Δημοτολογική τακτοποίηση στην Ελλάδα του Χρήστου Ηλιόπουλου

Τα βασικά δικαιώματά του Έλληνα πολίτη προϋποθέτουν την εγγραφή του σε Δήμο ή Κοινότητα στην Ελλάδα. Η εγγραφή αυτή γίνεται στο Δημοτολόγιο τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, που έχουν φυσικά ίδια δικαιώματα. Οι άνδρες, ωστόσο, εγγράφονται και στο Μητρώο Αρρένων, το οποίο συνδέεται με την στρατολογία, ώστε όσοι άρρενες εγγράφονται ως Έλληνες πολίτες, είτε από την γέννησή τους, είτε αργότερα, μέχρι το 45ο έτος της ηλικίας τους, να περιέρχονται σε γνώση του στρατού.
Για να εγγραφεί κάποιος σε Δημοτολόγιο Δήμου ή Κοινότητος πρέπει να έχει κατά κανόνα τουλάχιστον έναν εγγεγραμμένο Έλληνα πρόγονο (γονέα, παππού, γιαγιά), ή να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση. Η εγγραφή του τέκνου στο Δημοτολόγιο γίνεται κατ’ αρχάς στην οικογενειακή μερίδα των γονέων του. Αφού εγγραφεί στο Δημοτολόγιο, μπορεί να λαμβάνει Πιστοποιητικό Γεννήσεως, που εκδίδεται μόνο σε Έλληνες πολίτες.
Το Πιστοποιητικό Γεννήσεως δεν πρέπει να συγχέεται με την Ληξιαρχική Πράξη Γεννήσεως. Το πρώτο, εκδίδεται μόνο για Έλληνες πολίτες, ενώ το δεύτερο εκδίδεται και για αλλοδαπούς, που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, χωρίς όμως κατ’ ανάγκην να έχουν και την ελληνική ιθαγένεια.
Εάν δηλ. ένα ζευγάρι Κινέζων γεννήσει το παιδί τους στην Ελλάδα, ο Δήμος στην περιοχή του οποίου γεννήθηκε το παιδί θα εκδώσει Ληξιαρχική Πράξη Γεννήσεως, αλλά το παιδί δεν θα εγγραφεί στο Δημοτολόγιο και δεν θα μπορεί να λαμβάνει Πιστοποιητικό Γεννήσεως, διότι δεν θα έχει την ελληνική (αλλά μόνο την κινεζική) ιθαγένεια.
Όταν ένας Έλληνας πολίτης, εγγεγραμμένος στην μερίδα των γονέων του, συνάπτει γάμο, πρέπει να ανοίξει δική του οικογενειακή μερίδα, στην οποία εγγράφονται οι δύο σύζυγοι και τα παιδιά τους. Για να γίνει αυτό, ο γάμος πρέπει να δηλωθεί στο Ληξιαρχείο του Δήμου όπου τελέσθηκε. Εάν ο γάμος έγινε εκτός Ελλάδος, πρέπει να δηλωθεί εντός τριών μηνών στο Προξενείο της Ελλάδος στην χώρα τελέσεως του γάμου, είτε αργότερα στο Ειδικό Ληξιαρχείο, στην Αθήνα.
Οι ομογενείς που συνάπτουν γάμο και αποκτούν τέκνα στην αλλοδαπή αποφεύγουν συχνά να δηλώσουν τα γεγονότα αυτά στο Προξενείο της Ελλάδος, είτε από άγνοια ή αμέλεια, είτε επειδή δεν θέλουν να δηλώσουν τα άρρενα τέκνα τους στις ελληνικές αρχές, για να αποφύγουν τον στρατό όταν μεγαλώσουν.
Σήμερα όμως, οι περισσότεροι γόνοι Ελλήνων, που έχουν γεννηθεί εκτός Ελλάδος, επιθυμούν να πάρουν ελληνική ιθαγένεια, ελληνικό διαβατήριο και κάποιες φορές να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Τότε διαπιστώνουν ότι πρέπει να τηρήσουν μία γραφειοκρατική διαδικασία, που ξεκινά με την επίσημη μετάφραση του γάμου των γονέων τους, της δικής τους γεννήσεως στο εξωτερικό και την εγγραφή τους στο Ειδικό Ληξιαρχείο και στον Δήμο επιλογής τους, αφού πρώτα καθορισθεί η ιθαγένειά τους από την Περιφέρεια.
Εάν μάλιστα υπάρχουν στο εξωτερικό και διαζύγια, τότε εκτός των ανωτέρω, μπορεί να χρειασθεί και δικαστική απόφαση στην Ελλάδα, διά της οποίας θα αναγνωρίζεται η ισχύς της αλλοδαπής δικαστικής αποφάσεως διαζυγίου. Αυτό ανακύπτει συχνά όταν το παιδί ενός Έλληνα ή μίας Ελληνίδος επιθυμεί να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο.
Η διαδικασία αρχίζει με την εγγραφή στο Ειδικό Ληξιαρχείο του γάμου του γεννημένου στην Ελλάδα γονέα του παιδιού. Όταν όμως επιχειρείται να γίνει και η εγγραφή της γεννήσεως του παιδιού, ανακαλύπτεται ότι ο άλλος γονέας του παιδιού δεν είναι ο σύζυγος του γονέα του. Αυτό συμβαίνει διότι το παιδί έχει γεννηθεί από δεύτερο γάμο του γονέα του στο εξωτερικό, οπότε πρέπει πρώτα να μεταφρασθεί η απόφαση του διαζυγίου, να γίνει δικαστήριο στην Ελλάδα, για το οποίο απαιτείται ένα τουλάχιστον σημαντικό έγγραφο από την γραμματεία του αλλοδαπού δικατηρίου, να αναγνωρισθεί η αλλοδαπή απόφαση διαζυγίου από το ελληνικό δικαστήριο και μετά να προχωρήσει η διαδικασία του διαβατηρίου και της ιθαγένειας του παιδιού στον Δήμο της Ελλάδος.
Αναφορικώς με την στράτευση των αρρένων τέκνων τους οι ομογενείς δεν πρέπει να ανησυχούν ότι θα κληθούν να υπηρετήσουν, διότι ως κάτοικοι εξωτερικού, με την λήψη του σχετικού πιστοποιητικού από το Προξενείο, τα παιδιά τους απαλλάσσονται της στρατεύσεως με το Πιστοποιητικό Τύπου Β’ που εκδίδει η στρατολογία της Ελλάδος, εφόσον το παιδί δεν έχει μείνει μετά την ηλικία των 11 ετών στην Ελλάδα πάνω από έξι μήνες εντός του ιδίου ημερολογιακού έτους.
Στην περίπτωση που το γεννηθέν εκτός Ελλάδος άρρεν τέκνο του Έλληνα ή της Ελληνίδος θελήσει να εγκατασταθεί μονίμως στην Ελλάδα πριν γίνει 45 ετών, η θητεία είναι μόνο τρεις μήνες, αν δεν έχει μειωθεί ή καταργηθεί μέχρι τότε.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr