Κληρονομούνται οι αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα;

Κληρονομούνται οι αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα;

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Το θύμα ενός τροχαίου ατυχήματος έχει διαφόρων ειδών αξιώσεις από τον υπαίτιο του ατυχήματος, που συνήθως καλύπτονται από την ασφαλιστική εταιρεία του υπαιτίου. Οι αξιώσεις αυτές περιλαμβάνουν αποζημίωση για νοσήλια και παντός είδους έξοδα που κατεβλήθησαν από τον παθόντα ως συνέπεια του ατυχήματος, αποζημίωση για καταστροφή ή για δαπάνες επισκευής του αυτοκινήτου, για καταστροφή άλλων αντικειμένων, αποζημίωση για απωλεσθέν εισόδημα του θύματος που δεν μπόρεσε να εργασθεί για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά και αποζημίωση για αμοιβή (πλασματική) των οικείων του παθόντος που αναγκάσθηκαν, λόγω του τραυματισμού του δικού τους ανθρώπου, να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για να του παράσχουν παντός είδους φροντίδα και βοήθεια στο σπίτι και αλλού, με απώλεια προσωπικού χρόνου και εις βάρος άλλων ασχολιών τους. Τέλος, αποζημίωση αξιώνεται και για ηθική βλάβη, δηλαδή για την ταλαιπωρία και την στεναχώρια του παθόντος από τις συνέπειες του τραυματισμού του κλπ. Εάν ο παθών αποβιώσει συνεπεία του ατυχήματος, οι στενοί συγγενείς του δικαιούνται να ζητήσουν αποζημίωση για την λεγόμενη ψυχική οδύνη που υπέστησαν από τον θάνατο του θύματος.

Τι συμβαίνει όταν μετά τον ατύχημα και τον τραυματισμό του, το θύμα αποβιώσει; Μπορούν οι κληρονόμοι του να ασκήσουν εκείνοι την αγωγή κατά του υπαιτίου του ατυχήματος και της ασφαλιστικής του;

Εάν ο τραυματισθείς παθών του ατυχήματος έχει ασκήσει αγωγή και μετά αποβιώσει, τότε οι κληρονόμοι του συνεχίζουν την αγωγή στα δικαστήρια. Αν όμως ο παθών δεν είχε προλάβει να ασκήσει αγωγή, μπορούν αυτήν την αγωγή να την ασκήσουν οι κληρονόμοι του;

Η απάντηση είναι ότι μπορούν, διότι οι αξιώσεις για αποζημίωση από το τροχαίο έχουν περιουσιακό και όχι προσωπαγή χαρακτήρα, εκτός από την αξίωση για ηθική βλάβη. Αν λοιπόν οι παθών αποβιώσει χωρίς να ασκήσει την αγωγή από την αδικοπραξία, (εφόσον δεν έχει παραγραφεί) αυτήν την αγωγή μπορούν να την ασκήσουν οι κληρονόμοι του, για όλες τις αξιώσεις που προβλέπει ο νόμος και τις οποίες εδικαιούτο να ασκήσει ο παθών αλλά δεν πρόλαβε. Εκτός από την αξίωση για ηθική βλάβη, την οποία οι κληρονόμοι δεν μπορούν να ασκήσουν, διότι θεωρείται ότι είναι προσωποπαγής, στενά συνδεδεμένη μόνο με το πρόσωπο του παθόντος από το ατύχημα και δεν είναι μεταβιβαστή στους κληρονόμους.

Στην υπ’ αριθ. 1178/2015 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία οι δύο θυγατέρες και μοναδικές κληρονόμοι του πατρός τους, άσκησαν αγωγή κατά του υπαιτίου αυτοκινητικού ατυχήματος, που είχε ως αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό του πατέρα τους, ο οποίος οκτώ μήνες μετά το ατύχημα απεβίωσε, χωρίς να έχει προλάβει να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης. Οι κόρες του ζήτησαν από το δικαστήριο να τους επιδικάσει αποζημίωση που εδικαιούτο να ζητήσει ο πατέρας τους, επειδή οι δύο κόρες του κατέβαλαν εντατικές προσπάθειες για να τον φροντίσουν μετά το ατύχημα. Το Πρωτοδικείο έκανε δεκτή την αγωγή τους, όμως το Εφετείο είχε αντίθετη γνώμη και απέρριψε τις αξιώσεις τους, με την εσφαλμένη αιτιολογία ότι οι συγκεκριμένες αξιώσεις του παθόντος δεν μπορούν κατά το νόμο να περιληφθούν στην κληρονομία του και να ασκηθούν από τις κληρονόμους του.

Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι το Εφετείο είχε σφάλλει και αποφάσισε ότι οι συγκεκριμένες αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα είναι κληρονομητές, δηλαδή στην περίπτωση που ο θανών δεν τις είχε ασκήσει εν ζωή με αγωγή του, μπορούν να τις ασκήσουν οι κληρονόμοι του, εκτός βεβαίως από την αξίωση για ηθική βλάβη, που είναι προσωποπαγής και δεν μπορεί να ασκηθεί από τους κληρονόμους του θύματος αν δεν είχε ασκηθεί αγωγή από το θύμα, ή αν δεν είχε γίνει αναγνώριση της οφειλής από ηθική βλάβη από τον υπαίτιο και την ασφαλιστική εταιρεία προ του θανάτου του παθόντος.  

. 

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr