Το Αμοιβαίο Κεφάλαιο Ανήκει Στην Κληρονομιά;

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Σε περίπτωση κοινού τραπεζικού λογαριασμού, εάν αποβιώσει ένας εκ των συνδικαιούχων, τα χρήματα της καταθέσεως ανήκουν πλέον στον άλλον συνδικαιούχο του κοινού τραπεζικού λογαριασμού. Αυτός μπορεί να τα πάρει από τον τραπεζικό λογαριασμό και να τα κάνει ό,τι θέλει, όπως άλλωστε μπορούσε να το κάνει και όσο ζούσε ο άλλος συνδικαιούχος του λογαριασμού. Η τράπεζα σε κάθε περίπτωση απαλλάσσεται της ευθύνης όταν δίδει τα χρήματα του υπολοίπου του λογαριασμού σε οιονδήποτε εκ των συνδικαιούχων, όπως και στον συνδικαιούχο που επιζεί, σε περίπτωση θανάτου του έτερου συνδικαιούχου. Εάν γίνει ανάληψη από έναν από τους συνδικαιούχους, ενώ τα χρήματα ανήκαν στον άλλον συνδικαιούχο, αυτός έχει δικαίωμα να διεκδικήσει το ποσό που δικαιούται από την μεταξύ τους εσωτερική σχέση και αν δεν μπορεί να αποδείξει τι ποσό δικαιούται, τότε ο νόμος ορίζει ότι δικαιούται το μισό της κοινής καταθέσεως. Εάν δηλαδή συνδικαιούχοι είναι δύο συνεταίροι, εκ των οποίων ο Α συμμετέχει κατά 80% στην κοινή εταιρεία τους, ενώ ο Β κατά 20% και το υπόλοιπο του κοινού λογαριασμού είναι προϊόν των κερδών της εταιρείας, είναι αυτονόητο ότι ο Α δικαιούται το 80% του κοινού λογαριασμού και ο Β το 20%. Αν ο Β προβεί σε ανάληψη από τον κοινό λογαριασμό ενός ποσού, ο Α μπορεί να διεκδικήσει το 80% του ποσού της αναλήψεως. Το ίδιο ισχύει και αν αποβιώσει ο Α. Σε μία τέτοια περίπτωση, οι κληρονόμοι του Α δικαιούνται να αξιώσουν από τον Β να τους επιστρέψει το 80% του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού, το οποίο η τράπεζα θα δώσει στον Β. Αν δεν μπορούν να αποδείξουν ποιά η αναλογία της συμμετοχής των Α και Β στον κοινό λογαριασμό, οι κληρονόμοι του Α θα αναζητήσουν το μισό του υπολοίπου της κοινής καταθέσεως, που δικαιούχος κατά την τράπεζα είναι ο Β. Αν όμως κατά το άνοιγμα του κοινού λογαριασμού είχε αναγραφεί από την τράπεζα ο όρος του άρθρου 2 Ν. του Ν. 5638/1932, σε περίπτωση θανάτου ενός από τους καταθέτες, περιέρχεται αυτοδικαίως ("ιδίω ονόματι" και "εξ ιδίου δικαίου") η κατάθεση και ο από αυτήν λογαριασμός στους επιζώντες, έναντι των οποίων οι κληρονόμοι του αποθανόντος καταθέτη δεν μπορούν να στραφούν και να αξιώσουν το κατά τις εσωτερικές σχέσεις τμήμα της κατάθεσης, που αναλογούσε σε εκείνον, όπως θα μπορούσαν αν δεν είχε τεθεί ο ως άνω όρος. Ο όρος του άρθρου 2 κατά σταθερή τακτική των τραπεζών αναγράφεται σχεδόν πάντοτε κατά το άνοιγμα κοινού λογαριασμού, αλλά και άλλων τραπεζικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων και τα αμοιβαία κεφάλαια. Επομένως, ό,τι συμβαίνει με τον κοινό λογαριασμό, σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συνδικαιούχων, όπου τα χρήματα τα λαμβάνει ο επιζών συνδικαιούχος του λογαριασμού και όχι οι κληρονόμοι του θανόντος, το ίδιο συμβαίνει και με το αμοιβαίο κεφάλαιο, εφόσον σε αυτό έχουν αναγραφεί δύο ή περισσότεροι συνδικαιούχοι. Στην υπ΄αριθ. 946/2015 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία Έλληνας ομογενής από την Βραζιλία είχε ανοίξει στην Ελλάδα σειρά τραπεζικών λογαριασμών και αμοιβαίων κεφαλαίων στο όνομα του ιδίου και της συζύγου του. Όταν ο ομογενής απεβίωσε, χωρίς να αφήσει τέκνα ούτε και διαθήκη, η συνδικαιούχος των λογαριασμών και των αμοιβαίων κεφαλαίων σύζυγός του ανέλαβε τα ποσά των λογαριασμών και των αμοιβαίων κεφαλαίων, αφού κατά το άνοιγμά τους είχε τεθεί και ο όρος του άρθρου 2 του Ν. 5638/1932. Αφού ο θανών ομογενής, Έλλην υπήκοος, δεν είχε τέκνα και δεν είχε αφήσει διαθήκη, εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του ήταν η σύζυγός του κατά 50% και τα αδέλφια του κατά το άλλο 50%. Ένας εκ των αδελφών του θανόντος θεωρώντας ότι δικαιούται μέρος των καταθέσεων των κοινών λογαριασμών και των αμοιβαίων κεφαλαίων, αναλόγως της κληρονομικής μερίδας του, στράφηκε δικαστικώς εναντίον της συζύγου του θανόντος, που ως κοινή συνδικαιούχος των λογαριασμών και των αμοιβαίων είχε κάνει ανάληψη όλων των ποσών. Η υπόθεση έφθασε στον Άρειο Πάγο, που απεφάνθη ότι τόσο στην περίπτωση των κοινών τραπεζικών λογαριασμών, όσο και στα αμοιβαία κεφάλαια, που έχουν αναγραφεί με περισσότερους του ενός δικαιούχους, σε περίπτωση θανάτου ενός των συνδικαιούχων το υπόλοιπο των καταθέσεων το λαμβάνει ο συνδικαιούχος (στην υπόθεσή μας, η σύζυγός του) και όχι οι κληρονόμοι του, πολύ δε περισσότεροι στην περίπτωση που έχει τεθεί και ο όρος τους άρθρου 2 του Ν. 5638/1932, όπως και στην υπόθεση αυτή. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Ελληνικό διαβατήριο για ομογενείς

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Το ελληνικό διαβατήριο έχει μεγάλη αξία, διότι η Ελλάδα αποτελεί χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (Ε.Ε.) και με την ελληνική ταυτότητα και το ελληνικό διαβατήριο μπορεί ο κάτοχός τους να ταξειδεύει σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. χωρίς βίζα και χωρίς καμία άλλη διεκπεραίωση. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι με το ελληνικό διαβατήριο μπορεί κάποιος να μείνει σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί, χωρίς χρονικό περιορισμό, όπως επίσης μπορεί και να εργασθεί σε κάθε νόμιμη εργασία στις χώρες της Ε.Ε. ακόμα και ως δημόσιο υπάλληλος των κρατών αυτών! Ως πολίτης της Ε.Ε. ο Έλληνας υπήκοος δικαιούται όλων των βοηθημάτων που λαμβάνει κάθε πολίτης της χώρας μέλους που τον φιλοξενεί, όπως δικαιούται προστασίας από την αστυνομία, τα δικαστήρια και τις διοικητικές αρχές της χώρας φιλοξενίας. Ο κάτοχος του ελληνικού διαβατηρίου μπορεί να ιδρύει εταιρείες και επιχειρήσεις σε κάθε χώρα μέλος της Ε.Ε. να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνική και οικονομική ζωή, αλλά και να σπουδάζει στα σχολεία και στα πανεπιστήμια κάθε κράτους μέλους με τις ίδιες προϋποθέσεις όπως οι πολίτες της χώρας αυτής και χωρίς αυξημένα δίδακτρα που πληρώνουν οι πολίτες τρίτων χωρών, εκτός Ε.Ε. Ο κάτοχος του ελληνικού διαβατηρίου μπορεί επίσηςνα εξασφαλίζει άδεια παραμονής στην χώρα μέλος της Ε.Ε. όπου διαμένει και για τον/την σύζυγό του, που δεν είναι πολίτης κράτους – μέλους της Ε.Ε. Επί παραδείγματι, ο Έλληνας μπορεί να διαμένει χωρίς περιορισμούς στην Γερμανία, στην Γαλλία ή στην Ισπανία, μαζί με την σύζυγό του που είναι Αμερικανίδα και έχει μόνο αμερικανικό διαβατήριο. Με άλλα λόγια, ο σύζυγος Έλληνα πολίτη, που έχει διαβατήριο οποιασδήποτε χώρας του κόσμου, μπορεί να διαμένει απεριορίστως στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε. και βεβαίως να εργάζεται, να αποκτάει περιουσία, να σπουδάζει και να δημιουργεί επιχειρήσεις, μόνο και μόνο επειδή είναι σύζυγος Έλληνα, δηλαδή Ευρωπαίου πολίτη. Εάν κάποιος ομογενής δεν έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, μπορεί να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο εφόσον τουλάχιστον ένας από τους γονείς του, ή ακόμα και ο παππούς ή η γιαγιά του έχει γεννηθεί στην Ελλάδα. Το βασικό βήμα είναι να βρεθεί στο Δημοτολόγιο ή στο Μητρώο Αρρένων ενός δήμου στην Ελλάδα το πιστοποιητικό γεννήσεως ή μητρώου αρρένων του προγόνου που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα. Ακολούθως, χρειάζεται να προσκομισθούν τα πιστοποιητικά γάμου και γεννήσεως των προγόνων μέχρι τον σημερινό ομογενή, που επιθυμεί να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια και το διαβατήριο. Συχνά παρουσιάζεται το πρόβλημα τα ονόματα εκείνων που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα να εμφανίζονται λίγο ή περισσότερο αλλαγμένα στην χώρα του εξωτερικού που μετανάστευσαν. Αυτό το εμπόδιο συνήθως ξεπερνιέται με πιστοποιητικό ταυτοπροσωπίας από το Προξενείο της Ελλάδος. Επίσης, εάν ο γάμος των γονέων του αιτούντος ή του παππού και της γιαγιάς ήταν δεύτερος γάμος (υπήρχε προηγούμενο διαζύγιο), μπορεί να χρειασθεί η δικαστική απόφαση διαζυγίου από την χώρα εξωτερικού να αναγνωρισθεί με δικαστική απόφαση στην Ελλάδα, με διαδικασία που είναι βέβαιον ότι θα αναγνωρίσει την αλλοδαπή απόφαση διαζυγίου, απλώς καθυστερεί την διαδικασία της τελικής εγγραφής του ομογενούς ως Έλληνα πολίτη. Εάν κάποιος ομογενής, που έχει γεννηθεί εκτός Ελλάδος, επιθυμεί να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο, τα πρώτα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει είναι το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο, ο τόπος γεννήσεως και ο χρόνος γεννήσεως (κατά προσέγγιση) του γονέα ή του προγόνου του που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Ακύρωση Διαθήκης από Μετέπειτα Σύζυγο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Μία έγκυρη κατ’ αρχάς διαθήκη μπορεί να ακυρωθεί εάν αποδειχθεί ότι με την διαθήκη παραλείπεται κάποιος που είχε δικαίωμα στην νόμιμη μοίρα, επειδή ο διαθέτης δεν γνώριζε την ύπαρξή του ή επειδή ο μεριδούχος δεν υπήρχε ακόμα. Την ακύρωση μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο στην Ελλάδα μόνο ο παραλειφθείς μεριδούχος, δηλαδή συγγενής που έχει δικαίωμα στη νόμιμη μοίρα. Στη νόμιμοι μοίρα δικαίωμα έχουν τα παιδιά ή τα εγγόνια του θανόντος διαθέτη, ο σύζυγος και οι γονείς του. Σε μία διαθήκη είναι θεμιτή η απόφαση του διαθέτη να μην αφήσει κανένα κληρονομιαίο στοιχείο σε κάποιον κοντινό συγγενή του και ειδικώς σε κάποιο παιδί του, στον σύζυγό του ή στους γονείς του. Η διαθήκη αυτή είναι έγκυρη, όμως τα παιδιά, ο σύζυγος και οι γονείς του κληρονομουμένου έχουν δικαίωμα στη νόμιμη μοίρα, που είναι το μισό της εξ αδιαθέτου μερίδας, δηλαδή το μισό του μεριδίου που θα ελάμβαναν αν δεν υπήρχε καθόλου διαθήκη. Ακόμα δηλαδή κι αν οι παραπάνω παραλείπονται εντελώς, έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν, αν θέλουν, το μισό από το εξ αδιαθέτου μερίδιό τους. Υπάρχει όμως και η δυνατότητα η διαθήκη να ακυρωθεί εξ ολοκλήρου, εάν είναι εις βάρος ενός νόμιμου μεριδούχου, εάν δηλαδή παραλείπει εντελώς κάποιο παιδί (ή εγγόνι, εάν το παιδί έχει προαποβιώσει), τον σύζυγο ή έναν γονέα του διαθέτη. Η ακύρωση μπορεί να ζητηθεί εάν αποδεικνύεται ότι ο διαθέτης όταν συνέταξε την διαθήκη δεν γνώριζε ότι υπάρχει αυτός ο νόμιμος μεριδούχος. Επί παραδείγματι, εάν ο διαθέτης πίστευε ότι δεν έχει παιδιά και γι’ αυτό με διαθήκη άφησε όλη την περιουσία του σε μία φίλη του, ενώ μετά τον θάνατο του διαθέτη αποκαλύπτεται ότι υπήρχε παιδί του, την ύπαρξη του οποίου ο διαθέτης δεν γνώριζε όταν έγραφε την διαθήκη του. Το ίδιο ισχύει εάν για παράδειγμα η σύζυγος του διαθέτη ήταν έγκυος κατά τον χρόνο συντάξεως της διαθήκης χωρίς ο διαθέτης να το γνωρίζει τότε. Επίσης, μπορεί να ακυρωθεί η διαθήκη που συντάχθηκε όταν ο διαθέτης δεν ήταν παντρεμένος, ενώ αργότερα παντρεύτηκε. Η σύζυγος μπορεί να ζητήσει την ακύρωση της διαθήκης που προφανώς δεν την αναφέρει ως κληρονόμο, αφού η σύζυγος γνώρισε και παντρεύτηκε τον διαθέτη αρκετά χρόνια μετά την σύνταξη της διαθήκης. Αυτό συνέβη και στα πραγματικά περιστατικά της υπ΄αριθ. 376/2004 απόφασης του Αρείου Πάγου. Ο διαθέτης ζούσε στην Αυστραλία από το 1951 χωρίς να έχει τελέσει γάμο. Το 1985 συνέταξε εκεί διαθήκη σύμφωνα με το νόμο της χώρας αυτής, εν όψει της μετοικήσεώς του στην Ελλάδα. Με την διαθήκη του άφησε όλη την κληρονομία του σε έναν ανηψιό του, ενώ άφησε την επικαρπία ακινήτων του στην μητέρα του. Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην Φλώρινα, τέλεσε γάμο και απεβίωσε το 1998. Η διαθήκη του από την Αυστραλία ανέφερε μόνο τον ανηψιό και την μητέρα του, ενώ δεν ανέφερε, δηλαδή παρέλειπε την μετέπειτα σύζυγό του, γεγονός λογικό, δεδομένου του ότι κατά τον χρόνο συντάξεως της διαθήκης το 1985, ο διαθέτης δεν γνώριζε ότι αργότερα θα νυμφευόταν. Παραλλήλως, στην Ελλάδα ο διαθέτης δεν συνέταξε νέα διαθήκη στην οποία να αναφέρει την σύζυγό του, διότι πίστευε ότι η διαθήκη της Αυστραλίας δεν ισχύει στην Ελλάδα και επομένως η σύζυγός του θα κληρονομούσε ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος του ούτως ή άλλως. Μετά τον θάνατό του το 1998, ο ανηψιός δημοσίευσε στην Ελλάδα την διαθήκη της Αυστραλίας με την οποία αυτός ελάμβανε το σύνολο της κληρονομίας του θείου του. Ωστόσο, η σύζυγος του διαθέτη προσέβαλε στο δικαστήριο το κύρος της διαθήκης σύμφωνα με το άρθρο 1786 του Αστικού Κώδικα, ακριβώς διότι όταν είχε συνταχθεί η διαθήκη στην Αυστραλία το 1985 ο διαθέτης δεν γνώριζε την γυναίκα που αργότερα θα παντρευόταν και στις περιπτώσεις αυτές ο νόμος λέει ότι ο μετέπειτα μεριδούχος (εν προκειμένω, η μετέπειτα σύζυγος), μπορεί να ζητήσει την ακύρωση της διαθήκης. Τα δικαστήρια στην Ελλάδα δικαίωσαν την σύζυγο, κρίνοντας ότι η διαθήκη της Αυστραλίας δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, εφόσον μετά την σύνταξη της διαθήκης υπήρξε γάμος του διαθέτη και η σύζυγός του είναι αυτή που πλέον δικαιούται να λάβει την κληρονομία του. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Εγγραφή Εξωγάμου Τέκνου στην Ελλάδα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Όταν συμβαίνει στο εξωτερικό, (εκτός Ελλάδος) κάποιο ληξιαρχικό γεγονός, όπως γέννηση, γάμος ή θάνατος, που έχει σχέση με Έλληνα πολίτη, το γεγονός αυτό επειδή συνέβη στο εξωτερικό πρέπει να εγγραφεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο, που βρίσκεται στην Αθήνα, στην οδό Μητροπόλεως αριθ. 60. Μόνο αφού εγγραφεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο κάποιο από τα παραπάνω γεγονότα, αναγνωρίζεται στην Ελλάδα από τις άλλες δημόσιες υπηρεσίες και από τα δικαστήρια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εάν ένας Έλληνας που φαίνεται στην Ελλάδα ως παντρεμένος, εκδώσει διαζύγιο στο εξωτερικό και λυθεί εκτός Ελλάδος ο γάμος του, για να μπορέσει να αναγνωρισθεί ως διαζευγμένος στην Ελλάδα και ενδεχομένως να μπορεί να τελέσει νέο γάμο, πρέπει πρώτα η δικαστική απόφαση του διαζυγίου που έχει εκδοθεί στο εξωτερικό να εγγραφεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο. Όταν ένας Έλληνας άνδρας αποκτάει τέκνο στο εξωτερικό εκτός γάμου, χωρίς δηλαδή να έχει προηγηθεί γάμος του με την μητέρα του τέκνου, η γέννηση του εξωγάμου τέκνου που έλαβε χώρα στο εξωτερικό, δεν μπορεί να εγγραφεί κατ’ αρχάς στο Ειδικό Ληξιαρχείο, διότι δεν μπορεί να εγγραφεί πρώτα ο γάμος του Έλληνα, αφού δεν υπάρχει. Για να μπορέσει το εκτός γάμου τέκνο που γεννήθηκε στο εξωτερικό από Έλληνα πατέρα, να εγγραφεί και να τύχει πλήρους νομικής αναγνωρίσεως στην Ελλάδα, πρέπει να εγγραφεί η αλλοδαπή συμβολαιογραφική πράξη ή η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει το τέκνο ως παιδί του Έλληνα πολίτη. Εάν ένα τέκνο γεννηθεί εντός γάμου στο εξωτερικό, το Ειδικό Ληξιαρχείο πρέπει πρώτα να εγγράψει τον γάμο των γονέων του τέκνου, εάν έχει γίνει στο εξωτερικό, ή να λάβει την ληξιαρχική πράξη γάμου τους από κάποιο ληξιαρχείο στην Ελλάδα, εάν ο γάμος τους έχει γίνει στην Ελλάδα και ακολούθως θα εγγράψει και την γέννηση του τέκνου τους, που έλαβε χώρα στο εξωτερικό. Όταν όμως το τέκνο που γεννήθηκε στο εξωτερικό είναι εκτός γάμου, τότε πριν εγγραφεί η γέννηση στη Ειδικό Ληξιαρχείο, πρέπει να εγγραφεί μία νομική πράξη ή δικαστική απόφαση από το εξωτερικό, από την επίσημη μετάφραση της οποίας να προκύπτει με σαφήνεια ότι ο Έλληνας πολίτης έχει αναγνωρίζει το τέκνο ως δικό του παιδί ή ότι το αλλοδαπό δικαστήριο τελεσιδίκως αναγνώρισε το παιδί ως δικό του, ακόμα κι αν αυτός είχε αρνηθεί την αναγνώριση. Εάν μάλιστα πρόκειται για αλλοδαπή δικαστική απόφαση, συνήθως πρέπει πρώτα να γίνει ένα δικαστήριο στην Ελλάδα, για να αναγνωρισθεί το δεδικασμένο της αλλοδαπής αποφάσεως και μετά να εγγραφεί η απόφαση αυτή στο Ειδικό Ληξιαρχείο και ακολούθως να εγγραφεί και η γέννηση στο εξωτερικό του εκτός γάμου τέκνου που θα φαίνεται επισήμως πλέον και στην Ελλάδα ότι έχει πατέρα τον Έλληνα πολίτη, που δεν είχε νυμφευθεί την μητέρα του παιδιού. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Αυθαίρετο στην Ελλάδα δεν μεταβιβάζεται

. Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Για να μεταβιβασθεί ένα ακίνητο στην Ελλάδα πρέπει να υπογραφεί συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο στην Ελλάδα, τόσο από αυτόν που έχει το ακίνητο, όσο και από εκείνον που το λαμβάνει. Η μεταβίβαση μπορεί να είναι πώληση, δωρεά, γονική παροχή ή κάποια άλλη πιο σπάνια δικαιοπραξία. Ο συμβολαιογράφος συγκεντρώνει όλα τα συνοδευτικά έγγραφα που ο νόμος απαιτεί για να μπορεί να υπογραφεί το συμβόλαιο της μεταβίβασης, αλλά και για να μεταγραφεί στο υποθηκοφυλακείο ή στο κτηματολογικό γραφείο. Τα έγγραφα που απαιτούνται είναι το πληρεξούσιο για καθένα από τα συμβαλλόμενα μέρη, εάν ο πωλητής ή ο αγοραστής, ο δωρητής ή ο δωρεοδόχος κλπ. δεν παρίστανται αυτοπροσώπως στην υπογραφή του συμβολαίου, η φορολογική ενημερότητα για αμφότερα τα μέρη, (έγγραφο της εφορίας ότι κανένας τους δεν οφείλει φόρους και συνεπώς ότι επιτρέπεται να γίνει η μεταβίβαση), βεβαίωση πάλι από την εφορία ότι ο μεταβιβάζων έχει δηλώσει το ακίνητο στο Ε9 ηλεκτρονικά στο διαδίκτυο και στην δήλωση φόρου κληρονομίας ή στην δήλωση δωρεάς και ότι έχουν καταβληθεί οι σχετικοί φόροι, δήλωση μεταβίβασης υπογεγραμμένη από την εφορία ότι έχει καταβληθεί ο φόρος μεταβίβασης, τοπογραφικό αν πρόκειται για οικόπεδο ή αγροτεμάχιο και δήλωση μηχανικού ότι το ακίνητο δεν έχει αυθαίρετες κατασκευές. Αυτή η τελευταία προϋπόθεση, ήτοι η δήλωση πολιτικού μηχανικού ότι το μεν οικόπεδο ή αγροτεμάχιο δεν έχουν κτίσματα, το δε διαμέρισμα ή η μονοκατοικία δεν έχουν αυθαίρετες κατασκευές προστέθηκε ως προαπαιτούμενο για κάθε μεταβίβαση ακινήτου στην Ελλάδα το 2011 και αποτελεί αιτία αυξήσεως του κόστους μεταβιβάσεως που επιβαρύνει τον πωλητή, δωρητή, παρέχοντα στην γονική παροχή κλπ. Ο μηχανικός, έχοντας στην διάθεσή του τους τίτλους, αλλά και την οικοδομική άδεια του ακινήτου, επισκέπτεται το προς μεταβίβαση ακίνητο, διενεργεί αυτοψία και μετρήσεις των διαστάσεών του, ώστε να διακριβώσει εάν η πραγματικότητα, δηλαδή το ακίνητο που έχει κτισθεί (διαμέρισμα, μονοκατοικία), συμφωνεί με όσα γράφει η πολεοδομική άδεια, ή αν υπάρχουν αποκλίσεις. Στην τελευταία περίπτωση, όταν δηλαδή το κτίσμα έχει διαφορές εν σχέσει προς την πολεοδομική άδεια, ο μηχανικός δεν μπορεί να δώσει βεβαίωση και το ακίνητο δεν μπορεί να μεταβιβασθεί πριν υποβληθεί δήλωση τακτοποιήσεως στην πολεοδομία, πληρωθούν πρόστιμα και καταγραφούν πλέον οι διαστάσεις και τα χαρακτηριστικά του ακινήτου στην πραγματική μορφή τους και όχι στην θεωρητική που φαίνεται στην άδεια. Όταν υπάρχουν σοβαρές παρανομίες, όπως μεταβολή υπογείου ή ισογείου από χώρο σταθμεύσεως ή λεβητοστάσιο σε κανονική κατοικία, ανέγερση ορόφου ή επέκταση δωματίων άνευ αδείας κλπ. ο ιδιοκτήτης του ακινήτου γνωρίζει από πριν ότι για να το μεταβιβάσει πρέπει πρώτα να καταβάλει πρόστιμο στην πολεοδομία και αμοιβή μηχανικού για τακτοποίηση των αυθαιρεσιών. Όταν όμως η απόκλιση από την άδεια είναι μικρή και μη αναμενόμενη, ο ιδιοκτήτης αντιλαμβάνεται ξαφνικά ότι προστίθεται ακόμα μία σεβαστή δαπάνη που πρέπει να πληρώσει για να νομιμοποιήσει μία λεπτομέρεια του ακινήτου του, που παρουσιάζεται ως αυθαιρεσία, για να μπορεί να γίνει η μεταβίβαση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διαμέρισμα προς δωρεά από τον έναν αδελφό προς τον άλλον, ευρέθη να έχει την συγκλονιστική (!) αυθαιρεσία το μπαλκόνι του να είναι είκοσι εκατοστά πιο πλατύ από ό,τι λέει η άδεια οικοδομής, με αποτέλεσμα το μέσο κόστος νομιμοποιήσης της ...τεράστιας αυτής αυθαιρεσίας να ανέρχεται στα χίλια ευρώ (πεντακόσια το πρόστιμο και άλλα τόσα περίπου η αμοιβή του μηχανικού). Όταν το ακίνητο που μεταβιβάζεται έχει μικρή σχετικά αξία, είκοσι, τριάντα ή σαράντα χιλιάδων ευρώ, το κόστος χιλίων ευρώ για πολεοδομική τακτοποίηση του ακινήτου, που προστίθεται στα άλλα έξοδα, όπως αμοιβή συμβολαιογράφου, δικηγόρου για έλεγχο τίτλων, ταμείο νομικών, καταβολή τυχόν παλαιών φόρων ΕΝΦΙΑ, προστίμων για εκπρόθεσμες δηλώσεις εισοδήματος, που ο ομογενής πωλητής του ακινήτου δεν είχε υποβάλει στο παρελθόν, καθώς και κόστος μεταγραφής του συμβολαίου, γίνεται αντιληπτό ότι οι εμπλεκόμενοι επιβαρύνονται ενδεχομένως υπερμέτρως λόγω μίας κατασκευαστικής λεπτομέρειας για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν την μεταβίβαση ενός μικρού σχετικά ακινήτου στην Ελλάδα.

Validating a Foreign Court Decision in Greece

By Christos ILIOPOULOS* In our times individuals and families are involved with more than one country more often than ever. Travelling is easier and usually less expensive than before. Apart from the immigration waves of the past decades, which created large communities of ex-patriates living in a foreign country, today relocation from one country to another, due to professional, financial or even political reasons, are the result of the globalization, which makes the world an interconnected community. Such developments have created the need for increasingly more people to validate a court decision issued in one country, in the legal order of another. Greeks living in other countries very often have to enforce or simply register in Greece a foreign court decision, ruling or order. The areas of law where this happens more often is family law (divorce, child custody and visitation rulings), as well as business law, where one party who obtained a favorable court ruling seeks to collect from the adversary by implementing that foreign ruling in Greece, where the adversary appears to have assets. Once such a court decision or ruling is issued by the competent court or tribunal of the foreign country, the decision can be incorporated into the Greek legal order, in such a way that it will have legal validity and recognition in Greece as if it was issued by a Greek court. The foreign decision must be absolute or final. This means that the time limits for filing an appeal, or petition for review, or any other type of challenge of the decision of the court of first instance, must have expired, or the decision must have been issued by a court of appeals. In other words, the decision must not be subject to legal review or challenge and/or must be directly applicable in the country where it was issued. The Greek court will require written proof that the decision issued by the foreign court is final or absolute. Such proof could be a mention in the body of the decision itself, that it is final, or absolute, or that the time limits for appeal or review or challenge have expired and that no appeal or challenge has been filed against it, or any text of similar meaning. However, proof that the decision is final or absolute could also be provided in the form of a separate letter or certificate, issued by the court which issued the decision in question, signed either by a judge or a secretary of that court. If the proof that the decision is final is provided with a separate document, this document must also have the Apostille stamp, just like the main court decision. This final or absolute court decision must be filed before the Greek court officially certified as an original or true copy of the decision, with the stamp of Apostille, (Convention of the Hague of 5 Oct. 1961), if the foreign country is a member of that Convention, otherwise the decision must be certified by the local Consulate of Greece. The main substantial requirement for the foreign court decision to be recognized as valid in Greece is that the procedure under which the decision was issued, as well as its content, do not violate the basic rules of the Greek public order, regarding the safeguarding of the rights of both parties for a just hearing, (audio alteram partem etc.), that the rule of law is observed, that the fundamental human rights have been protected and that the basic rules of the Greek legal order (jus cogens) have not been violated. Also, the foreign court decision must be as detailed as possible. A simple court certificate describing the main aspects of the case and its outcome normally will not be accepted as a proper court decision. The original / certified foreign ruling must have the form of a detailed court decision, stating the court, the parties, the procedure, the facts, the considerations and justifications of the court and finally, what the court orders. Once the foreign ruling is recognized by the Greek court, any certified copy of it will be considered as an official court decision, which can be enforced according to the rules of the Greek legal order. *Christos ILIOPOULOS, attorney at the Supreme Court of Greece , LL.M. www.greekadvocate.eu e-mail: ktimatologiolaw@yahoo.gr bm-bioxoi@otenet.gr

Τι ισχύει με τους τραπεζικούς περιορισμούς στην Ελλάδα.

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Στην Ελλάδα κάθε πρόσωπο που έχει χρηματική κατάθεση σε τράπεζα μπορεί να κάνει ανάληψη μέχρι 420 ευρώ την εβδομάδα από κάθε τράπεζα. Εάν κάποιος έχει από έναν λογαριασμό σε τρεις τράπεζες, μπορεί κάθε εβδομάδα να κάνει ανάληψη 420 ευρώ από κάθε τράπεζα, επομένως μπορεί να παίρνει 3 Χ 420 = 1.260 ευρώ την εβδομάδα. Αν όμως έχει τρεις λογαριασμούς στην ίδια τράπεζα, τότε μπορεί να αναλάβει μόνο μέχρι 420 ευρώ. Εάν τα χρήματα έχουν σταλεί από το εξωτερικό σε τράπεζα στην Ελλάδα, τότε ο δικαιούχος του λογαριασμού μπορεί να πάρει από την τράπεζα έως το 10% του ποσού που έχει σταλεί. Αν δηλαδή έχει σταλεί ποσό 10.000 ευρώ, μπορεί να γίνει ανάληψη έως και 1.000 ευρώ, δηλαδή πάνω από το όριο των 420 ευρώ την εβδομάδα. Όσοι έχουν χρήματα στην Ελλάδα και θέλουν να στείλουν ποσά στο εξωτερικό, το όριο είναι μόνο 500 ευρώ εβδομαδιαίως από κάθε τράπεζα. Αν λοιπόν έχουν λογαριασμούς σε περισσότερες τράπεζες, τότε μπορούν να στείλουν τόσα πεντακοσάρικα στο εξωτερικό, όσες είναι και οι τράπεζες στην Ελλάδα, στις οποίες έχουν λογαριασμό ή λογαριασμούς. Εκείνοι που ταξειδεύουν εκτός Ελλάδος επιτρέπεται να έχουν μαζί τους μέχρι 2.000 ευρώ, ή το αντίστοιχο σε συνάλλαγμα, σε κάθε ταξείδι τους. Είναι όμως πολύ σημαντικό για τους ομογενείς ότι οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού δεν έχουν αυτόν τον περιορισμό. Αυτό σημαίνει ότι για τους μονίμους κατοίκους εξωτερικού ισχύει το προηγούμενο καθεστώς, ότι δηλαδή κατά την έξοδό τους από την Ελλάδα μπορούν να έχουν μαζί τους έως 10.000 ευρώ ή το αντίστοιχο σε συνάλλαγμα. Εάν έχουν ποσά από 10.000 ευρώ και πάνω, πρέπει να το δηλώσουν στο τελωνείο πριν φύγουν από την Ελλάδα. Η μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω διαδικτύου (e-banking, internet banking), είτε στην ίδια τράπεζα, είτε σε άλλη τράπεζα, πάντοτε εντός Ελλάδος, δεν έχει κανέναν περιορισμό. Αυτό σημαίνει ότι από κάθε τραπεζικό λογαριασμό στην Ελλάδα μπορεί να μεταφερθούν χρηματικά ποσά σε άλλον τραπεζικό λογαριασμό εντός Ελλάδος απεριορίστως. Επίσης, ποσά που έχουν σταλεί από το εξωτερικό σε τράπεζα στην Ελλάδα, μπορούν να σταλούν εκ νέου στο εξωτερικό εν όλω ή εν μέρει. Για συγκεκριμένες υποθέσεις οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να απευθύνονται στο τραπεζικό ίδρυμα της Ελλάδος με το οποίο συνεργάζονται και στο οποίο τηρούν λογαριασμό, ώστε να λάβουν πληροφορίες για το αν η κίνηση που θέλουν να κάνουν με τα χρήματά τους επιτρέπεται ή όχι και αν επιτρέπεται, υπό ποίες προϋποθέσεις. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Κληρονομούν τα ανήψια ή όχι;

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Στην Ελλάδα στην πρώτη σειρά της κληρονομικής διαδοχής είναι τα τέκνα και ο σύζυγος του θανόντος. Όταν δεν υπάρχει διαθήκη, ο σύζυγος, εφόσον υπάρχουν και τέκνα, κληρονομεί το ένα τέταρτο (1/4) της κληρονομίας και τα τέκνα λαμβάνουν τα υπόλοιπα τρία τέταρτα (3/4). Αν δεν υπάρχουν τέκνα, τότε ο σύζυγος λαμβάνει το μισό της κληρονομίας και τα αδέλφια του θανόντος λαμβάνουν το άλλο μισό. Αν δεν υπάρχουν ούτε παιδιά, ούτε σύζυγος του θανόντος, τότε κληρονομούν τα αδέλφια του, σε ίσα μερίδια, εφόσον οι γονείς του κληρονομουμένου δεν είναι στην ζωή. Αν κάποια αδέλφια έχουν προαποβιώσει, έχουν δηλαδή πεθάνει πριν τον κληρονομούμενο αδελφό τους, τότε το μερίδιο που θα έπαιρναν το παίρνουν τα παιδιά τους, δηλ. τα ανήψια του κληρονομουμένου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, στο ελληνικό δίκαιο εφαρμόζεται ο σαφής και αναμφισβήτητος κανόνας ότι όταν ο θανών δεν άφησε παιδιά αλλά μόνο σύζυγο, οπότε τα αδέλφια του θανόντος λαμβάνουν το 50% της κληρονομίας, αλλά και όταν ο θανών δεν άφησε ούτε παιδιά ούτε σύζυγο, οπότε τα αδέλφια του λαμβάνουν το 100% της κληρονομίας, σε περίπτωση που κάποια αδέλφια του κληρονομουμένου έχουν αποβιώσει πριν τον κληρονομούμενο, το μερίδιό τους δεν χάνεται, αλλά πηγαίνει στα παιδιά τους ή στα εγγόνια τους, αν δεν ζουν ούτε τα παιδιά τους. Επί παραδείγματι, εάν έχει αποβιώσει ο Α χωρίς τέκνα, σύζυγο και γονείς και έχει αφήσει δύο αδέλφια και δύο ανηψιές, κόρες της προαποβιωσάσης αδελφής του, θα υπάρξουν τρία ίσα κληρονομικά μερίδια. Τα δύο εν ζωή αδέλφια θα κληρονομήσουν από 1/3 της κληρονομίας, ενώ οι δύο ανηψιές θα λάβουν μαζί το υπόλοιπο 1/3, δηλαδή η κάθε μία θα λάβει από 1/6. Η λύση να κληρονομούν τα ανήψια του θανόντος σε περίπτωση κατά την οποία κάποιος αδελφός ή αδελφή έχουν αποβιώσει πριν τον κληρονομούμενο είναι αυτονόητη στο ελληνικό δίκαιο και ισχύει τουλάχιστον από το 1946, όταν εισήχθη στην Ελλάδα ο Αστικός Κώδικας. Η προφανής αυτή λύση ωστόσο δεν είναι τόσο αυτονόητη σε άλλες χώρες, όπως επί παραδείγματι σε μερικές πολιτείες της Αυστραλίας, όπου το ζήτημα εάν κληρονομούν τα ανήψια, δηλ. τα τέκνα προαποβιωσάντων αδελφών ήταν αμφισβητούμενο αν πρέπει να ισχύει ή όχι. Κατ΄αυτόν τον τρόπο, στη Νέα Νότιο Ουαλία μέχρι το 2006 το θέμα αν κληρονομούν τα ανήψια προαποβιωσάντων αδελφών δεν ήταν πλήρως διευκρινισμένο, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται αμφισβητήσεις. Για τον λόγο αυτόν είναι πολύ σημαντικό να διευκρινίζεται το δίκαιο ποιάς χώρας εφαρμόζεται επί της κληρονομίας κάποιου που είχε διπλή ιθαγένεια. Εάν μία γυναίκα είχε γεννηθεί στην Ελλάδα από Έλληνες γονείς και είχε βεβαίως την ελληνική ιθαγένεια, μετανάστευσε στην Αυστραλία και απέκτησε εκεί και την αυστραλιανή ιθαγένεια, όταν αποβιώσει, για την περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα εφαρμόζεται το ελληνικό δίκαιο. Αν όμως ο κληρονομούμενος είχε μόνο μία ιθαγένεια, π.χ. την καναδική, για την περιουσία που άφησε στην Ελλάδα και για το ποιοί και σε τι ποσοστά κληρονομούν θα ισχύσει το καναδικό κληρονομικό δίκαιο και όχι το ελληνικό. Οι φόροι ωστόσο θα πληρωθούν σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, διότι η περιουσία βρίσκεται στην Ελλάδα. Επίσης η μεταβίβαση της κυριότητας από τον κληρονομούμενο στον ή στους κληρονόμους θα γίνει σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, έστω κι αν ο θανών ήταν υπήκοος άλλης χώρας και όχι της Ελλάδος. \ *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr