Tuesday, February 21, 2012

Άκυρη η καταδίκη, αν δεν εξετάσθηκε μάρτυρας του Χρήστου Ηλιόπουλου

Στο ποινικό δικαστήριο στην Ελλάδα, δηλ. στο δικαστήριο που επιβάλλει κυρίως ποινές φυλάκισης ή κάθειρξης, ο κατηγορούμενος έχει σειρά δικαιωμάτων που δικαιούται να ασκήσει, ώστε η δικαστική απόφαση που θα εκδοθεί να παρέχει τα εχέγγυα της αμεροληψίας, της δίκαιης δίκης, της προστασίας των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ.
Δικαίωμα του κατηγορουμένου είναι να προτείνει μάρτυρες υπερασπίσεως, που πρέπει να προσέλθουν ενώπιον του Δικαστηρίου και να καταθέσουν όσα γνωρίζουν για την υπόθεση.
Εάν κάποιος μάρτυς υπερασπίσεως δεν βρίσκεται στο ακροατήριο του Δικαστηρίου όταν λαμβάνει χώρα η δίκη, ο κατηγορούμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει την αναβολή της δίκης για άλλη ημερομηνία, ώστε να καταστεί δυνατόν να εμφανισθεί τότε ο συγκεκριμένος μάρτυς υπερασπίσεως και να καταθέσει υπέρ του κατηγορουμένου.
Το ποινικό Δικαστήριο έχει υποχρέωση εκ του νόμου να απαντήσει επί του αιτήματος του κατηγορουμένου για αναβολή λόγω απουσίας ενός σημαντικού μάρτυρος υπερασπίσεως. Το Δικαστήριο δηλαδή υποχρεούται να κρίνει επί της αιτήσεως, είτε αρνητικώς, οπότε και απορρίπτει το σχετικό αίτημα, είτε θετικώς, οπότε και αναβάλλει την δίκη για άλλη μέρα, προκειμένου να εμφανισθεί ο μάρτυς υπερασπίσεως που λείπει.
Εάν το Δικαστήριο δεν απαντήσει επί του αιτήματος του κατηγορουμένου για αναβολή λόγω απουσίας μάρτυρος υπερασπίσεως, η απόφαση που θα εκδοθεί θα πάσχει νομικώς, δηλαδή θα έχει προκληθεί ακυρότητα λόγω ελλείψεως ακροάσεως. Το άρθρο 170 παρ. 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ορίζει ότι επέρχεται ακυρότητα της διαδικασίας στην περίπτωση που ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του ζητήσουν να ασκήσουν δικαίωμα που ρητώς τους παρέχεται από το νόμο και το Δικαστήριο αρνήθηκε ή παρέλειψε να απαντήσει στο σχετικό αίτημα.
Ένα τέτοιο δικαίωμα είναι και εκείνο του κατηγορουμένου κατά το άρθρο 352 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας να υποβάλλει αίτημα αναβολής της δίκης για να κληθούν και να εξετασθούν μάρτυρες στο ακροατήριο και στο αίτημα αυτό το Δικαστήριο οφείλει να απαντήσει, άλλως προκαλείται ακυρότητα.
Βεβαίως, το αίτημα του κατηγορουμένου πρέπει να προβάλλεται στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο και η ακυρότητα θα προκύψει μόνο αν ο κατηγορούμενος επέμεινε στο αίτημά του και το Δικαστήριο δεν απήντησε.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από την υπ’ αριθ. 7/2011 απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία έκρινε αναίρεση του κατηγορουμένου που ισχυριζόταν ότι υπήρξε ακυρότητα της αποφάσεως που τον κατεδίκασε, διότι είχε ζητήσει την εξέταση μάρτυρα και το Δικαστήριο (Εφετείο) δεν απήντησε επί τους αιτήματος αυτού.
Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι ναι μεν ο κατηγορούμενος είχε ζητήσει στην δίκη στο Εφετείο να αναβληθεί η διαδικασία για να προσέλθει κάποιος μάρτυς, όμως ο κατηγορούμενος απέσυρε το αίτημά του αυτό, αφού όπως προκύπτει από τα πρακτικά της δίκης, δεν επέμεινε σ’ αυτό.
Φαίνεται λοιπόν από την συγκεκριμένη απόφαση του Αρείου Πάγου ότι το αίτημα για αναβολή της δίκης σε άλλη ημερομηνία, για να προσέλθει μάρτυς υπερασπίσεως πρέπει να προβάλλεται από την υπεράσπιση του κατηγορουμένου κατά τρόπο όχι απλώς σαφή, αλλά και επιτακτικό και ότι θα πρέπει το αίτημα να υποβάλλεται επανειλημμένως και σοβαρώς, διότι άλλως, αν το αίτημα υποβληθεί μόνον άπαξ και ακολούθως ο κατηγορούμενος ή η υπεράσπισή του δεν επανέλθει στο αίτημα και δεν επιμείνει, το Δικαστήριο θα ερμηνεύσει αυτή την στάση ως απόσυρση του αιτήματος για αναβολή.


Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr

No comments: