Δηλώσατε το ακίνητό σας στο Κτηματολόγιο;

Έχουν περάσει πάνω από 15 χρόνια από τότε που οι κύριοι ακινήτων στην Ελλάδα άρχισαν να δηλώνουν τα ακίνητά τους στο Κτηματολόγιο, δηλ. σε ένα νέο, σύγχρονο σύστημα καταγραφής και αποτύπωσης των ακινήτων και των ιδιοκτητών τους. Στο διάστημα αυτό ο ρυθμός εισαγωγής του νέου συστήματος σε περιοχές ανά την Ελλάδα ανακόπηκε, λόγω ατασθαλιών και κακής εφαρμογής του νόμου, αλλά εδώ και μερικά χρόνια έχει ξεκινήσει εκ νέου η εγγραφή των ακινήτων στο Κτηματολόγιο σε όλο και περισσότερες περιοχές της Ελλάδος. Οι ομογενείς που κατέχουν ακίνητα στην Πατρίδα πρέπει να γνωρίζουν ότι άν το ακίνητό τους βρίσκεται σε περιοχή που λειτουργεί Κτηματολόγιο, δεν αρκεί ότι έχουν δηλώσει την κτήση των ακινήτων τους στο υποθηκοφυλακείο, αλλά ακόμα και στο Ε9 στην εφορία. Πρέπει να δηλώσουν την περιουσία τους και στο Κτηματολόγιο, για να μπορούν στο μέλλον να ασκήσουν κάθε δικαίωμα σχετικό με το ακίνητό τους, δηλ. να το πωλήσουν, να το δωρίσουν, να το μεταβιβάσουν με γονική παροχή στα παιδιά τους κλπ. Η δήλωση στο Κτηματολόγιο εφόσον γίνει εντός της προθεσμίας που έχει ορισθεί για την έναρξη του συστήματος στην πόλη ή στο χωριό που κείται το ακίνητο, απαιτεί φωτοτυπία του τίτλου κτήσεως (αγοραπωλητηρίου, δωρητηρίου, γονικής παροχής, αποδοχής κληρονομίας κλπ.), πιστοποιητικό βαρών για να φανεί αν υπάρχουν υποθήκες ή άλλα βάρη και αναγραφή των στοιχείων του δικαιούχου, δηλ. πλήρες όνομα, διεύθυνση, ΑΦΜ, αριθμό ταυτότητος και δήλωση ενός εκπροσώπου στην Ελλάδα, που να λαμβάνει τις ειδοποιήσεις από το Κτηματολόγιο. Εάν όμως η προθεσμία έχει παρέλθει, το Κτηματολογικό Γραφείο έχει αρχίσει να λειτουργεί και ο δικαιούχος δεν έχει δηλώσει το ακίνητό του, μπορεί το ακίνητο να κατεγράφη ως "αγνώστου ιδιοκτήτη". Το ενδεχόμενο αυτό είναι το πλέον θετικό για τον κύριο του ακινήτου, διότι υπάρχει και άλλο ενδεχόμενο, δηλαδή το ακίνητό του να έχει δηλωθεί από άλλον, που να εμφανίζεται ότι είναι αυτός ο πραγματικός κύριος του ίδιου ακινήτου. Το απλούστερο συνήθως πρόβλημα, όταν δηλ. το ακίνητο έχει καταχωρηθεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη, θεραπεύεται με αίτηση στο δικαστήριο, που όμως δεν έχει τον χαρακτήρα δικαστικής διαμάχης εναντίον κάποιου άλλου. Πρόκειται για αίτηση στο δικαστήριο να αναγνωρίσει τους τίτλους του αιτούντος επί του ακινήτου και πέραν της απώλειας χρόνου (μήνες ή έτος περίπου) και του σχετικού κόστους, δεν περιλαμβάνει την αγωνία και την ένταση που υπάρχουν όταν αντιδικείς με άλλον. Εάν όμως το ακίνητο δεν έχει καταχωρηθεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη, αλλά ως ιδιοκτησία στο όνομα άλλου προσώπου, τότε τα πράγματα είναι πιο δύσκολα για τον παραλείψαντα να δηλώσει την περιουσία του, διότι θα πρέπει να ξεκινήσει μία διαμάχη έναντι ενός άλλου προσώπου, που πρόλαβε να δηλώσει το ακίνητο ως δικό του. Στην υπ'αριθ. 632/2013 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία εκείνος που παρέλειψε να δηλώσει εμπροθέσμως το ακίνητό του στο Κτηματολόγιο, υπέβαλε αργότερα αίτηση στο δικαστήριο να διορθώσει την εγγραφή από "αγνώστου ιδιοκτήτη", στο δικό του όνομα. Επειδή όμως το Ελληνικό Δημόσιο διεκδικούσε το ίδιο ακίνητο (συνήθως πρόκειται για εκτάσεις εκτός σχεδίου, συχνά δασικές), άσκησε πρόσθετη παρέμβαση στο δικαστήριο, ζητώντας να αναγνωρισθεί ότι το ακίνητο ανήκει στο Δημόσιο. Τα Πρωτοδικείο και το Εφετείο έκριναν ότι το Δημόσιο δεν εδικαιούτο να παρέμβει στην δίκη και απέρριψαν την παρέμβαση. Ο Άρειος Πάγος όμως έκρινε ότι τμήμα της παρεμβάσεως του Δημοσίου ήταν νόμιμο και περέπεμψε την υπόθεση να δικασθεί εκ νέου από το Εφετείο Ευβοίας. Στην υπόθεση αυτή ο δικαιούχος του ακινήτου παρέλειψε να το δηλώσει εγκαίρως στο Κτηματολόγιο και για την αιτία αυτή ενεπλάκη σε δικαστικό αγώνα που ακόμα δεν έχει τελειώσει, όχι διότι το ακίνητο διεκδικήθηκε από κάποιον άλλον ιδιώτη, αλλά επειδή παρενέβη το Δημόσιο εγείροντας δικά του δικαιώματα. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr