Ο παππούς μου είχε περιουσία στην Ελλάδα

Ο παππούς μου είχε περιουσία στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Πάρα πολλοί ομογενείς επιθυμούν να εντοπίσουν την περιουσία που είχε στην Ελλάδα προ πολλών ετών κάποιος πρόγονός τους, η γιαγιά, ο παππους τους ή ένας θείος τους κλπ. Το ενδιαφέρον πολλών ομογενών είναι μεγάλο για ακίνητα που ανήκαν στην οικογένειά τους πριν από πολλά χρόνια, τα οποία όμως σήμερα δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται και αν έχουν καταχωρηθεί στην κυριότητα άλλων προσώπων κατά την διάρκεια των ετών που έχουν περάσει.

Για να γίνει νομική έρευνα πρέπει να γνωρίζουμε τα ονόματα εκείνων που είχαν κατά το παρελθόν τα ακίνητα. Εάν είναι η γιαγιά κάποιου που είχε στην κυριότητά της την περιουσία, ο εγγονός της σήμερα πρέπει να μου αναφέρει το όνομα και το επίθετό της, δηλαδή τόσο το επίθετο του πατέρα της (πατρικό της όνομα), όσο και το επίθετο του συζύγου της, δηλαδή του άνδρα που παντρεύτηκε. Ο έλεγχος γίνεται σε υποθηκοφυλακεία σε όλη την Ελλάδα και οι γυναίκες είναι συνήθως καταχωρημένες με το πατρικό επώνυμό τους, αλλά συχνά στον έλεγχο βοηθάει να γνωρίζουμε και το συζυγικό επώνυμο, το επώνυμο δηλαδή του άνδρα που παντρεύτηκαν. 

Η επόμενη βασική πληροφορία που πρέπει ο δικηγόρος στην Ελλάδα να έχει για να εντοπίσει την περιουσία της οικογενείας είναι η περιοχή, ο τόπος στον οποίο βρίσκονται τα ακίνητα. Δεν είναι δυνατόν να γίνει έλεγχος εάν δεν γνωρίζουμε σε ποιά περιοχή της Ελλάδος είναι τα ακίνητα πού ψάχνουμε. Εάν οι πληροφορίες που έχουμε είναι μόνο για το όνομα του προγόνου μας που είχε την περιουσία, αλλά δεν γνωρίζουμε αν τα ακίνητα βρίσκονται στην Καστοριά ή στην Καλαμάτα, στην Άνδρο ή στην Κέρκυρα, τότε δεν μπορούμε να κάνουμε σοβαρή έρευνα για τον εντοπισμό της περιουσίας, διότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κεντρικό αρχείο - υποθηκοφυλακείο που να καλύπτει ολόκληρη την χώρα, αλλά εκατοντάδες υποθηκοφυλακεία (σήμερα και κτηματολογικά γραφεία), καθένα εκ των οποίων καλύπτει μόνο μία περιοχή της Ελλάδος.

Επί παραδείγματι, αν ερευνούμε ακίνητα στο νομό Αχαϊας, για την περιοχή του Αιγίου υπάρχει ένα υποθηκοφυλακείο, για την Πάτρα ένα άλλο, για τα Καλάβρυτα άλλο. Κάθε νομός έχει μερικά υποθηκοφυλακεία και για να ερευνήσουμε ποιά περιουσία ήταν καταγεγραμμένη στο όνομα ενός προγόνου μας ή ενός οποιουδήποτε προσώπου, πρέπει να γνωρίζουμε τον τόπο όπου βρίσκονται τα ακίνητα, ώστε να απευθυνθούμε στο συγκεκριμένο υποθηκοφυλακείο της περιοχής.

Μόνο το Ε9 αρχείο της εφορίας είναι το κεντρικό αρχείο που καλύπτει όλα τα ακίνητα ενός προσώπου οπουδήποτε κι αν βρίσκονται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Όμως το Ε9 δημιουργήθηκε μετά το 2000 και σήμερα αποτελεί μία καλή βάση για τον έλεγχο των ακινήτων ενός προσώπου ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε σε ποιό σημείο της χώρας έχει ακίνητα. Για την γιαγιά όμως ή τον προπάππου μας, που είχε περιουσία το 1930 ή και το 1950, το Ε9 δεν θα βοηθήσει, διότι τότε δεν υπήρχε.

Εφόσον λοιπόν γνωρίζουμε το πλήρες όνομα του προγόνου μας που είχε τα ακίνητα στο παρελθόν, αλλά και την περιοχή της Ελλάδος στην οποία βρίσκονται τα ακίνητα, μπορούμε να κάνουμε έλεγχο τίτλων επί τόπου στο υποθηκοφυλακείο της περιοχής για να βρούμε αν υπάρχουν  παλαιά συμβόλαια (αγοράς, πώλησης, προικοσυμβόλαια, δωρεές κλπ.) στο όνομα του προγόνου μας. Αν εντοπίσουμε τέτοια συμβόλαια, πρέπει μετά να εφαρμόσουμε κληρονομικό δίκαιο, να γνωρίζουμε δηλαδή τα παιδιά που είχε ο πρόγονός μας και τα παιδιά των παιδιών του, αλλά και αν άφησε διαθήκη ή όχι, ώστε να υπολογίσουμε ποιό είναι το κληρονομικό μερίδιο του εγγονού σήμερα. Εκτός κι αν υπάρχει η δυνατότητα τα ακίνητα αυτά να δηλωθούν σήμερα με χρησικτησία ολόκληρα στο 100% της κυριότητάς τους στο όνομα του εγγονού, εφόσον εντοπισθεί η θέση τους και υπό την προϋπόθεση ότι κανένας άλλος δεν τα έχει ήδη δηλώσει στο δικό του όνομα και δεν τα χρησιμοποιεί για χρόνια (ως κατοικία, καλλιέργεια κλπ.). 

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr