Αποζημίωση από ασφαλιστικό φορέα θύματος αυτοκινητικού ατυχήματος

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Εκείνος που σε αυτοκινητικό ατύχημα υπέστη τραυματισμό, υλικές ζημίες, απώλεια εισοδήματος κ.α. δικαιούται να αποζημιωθεί από τον υπαίτιο οδηγό ή και ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτοκινήτου. Στην ουσία η αποζημίωση συνήθως καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία του ζημιογόνου αυτοκινήτου.
Συχνά η αξίωση αποζημιώσεως ικανοποιείται από την ασφαλιστική, εφόσον η τελευταία πεισθεί ότι ο ασφαλισμένος της είναι πράγματι ο υπαίτιος του ατυχήματος και οι δαπάνες του ζημιωθέντος αποδεικνύονται από αποδείξεις και λοιπά έγγραφα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις επιτυγχάνεται συμβιβασμός των μερών και η αποζημίωση (περιλαμβανομένης της ηθικής βλάβης, σπανιώτερα της ψυχικής οδύνης) καταβάλλεται σχετικώς γρήγορα, ενώ ο ζημιωθείς υπογράφει ότι αποζημιώθηκε πλήρως και ότι δεν έχει άλλη αξίωση από το συγκεκριμένο περιστατικό.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε η ασφαλιστική δεν αποδέχεται ευθύνη του πελάτη της, αρνούμενη να καταβάλει αποζημίωση, είτε προτίθεται να καταβάλει ποσό που δεν ικανοποιεί τον ζημιωθέντα, οπότε ο τελευταίος καταφεύγει στο δικαστήριο, αξιώνοντας το σύνολο των κονδυλίων που δικαιούται για παντός είδους αποζημίωση εξ αιτίας του ατυχήματος.
Ανάμεσα στις πολλές αξιώσεις που έχει ο ζημιωθείς σε αυτοκινητικό ατύχημα περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για νοσηλεία και γενικώτερα ιατρική περίθαλψη. Όσα χρήματα κατέβαλε ο ζημιωθείς για να αποκαταστήσει την τρωθείσα σωματική του ακεραιότητα και γενικώς την υγεία του, δικαιούται να τα αξιώσει από τον υπαίτιο, δηλαδή από την ασφαλιστική του υπαιτίου.
Από την άλλη πλευρά όμως, ο ζημιωθείς συχνά καλύπτεται σε ένα μεγάλο μέρος των δαπανών του σε νοσηλεία και λοιπά έξοδα από τον ασφαλιστικό του φορέα, αναλόγως του επαγγέλματός του. Ο ασφαλιστικός φορέας μπορεί να είναι το ΙΚΑ, ο Ο.Α.Ε.Ε. για τους ελεύθερους επαγγελματίες (το παλιό ΤΕΒΕ), ο ΟΓΑ για τους αγρότες, το Ε.Τ.Α.Α. για τους ανεξαρτήτως απασχολούμενους.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν ο ζημιωθείς καλύφθηκε από το ασφαλιστικό οργανισμό του (π.χ. ΙΚΑ) για τα έξοδα νοσηλείας του, δικαιούται να τα ζητήσει και στο δικαστήριο από την ασφαλιστική εταιρεία του ζημιογόνου οχήματος; Αν γίνει αυτό είναι σαν να τα λαμβάνει δύο φορές, αφού από την μία καλύπτεται από το ταμείο του, ενώ από την άλλη αναζητεί το ίδιο ποσό, από την ασφαλιστική εταιρεία.
Μέχρι το 2006 (οπότε άρχισε να ισχύει ο Ν.3518/2006), προβλεπόταν ότι μόνο το ΙΚΑ δικαιούται να εισπράξει από την ασφαλιστική του ζημιογόνου οχήματος ό,τι το ΙΚΑ κατέβαλε στον ασφαλισμένο του. Επομένως, μέχρι το το 2006 ο ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας (που δεν ήταν στο ΙΚΑ), ελάμβανε και τα νοσήλεια και την αποζημίωση, με την έννοια ότι η νοσηλεία του καλυπτόταν από το ταμείο του, αλλά εδικαιούτο να εισπράξει και την σχετική αποζημίωση από την ασφαλιστική του ζημιογόνου οχήματος.
Αυτό γινόταν δυνάμει του άρθρου 930 παρ. 3 του Αστικού Κώδικα, που ορίζει ότι η αξίωση αποζημιώσεως δεν αποκλείεται από το λόγο ότι κάποιος άλλος έχει την υποχρέωση να αποζημιώσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε. Από το 1986 όμως για το ΙΚΑ και μετά το 2006 για τα περισσότερα λοιπά ταμεία, ισχύει πλέον ότι ο ασφαλισμένος τους που έπεσε θύμα τροχαίου, εάν καλυφθεί από το ταμείο του ως προς τα έξοδα νοσηλείας του, δεν δικαιούται πλέον να τα αξίωσει στο δικαστήριο από την ασφαλιστική εταιρεία του ζημιογόνου αυτοκινήτου.


Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr