλέτης, δεν έχει περιουσία στον Καναδά, έχει όμως στην Ελλάδα. Η απόφαση πρέπει τότε να αποκτήσει νομική ισχύ στην Ελλάδα, ώστε μετά να γίνει η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης επί περιουσιακών στοιχείων που έχει ο Α στην Ελλάδα, όπως ακίνητα ή τραπεζικούς λογαριασμούς και κατ’ αυτόν τον τρόπο να ικανοποιηθεί η εξοπλισμένη με εκτελεστό τίτλο (δικαστική απόφαση) απαίτηση του Β. Μία άλλη πολύ συχνή περίπτωση είναι η απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου που λύει τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων, που μπορεί να είχαν παντρευτεί στην Ελλάδα ή στον Καναδά. Η απόφαση διαζυγίου του καναδικού δικαστηρίου πρέπει να καταχωρηθεί και στο δημοτολόγιο στην οικογενειακή μερίδα του Έλληνα πρώην συζύγου, είτε διότι αυτός θέλει μετά να τελέσει νέο γάμο, είτε διότι απλώς θέλει να έχει εν τάξει την οικογενειακή του κατάσταση στην Ελλάδα και να μην φαίνεται νυμφευμένος – παντρεμένος, ενώ έχει βγάλει διαζύγιο στον Καναδά. Ακόμα και για λόγους μετέπειτα κληρονομικής διαδοχής μπορεί κάποιος να θέλει η αλλοδαπή απόφαση διαζυγίου να ισχύσει και στην Ελλάδα, ώστε να μην φαίνεται πλέον ως παντρεμένος στην Ελλάδα και έτσι όταν κληρονομηθεί να μην τον κληρονομήσει ο / η πρώην σύζυγός του. Όταν λοιπόν επιθυμούμε η αλλοδαπή δικαστική απόφαση να ισχύσει και στην Ελλάδα, πρέπει να γίνει ένα δικαστήριο στην Αθήνα, όπου θα προσκομισθεί η αλλοδαπή δικαστική απόφαση, είτε με Απστίλλη (Σύμβαση της Χάγης της 5ης Οκτωβρίου 1961), αν προέρχεται από χώρα που είναι μέλος της σχετικής διεθνούς συμβάσεως, είτε με επικύρωση από το ελληνικό προξενείο της ξένης χώρας, ή από το προξενείο της ξένης χώρας στην Ελλάδα, εάν η χώρα αυτή δεν μετέχει στην εν λόγω διεθνή σύμβαση περί Αποστίλλης, όπως ο Καναδάς. Η αλλοδαπή απόφαση πρέπει να προσκομισθεί τόσο στο πρωτότυπό της στην γλώσσα του αλλοδαπού δικαστηρίου, όσο και σε επίσημη μετάφραση στην ελληνική, είτε από την μεταφραστική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος, είτε από δικηγόρο στην Ελλάδα, που θα μπορεί καλύτερα να αντιπαραβάλλει τους νομικούς όρους μεταξύ των δύο γλωσσών και των δύο νομικών συστημάτων, ερμηνεύοντας καλύτερα στην ελληνική την σχετική ορολογία. Απαιτείται επίσης να αποδεικνύεται ότι η αλλοδαπή απόφαση είναι αμετάκλητη, κατά το ελληνικό δίκαιο, που συνήθως στο αλλοδαπό δίκαιο σημαίνει «τελεσίδικη, final, absolute» ή κάτι παρόμοιο. Αυτό μπορεί να προκύπτει από το κείμενο της ίδιας της αλλοδαπής δικαστικής αποφάσεως, είτε από ξεχωριστό πιστοποιητικό της γραμματείας του αλλοδαπού δικαστηρίου ή ακόμα και από έγγραφο του δικαστή. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίδεται στο κείμενο της αλλοδαπής δικαστικής αποφάσεως, διότι αποφάσεις από διάφορες χώρες του κόσμου έχουν εντελώς διαφορετική μορφή εν σχέσει προς τις προδιαγραφές του κειμένου μίας ελληνικής δικαστικής αποφάσεως. Συχνά προσκομίζεται στην Ελλάδα έγγραφο από ξένη χώρα που δεν είναι δικαστική απόφαση διαζυγίου, αλλά πιστοποιητικό (certificate) διαζυγίου. Αυτό δεν θα γίνει δεκτό από το ελληνικό δικαστήριο, διότι αναγνώριση δεδικασμένου και νομική ισχύς μπορεί να δοθεί στην Ελλάδα μόνο σε αλλοδαπή δικαστική απόφαση και όχι σε αλλοδαπό πιστοποιητικό. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Ταυτοποίηση ακινήτου στο δικαστήριο

Ταυτοποίηση ακινήτου στο δικαστήριο Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Ότι οι Έλληνες έχουν μία σχέση λατρείας με τα ακίνητα δεν είναι καινούργια διαπίστωση. Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, όπου έχουν μεταναστεύσει Έλληνες, το ποσοστό κατά το οποίο έχουν την κυριότητα των ακινήτων στα οποία διαμένουν, αλλά και άλλων, προσθέτων ακινήτων, είναι αρκετά μεγάλο, εν συγκρίσει προς άλλες εθνικότητες. Στο εξωτερικό, όπου το σύστημα καταγραφής της κυριότητας των ακινήτων είναι οργανωμένο, αλλά και οι πολίτες των ξένων χωρών δεν διακατέχονται από έναν υψηλό βαθμό δικομανίας, δεδομένου και του ιδιαιτέρως υψηλού κόστους πρόσβασης στην δικαιοσύνη (μεγάλες δικηγορικές αμοιβές και υψηλά δικαστικά έξοδα), οι δικαστικές διαμάχες αναφορικώς με την ιδιοκτησία ακινήτων είναι περιορισμένες. Στην Ελλάδα αντιθέτως, όπου το σύστημα καταγραφής των ακινήτων δεν είναι πάντοτε το πιο οργανωμένο, ούτε η περιγραφή και η ταυτοποίηση των ακινήτων στα συμβόλαια δεν ήταν η πλέον αναλυτική, σε συνδυασμό με την έλλειψη του Κτηματολογίου μέχρι προσφάτως, οι διενέξεις στα δικαστήρια για δικαιώματα επί ακινήτων είναι πολλές και συνήθως διαρκούν χρόνια. Ένα γεγονός που έφερε επίσης στην επιφάνεια πολλές δικαστικές διαμάχες για ακίνητα τα τελευταία χρόνια είναι και η εισαγωγή του θεσμού του Κτηματολογίου σε πολλές περιοχές της Ελλάδος, όπου οι ιδιοκτήτες ακινήτων καλούνται να δηλώσουν τα εμπράγματα δικαιώματά τους. Κατά την διάρκεια της υποβολής των δηλώσεων αυτών και της ταυτοποίησης των δηλούμενων ακινήτων και τους συσχετισμού τους με τους φερόμενους ιδιοκτήτες τους, προκύπτουν πολλές διαφωνίες και συγκρούσεις, διότι συχνά το ίδιο ακίνητο ή μέρος αυτού, διεκδικούν περισσότεροι του ενός ιδιοκτήτες. Όταν συμβεί λοιπόν το απευκταίο, όταν δηλαδή με αφορμή τις δηλώσεις στο Κτηματολόγιο σε μία περιοχή που εντάσσεται στο νέο σύστημα, προκύπτει ότι το ίδιο ακίνητο, ή μέρος αυτού, διεκδικείται από περισσοτέρους, ένας ή περισσότεροι εμπλεκόμενοι καταθέτουν αγωγή στο δικαστήριο για να διεκδικήσουν την κυριότητα του επιδίκου ακινήτου. Το ακίνητο στην αγωγή αυτή πρέπει να περιγράφεται αναλυτικώς και λεπτομερώς κατά θέση, όρια, επιφάνεια, ιδιοκτήτες ομόρων ακινήτων και με άλλα χαρακτηριστικά, ώστε να εξατομικεύεται πλήρως η εδαφική έκταση που αποτελεί το αντικείμενο της δικαστικής διαμάχης και να μπορεί ο αντίδικος να καταλάβει για ποιό συγκεκριμένο τμήμα γης πρόκειται, αλλά και οι δικαστές να μπορούν να αποφασίσουν επί συγκεκριμένων ισχυρισμών. Ειδικώς όταν επίδικο δεν είναι ολόκληρο το ακίνητο, αλλά μέρος ενός ακινήτου, τα δικαστήρια στην Ελλάδα απαιτούν η περιγραφή του διεκδικούμενου τμήματος να είναι πολύ αναλυτική, ώστε να περιλαμβάνει αποτύπωση όχι μόνο του τμήματος που διακδικείται, αλλά και αποτύπωση του μεγαλυτέρου ακινήτου, τμήμα του οποίου είναι το διεκδικούμενο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει στην αγωγή να προσδιορίζεται η θέση του διεκδικούμενου τμήματος εντός του μεγαλυτέρου ακινήτου, ώστε και ο εναγόμενος να μπορεί να αμυνθεί έναντι της αγωγής, αλλά και το δικαστήριο να είναι σε θέση να κρίνει το βάσιμο ή μη της αγωγής, από τη μία πλευρά και των ισχυρισμών του εναγομένου, από την άλλη. Στην υπ’ αριθ. 157/2016 απόφασή του το Εφετείο Πατρών, σε υπόθεση που ανέκυψε με αφορμή και την διαδικασία δηλώσεων στο Κτηματολόγιο, απέρριψε ως αόριστη αγωγή που αναφερόταν σε διεκδικούμενα τμήματα ενός ευρυτέρου ακινήτου, διότι η αναφορά στην έκταση (τετραγωνικά μέτρα) εκάστου διεκδικούμενου τμήματος δεν ταυτιζόταν με το συνολικό αίτημα της αγωγής και η περιγραφή γενικώς της θέσης, της επιφάνειας και του σχήματος των διεκδικουμένων τμημάτων εντός του μεγαλυτέρου ακινήτου, ούτε λεπτομερής ήταν, ούτε σαφής και ορισμένη. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Το DNA δείχνει αν η διαθήκη είναι γνήσια ή πλαστή

Το DNA δείχνει αν η διαθήκη είναι γνήσια ή πλαστή

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Οι υποθέσεις αμφισβήτησης της γνησιότητας διαθήκης ή και άλλων εγγράφων, όπως επιταγών, συναλλαγματικών κλπ. είναι πολύ συχνές. Σ΄ αυτές τα δικαστήρια καλούνται να κρίνουν εάν το συγκεκριμένο έγγραφο που έχει νομικές συνέπειες, είναι γνήσιο ή πλαστογραφημένο. Αρκετές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες γραφολόγοι ελέγχουν με κάθε λεπτομέρεια την γραφή και την υπογραφή του επιμάχου εγγράφου, π.χ. μίας ιδιόγραφης διαθήκης που έχει προσβληθεί ως πλαστή, αλλά το συμπέρασμα που εξάγει ο καθένας τους είναι διαφορετικό και συχνά αντίθετο με το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο άλλος ή οι άλλοι γραφολόγοι, που κλήθηκαν από την πλευρά των αντιδίκων.

Το ερώτημα που ανακύπτει φυσιολογικά είναι πώς είναι δυνατόν δύο ή και περισσότεροι γραφολόγοι, που εξήτασαν εξονυχιστικά το ίδιο έγγραφο, του οποίου η γνησιότητα αμφισβητείται, συγκρίνοντάς το με άλλα γραπτά του φερόμενου ως συντάκτη του, να φθάνουν σε αντίθετα μεταξύ τους συμπεράσματα σε μακροσκελείς γραφολογικές εκθέσεις, στις οποίες αναφέρουν πλήθος λεπτομερειών και χαρακτηριστικών της χάραξης των γραμμάτων, των αριθμών, του τρόπου γραφής, της νευρικότητας του συντάκτη του εγγράφου, της ταχύτητας της γραφής, της πυκνότητας ή μη των λέξεων και πολλών άλλων χαρακτηριστικών του προς εξέταση εγγράφου.

Μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας, μήνες μετά την συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, το δικαστήριο εκδίδει την απόφασή του και κρίνει υπέρ της μίας ή της άλλης άποψης, εάν δηλ. η διαθήκη είναι γνήσια ή πλαστή. Τις περισσότερες φορές ακολουθεί και δίκη σε ανώτερο βαθμό, στο Εφετείο, το οποίο επίσης εκδίδει την απόφασή του, είτε επικυρώνοντας την πρωτόδικη απόφαση είτε κρίνοντας διαφορετικά.

Η αμφισβήτηση ωστόσο παραμένει στο βάθος του μυαλού κάθε παράγοντα της δίκης, διότι ακόμα και όταν το δικαστήριο κρίνει με τον έναν τρόπο, γνωρίζουμε ότι εκτός από την μία ή τις περισσότερες γραφολογικές εκθέσεις και την πραγματογνωμοσύνη ενδεχομένως που έκριναν υπέρ της μίας άποψης, υπήρξαν ένας ή περισσότεροι γραφολόγοι που είχαν σε μακροσκελείς εκθέσεις τους υποστηρίξει το αντίθετο συμπέρασμα.

Την σχετικά θολή αυτή κατάσταση μπορεί να φωτίσει περισσότερο η νέα τεχνολογία της ανάλυσης του γενετικού υλικού, δηλ. του DNA. Με πολύ απλά λόγια και εντελώς περιληπτικά, η νέα μέθοδος ελέγχει την γνησιότητα του εγγράφου ως εξής: υποτίθεται ότι μία συγκεκριμένη ιδιόγραφη διαθήκη έχει δημοσιευθεί από το δικαστήριο στην Ελλάδα και φέρεται να έχει συνταχθεί από τον Α, που έχει αποβιώσει. Κάποιος που έχει έννομο συμφέρον αμφισβητεί ότι το έγγραφο που εμφανίζεται ως διαθήκη έχει γραφεί και υπογραφεί από τον Α και υποστηρίζει ότι το έγγραφο είναι πλαστογραφημένο και δεν πρέπει να ισχύει ως διαθήκη. Οι ειδικοί επιστήμονες εφαρμόζοντας τις αρχές της μοριακής βιολογίες μπορούν να εξετάσουν λεπτομερώς το πρωτότυπο του εγγράφου που έχει κατατεθεί στο δικαστήριο ως διαθήκη και να προσπαθήσουν να εντοπίσουν ίχνη σ’ αυτό από το γενετικό υλικό του Α ή και άλλων προσώπων.

Κατά τον χρόνο σύνταξης του εγγράφου εκείνος που γράφει στο χαρτί, ο συντάκτης δηλ. του εγγράφου αφήνει πάνω στο χαρτί γενετικό υλικό, κυρίως από το χέρι του, όπως ιδρώτας ή και άλλα στοιχεία. Εάν έχουμε δείγμα από το γενετικό υλικό του Α σε αντικείμενα που δεν αμφισβητείται ότι ήταν δικά του, όπως π.χ. ρούχα του, μπορεί να γίνει σύγκριση του DNA που εντοπίζεται σ’ αυτά τα αντικείμενα (δειγματικό υλικό) με το DNA επί του χαρτιού της διαθήκης. Εάν συμπίπτει το DNA μεταξύ δειγμάτων και διαθήκης μπορεί να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η διαθήκη γράφτηκε και υπεγράφη από τον Α, είναι δηλαδή γνήσια. Η εξέταση συνεπώς μίας διαθήκης που έχει προσβληθεί ως πλαστή, όχι μόνο από γραφολόγους, αλλά πλέον και από επιστήμονες της μοριακής βιολογίας αναφορικώς με το DNA που έχει αποτεθεί στο γραπτό, μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες στην αποδεικτική διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων και να συμβάλλει στην διαμόρφωση ακόμη μεγαλύτερης εμπιστοσύνης στην ορθότητα της τελικής κρίσεως του δικαστηρίου.

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

Κληρονομιά εξωτερικού για κάτοικο Ελλάδος

Κληρονομιά εξωτερικού για κάτοικο Ελλάδος

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Πολλές φορές έχουμε αναφερθεί σε υποθέσεις κληρονομίας, στις οποίες η κληρονομιαία περιουσία βρίσκεται στην Ελλάδα, αναλύοντας τι χρειάζεται να κάνει ο κληρονόμος, είτε είναι κάτοικος Ελλάδος, είτε κάτοικος εξωτερικού, ώστε να λάβει το μερίδιό του. Στο σημείωμα αυτό αναφερόμαστε στις περιπτώσεις όπου η κληρονομιά βρίσκεται στο εξωτερικό και ο κληρονόμος είναι κάτοικος Ελλάδος. Τι πρέπει να κάνει ο κάτοικος Ελλάδος που είναι κληρονόμος περιουσίας που βρίσκεται στο εξωτερικό για να κληρονομήσει; Ιδιαιτέρως δε, υποχρεούται να δηλώσει το κληρονομικό μερίδιο που έλαβε από το εξωτερικό στην εφορία στην Ελλάδα;

Ο κάτοικος Ελλάδος θα κληρονομήσει το μερίδιό του από την κληρονομιά εξωτερικού βάσει του δικαίου της χώρας όπου βρίσκεται η κληρονομιά. Δηλαδή, τα ακίνητα, οι τραπεζικοί λογαριασμοί και ό,τι άλλο στοιχείο περιλαμβάνεται στην περιουσία του προσώπου που απεβίωσε, θα διανεμηθούν στους κληρονόμους κατ’ αρχάς δυνάμει των νόμων που ισχύουν στην χώρα όπου βρίσκονται αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Αντιστοίχως, αρμόδιοι για να συμβουλεύσουν τον κληρονόμο της Ελλάδας για το ποσοστό του μεριδίου του και για την διαδικασία είναι δικηγόροι, λογιστές και συμβολαιογράφοι της χώρας όπου βρίσκεται η κληρονομία, οι οποίοι γνωρίζουν το νόμο στην χώρα όπου ασκούν το επάγγελμά τους.

Εάν η κληρονομιά εξωτερικού έχει περίπλοκα ζητήματα και υπάρχουν αμφισβητήσεις, διαφωνίες και αντιδικίες μεταξύ των κληρονόμων, ο κληρονόμος Ελλάδος ίσως θα πρέπει να αναθέσει σε δικηγόρο της χώρας του εξωτερικού την εκπροσώπησή του, για να προστατεύσει τα δικαιώματά του και να λάβει όσα δικαιούται. Αν ωστόσο δεν υπάρχει αντιδικία, ή αν ο κληρονόμος Ελλάδος δεν έχει γνώση της κληρονομίας του εξωτερικού και ό,τι περιμένει να λάβει θα είναι απλώς ένα απρόσμενο δώρο το οποίο ποτέ δεν περίμενε και δεν είχε υπολογίσει, τις περισσότερες φορές αυτό που θα κάνει είναι να αναμένει την ολοκλήρωση της κληρονομικής διαδοχής ώστε ένας δικηγόρος από το εξωτερικό, ή ένας συγγενής που ζει εκεί και παρακολουθεί την υπόθεση, να στείλει στον κληρονόμο Ελλάδος το μερίδιό του, αν είναι χρήματα ή ρευστοποιημένα ακίνητα και ο κληρονόμος Ελλάδος να πει ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στην καλή του τύχη.  

Το επόμενο ερώτημα όμως για τον κληρονόμο που κατοικεί στην Ελλάδα είναι εάν πρέπει να δηλώσει στην εφορία το κληρονομικό μερίδιο που έλαβε από το εξωτερικό. Εάν μάλιστα έχουν κατατεθεί χρήματα στον τραπεζικό του λογαριασμό στην Ελλάδα από το εξωτερικό, ειδικώς αν το ποσό δεν είναι μικρό, πρέπει να είναι προετοιμασμένος για ερωτήσεις ή και για έλεγχο από την εφορία για την προέλευση των χρημάτων. Ο βασικός νόμος στην Ελλάδα για την φορολόγηση κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών ορίζει ότι ο κάτοικος Ελλάδος, ανεξαρτήτως της υπηκοότητός του, αν δηλαδή είναι Έλληνας ή όχι, πρέπει να δηλώσει το κληρονομικό μερίδιο που έλαβε από το εξωτερικό αν ο κληρονομούμενος (αυτός που απεβίωσε) είχε την ελληνική υπηκοότητα και είχε κινητή περιουσία (τραπεζικές καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα κλπ., έργα τέχνης ή άλλα κινητά αξίας) στο εξωτερικό, από την οποία προήλθε η κληρονομιά.

Σε φόρο κληρονομίας υποβάλλεται και η κινητή περιουσία που ήταν στο εξωτερικό ενός αλλοδαπού υπηκόου, που είχε όμως την κατοικία του στην Ελλάδα. Όμως, αν ο κληρονομούμενος (Έλλην υπήκοος) που άφησε περιουσία (κινητά και χρήματα κλπ.) στο εξωτερικό ήταν κάτοικος εξωτερικού για τουλάχιστον δέκα χρόνια, τότε ο κληρονόμος στην Ελλάδα δεν υποχρεούται να πληρώσει φόρο στην Ελλάδα για την κληρονομιά που έλαβε από το εξωτερικό. Στην απαλλαγή δεν περιλαμβάνονται περιουσίες δημοσίων υπαλλήλων, στρατιωτικών και υπαλλήλων επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Ελλάδα, εφόσον τα πρόσωπα αυτά εγκαταστάθηκαν στην αλλοδαπή λόγω της ιδιότητός τους αυτής.

Επομένως, αν η κληρονομιά στο εξωτερικό αποτελείτο από ακίνητα, το κληρονομικό μερίδιο του κατοίκου Ελλάδος δεν φορολογείται στην Ελλάδα. Αν το μερίδιο του κατοίκου Ελλάδος φορολογηθεί στην Ελλάδα, σημασία έχει και το αν καταβλήθηκε φόρος στο εξωτερικό και πόσος ήταν αυτός. Επίσης, πάντοτε πρέπει να ερευνούμε τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες κάθε υποθέσεως ξεχωριστά, διότι ακόμα και μία μικρή διαφορά στα πραγματικά περιστατικά μπορεί να δίνει διαφορετικό νομικό αποτέλεσμα από τη μία υπόθεση στην άλλη.

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

Στο Δικαστήριο Για Τον Κανονισμό Της Πολυκατοικίας

Στο Δικαστήριο Για Τον Κανονισμό Της Πολυκατοικίας

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Αθήνα, 8 Απριλίου 2017. 

Στα αστικά κέντρα της Ελλάδας εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν ανεγερθεί εκατοντάδες χιλιάδες κτήρια, οι περίφημες πολυκατοικίες, οι περισσότερες με το σύστημα της αντιπαροχής. Κάθε πολυκατοικία αποτελείται από διαμερίσματα, που νομικώς ονομάζονται οριζόντιες ιδιοκτησίες, οι οποίες συνήθως ανήκουν σε διαφορετικούς ιδιοκτήτες και μπορεί καθεμία να μεταβιβάζεται ξεχωριστά από τις άλλες οριζόντιες ιδιοκτησίες της ίδιας πολυκατοικίας.

Το βασικό νομικό έγγραφο της κάθε πολυκατοικίας είναι η σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας, που συντάσσεται σε συμβολαιογράφο. Σημαντικό έγγραφο είναι επίσης και ο κανονισμός, που συνήθως συντάσσεται μαζί με την σύσταση, όχι όμως πάντοτε. Στην περίπτωση κατά την οποία υπάρχει σύσταση αλλά όχι κανονισμός, το σύνολο των συνιδιοκτητών των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας μπορούν να υπογράψουν σε συμβολαιογράφο τον κανονισμό. Πρέπει όμως να συμφωνεί το 100% των συνιδιοκτητών.

Τι γίνεται όμως όταν υπάρχει ανάγκη να καταρτισθεί κανονισμός, προκειμένου να ρυθμισθούν σημαντικά ζητήματα της πολυκατοικίας, όπως η αναλογία εκάστου διαμερίσματος στις κοινές δαπάνες, αλλά και η χρήση κοινοχρήστων χώρων της οικοδομής και του οικοπέδου αυτής; Το άρθρο 9 του Νόμου 1562/1985 ορίζει ότι το 60% των συγκυρίων, ήτοι συνιδιοκτήτες που έχουν το 60% των χιλιοστών της πολυκατοικίας, μπορούν να ασκήσουν αγωγή στο δικαστήριο και να ζητήσουν να εκδοθεί απόφαση που να δεσμεύει το σύνολο των συνιδιοκτητών, δηλ. και εκείνους που δεν συναινούσαν περί της καταρτίσεως κανονισμού.

Πριν από την άσκηση της αγωγής οι ενάγοντες, δηλ. οι συνιδιοκτήτες που επιθυμούν την κατάρτιση κανονισμού, πρέπει να καταθέσουν σε συμβολαιογράφο 1) σχέδιο κανονισμού και 2) σχέδιο του πίνακα κατανομής ποσοστών εξ αδιαιρέτου του κοινού ακινήτου στις χωριστές ιδιοκτησίες με μνεία της αναλογίας κοινοχρήστων δαπανών που θα βαρύνει κάθε χωριστή ιδιοκτησία. Αυτά τα έγγραφα πρέπει να είναι υπογεγραμμένα από όλους τους συγκυρίους, που ζητούν την σύνταξη κανονισμού ή από πληρεξούσιο τους διορισμένο με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Το δεύτερο μάλιστα εξ αυτών (το σχέδιο πίνακα κατανομής ποσοστών) πρέπει επί πλέον να είναι υπογεγραμμένο από πολιτικό μηχανικό ή αρχιτέκτονα. Η αγωγή, με την οποία ζητείται η κατάρτιση κανονισμού, πρέπει επίσης να περιλαμβάνει σαφή έκθεση των γεγονότων που θεμελιώνουν το δικαίωμα των διαδίκων ως συγκυριών της οικοδομής (κυρίως δηλ. τα συμβόλαια με τα οποία έγιναν κύριοι καθε διαμερίσματος) καθώς και την αξία κάθε επιμέρους διαμερίσματος, αφού έκαστος των συνιδιοκτητών υποχρεούται να συνεισφέρει στα κοινά βάρη με βάση την αξία του διαμερίσματος του οποίου είναι κύριος, οπότε η αξία αυτή αποτελεί αποφασιστικό στοιχείο για να προσδιορισθεί το ποσοστό συμμετοχής κάθε οριζόντιας ιδιοκτησίας στις δαπάνες κοινοχρήστων.

Στην υπ’ αριθ. 6240/2011 απόφαση του Εφετείου Αθηνών επικυρώθηκε ως ορθή η απόφαση του Πρωτοδικείου που απέρριψε την αγωγή της πλειοψηφίας των συγκυρίων για δημιουργία κανονισμου, διότι δεν είχε κατατεθεί προηγουμένως σε συμβολαιογράφο σχέδιο κατανομής ποσοστών επί των κοινοχρήστων δαπανών, ενώ στην αγωγή δεν αναφερόταν ούτε και η αξία εκάστού διαμερίσματος.

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

A Foreign Will Drafted For Assets in Greece

A Foreign Will Drafted For Assets in Greece  

By Christos ILIOPOULOS*

Clients very often have Wills drafted and probated in other countries and wish to apply them in Greece. They are perfectly valid Wills done abroad, under the law of the country where they were executed, which makes sense according to the legal practice of that country. However, several of those Wills do not always make sense in Greece. In other words, the terms and legal phrases in their content sometimes are not clear enough for the legal practitioner and the authorities in Greece (courts, tax authority, notaries) in order to implement them into the Greek legal order.

So, when the deceased left money at the bank, which will be distributed to the heirs, or assets in Greece, which must be sold by the heirs or the beneficiaries to third parties and a court decision, called Klironomitirio must be issued, the deceased’s Will, which was drafted in the USA, Canada, Australia, the UK or any other country in the world, must have a wording which, when translated in Greek, must by understood in terms of Greek law, since the assets are located in Greece. This is not always the case with foreign Wills. Very often they have a wording which takes for granted legal notions and practices of the country where it is being executed by the testator, but leaves gaps in its interpretation, when the time comes to be probated and implemented in Greece.

An example is when the foreign Will refers to the Executor/Executrix, giving him/her power to sell or dispose of assets, and then distribute the proceeds to the beneficiaries. In Greek law, although the notion of the executor of a Will does exist, in reality it has reduced legal validity. In Greece, those who run the whole process of Will probation and transfer of assets of the deceased are the heirs and beneficiaries themselves. They act on their own and usually do not need the participation of an executor, whose actions in most cases complicate matters at the Greek tax office, the court, or the notary. Another example is when the foreign Will does not clearly provide for the 100% of the deceased’s assets. When the last will and testament says that certain assets go to certain beneficiaries, but other assets of the deceased are left without any indication where the testator wanted them to go, there are more than one interpretations possible for the Will. Especially, in cases where the Will states that the executor is vested with authority to use the assets and dispose of them at will, it may not be clear if the executor will pay the inheritance taxes (if there are any), and then sell the assets, or who else is entitled to do so.

Another example of a Will with ambiguous meaning is the case where the testator leaves an asset to a person, but indicates that after a certain point in time (a specific date) or after an event happens, (the coming of age of a child) the asset must go to another person. If the testator wishes to include in the Will such a provision, the text must be drafted meticulously, so that the Will, when probated in Greece, is possible to be understood and applied.

Finally, perhaps the most common cause for legal ambiguities in Greece with foreign Wills is when the last will and testament provides for the creation of a Trust. The notion of the trust is understood and used in legal texts in common law countries, but very often creates havoc among lawyers and administrative authorities in Greece. For this reason it should either be avoided, when it comes to assets located in Greece, or at least included in the Will only after a lawyer practicing in Greece has been consulted. In some cases it may be wise to make two Wills. One according to the law of the country where the testator has his/her main residence and properties, and another Will, meant for Greece, drafted in such a way that makes it more clear for attorneys and others involved in the probation and implementation of the Will in the Hellenic Republic.

    *Christos ILIOPOULOS, attorney at

the Supreme Court of Greece , LL.M.

www.greekadvocate.eu

e-mail: ktimatologiolaw@yahoo.gr

bm-bioxoi@otenet.gr

Διανομή ακινήτου και πρόσκληση δανειστών

Διανομή ακινήτου και πρόσκληση δανειστών 

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Αθήνα, 4 Μαρτίου 2017.

Πολύ συχνά η κυριότητα ενός ακινήτου δεν ανήκει σε ένα μόνο πρόσωπο, αλλά σε περισσοτέρους. Σ’ αυτή την περίπτωση πρόκειται για συγκυριότητα περισσοτέρων συγκυρίων επί του ιδίου, κοινού όπως λέγεται ακινήτου. Έκαστος των συγκυρίων έχει ένα ποσοστό, δηλ. ένα εξ αδιαιρέτου μερίδιο επί του ιδίου ακινήτου. Ο κάθε ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να απολαμβάνει το ακίνητό του όπως ο ίδιος επιθυμεί, (εντός των πλαισίων του νόμου) και να το διαθέτει κατά βούλησιν. Όταν όμως το ίδιο ακίνητο ανήκει σε περισσοτέρους του ενός συγκυρίους, ανακύπτει το πρόβλημα της από κοινού απόλαυσης, χρήσης ή και διάθεσής του, ιδιαιτέρως όταν οι επιθυμίες των διαφόρων συγκυρίων δεν συμπίπτουν μεταξύ τους.

Την λύση δίνει ο νόμος στην Ελλάδα με την παροχή δικαιώματος σε κάθε συγκύριο, ανεξαρτήτως του αν έχει την πλειοψηφία στο ακίνητο, δηλ. ακόμα και αν έχει ένα μειοψηφικό ποσοστό της τάξεως του 30% ή του 20%, να ασκήσει στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο, την αγωγή διανομής, με την οποία δικαιούται να αιτηθεί την λύση της διανομής, είτε με φυσική διανομή, οπότε ο κάθε συγκύριος λαμβάνει στην αποκλειστική κυριότητά του ένα τμήμα του πρώην κοινού ακινήτου, αν οι πολεοδομικές διατάξεις το επιτρέπουν, είτε, στην εσχάτη των περιπτώσεων, με πώληση του κοινού σε πλειστηριασμό, οπότε οι συγκύριοι μοιράζονται τα χρήματα της πωλήσεως, αναλόγως του μεριδίου εκάστου.

Για να ασκηθεί σωστά η αγωγή διανομής στο δικαστήριο πρέπει να τηρηθούν ορισμένες δικονομικές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η κοινοποίηση της αγωγής όχι μόνο σε όλους τους λοιπούς συγκυρίους, αλλά και σε όσους έχουν επικαρπία, υποθήκη ή ενέχυρο επ’ αυτού, αλλά και σε εκείνους που έχουν επιβάλει συντηρητική ή αναγκαστική κατάσχεση στη μερίδα κάποιου από τους κοινωνούς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αν το ακίνητο ανήκει σε τέσσερις συγκυρίους, (π.χ. τα τέσσερα παιδιά του θανόντος πρώην κυρίου του ακινήτου) και σ’ αυτό είχε επιβληθεί εμπράγματο βάρος από τράπεζα που είχε δανείσει τον πατέρα τους με στεγαστικό δάνειο που δεν έχει ακόμα αποπληρωθεί, όταν το ένα εκ των τεσσάρων παιδιών ασκήσει αγωγή διανομής, πρέπει να κοινοποιήσει με δικαστικό επιμελητή την αγωγή όχι μόνο στους λοιπούς τρεις συγκυρίους, αλλά και στην τράπεζα, προσεπικαλώντας την να παρέμβει στην δίκη της διανομής, διότι και ο ενυπόθηκος δανειστής (τράπεζα) έχει συμφέρον από την έκβαση της δίκης αυτής.

Το σημείο που φωτίζεται από την υπ’ αριθ. 33/2017 απόφαση του Εφετείου Πατρών είναι ότι κάθε ενυπόθηκος δανειστής του κοινού ακινήτου πρέπει να κλητεύεται για να παραστεί και στην συζήτηση που θα γίνει μετά την άσκηση ενδίκου μέσου, δηλ. εφέσεως ή αναιρέσεως κατά της πρωτοδίκως εκδοθείσας αποφάσεως επί της αγωγής διανομής. Αν μάλιστα δεν κλητευθεί, ανεξαρτήτως του αν είχε παραστεί πρωτοδίκως ή όχι, η συζήτηση του ενδίκου μέσου κηρύσσεται απαράδεκτη από το δικαστήριο και διατάσσεται η κλήτευση του δανειστή. Τότε ο ενδιαφερόμενος για να προχωρήσει η διαδικασία της εφέσεως ή της αναιρέσεως κλητεύει τον ενυπόθηκο δανειστή και μετά με κλήση του προσδιορίζει νέα δικάσιμο για την πρόοδο της δίκης.

Στην συγκεκριμένη υπόθεση, επί πρωτοδίκου αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ηλείας, ασκήθηκε έφεση από τους εναγομένους, η επισπεύδουσα όμως ενάγουσα - εφεσίβλητη δεν μερίμνησε για την κλήτευση στο Εφετείο της τράπεζας που είχε ενυπόθηκο δάνειο επί του κοινού ακινήτου, ούτε κάτι τέτοιο έπραξαν και οι εκκαλούντες, οπότε το Εφετείο Πατρών, ενώπιον του οποίου ήρθε να δικασθεί η έφεση, κήρυξε την συζήτηση της εφέσεως απαράδεκτη, μέχρι να κλητευθεί η τράπεζα που έχει το ενυπόθηκο δάνειο και ακολούθως να ορισθεί νέα δικάσιμος για την συζήτηση της εφέσεως.

.

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr