Το Ελληνικό διαβατήριο είναι Ευρωπαϊκό

Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Η Ελλάδα αποτελεί από το 1981 μέλος της οικογενείας των πολιτισμένων και ανεπτυγμένων ευρωπαικών κρατών που αρχικώς ονομαζόταν ΕΟΚ και τώρα ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), διεθνώς European Union (EU). Η Ενώση αυτή δεν αποτελεί απλώς έναν ακόμα διεθνή οργανισμό. Έχει εξελιχθεί σε μία ομάδα στενά συνδεδεμένων κρατών που δρουν όλο και περισσότερο σαν ένα ομοσπονδιακό κράτος. Ο στόχος είναι τα επόμενα χρόνια η ΕΕ να μετατραπεί σε κάτι σαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, εφόσον η θεραπεία της παρούσας οικονομικής κρίσης ενδυναμώσει περισσότερο του ευρωπαϊκούς θεσμούς. Κάθε πολίτης μίας χώρας μέλους της ΕΕ, όπως είναι η Ελλάδα, δικαιούται ελευθέρως, χωρίς βίζα ή άλλα μεταναστευτικά έγγραφα, με μόνο το διαβατήριο ή την ταυτότητά του, να ταξειδεύει, να σπουδάζει, να εγκαθίσταται, να εργάζεται, να ανοίγει επιχείρηση σε κάθε άλλο κράτος μέλος. Δηλαδή ο κατέχων ελληνικό διαβατήριο εγκαθίσταται ελευθέρως και ακωλύτως στην Ισπανία ή στην Γαλλία, δύναται εκεί να σπουδάσει, να εργασθεί, αλλά και να απολαύσει των δικαιωμάτων κάθε νόμου που ισχύει στην χώρα εγκατάστασής του, π.χ. βασική ιατρική - νοσοκομειακή περίθαλψη, αστυνομική προστασία, υπό προϋποθέσεις ακόμα και επίδομα ανεργίας, εφόσον έχει διαμείνει στο άλλο κράτος - μέλος ως εργαζόμενος για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα. Κάθε ευρωπαίος πολίτης έχει επιπλέον το δικαίωμα να προσφέρει και να λαμβάνει υπηρεσίες σε πολίτες άλλων κρατών μελών, να μετέχει της ευρωπαϊκής οικονομικής ζωής και να μετακινεί τα κεφάλαιά του από τη μία χώρα της ΕΕ σε άλλη χώρα της ΕΕ, χωρίς ιδιαίτερα εμπόδια και περιορισμούς, ακριβώς όπως μπορεί να το κάνει και εντός της χώρας του. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά το δικαίωμα όσων έχουν ελληνικό διαβατήριο να παρέχουν και στα μέλη της οικογενείας τους την ίδια προστασία των δικαιωμάτων τους, ακόμα και αν δεν είναι πολίτες της ευρωπαϊκής ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι ο Έλληνας/Ευρωπαίος πολίτης, με το ελληνικό διαβατήριό του, μπορεί να εξασφαλίσει στην Καναδή σύζυγό του, ελεύθερη και απεριόριστη διαμονή, εργασία και πλήρη δικαιώματα σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, εκείνη που διαθέτει ελληνικό διαβατήριο μπορεί να αποφασίσει ελευθέρως να εγκατασταθεί για επαγγελματικούς λόγους στο Ηνωμένο Βασίλειο, χωρίς να προβληματίζεται από το ότι ο σύζυγός της είναι Αυστραλός και δεν έχει ελληνικό διαβατήριο. Κάθε πολίτης της ΕΕ δικαιούται να ασκεί τις ευρωπαϊκές ελευθερίες, όπως είναι η ελευθερία εγκατάστασης και εργασίας σε άλλη χώρα της Ευρώπης, παίρνοντας φυσικά μαζί του και τα μέλη της οικογενείας του, ανεξαρτήτως αν τα μέλη έχουν την ελληνική ιθαγένεια ή όχι. Αυτό ισχύει διότι εντός της ΕΕ το δικαίωμα της προστασίας της οικογένειας διασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ, Σύμβαση Ρώμης 1950), που αποτελεί πλέον μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου, ιδιαιτέρως για πολίτες κράτους - μέλους της ΕΕ που αποφασίζουν να μετακινηθούν σε άλλο κράτος - μέλος. Το δικαίωμα της απόλαυσης των δικαιωμάτων της ελευθερίας εγκαταστάσεως σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, για τα μέλη της οικογενείας του ευρωπαϊου πολίτη, έστω κι αν δεν έχουν ευρωπαϊκό διαβατήριο, έχει αναγνωρισθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πολλές αποφάσεις, όπως στις υποθέσεις Carpenter (2000), Akrich (2001), Metock (2008) κ.α. Οι Έλληνες συνεπώς που έχουν π.χ. σύζυγο πολίτη τρίτης χώρας, δηλ. μη μέλους της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, χωρίς διαβατήριο Ελλάδος ή άλλης Ευρωπαϊκής χώρας, δεν εμποδίζονται από το να ταξειδεύουν, να σπουδάζουν, να εγκαθίστανται και να εργάζονται σε άλλη χώρα της ΕΕ. Κάθε ομογενής συνεπώς, που ζει στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νότιο Αφρική και σε κάθε άλλη χώρα της γης, πρέπει να γνωρίζει ότι δικαιούται, εφόσον έχει ελληνικό διαβατήριο, να εγκατασταθεί με την οικογένειά του (σύζυγο και τέκνα), όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμα και αν τα άλλα μέλη της οικογενείας του δεν έχουν ελληνικό ή άλλο ευρωπαϊκό διαβατήριο. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr