Ενέργειες που ο κύριος του ακινήτου πρέπει να κάνει

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*


Κυριότητα ακινήτου αποκτά κάποιος από άλλον με αγορά, δωρεά, γονική παροχή, αποδοχή κληρονομίας κλπ. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η μεταβίβαση γίνεται με συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο στην Ελλάδα και μεταγραφή του συμβολαίου στο υποθηκοφυλακείο ή στο κτηματολογικό γραφείο της περιοχής που βρίσκεται το ακίνητο. Οι ομογενείς και οι αλλοδαποί που ζούν εκτός Ελλάδος πρέπει να γνωρίζουν ότι ακίνητο δεν αποκτούν με ιδιωτικά συμφωνητικά ή έγγραφα σε συμβολαιογράφο εκτός Ελλάδος, ακόμα κι αν κατά το δίκαιο της χώρας του εξωτερικού τα έγγραφα αυτά αρκούν για να αποκτήσουν εκεί ακινήτου.

Κυριότητα ακινήτου όμως μπορεί κάποιος να αποκτήσει και με χρησικτησία, δηλαδή χωρίς συμβόλαιο ή με συμβόλαιο που μπορεί να έχει κάποιο νομικό ελάττωμα ή ακυρότητα, εφόσον αποδείξει ότι για διάστημα δέκα ή είκοσι ετών (αναλόγως την περίπτωση) είχε το ακίνητο στη νομή του, δηλαδή το εξουσίαζε με την πεποίθηση ότι είναι δικό του.

Τόσο στην περίπτωση που κάποιος αποκτά ακίνητο με συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο και μεταγραφή του, όσο και στην περίπτωση της χρησικτησίας, αυτό που πρέπει να κάνει πάντα ο κύριος του ακινήτου είναι να συνεχίζει να ασκεί νομή σ’ αυτό, διότι αν δεν το πράττει, κινδυνεύει να το χάσει από κάποιον άλλον που ασκεί εκείνος νομή.

Τι είναι όμως νομή; Ο μη νομικός πρέπει να γνωρίζει ότι νομή είναι οι πράξεις και η εξουσία που ο κύριος του ακινήτου ή εκείνος που το διεκδικεί πρέπει να ασκεί επί του ακινήτου είτε για να διατηρήσει την κυριότητά του (όταν είναι ήδη κύριος), είτε για να αποκτήσει την κυριότητά του μετά από δέκα ή είκοσι χρόνια με χρησικτησία, όταν δεν είναι κύριος του εν λόγω ακινήτου.

Όπως έχει κάνει και με άλλες αποφάσεις του, ο Άρειος Πάγος στην υπ’ αριθ. 1418/2010 απόφασή του προσδιόρισε ποιές είναι οι πιο συνηθισμένες πράξεις νομής. Αυτές είναι οι πράξεις φυσικής εξουσίασης του ακινήτου μαζί με την πεποίθηση εκείνου που τις ασκεί ότι το ακίνητο είναι δικό του, όπως είναι ενδεικτικώς η εποπτεία, η επίβλεψη, η επίσκεψη, η εκμίσθωση σε τρίτο, η φύλαξή του, η καλλιέργεια, η οριοθέτηση και καταμέτρηση των διαστάσεών του, η ανάθεση σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων, οι ενέργειες για ένταξή του στο σχέδιο πόλεως και, εφόσον πρόκειται για κληρονομιαίο ακίνητο, η αποδοχή κληρονομίας και η μεταγραφή της, η καταβολή του φόρου κληρονομίας κ.ά.

Αυτό σημαίνει ότι εκείνος ο οποίος ενδιαφέρεται να διατηρήσει ένα ακίνητο στην κυριότητά του πρέπει να μην το εγκαταλείπει και πρέπει να γνωρίζει ότι το ότι υπέγραψε συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο το οποίο έχει και μεταγράψει δεν είναι αρκετό για να του εξασφαλίζει ότι θα το έχει για πάντα δικό του.

Ο κύριος του ακινήτου πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα μηνών ή ολίγων έστω ετών να το επισκέπτεται, να το επιθεωρεί και εποπτεύει, αυτοπροσώπως ή μέσω εμπίστου αντιπροσώπου, ιδίως αν ο ιδιοκτήτης ζει στο εξωτερικό, να συντάσσει τοπογραφικό, να το δηλώνει στις αρχές (Ε9, Κτηματολόγιο, δήλωση ιδιοκτησίας στον Δήμο), να το περιφράσσει εάν είναι δυνατόν, να το καλλιεργεί, να το εκμισθώνει σε τρίτον και να συντάσσει πάντα μισθωτήριο που θα αποδεικνύει την μίσθωση, να απαγορεύει σε τρίτους να εισέρχονται άνευ τις δικής του αδείας, να καταβάλλει δαπάνες για την συντήρησή του και να κρατάει τις αποδείξεις που πρέπει να είναι στο δικό του όνομα και γενικώς να είναι ενήμερος της επί τόπου πραγματικής καταστάσεώς του ώστε να προλάβει την άσκηση πράξεων νομής από κάποιον άλλον, που ενδεχομένως να το διεκδικεί.

*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

Θέλετε να δώσετε περιουσία στα παιδιά σας; Τώρα είναι η ώρα!

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*


Το Σύνταγμα της Ελλάδος προστατεύει την οικογένεια και ο νόμος προβλέπει ότι οι γονείς μπορούν να μεταβιβάζουν περιουσία στα παιδιά τους (κυρίως ακίνητα, αλλά και χρήματα) είτε χωρίς καθόλου φόρο, είτε με πολύ μικρό φόρο.

Η μεταβίβαση δηλαδή ακινήτων στην Ελλάδα από γονείς προς τα τέκνα τους είναι, ακόμα, σχετικώς συμφέρουσα επιλογή. Ο κάθε γονέας δικαιούται να μεταβιβάσει στο κάθε τέκνο του ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ χωρίς να καταβληθεί καθόλου φόρος, ενώ για ακίνητα αντικειμενικής αξίας πάνω από 150.000 ευρώ και μέχρι 300.000 ευρώ, ο φόρος είναι μόλις 1%, δηλ. 1.500 ευρώ.

Βεβαίως, για την μεταβίβαση περιουσίας από γονέα σε τέκνο που γίνεται με γονική παροχή απαιτούνται και άλλα έξοδα, όπως αμοιβή συμβολαιογράφου, έξοδα υποθηκοφυλακείου ή κτηματολογικού γραφείου, πιθανή αμοιβή δικηγόρου εάν τα ακίνητα έχουν νομικά βάρη ή άλλα «κενά» στους συμβολαιογραφικούς τίτλους τους, ενώ το κόστος μπορεί να αυξήσει η αμοιβή μηχανικού, εάν απαιτείται να γίνει νομιμοποίηση των ακινήτων που είχαν ενδεχομένως ανεγερθεί χωρίς οικοδομική άδεια, ή με υπερβάσεις της αδείας.

Ωστόσο, σε σύγκριση με την φορολογία μεταβιβάσεως ακινήτων στις πωλήσεις, αλλά και με τους φόρους κληρονομίας που ισχύουν σε χώρες του εξωτερικού, το φορολογικό καθεστώς της μεταβιβάσεως ακινήτων από γονείς στα παιδιά τους στην Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως ευνοϊκό για εκείνους που επιλέγουν να προβούν σε γονική παροχή.

Αυτό όμως μπορεί να αλλάξει στην Ελλάδα εντός των επομένων εβδομάδων, διότι η κυβέρνηση πιέζεται να εξεύρει έσοδα. Με την λογική αυτή οι φόροι μεγαλώνουν και εξαίρεση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει και το καθεστώς της φορολογίας των γονικών παροχών και των κληρονομιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει το τύπος στην Ελλάδα, η κυβέρνηση μελετά το ενδεχόμενο να αυξήσει τους φόρους στις γονικές παροχές και στις κληρονομιές με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί στην Βουλή προς ψήφιση λίαν συντόμως. Ακόμα βεβαίως δεν έχει αποφασισθεί σε ποιά έκταση θα αυξηθούν οι φόροι αυτοί, αλλά οι πληροφορίες αναφέρουν σχεδιαζόμενη μείωση του αφορολογήτου, που σήμερα είναι μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ στην αντικειμενική αξία του ακινήτου, στο επίπεδο των 100.000 ευρώ ή και χαμηλότερα.

Παραλλήλως, εκτός από την μείωση του αφορολογήτου ορίου, πιθανή είναι και η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των γονικών παροχών και των κληρονομιών. Σήμερα μέχρι 150.000 ευρώ οι γονικές παροχές και οι κληρονομιές είναι αφορολόγητες για τα τέκνα και τον σύζυγο του θανόντος, ενώ από 150.000 έως 300.000 ο φόρος γιʼ αυτούς είναι μόνο 1% του επιπλέον ποσού (δηλ. μόνο 1.500 ευρώ). Με τα νέα μέτρα που συζητούνται, ο φόρος μπορεί να ανέλθει σε μεγαλύτερο ύψος.

Το λογικό συμπέρασμα είναι ότι όσοι διαθέτουν ακίνητα στην Ελλάδα και σκέφτονται να τα μεταβιβάσουν στα παιδιά τους, τώρα ίσως να είναι η κατάλληλη στιγμή, διότι το αμέσως προσεχές διάστημα μπορεί να σημειωθούν αυξήσεις στους φόρους. Αν κάποιος συνεπώς προλάβει και μεταβιβάσει όση περιουσία έχει στα παιδιά του με το σημερινό ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, θα γλιτώσει αρκετά χρήματα από φόρους και άλλες χρεώσεις.



*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι

Δικηγόρος παρʼ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.g











Law Offices of Christos I. ILIOPOULOS

Attorney at the Supreme Court of Greece

Master Of Laws, International and European Law

105, Alexandras Ave., Athens, 114 75, HELLAS

Phone: +30 - 210-6400282, mobile +30 - 6932-775920.

Facsimile: +30 - 210 - 6400282.

e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr

Skype: christos.iliopoulos100

Κλήτευση για Ένορκη Βεβαίωση για δίκη στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Οι ομογενείς που έχουν δίκες στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζουν ότι βασικό αποδεικτικό στοιχείο για να κερδίσουν ένα δικαστήριο, εκτός από τα έγγραφα, είναι οι μάρτυρες. Εάν η δίκη είναι ποινική, μπορούν στο δικαστήριο να εξετάσουν περισσοτέρους του ενός μάρτυρες, εφόσον συμβουλευθούν τον δικηγόρο τους για τον τρόπο εξετάσεώς τους, τυχόν γνωστοποιήσεις που απαιτούνται κλπ.

Όταν η δίκη είναι αστικής φύσεως, αφορά επί παραδείγματι ακίνητα, διαθήκες, μισθώματα, κληρονομιές, διεκδίκηση χρημάτων, αυτοκινητικά ατυχήματα κ.α., στο δικαστήριο εξετάζεται ένας μάρτυρας από κάθε πλευρά. Ο διάδικος πρέπει να επιλέξει να εξετάσει ενώπιον του ακροατηρίου του δικαστηρίου τον μάρτυρα που γνωρίζει καλύτερα τα γεγονότα, αλλά και εκείνον που έχει την ικανότητα να περιγράφει όσα γνωρίζει με ακρίβεια και λεπτομέρεια ενώπιον του ή των δικαστών.

Λόγω του περιορισμού του ενός μόνο μάρτυρα για κάθε πλευρά στο ακροατήριο των αστικών δικαστηρίων, ο διάδικος που έχει περισσότερους μάρτυρες που προτίθενται να καταθέσουν υπέρ της υποθέσεώς του, έχει την ευχέρεια να τους εξετάσει με ένορκη βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου ή σε ένα Ειρηνοδικείο στην Ελλάδα.

Εάν ο μάρτυράς του βρίσκεται στο εξωτερικό και δεν μπορεί να έλθει στην Ελλάδα, υπάρχει η επιλογή να εξετασθεί με Ένορκη Βεβαίωση ενώπιον του Προξένου της Ελλάδος σε κάποιο Προξενείο στο εξωτερικό.

Εάν πρόκειται να γίνει εξέταση μάρτυρα στο Προξενείο της Ελλάδος, ο αντίδικος στην Ελλάδα πρέπει να ειδοποιηθεί τουλάχιστον προ οκτώ ημερών, διαφορετικά η ένορκη βεβαίωση δεν θα ληφθεί υπόψιν από το δικαστήριο.

Εάν η ένορκη γίνεται στην Ελλάδα, σε συμβολαιογράφο ή σε Ειρηνοδικείο, η προθεσμία κοινοποιήσεως στην άλλη πλευρά είναι δύο ημέρες.

Όταν ο αντίδικος είναι κάτοικος εξωτερικού και η εξέταση λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα, έχει ανακύψει το ζήτημα εάν η κοινοποίηση στον αντίδικο πρέπει να γίνει κατά τους όρους της από 15-11-1965 Διεθνούς Συμβάσεως της Χάγης για την επίδοση και κοινοποίηση στο εξωτερικό δικαστικών και εξώδικων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, δηλ. με πραγματική επίδοση στην γνωστή κατοικία του στο εξωτερικό, ή εάν αρκεί και η απλή επίδοση που προβλέπει το ελληνικό δίκαιο στον Εισαγγελέα του Πρωτοδικείου.

Στην υπ’ αριθ. 221/2012 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία η αντίδικος, που ήταν κάτοικος Σικάγου των ΗΠΑ, δεν έλαβε πραγματική κοινοποίηση στην κατοικία της στο Σικάγο για εξέταση μάρτυρα του αντιδίκου στην Ελλάδα, αλλά η κοινοποίηση έγινε μόνο στον Εισαγγελέα του δικαστηρίου στην Ελλάδα.

Όταν άσκησε ένδικο μέσο για να διαμαρτυρηθεί για το ότι κακώς, κατά την γνώμη της, ελήφθη υπόψιν από το δικαστήριο η ένορκη βεβαίωση, αφού δεν είχε γίνει γνωστοποίησή της στην κατοικία της στο Σικάγο, η απάντηση του δικαστηρίου ήταν ότι για ένορκη βεβαίωση δεν απαιτείται πραγματική κοινοποίηση στο εξωτερικό κατά την Διεθνή Σύμβαση της Χάγης, αλλά αρκει και η επίδοση στον Εισαγγελέα, κρίση την οποία επιβεβαίωσε και ο Άρειος Πάγος με την άνω απόφασή του.



Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.gr

Ο μεθυσμένος οδηγός αποζημιώνει από την τσέπη του Του Χρήστου Ηλιόπουλου

Ο κύριος, ή κάτοχος αυτοκινήτου που κυκλοφορεί στην Ελλάδα υποχρεούται να έχει ασφαλίσει την έναντι τρίτων αστική ευθύνη. Η ασφάλιση καλύπτει την αστική ευθύνη του κυρίου, του κατόχου και κάθε οδηγού ή προστηθέντος για την οδήγηση ή υπεύθυνου του ασφαλισμένου αυτοκινήτου. Το πρόσωπο που ζημιώθηκε στο τροχαίο (συγγενε΄ςι θύματος ή τραυματισθείς ή παθών υλικές ζημίες), έχει από την ασφαλιστική σύμβαση και μέχρι το ποσό αυτής ιδία αξίωση κατά της ασφαλιστικής. Η ασφαλιστική δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του προσώπου που ζημιώθηκε ενστάσεις που απορρέουν από την ασφαλιστική σύμβαση, επιφυλασσομένου σ' αυτόν του δικαιώματος αγωγής κατά του ασφαλισμένου, του αντισυμβαλλομένου και του οδηγού.

Αυτό σημαίνει με απλά λόγια ότι ακόμα κι αν ο οδηγός του αυτοκινήτου που προκάλεσε την ζημία ήταν μεθυσμένος, η ασφαλιστική εταιρεία του ζημιογόνου οχήματος υποχρεούται να αποζημιώσει τον ζημιωθέντα. Άν όμως η ασφαλιστική καταβάλει αποζημίωση στον ζημιωθέντα, δικαιούται ακολούθως να ζητήσει το ποσό της αποζημιώσεως που κατέβαλε, από τον δικό της ασφαλισμένο, ακριβώς επειδή ο δικός της ασφαλισμένος ή κάποιος τρίτος στον οποίο έδωσε το αυτοκίνητο, προκάλεσε ατύχημα ενώ ήταν σε κατάσταση μέθης.

Αυτό προκύπτει από σχετική απόφαση του Υπουργού Εμπορίου που ορίζει ότι αποκλείονται της ασφαλίσεως ζημίες που προκαλούνται καθ' όν χρόνον ο οδηγός του αυτοκινήτου οχήματος ετέλη υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών κατά την έννοια και τις προϋποθέσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Για να μπορεί να αξιώσει η ασφαλιστική αποζημίωση από τον δικό της ασφαλισμένο που οδήγησε ή άφησε άλλον να οδηγήσει το δικό του αυτοκίνητο σε κατάσταση μέθης, πρέπει να αποδεικνύεται υπαιτιότητα του ασφαλισμένου, ότι δηλ. δεν επέβλεψε ορθώς την λειτουργία του αυτοκινήτου του και αμελώς το έδωσε σε τρίτον να το οδηγήσει, ο οποίος μέθυσε και προκάλεσε ατύχημα. Αν π.χ. το αυτοκίνητο το έκλεψε ή το πήρε κάποιος εν αγνοία του ασφαλισμένου ιδιοκτήτη του, τότε ο ασφαλισμένος μπορεί να αποφύγει την ευθύνη.

Η ασφαλιστική συνεπώς που υποχρεώθηκε να καταβάλει αποζημίωση σε ζημιωθέντα τρίτο χωρίς να έχει ευθύνη, λόγω της συμβατικής εξαίρεσης από την ασφαλιστική κάλυψη των ζημιών που προκαλούνται όταν ο οδηγός του ασφαλισμένου αυτοκινήτου ευρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος, δικαιούται να στραφεί αναγωγικά κατά του κυρίου και μη οδηγού του ζημιογόνου αυτοκινήτου και να αξιώσει απ' αυτόν τα καταβληθέντα ποσά, αν τον τελευταίο βαρύνει υπαιτιότητα σε σχέση με το γεγονός ότι ο οδηγός του αυτοκινήτου του, βρισκόταν υπό την επήρεια οινοπνεύματος όταν προξένησε το ατύχημα. Ο ασφαλισμένος θεωρείται εξ αρχής υπαίτιος, έχει δηλ. τεκμαιρόμενη υπαιτιότητα, αλλά μπορεί να προτείνει συγκεκριμένα περιστατικά και να καταρρίψει το εις βάρος του τεκμήριο υπαιτιότητας.

Στην υπ΄αριθ. 1357/2008 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία ο υιός, που ήταν κατά 50% συνιδιοκτήτης αυτοκινήτου (το άλλο 50% ανήκε στον πατέρα του), οδήγησε σε κατάσταση μέθης και προκάλεσε δυστύχημα. Οι συγγενείς του θύματος ζήτησαν με αγωγή τους στα δικαστήρια αποζημίωση από τους δύο ιδιοκτήτες (υιό και πατέρα) και από την ασφαλιστική τους. Η ασφαλιστική ζήτησε τα ποσά της αποζημίωσης που θα κληθεί να δώσει στους συγγενείς του θύματος, να της επιστραφούν από τους δύο ιδιοκτήτες του αυτοκινήτου, διότι ο ένας εξ αυτών που ήταν και ο οδηγός την στιγμή του ατυχήματος, τελούσε σε μέθη.

Τα δικαστήρια επεδίκασαν αποζημίωση που η ασφαλιστική έπρεπε να καταβάλει στους συγγενείς του θύματος, όμως υποχρεώσαν μόνο τον υιό να επιστρέψει το μισό της αποζημιώσεως στην ασφαλιστική και απάλλαξαν τον πατέρα. Ο Άρειος Πάγος όμως ανήρεσε την απόφαση του Εφετείου, κρίνοντας ότι το Εφετείο έκανε λάθος και δεν αιτιολόγησε αν είχε ή δεν είχε υπαιτιότητα ο πατέρας (συνιδιοκτήτης του ΙΧ) για την εκ μέθης πρόκληση της δυστυχήματος και γιʼαυτό έστειλε την υπόθεση πίσω στο Εφετείο, να ξαναδικασθεί από άλλους δικαστές.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι

Δικηγόρος παρʼ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.g

Υπολογισμός νόμιμης μοίρας κληρονόμου Του Χρήστου Ηλιόπουλου

Κατά το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο, που εφαρμόζεται από ελληνικό δικαστήριο όταν ο κληρονομούμενος είχε κατά τον θάνατό του την ελληνική ιθαγένεια (ακόμα και αν είχε και άλλης χώρας ιθαγένεια), οι κατιόντες (τέκνα, εγγόνια, δισέγγονα), οι γονείς και ο σύζυγος του θανόντος, δικαιούνται πάντοτε ένα μερίδιο της κληρονομίας (νόμιμη μοίρα), ακόμα κι αν ο κληρονομούμενος άφησε διαθήκη στην οποία τους παραλείπει εντελώς.

Η νόμιμη μοίρα είναι το μισό της εξ αδιαθέτου μερίδος, δηλαδή του μεριδίου που θα ελάμβαναν αν δεν υπήρχε διαθήκη. Έτσι ο υιός του θανόντος πατρός που δεν άφησε άλλα παιδιά ούτε σύζυγο, αν δεν υπάρχει διαθήκη κληρονομεί το 100%, αλλά αν υπάρχει διαθήκη του πατρός του που αφήνει την περιουσία σε άλλους, θα κληρονομήσει ως ο μοναδικός νόμιμος μεριδούχος το μισό του 100%, δηλ. το 50% κάθε περιουσιακού στοιχείου της κληρονομίας (και των χρεών), ενώ εκείνοι που κατανομάζονται ως κληρονόμοι στην διαθήκη θα λάβουν το υπόλοιπο 50%.

Σε άλλο παράδειγμα, η θυγατέρα που κληρονομεί την μητέρα της, έχει δύο ακόμα αδέλφια και τον πατέρα της (σύζυγο της μητέρας της), χωρίς διαθήκη λαμβάνει το 1/4 της κληρονομίας, ενώ αν η μητέρα της άφησε διαθήκη στην οποία δεν της αφήνει τίποτα, θα λάβει οπωσδήποτε το μισό του 1/4, δηλ. το 1/8 της κληρονομίας της μητρός της.

Ο κληρονομούμενος μπορεί να άφησε με την διαθήκη ένα περιουσιακό στοιχείο στο ένα από τα παιδιά του, αλλά αυτό να είναι μικρότερης αξίας από τη νόμιμη μοίρα. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το παιδί δικαιούται (αλλά δεν υποχρεούται) να διεκδικήσει την διαφορά.

Επί παραδείγματι, μπορεί ο θανών να άφησε δύο παιδιά (η σύζυγός του είχε προαποβιώσει) και η αξία της περιουσίας του να είναι 400.000 ευρώ. Ο θανών άφησε διαθήκη με την οποία δίνει ένα σπίτι αξίας 50.000 ευρώ στον υιό του Α, ενώ στον άλλο υιό του Β με την διαθήκη αφήνει όλη την υπόλοιπη περιουσία, αξίας 350.000 ευρώ. Ο υιός Α δικαιούται νόμιμης μοίρας που είναι το μισό του 1/2, δηλ. το 1/4 της αξίας όλης της κληρονομίας, άρα 400.000 / 4 = 100.000 ευρώ.

Αυτή είναι η αξία της νομίμου μοίρας του. Επειδή ο πατέρας τού άφησε ακίνητο αξίας μόνο 50.000 ευρώ, έχει τρεις επιλογές. Πρώτον, αποδέχεται την διαθήκη ως έχει, κληρονομεί μόνο το σπίτι των 50.000 ευρώ και αφήνει τον αδελφό του Β, να λάβει την υπόλοιπη περιουσία, ώστε να εκτελεσθεί πλήρως η διαθήκη. Υπογράφει μάλιστα και έγγραφο ότι παραιτείται και δεν θα ασκήσει το δικαίωμά του στη νόμιμη μοίρα, ώστε ο αδελφός του να μπορέσει να πωλήσει ευκολώτερα όσα έλαβε από την κληρονομία του πατέρα τους.

Δεύτερη επιλογή του υιού Α είναι να αποδεχθεί το σπίτι αξίας 50.000 ευρώ και να διεκδικήσει με αγωγή στο δικαστήριο την διαφορά έως τις 100.000 ευρώ που είναι η αξία της νομίμου μοίρας του, δηλαδή να δικδικήσει από τον αδελφό του 50.000 ευρώ ή ανάλογη συμμετοχή στην κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων που ο πατέρας άφησε στον υιό του Β.

Τρίτη επιλογή του υιού Α είναι να μην αποδεχθεί να λάβει το σπίτι αξίας 50.000 ευρώ, που το αφήνει ο πατέρας στην διαθήκη, και να διεκδικήσει το σύνολο της νομίμου μοιίρας του αξίας 100.000 ευρώ, επί του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της κληρονομίας, στην οποία να διεκδικήσει το 1/4 εξ αδιαιρέτου επί κάθε ακινήτου και άλλου περιουσιακού στοιχείου.

Οι μαθηματικού υπολογισμοί και τα νομικά επιχειρήματα περιπλέκονται αν ο πατέρας κατά την διάρκεια της ζωής του είχε μεταβιβάσει (οποτεδήποτε, ακόμα και πάνω από δέκα χρόνια προ του θανάτου του) με δωρεά ή άλλη χαριστική αιτία, περιουσιακά στοιχεία ή ακόμα και χρήματα, στον έναν ή και στους δύο υιούς του. Σ’ αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να συνυπολογισθεί και η αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων για να βρεθεί η αξία όλης της κληρονομίας και κατ’ επέκταση η νόμιμη μοίρα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι δωρεά θεωρείται ακόμα και η κατάθεση χρημάτων από τον θανόντα σε κοινό λογαριασμό με έναν εκ των κληρονόμων. Επίσης, συνυπολογίζονται στην αξία της κληρονομίας όσες δωρεές είχε κάνει ο κληρονομούμενος κατά τα δέκα τελευταία χρόνια της ζωής του σε οποιονδήποτε τρίτον, εκτός αν τις επέβαλαν λόγοι ευπρεπείας ή ιδιαίτερο ηθικό καθήκον.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

bm-bioxoi@otenet.gr

ktimatologiolaw@yahoo.g