Ο παππούς μου είχε περιουσία στην Ελλάδα

Ο παππούς μου είχε περιουσία στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Πάρα πολλοί ομογενείς επιθυμούν να εντοπίσουν την περιουσία που είχε στην Ελλάδα προ πολλών ετών κάποιος πρόγονός τους, η γιαγιά, ο παππους τους ή ένας θείος τους κλπ. Το ενδιαφέρον πολλών ομογενών είναι μεγάλο για ακίνητα που ανήκαν στην οικογένειά τους πριν από πολλά χρόνια, τα οποία όμως σήμερα δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται και αν έχουν καταχωρηθεί στην κυριότητα άλλων προσώπων κατά την διάρκεια των ετών που έχουν περάσει.

Για να γίνει νομική έρευνα πρέπει να γνωρίζουμε τα ονόματα εκείνων που είχαν κατά το παρελθόν τα ακίνητα. Εάν είναι η γιαγιά κάποιου που είχε στην κυριότητά της την περιουσία, ο εγγονός της σήμερα πρέπει να μου αναφέρει το όνομα και το επίθετό της, δηλαδή τόσο το επίθετο του πατέρα της (πατρικό της όνομα), όσο και το επίθετο του συζύγου της, δηλαδή του άνδρα που παντρεύτηκε. Ο έλεγχος γίνεται σε υποθηκοφυλακεία σε όλη την Ελλάδα και οι γυναίκες είναι συνήθως καταχωρημένες με το πατρικό επώνυμό τους, αλλά συχνά στον έλεγχο βοηθάει να γνωρίζουμε και το συζυγικό επώνυμο, το επώνυμο δηλαδή του άνδρα που παντρεύτηκαν. 

Η επόμενη βασική πληροφορία που πρέπει ο δικηγόρος στην Ελλάδα να έχει για να εντοπίσει την περιουσία της οικογενείας είναι η περιοχή, ο τόπος στον οποίο βρίσκονται τα ακίνητα. Δεν είναι δυνατόν να γίνει έλεγχος εάν δεν γνωρίζουμε σε ποιά περιοχή της Ελλάδος είναι τα ακίνητα πού ψάχνουμε. Εάν οι πληροφορίες που έχουμε είναι μόνο για το όνομα του προγόνου μας που είχε την περιουσία, αλλά δεν γνωρίζουμε αν τα ακίνητα βρίσκονται στην Καστοριά ή στην Καλαμάτα, στην Άνδρο ή στην Κέρκυρα, τότε δεν μπορούμε να κάνουμε σοβαρή έρευνα για τον εντοπισμό της περιουσίας, διότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κεντρικό αρχείο - υποθηκοφυλακείο που να καλύπτει ολόκληρη την χώρα, αλλά εκατοντάδες υποθηκοφυλακεία (σήμερα και κτηματολογικά γραφεία), καθένα εκ των οποίων καλύπτει μόνο μία περιοχή της Ελλάδος.

Επί παραδείγματι, αν ερευνούμε ακίνητα στο νομό Αχαϊας, για την περιοχή του Αιγίου υπάρχει ένα υποθηκοφυλακείο, για την Πάτρα ένα άλλο, για τα Καλάβρυτα άλλο. Κάθε νομός έχει μερικά υποθηκοφυλακεία και για να ερευνήσουμε ποιά περιουσία ήταν καταγεγραμμένη στο όνομα ενός προγόνου μας ή ενός οποιουδήποτε προσώπου, πρέπει να γνωρίζουμε τον τόπο όπου βρίσκονται τα ακίνητα, ώστε να απευθυνθούμε στο συγκεκριμένο υποθηκοφυλακείο της περιοχής.

Μόνο το Ε9 αρχείο της εφορίας είναι το κεντρικό αρχείο που καλύπτει όλα τα ακίνητα ενός προσώπου οπουδήποτε κι αν βρίσκονται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Όμως το Ε9 δημιουργήθηκε μετά το 2000 και σήμερα αποτελεί μία καλή βάση για τον έλεγχο των ακινήτων ενός προσώπου ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε σε ποιό σημείο της χώρας έχει ακίνητα. Για την γιαγιά όμως ή τον προπάππου μας, που είχε περιουσία το 1930 ή και το 1950, το Ε9 δεν θα βοηθήσει, διότι τότε δεν υπήρχε.

Εφόσον λοιπόν γνωρίζουμε το πλήρες όνομα του προγόνου μας που είχε τα ακίνητα στο παρελθόν, αλλά και την περιοχή της Ελλάδος στην οποία βρίσκονται τα ακίνητα, μπορούμε να κάνουμε έλεγχο τίτλων επί τόπου στο υποθηκοφυλακείο της περιοχής για να βρούμε αν υπάρχουν  παλαιά συμβόλαια (αγοράς, πώλησης, προικοσυμβόλαια, δωρεές κλπ.) στο όνομα του προγόνου μας. Αν εντοπίσουμε τέτοια συμβόλαια, πρέπει μετά να εφαρμόσουμε κληρονομικό δίκαιο, να γνωρίζουμε δηλαδή τα παιδιά που είχε ο πρόγονός μας και τα παιδιά των παιδιών του, αλλά και αν άφησε διαθήκη ή όχι, ώστε να υπολογίσουμε ποιό είναι το κληρονομικό μερίδιο του εγγονού σήμερα. Εκτός κι αν υπάρχει η δυνατότητα τα ακίνητα αυτά να δηλωθούν σήμερα με χρησικτησία ολόκληρα στο 100% της κυριότητάς τους στο όνομα του εγγονού, εφόσον εντοπισθεί η θέση τους και υπό την προϋπόθεση ότι κανένας άλλος δεν τα έχει ήδη δηλώσει στο δικό του όνομα και δεν τα χρησιμοποιεί για χρόνια (ως κατοικία, καλλιέργεια κλπ.). 

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

Έχεις ακίνητο στην Ελλάδα; Ψάξε τώρα για τον ΕΝΦΙΑ.

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Ο πολυαναμενόμενος ετήσιος πλέον φόρος επί της ακινήτου περιουσίας στην Ελλάδα έφθασε και φέτος! Αν και η παρούσα κυβέρνηση προεκλογικώς είχε υποσχεθεί ότι θα τον καταργήσει, είναι η δεύτερη χρονιά που τον εφαρμόζει και μάλιστα τον αυξάνει για ένα σημαντικό μέρος ιδιοκτητών ακινήτων.

Στην Ελλάδα δεν υπήρχε ενιαίος ετήσιος φόρος επί των ακινήτων, αν και υπήρχε από δεκαετίες ο διμηνιαίος δημοτικός φόρος ΤΑΠ με κάθε λογαριασμό της ΔΕΗ, καθώς και πολλοί άλλοι μικρότεροι φόροι σε κάθε στάδιο ανέγερσης μίας οικοδομής, αλλά και πώλησης αυτής. Ωστόσο, μόνο μετά το 2008 εισήχθη δειλά δειλά ένας ετήσιος φόρος ακινήτων για τους περισσότερους ιδιοκτήτες, με το όνομα ΕΤΑΚ, ενώ λίγα χρόνια πριν είχε επιβληθεί ο ΦΜΑΠ, (Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας), που όμως δεν αφορούσε μεγάλο αριθμό ιδιοκτητών.

Τα έτη 2010 και 2011 ο φόρος ακινήτων ονομάστηκε ΦΑΠ ενώ από το 2012 ήρθε στην ζωή μας το λεγόμενο “χαράτσι” της ΔΕΗ (ΕΕΤΗΔΕ) και από το 2014 ενεφανίσθη ο περιβόητος ΕΝΦΙΑ που ζει και βασιλεύει μέχρι της μέρες μας.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα ουδείς στέλνει ειδοποίηση στον κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου για το ποσό του ΕΝΦΙΑ κάθε χρόνο, πώς πρέπει να τον πληρώσει, πόσες είναι οι δόσεις, τις τελικές ημερομηνίες πληρωμής κλπ. Αποτελεί ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία και σίγουρα προσβολή των δικαιωμάτων του ανθρώπου το γεγονός ότι ούτε με το ταχυδρομείο καταφθάνει κάποια γραπτή ειδοποίηση, ούτε καν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail), ώστε ο φορολογούμενος να ειδοποιηθεί εγκαίρως και να προγραμματίσει την πληρωμή.

Αντιθέτως, το κράτος υποχρεώνει κάθε ταλαίπωρο φορολογούμενο στην Ελλάδα να μεριμνήσει ο ίδιος, να καταχωρίσει δύο κωδικούς (username και password) στην ιστοσελίδα της ελληνικής εφορίας στο διαδίκτυο, να εισέλθει στον δικό του, ατομικό φορολογικό φάκελλο, να μεταβεί στην κατάλληλη σελίδα ανάμεσα σε εκατοντάδες σελίδες και να εξεύρει την ηλεκτρονική ειδοποίηση περί ΕΝΦΙΑ, να δει ποιό είναι ακριβώς το ποσό που πρέπει να πληρώσει, μέχρι πότε και σε πόσες δόσεις. Την ίδια διαδικασία πρέπει να κάνουν και υπερήλικες, ανήμποροι και όσοι δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και γενικώς το διαδίκτυο, που ίσως να είναι και οι μισοί Έλληνες!

Οι δόσεις καταβολής του ΕΝΦΙΑ έχουν ορισθεί σε πέντε. Η πρώτη δόση πρέπει να πληρωθεί μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου 2016, ενώ οι υπόλοιπες λήγουν τους τέσσερις επομένους μήνες, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2016 και Ιανουάριο 2017.

Εάν δεν πληρωθεί ο ΕΝΦΙΑ, τότε ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν μπορεί να το πουλήσει, ούτε γενικώς να προβεί σε συμβολαιογραφική πράξη μεταβιβάσεως, όπως γονική παροχή, δωρεά κλπ. Η κύρωση για την μη καταβολή του ΕΝΦΙΑ είναι τόσο μεγάλη ώστε ο ιδιοκτήτης που δεν τον πληρώνει, δεν μπορεί καν να διεκδικήσει νομίμως το ακίνητό του στα δικαστήρια, ακόμα και αν κάποιος του το έχει καταπατήσει εντελώς παρανόμως ή του έχει προσβάλει την κυριότητα με οιονδήποτε τρόπο! Βεβαίως, αρκετά δικαστήρια έχουν ήδη κρίνει αντισυνταγματικό τον εν λόγω νόμο ως προς αυτήν την συγκεκριμένη κύρωση της απαγόρευσης δικαστικής προστασίας για το ακίνητο, ο ιδιοκτήτης του οποίου δεν έχει καταβάλει τον ΕΝΦΙΑ.

Αυτό που πρέπει να κάνουν οι ομογενείς και όλοι οι κάτοικοι εξωτερικού που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα είναι να επικοινωνήσουν αμέσως με τον λογιστή ή τον δικηγόρο τους για να μάθουν το ακριβές ποσό του ΕΝΦΙΑ και να συνεννοηθούν πώς θα πληρωθεί εντός της προθεσμίας. Εκτός κι αν γνωρίζουν τόσο καλά το σύστημα TAXISNET και την χρήση της ηλεκτρονικής σελίδας του φορολογικού φακέλλου τους, ώστε να βρουν οι ίδιοι το ποσό του ΕΝΦΙΑ, μόνο όμως αν είναι σίγουροι ότι γνωρίζουν καλά το ηλεκτρονικό σύστημα, αλλιώς κινδυνεύουν να “κλειδώσουν” την φορολογική σελίδα τους και να μην μπορεί κανείς, ούτε οι ειδικοί στην Ελλάδα, να δουν τον ΕΝΦΙΑ στο διαδίκτυο και να πρέπει να μεταβούν στην εφορία για την διεκπεραίωση της πλήρωμής του ΕΝΦΙΑ. 

. 

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, 

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr

Κληρονομούνται οι αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα;

Κληρονομούνται οι αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα;

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Το θύμα ενός τροχαίου ατυχήματος έχει διαφόρων ειδών αξιώσεις από τον υπαίτιο του ατυχήματος, που συνήθως καλύπτονται από την ασφαλιστική εταιρεία του υπαιτίου. Οι αξιώσεις αυτές περιλαμβάνουν αποζημίωση για νοσήλια και παντός είδους έξοδα που κατεβλήθησαν από τον παθόντα ως συνέπεια του ατυχήματος, αποζημίωση για καταστροφή ή για δαπάνες επισκευής του αυτοκινήτου, για καταστροφή άλλων αντικειμένων, αποζημίωση για απωλεσθέν εισόδημα του θύματος που δεν μπόρεσε να εργασθεί για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά και αποζημίωση για αμοιβή (πλασματική) των οικείων του παθόντος που αναγκάσθηκαν, λόγω του τραυματισμού του δικού τους ανθρώπου, να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για να του παράσχουν παντός είδους φροντίδα και βοήθεια στο σπίτι και αλλού, με απώλεια προσωπικού χρόνου και εις βάρος άλλων ασχολιών τους. Τέλος, αποζημίωση αξιώνεται και για ηθική βλάβη, δηλαδή για την ταλαιπωρία και την στεναχώρια του παθόντος από τις συνέπειες του τραυματισμού του κλπ. Εάν ο παθών αποβιώσει συνεπεία του ατυχήματος, οι στενοί συγγενείς του δικαιούνται να ζητήσουν αποζημίωση για την λεγόμενη ψυχική οδύνη που υπέστησαν από τον θάνατο του θύματος.

Τι συμβαίνει όταν μετά τον ατύχημα και τον τραυματισμό του, το θύμα αποβιώσει; Μπορούν οι κληρονόμοι του να ασκήσουν εκείνοι την αγωγή κατά του υπαιτίου του ατυχήματος και της ασφαλιστικής του;

Εάν ο τραυματισθείς παθών του ατυχήματος έχει ασκήσει αγωγή και μετά αποβιώσει, τότε οι κληρονόμοι του συνεχίζουν την αγωγή στα δικαστήρια. Αν όμως ο παθών δεν είχε προλάβει να ασκήσει αγωγή, μπορούν αυτήν την αγωγή να την ασκήσουν οι κληρονόμοι του;

Η απάντηση είναι ότι μπορούν, διότι οι αξιώσεις για αποζημίωση από το τροχαίο έχουν περιουσιακό και όχι προσωπαγή χαρακτήρα, εκτός από την αξίωση για ηθική βλάβη. Αν λοιπόν οι παθών αποβιώσει χωρίς να ασκήσει την αγωγή από την αδικοπραξία, (εφόσον δεν έχει παραγραφεί) αυτήν την αγωγή μπορούν να την ασκήσουν οι κληρονόμοι του, για όλες τις αξιώσεις που προβλέπει ο νόμος και τις οποίες εδικαιούτο να ασκήσει ο παθών αλλά δεν πρόλαβε. Εκτός από την αξίωση για ηθική βλάβη, την οποία οι κληρονόμοι δεν μπορούν να ασκήσουν, διότι θεωρείται ότι είναι προσωποπαγής, στενά συνδεδεμένη μόνο με το πρόσωπο του παθόντος από το ατύχημα και δεν είναι μεταβιβαστή στους κληρονόμους.

Στην υπ’ αριθ. 1178/2015 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία οι δύο θυγατέρες και μοναδικές κληρονόμοι του πατρός τους, άσκησαν αγωγή κατά του υπαιτίου αυτοκινητικού ατυχήματος, που είχε ως αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό του πατέρα τους, ο οποίος οκτώ μήνες μετά το ατύχημα απεβίωσε, χωρίς να έχει προλάβει να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης. Οι κόρες του ζήτησαν από το δικαστήριο να τους επιδικάσει αποζημίωση που εδικαιούτο να ζητήσει ο πατέρας τους, επειδή οι δύο κόρες του κατέβαλαν εντατικές προσπάθειες για να τον φροντίσουν μετά το ατύχημα. Το Πρωτοδικείο έκανε δεκτή την αγωγή τους, όμως το Εφετείο είχε αντίθετη γνώμη και απέρριψε τις αξιώσεις τους, με την εσφαλμένη αιτιολογία ότι οι συγκεκριμένες αξιώσεις του παθόντος δεν μπορούν κατά το νόμο να περιληφθούν στην κληρονομία του και να ασκηθούν από τις κληρονόμους του.

Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι το Εφετείο είχε σφάλλει και αποφάσισε ότι οι συγκεκριμένες αξιώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα είναι κληρονομητές, δηλαδή στην περίπτωση που ο θανών δεν τις είχε ασκήσει εν ζωή με αγωγή του, μπορούν να τις ασκήσουν οι κληρονόμοι του, εκτός βεβαίως από την αξίωση για ηθική βλάβη, που είναι προσωποπαγής και δεν μπορεί να ασκηθεί από τους κληρονόμους του θύματος αν δεν είχε ασκηθεί αγωγή από το θύμα, ή αν δεν είχε γίνει αναγνώριση της οφειλής από ηθική βλάβη από τον υπαίτιο και την ασφαλιστική εταιρεία προ του θανάτου του παθόντος.  

. 

 *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

 είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws.

www.greekadvocate.eu

bm-bioxoi@otenet.gr