Ταυτοποίηση ακινήτου στο δικαστήριο

Ταυτοποίηση ακινήτου στο δικαστήριο Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Ότι οι Έλληνες έχουν μία σχέση λατρείας με τα ακίνητα δεν είναι καινούργια διαπίστωση. Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, όπου έχουν μεταναστεύσει Έλληνες, το ποσοστό κατά το οποίο έχουν την κυριότητα των ακινήτων στα οποία διαμένουν, αλλά και άλλων, προσθέτων ακινήτων, είναι αρκετά μεγάλο, εν συγκρίσει προς άλλες εθνικότητες. Στο εξωτερικό, όπου το σύστημα καταγραφής της κυριότητας των ακινήτων είναι οργανωμένο, αλλά και οι πολίτες των ξένων χωρών δεν διακατέχονται από έναν υψηλό βαθμό δικομανίας, δεδομένου και του ιδιαιτέρως υψηλού κόστους πρόσβασης στην δικαιοσύνη (μεγάλες δικηγορικές αμοιβές και υψηλά δικαστικά έξοδα), οι δικαστικές διαμάχες αναφορικώς με την ιδιοκτησία ακινήτων είναι περιορισμένες. Στην Ελλάδα αντιθέτως, όπου το σύστημα καταγραφής των ακινήτων δεν είναι πάντοτε το πιο οργανωμένο, ούτε η περιγραφή και η ταυτοποίηση των ακινήτων στα συμβόλαια δεν ήταν η πλέον αναλυτική, σε συνδυασμό με την έλλειψη του Κτηματολογίου μέχρι προσφάτως, οι διενέξεις στα δικαστήρια για δικαιώματα επί ακινήτων είναι πολλές και συνήθως διαρκούν χρόνια. Ένα γεγονός που έφερε επίσης στην επιφάνεια πολλές δικαστικές διαμάχες για ακίνητα τα τελευταία χρόνια είναι και η εισαγωγή του θεσμού του Κτηματολογίου σε πολλές περιοχές της Ελλάδος, όπου οι ιδιοκτήτες ακινήτων καλούνται να δηλώσουν τα εμπράγματα δικαιώματά τους. Κατά την διάρκεια της υποβολής των δηλώσεων αυτών και της ταυτοποίησης των δηλούμενων ακινήτων και τους συσχετισμού τους με τους φερόμενους ιδιοκτήτες τους, προκύπτουν πολλές διαφωνίες και συγκρούσεις, διότι συχνά το ίδιο ακίνητο ή μέρος αυτού, διεκδικούν περισσότεροι του ενός ιδιοκτήτες. Όταν συμβεί λοιπόν το απευκταίο, όταν δηλαδή με αφορμή τις δηλώσεις στο Κτηματολόγιο σε μία περιοχή που εντάσσεται στο νέο σύστημα, προκύπτει ότι το ίδιο ακίνητο, ή μέρος αυτού, διεκδικείται από περισσοτέρους, ένας ή περισσότεροι εμπλεκόμενοι καταθέτουν αγωγή στο δικαστήριο για να διεκδικήσουν την κυριότητα του επιδίκου ακινήτου. Το ακίνητο στην αγωγή αυτή πρέπει να περιγράφεται αναλυτικώς και λεπτομερώς κατά θέση, όρια, επιφάνεια, ιδιοκτήτες ομόρων ακινήτων και με άλλα χαρακτηριστικά, ώστε να εξατομικεύεται πλήρως η εδαφική έκταση που αποτελεί το αντικείμενο της δικαστικής διαμάχης και να μπορεί ο αντίδικος να καταλάβει για ποιό συγκεκριμένο τμήμα γης πρόκειται, αλλά και οι δικαστές να μπορούν να αποφασίσουν επί συγκεκριμένων ισχυρισμών. Ειδικώς όταν επίδικο δεν είναι ολόκληρο το ακίνητο, αλλά μέρος ενός ακινήτου, τα δικαστήρια στην Ελλάδα απαιτούν η περιγραφή του διεκδικούμενου τμήματος να είναι πολύ αναλυτική, ώστε να περιλαμβάνει αποτύπωση όχι μόνο του τμήματος που διακδικείται, αλλά και αποτύπωση του μεγαλυτέρου ακινήτου, τμήμα του οποίου είναι το διεκδικούμενο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει στην αγωγή να προσδιορίζεται η θέση του διεκδικούμενου τμήματος εντός του μεγαλυτέρου ακινήτου, ώστε και ο εναγόμενος να μπορεί να αμυνθεί έναντι της αγωγής, αλλά και το δικαστήριο να είναι σε θέση να κρίνει το βάσιμο ή μη της αγωγής, από τη μία πλευρά και των ισχυρισμών του εναγομένου, από την άλλη. Στην υπ’ αριθ. 157/2016 απόφασή του το Εφετείο Πατρών, σε υπόθεση που ανέκυψε με αφορμή και την διαδικασία δηλώσεων στο Κτηματολόγιο, απέρριψε ως αόριστη αγωγή που αναφερόταν σε διεκδικούμενα τμήματα ενός ευρυτέρου ακινήτου, διότι η αναφορά στην έκταση (τετραγωνικά μέτρα) εκάστου διεκδικούμενου τμήματος δεν ταυτιζόταν με το συνολικό αίτημα της αγωγής και η περιγραφή γενικώς της θέσης, της επιφάνειας και του σχήματος των διεκδικουμένων τμημάτων εντός του μεγαλυτέρου ακινήτου, ούτε λεπτομερής ήταν, ούτε σαφής και ορισμένη. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr