Κομμουνισμός στην Ελλάδα το 2014

Αθήνα, 5 Φεβρουαρίου 2014. Θεμελιώδες στοιχείο της ελεύθερης οικονομίας δυτικού τύπου, δηλ. της οικονομίας της αγοράς και του laissez faire laissez passer είναι η ύπαρξη ιδιωτικής περιουσίας και η ελευθερία διαχειρίσεως και διαθέσεως αυτής. Αντιθέτως, βασικό χαρακτηριστικό της κοινωνικής θεωρίας του κομμουνισμού είναι η ανυπαρξία ιδιωτικής περιουσίας και η κτήση και διαχείριση των μέσων παραγωγής από το κράτος. Ιδιωτική περιουσία είναι τα χρήματα, τα κινητά αγαθά, αλλά πάνω από όλα η κτήση από τον ιδιώτη ακινήτων και η ελεύθερη απόλαυση αυτών, με τους περιορισμούς του δημοσίου συμφέροντος, που όμως αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Στην Ελλάδα από 1-1-2014 αντιμετωπίζουμε ένα ιδιότυπο καθεστώς ουσιαστικής απαγορεύσεως διαθέσεως της ιδιωτικής περιουσίας αναφορικώς με τα ακίνητα, που όμοιό του δεν συναντά συχνά κανείς σε ελεύθερη οικονομία. Επί ένα μήνα και πέντε ημέρες οι ιδιώτες που επιθυμούν να μεταβιβάσουν ακίνητό τους, είτε με πώληση, είτε με δωρεά ή γονική παροχή κλπ. αδυνατούν να το πράξουν διότι το κράτος τους το απαγορεύει. Επίσης, οι Έλληνες και ξένοι επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν ακίνητα στην Ελλάδα και να τονώσουν την πεσμένη κτηματαγορά, αλλά και τα φορολογικά έσοδα, δεν μπορούν να το πράξουν, ωσάν να ευρίσκοντο σε κάποιο τριτοκοσμικό σοβιετικού τύπου καθεστώς. Αδυνατούν να πιστέψουν τις απαντήσεις των δικηγόρων, των συμβολαιογράφων και των λογιστών τους ότι το σύστημα μεταβίβασης ακινήτων στην Ελλάδα από 1-1-2014 έχει καταρρεύσει και μεταβιβάσεις δεν πραγματοποιούνται. Η απαγόρευση δεν είναι ρητή από κάποιο νόμο, είναι όμως πρακτικώς εφαρμοσμένη, καθώς η κυβέρνηση εισήγαγε έναν κακογραμμένο νόμο για την φορολόγηση της υπεραξίας κάθε ακινήτου που μεταβιβάζεται, δηλ. κάθε ακινήτου που πωλείται, δωρίζεται, αλλά ακόμα και εκείνων που απαλλοτριώνονται και εκπλειστηριάζονται! Φόρος υπεραξίας, όπως τον επινόησαν οι φωτεινοί εγκέφαλοι που συνέταξαν το νομοσχέδιο, σημαίνει ότι κάθε πωλητής πρέπει να πληρώσει 15% φόρο, επί του κέρδους που επιτυγχάνει στην πώληση του ακινήτου του. Αν δηλ. το 2009 αγόρασε ένα ακίνητο €100.000 και σήμερα το πωλεί €140.000, θα πληρώσει φόρο 15% επί των €40.000 ευρώ, ήτοι €6.000. (Πιστεύουν δηλαδή ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που κάποιος αγόρασε προ ολίγων ετών ακίνητο στην Ελλάδα και σήμερα το πωλεί με κέρδος!). Το απλό αυτό παράδειγμα εκ πρώτης όψεως μοιάζει να μην δικαιολογεί την προκληθείσα αναστάτωση. Ο νόμος όμως έχει άλλες λεπτομέρειες και οι συναλλαγές δεν είναι πάντα τόσο απλές. Επί παραδείγματι, ο νόμος δεν διευκρινίζει επαρκώς πώς υπολογίζεται ο φόρος όταν η αγορά ή κτήση του ακινήτου είχε γίνει το 1960 ή το 1985, ή και το 1995, επί καθεστώς δραχμής και επί εντελώς διαφορετικών αξιών. Δεν ορίζει με ορθό τρόπο πώς θα υπολογισθεί ο φόρος όταν αγοράσθηκε οικόπεδο, αλλά σήμερα έχει κτισθεί μονοκατοικία, ή έχει δοθεί αντιπαροχή και ανεγέρθησαν διαμερίσματα. Ως αυτό να μην ήταν αρκετό, ο νόμος ορίζει ότι ο φόρος όχι μόνο θα υπολογίζεται, αλλά και θα εισπράττεται από τους συμβολαιογράφους, οι οποίοι μετά θα πρέπει να τον αποδίδουν στην εφορία. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου δεν είναι πάντα ευκόλως εκτιμήσιμη και ότι η εφορία συχνά αλλάζει την αξία ενός ακινήτου που μεταβιβάζεται, οι συμβολαιογράφοι αρνούνται να αναλάβουν τον κίνδυνο σήμερα να υπολογίσουν τις αξίες των ακινήτων με βάση έναν ασαφή νόμο, να υπολογίζουν ακολούθως τον φόρο υπεραξίας και να τον εισπράξουν και σε ένα ή δύο χρόνια να έρθει η εφορία και να τους πει ότι δεν υπολόγισες σωστά τον φόρο και μου χρωστάς αυτό το επιπλέον ποσό, καθώς και ένα βαρύ πρόστιμο. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι συμβολαιογράφοι επισήμως έχουν δηλώσει ότι δεν συντάσσουν πλέον συμβόλαια, μέχρι να διευκρινίσει το υπουργείο τις πολλές ασάφειες στο νόμο. Επιπροσθέτως, από 1-1-2014 η εφορία για να επιτρέψει την οποιαδήποτε μεταβίβαση ακινήτου απαιτεί την έκδοση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ, συνδεομένου με την πλήρη και ορθή δήλωση όλων των ακινήτων των συναλλασσομένων τουλάχιστον κατά τα πέντε προηγούμενα έτη, καθώς και με την πληρωμή των σχετικών φόρων περιουσίας. Επειδή όμως το φορολογικό σύστημα και ο τρόπος υποβολής δηλώσεων Ε1, Ε2 και Ε9 έχει αλλάξει αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια και πολλοί φορολογούμενοι δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους με τον τρόπο που θέλει η εφορία, χωρίς πάντα δική τους υπαιτιότητα, δεν μπορούν σήμερα να λάβουν πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ, ή κάνουν εκπρόθεσμες δηλώσεις Ε1 και Ε9, τις οποίες η εφορίες θα εκκαθαρίσουν σε 10, 20 ή και 30 ημέρες και για τον λόγο αυτόν πάλι δεν γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων. Όταν άρχισε η κρίση το 2010 πολλοί από την κυβέρνηση ισχυρίζοντο ότι πρέπει να επιβληθεί φορολογική δικαιοσύνη και φορολογική απλοποίηση, για να δύναται κάθε πολίτης που θέλει να είναι νομοταγής να είναι εντάξει προς το κράτος. Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, στις αρχές του 2014, το φορολογικό σύστημα μεταβίβασης ακινήτων στην Ελλάδα όχι μόνο δεν απλοποιήθηκε, αλλά έχει πάει έναν περίπου αιώνα πίσω, στο έτος 1917, όταν η Οκτωβριανή Επανάσταση στην Ρωσία επέβαλε κομμουνισμό, την κατάργηση της ιδιωτικής περιουσίας και την απαγόρευση των ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ των πολιτών. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr