Νέος Νόμος Για Αυθαίρετα Στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* 20 Ιανουαρίου 2016 Ο νόμος για τα αυθαίρετα 4178/2013 ορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι ιδιοκτήτες κτισμάτων, διαμερισμάτων, κατοικιών κλπ. δύνανται να τακτοποιήσουν και να «νομιμοποιήσουν» για 30 έτη τα ακίνητα ή μέρη αυτών, που θεωρούνται αυθαίρετα και συνεπώς παράνομα, εφόσον έχουν ανεγερθεί μέχρι 28-7-2011. Μπορεί δηλαδή να είναι αυθαίρετο ολόκληρο το κτίσμα, πράγμα που σημαίνει ότι ποτέ δεν εξεδόθη άδεια οικοδομής από την πολεοδομία, αλλά μπορεί και το κτίσμα να είναι κατ’ αρχάς νόμιμο, με εκδοθείσα άδεια οικοδομής, αλλά τμήμα αυτού να έχει ανεγερθεί κατά παράβαση ή υπέρβαση της αδείας. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η αυθαιρεσία μπορεί να τακτοποιηθεί για 30 χρόνια. Την διαπίστωση της νομιμότητας ή της παρανομίας / αυθαιρεσίας μίας οικοδομής ή μέρους αυτής πραγματοποιεί ο πολιτικός μηχανικός, ο οποίος και καλείται να χορηγήσει βεβαίωση ότι το κτίσμα είναι νόμιμο. Αν το κτίσμα δεν είναι πλήρως νόμιμο, ο μηχανικός δεν μπορεί να χορηγήσει την βεβαίωση και το ακίνητο δεν μπορεί να μεταβιβασθεί, δηλαδή δεν μπορεί να πωληθεί, να δωρηθεί, να δοθεί ως γονική παροχή κλπ. Η προθεσμία για να εντάξει κάποιος κύριος ακινήτου την ιδιοκτησία του στο νόμο για τα αυθαίρετα και να επωφεληθεί από τα μικρότερα πρόστιμα, εν σχέσει με το καθεστώς που ίσχυε πριν τους νόμους 4014/2011 και 4178/2013, λήγει στις 8 Φεβρουαρίου 2016. Ωστόσο, το ελληνικό κράτος πρέπει είτε να παρατείνει την ισχύ του νόμου και μετά την ημερομηνία αυτή, ή να ψηφίσει νέο νόμο με αντίστοιχες διατάξεις. Διαφορετικά, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων δεν θα μπορούν να μεταβιβάσουν τα ακίνητά τους και θα υποστούν συνεπώς μεγάλη οικονομική καταστροφή, διότι μεγάλο ποσοστό ακινήτων διαπιστώνεται όταν έρθει η ώρα να πωληθούν ή γενικώς να μεταβιβασθούν ότι έχουν αυθαιρεσίες. Εάν δεν παραταθεί η ισχύς του παρόντος νόμου για την τακτοποίηση αυθαιρέτων ή δεν ισχύσει νέος ανάλογος νόμος, θα επανέλθει κάποιο καθεστώς πολύ υψηλών προστίμων, ανάλογο με εκείνο που ίσχυε παλαιότερα. Αποτέλεσμα αυτού θα είναι η αδυναμία της μεγάλης πλειοψηφίας των ιδιοκτητών να πληρώσουν τα υπέρογκα πρόστιμα με συνέπεια μεγάλο μέρος ακινήτων να βγουν στην ουσία εκτός συναλλαγών και οικονομικής ζωής, με δυσμενείς συνέπειες τόσο για τους ιδιώτες (πωλητές και αγοραστές), όσο και για το κράτος, που θα απωλέσει έσοδα τόσο από τα πρόστιμα τακτοποίησης που σήμερα καταβάλλονται, όσο και από τους φόρους μεταβιβάσεως που δεν θα πληρώνονται, αφού σπίτια δεν θα μεταβιβάζονται. Επειδή συνεπώς αυτή η κατάσταση δεν θα συνέφερε κανέναν, η λογική υπαγορεύει ότι μετά την 8η Φεβρουαρίου 2016 θα πρέπει να ισχύσει κάποιο καθεστώς τακτοποίησης ακινήτων παρεμφερές με το σημερινό. Πάντως όσοι κύριοι ακινήτων σκοπεύουν να προχωρήσουν σε πώληση, δωρεά, γονική παροχή, διανομή κλπ. το επόμενο διάστημα, καλό είναι να ελέγξουν τη νομιμότητα του ακινήτου τους με το να αναθέσουν σε μηχανικό τον έλεγχο της πραγματικής καταστάσεως του κτίσματος εν σχέσει προς την άδειά του. Εφόσον διαπιστωθούν παραβάσεις, καλό είναι να τακτοποιηθούν, ώστε το ακίνητο να είναι έτοιμο να πωληθεί όταν βρεθεί ο κατάλληλος αγοραστής και να μην καθυστερήσει ή ακυρωθεί η πώληση λόγω της διαπίστωσης αδυναμίας εκδόσεως βεβαιώσεως από τον μηχανικό την τελευταία στιγμή πριν γίνουν τα συμβόλαια. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr