Ελληνικό διαβατήριο σημαίνει ευρωπαϊκή υπηκοότητα

Του Χρήστου Ηλιόπουλου

Αμείωτο ενδιαφέρον δείχνουν τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες ομογενείς, που έχουν γεννηθεί εκτός Ελλάδος, για απόκτηση ελληνικού διαβατηρίου, όχι μόνο γιατί αγαπούν την χώρα των προγόνων τους, αλλά και διότι η ελληνική ιθαγένεια τους ανοίγει την πόρτα ολόκληρης της Ευρώπης.
Άνθρωποι γεννηθέντες σε Αυστραλία, ΗΠΑ, Καναδά και σε όλες τις χώρες του κόσμου, που πολλές φορές δεν γνωρίζουν ελληνικά, ούτε καν έχουν επισκευθεί την Ελλάδα, εκφράζουν όψιμη επιθυμία για κτήση ελληνικής ιθαγενείας, βάσει κάποιου προγόνου τους (γονέα, παππού, γιαγιάς, προπαππού ή προγιαγιάς), επειδή τα ελληνικά τους χαρτιά θα τους επιτρέψουν να σπουδάσουν, να εργασθούν, να δημιουργήσουν επιχειρήσεις και γενικώς να διαμείνουν απεριορίστως σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, άνευ θεωρήσεως (βίζας), αδείας παραμονής ή άλλων περιορισμών, ακριβώς με τα ίδια δικαιώματα όπως οι πολίτες της ευρωπαϊκής χώρας στην οποία θα επιλέξουν να ζήσουν.
Πράγματι, σύμφωνα με την σημερινή μορφή της Συνθήκης της Ευρωπαίκής Ενώσεως (Ρώμη 1958, Μάαστριχτ 1993, Λισαβώνα 2009), στο Κεφάλαιο περί Μη Διακρίσεων και Υπηκοότητος της Ενώσεως, ορίζεται ότι δημιουργείται με την Συνθήκη υπηκοότης της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Κάθε πρόσωπο που φέρει την εθνικότητα ενός Κράτους Μέλους [όπως η Ελλάς] θα είναι πολίτης της Ενώσεως. Οι πολίτες της Ενώσεως θα απολαύουν τα δικαιώματα και θα υπόκεινται στα καθήκοντα που προβλέπονται από της Συνθήκες, όπως μεταξύ άλλων:
- Το δικαίωμα να μετακινούνται και να κατοικούν ελευθέρως εντός της επικρατείας των Κρατών Μελών. Δηλαδή ο έχων ελληνικό διαβατήριο μπορεί να διαμείνει, να εργασθεί, να σπουδάσει και να αναλάβει οποιαδήποτε νόμιμη δραστηριότητα για όσο χρόνο θέλει ή και μονίμως σε κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
- Το δικαίωμα να ψηφίζουν και να θέτουν υποφηφιότητα στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στις δημοτικές εκλογές στα Κράτη Μέλη διαμονής τους, υπό τις ίδιες προϋποθέσεις όπως οι πολίτες εκείνων των κρατών. Δηλαδή ο Έλλην μπορεί να κατοικεί στην Βαρκελώνη, να ψηφίζει εκεί στις ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά και στις εκλογές για Δήμαρχο Βαρκελώνης, όπως και να θέτει υποψηφιότητα ο ίδιος.
- Το δικαίωμα να απολαύει στην επικράτεια μίας τρίτης χώρας, στην οποία το Κράτος Μέλος του οποίου έχει την ιθαγένεια δεν εκπροσωπείται, της προστασίας των διπλωματικών και προξενικών αρχών κάθε άλλου Κράτους Μέλους υπό τις αυτές προϋποθέσεις όπως οι πολίτες αυτού του Κράτους Μέλους. Δηλαδή, ο έχων βρετανικό διαβατήριο στην Λιβύη, εφόσον δεν μπορεί να προστατευθεί από την βρετανική Πρεσβεία ή Προξενείο στην χώρα, επειδή μπορεί να έχουν κλείσει λόγω του πολέμου, δικαιούται προστασίας και από την ελληνική Πρεσβεία στην Λιβύη, η οποία πρέπει να παράσχει στον Βρετανό πολίτη την προστασία που παρέχει και στον Έλληνα πολίτη.
- Το δικαίωμα να υποβάλλει αιτήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και να απευθύνεται στις διοικητικές υπηρεσίες της Ενώσεως σε οποιαδήποτε γλώσσα Κράτους Μέλους [δηλ. και στα ελληνικά] και να λάβει απάντηση στην ίδια γλώσσα.
Για να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο κάποιος γεννηθείς εκτός Ελλάδος από Έλληνες, πρέπει να εγγραφεί στο Δημοτολόγιο ενός Δήμου στην Ελλάδα. Για να γίνει αυτό πρέπει να ευρεθεί η αρχική εγγραφή του Έλληνα προγόνου του σε Δημοτολόγιο ή Μητρώο Αρρένων στην Ελλάδα και μετά να εγγραφούν όλες οι πραξεις γάμου και γεννήσεως μέχρι τον σημερινό αιτούντα.
Τα ονόματα στα πιστοποιητικά πρέπει να είναι ίδια και να μην υπάρχουν αντιφάσεις ή διαφορές από το ένα έγγραφο στο άλλο. Δεν απαιτείται κατ’ αρχάς ο αιτών σήμερα να ομιλεί την ελληνική. Επίσης, δεν ενδιαφέρει εάν ο γάμος των γονέων του είναι πολτικός ή θρησκευτικός.
Έχει όμως σημασία ο γάμος του παππού και της γιαγιάς. Περιληπτικώς, ο παππούς που έχει νυμφευθεί αλλοδαπή γιαγιά πρέπει να έχει τελέσει γάμο θρησκευτικό – ορθόδοξο. Αντιθέτως, η γιαγιά που έχει παντρευθεί αλλοδαπό παππού, πρέπει να έχει τελέσει γάμο πολιτικό και όχι ορθόδοξο, ώστε το εγγόνι που είναι πάνω από 18 ετών να πάρει την ελληνική ιθαγένεια.
Εάν δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, ή εάν λείπει κάποιο από τα πιστοποιητικά γάμου και γεννήσεως, ή εάν ο πρόγονος ήταν μεν Έλλην, αλλά γεννηθείς όχι στην Ελλάδα, αλλά σε άλλη χώρα (π.χ. Τουρκία, Αίγυπτο κλπ.), ο αιτών δύναται να λάβει την ιθαγένεια, αφού όμως περάσει από συνέντευξη με τον Πρόξενο της Ελλάδος, για να διαπιστωθεί πόσο γνωρίζει την Ελλάδα, πόσο Έλλην νιώθει και αν μιλάει έστω κάποια ελληνικά.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr