Ίδια η Ευθύνη Εγγυητή και Οφειλέτη.

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Ο εγγυητής υπογράφει την δανειακή σύμβαση όπως και ο οφειλέτης και αμφότεροι ευθύνονται αλληλεγγύως, εις ολόκληρον και με τις ίδιες υποχρεώσεις. Ο δανειστής μάλιστα, που είναι συνήθως τράπεζα, δικαιούται κατά βούλησιν να επιλέξει εναντίον ποίου από τους δύο θα στραφεί, σε περίπτωση που το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να στραφεί πρώτα κατά του οφειλέτη και μόνο αν αποτύχει, να κινηθεί κατά του εγγυητή. Επομένως, καθένας που υπογράφει ως εγγυητής πρέπει να γνωρίζει ότι διακινδυνεύει υπό τους ίδιους ακριβώς όρους, όπως και ο πρωτοφειλέτης. Γι' αυτό συνήθως εγγυητής καθίσταται πρόσωπο συγγενικό ή στενά φιλικό του οφειλέτη, ενώ κάποιες φορές εγγυητής γίνεται το φυσικό πρόσωπο που διοικεί μία εταιρεία, όταν οφειλέτης είναι το νομικό πρόσωπο της εταιρείας. Αν ο εγγυητής μεταβιβάσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο του σε τρίτο πρόσωπο, ενώ το χρέος για το οποίο έχει εγγυηθεί είναι ληξιπρόθεσμο, ο δανειστής δικαιούται να επιδιώξει την απαλλοτρίωση, δηλ. την ακύρωση της διαθέσεως ως καταδολιευτικής. Προϋπόθεση για να δεχθεί το δικαστήριο την αγωγή ακυρώσεως της μεταβιβάσεως ως καταδολιευτική είναι αφενός κατά τον χρόνο που γίνεται η μεταβίβαση (συνήθως του ακινήτου) η απαίτηση της τράπεζας να είναι γεγενημένη, ή έστω να καταστεί ληξιπρόθεσμη μέχρι την πρώτη συζήτηση της αγωγής στο δικαστήριο, αφετέρου δε ο μεταβιβάζων το ακίνητο (οφειλέτης ή εγγυητής) να έχει πρόθεση βλάβης των συμφερόντων του δανειστή. Πρέπει δηλαδή η μεταβιβάζων το ακίνητό του να το κάνει με σκοπό να μην απομείνει περιουσία στο όνομά του προς ζημία του δανειστή. Για να αποδεικνύεται ότι είχε πρόθεση βλάβης ο οφειλέτης ή ο εγγυητής, πρέπει αυτός να γνωρίζει ότι ο οφειλέτης έχει ληξιπρόθεσμη οφειλή, ποιό είναι το ύψος αυτής και η μεταβίβαση να γίνεται για να αποφευχθεί η επιστροφή του δανείου. Στην υπ' αριθ. 4408/2013 απόφασή του το Εφετείο Αθηνών δίκασε υπόθεση στην οποία η τράπεζα είχε κινηθεί το έτος 2008 εναντίον εγγυητή, διότι εκείνος το 2003 είχε μεταβιβάσει με γονική παροχή ακίνητο στο τέκνο του. Η οφειλή προήρχετο από αλληλόχρεο λογαρισμό, που μπορεί το 2007 να είχε υψηλό κατάλοιπο εις βάρος του οφειλέτη, περί τα 110.000 ευρώ, τέσσερα χρόνια όμως πιο πριν, δηλ. το 2003 που είχε γίνει η γονική παροχή, η οφειλή ήταν πολύ μικρή, μεταξύ 400 και 3.000 ευρώ περίπου. Οφειλέτης ήταν το νομικό πρόσωπο μίας εταιρείας, ενώ εγγυητής ήταν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος αυτής. Περί το έτος 2007 η τράπεζα έκλεισε τον αλληλόχρεο λογαριασμό, διότι η εταιρεία δεν πήγαινε καλά και η οφειλή της εταιρείας είχε αυξηθεί πολύ. Εκτός της έκδοσης διαταγής πληρωμής, η τράπεζα άσκησε και αγωγή κατά του εγγυητή, υποστηρίζοντας ότι το 2003 είχε καταδολιευτικώς μεταβιβάσει με γονική παροχή στο παιδί του ένα ακίνητο, με σκοπό να ζημιώσει την τράπεζα. Το Πρωτοδικείο εδέχθη την αγωγή της τράπεζας και απέρριψε τις ενστάσεις του εγγυητή περί καταχρηστικής ασκήσεως της αγωγής, αλλά και περί ανυπαρξίας δόλου εκ μέρους του. Το Εφετείο, όμως, στο οποίο προσέφυγε ο εγγυητής, παρά το γεγονός ότι απέρριψε κι αυτό την ένσταση καταχρηστικότητας, εδέχθη ωστόσο ότι ο εγγυητής το έτος 2003 που έκανε την γονική παροχή δεν είχε δόλο, δεν είχε δηλαδή πρόθεση βλάβης της τράπεζας, διότι την περίοδο εκείνη η εταρεία πήγαινε καλά και το ύψος της οφειλής της προς την τράπεζα από τον αλληλόχρεο λογαριασμό ήταν πολύ χαμηλό και μπορούσε εύκολα τότε να εξοφληθεί. Αντιθέτως, το γεγονός ότι πολύ αργότερα η εταιρεία άρχισε να έχει κακή πορεία και τελικώς περί το 2007 η οφειλή της ανήλθε στο ποσό των 110.000 ευρώ, δεν είχε σχέση ούτε θα μπορούσε να αποτελέσει την αιτία της γονικής παροχής του 2003, καθώς ο εγγυητής το 2003 δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι τέσσερα χρόνια μετά η εταιρεία θα είχε μεγάλο χρέος προς την τράπεζα. Επομένως, το δικαστήριο εδέχθη ότι ο εγγυητής δεν μπορούσε το 2003 να έχει πρόθεση βλάβης της τράπεζας για αποφυγή χρέους που γεννήθηκε χρόνια αργότερα και για τον λόγο αυτόν απέρριψε την αγωγή και η γονική παροχή δεν ακυρώθηκε ως καταδολιευτική. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr