Monday, October 25, 2010

Καταργήθηκε η απαλλαγή φόρου α’ κατοικίας για ομογενείς, ισχύει για αλλοδαπούς! του Χρήστου Ηλιόπουλου

Οι Έλληνες ομογενείς που ζουν στο εξωτερικό συχνά εκφράζουν το παράπονο ότι δεν τυγχάνουν της αρμόζουσας προστασίας από το ελληνικό κράτος. Ένα κράτος που δεν μπόρεσε να τους διατηρήσει στην αγκαλιά του πριν από αρκετές δεκαετίες, αφήνοντάς τους να μεταναστεύσουν σε ξένες χώρες, όπου η επιβίωση δεν ήταν ποτέ εύκολη.

Πολλοί ομογενείς σήμερα πιστεύουν ότι το ίδιο ελληνικό κράτος δεν τους αναγνωρίζει όχι μόνο τους κόπους, τον ιδρώτα, τις στερήσεις και τις αντιξοότητες που έζησαν στην ξενιτιά, αλλά και κάτι πιο απλό και αγνό. Δεν τους αναγνωρίζει την αγάπη για την Πατρίδα και εξακολουθεί να τους αντιμετωπίζει στην καλύτερη περίπτωση με αδιαφορία, ίσως και αχαριστία, εάν λάβουμε υπόψη μας τα κεφάλαια, την προοδευμένη νοοτροπία, την πρόθεση για συνέχιση της δημιουργίας, την τεχνογνωσία και την εμπειρία που φέρνουν οι ομογενείς στην Ελλάδα και την διάθεσή τους να επανεγκατασταθούν στην Πατρίδα, έχοντας πλέον εξασφαλίσει τα μέσα για μία σχετικώς άνετη ζωή.

Κατά μία παράξενη σύμπτωση, εκεί ακριβώς που επιχειρεί κανείς να αντικρούσει τέτοιους ισχυρισμούς, έρχεται η επίσημη Ελλάδα να δείξει για μία ακόμη φορά στους ομογενείς το παγερό και αδιάφορο πρόσωπό της.

Μέχρι προ ολίγων μηνών ο Έλληνας ομογενής ετύγχανε κι αυτός, μαζί με τους αλλοδαπούς της Ελλάδος (Αλβανούς, Πακιστανούς, Αφρικανούς κλπ.), της απαλλαγής πρώτης κατοικίας. Εάν δηλαδή αγόραζε ένα ακίνητο στην Ελλάδα (διαμέρισμα, μονοκατοικία, ή οικόπεδο άρτιο και οικοδομήσιμο), απαλλασσόταν από τον φόρο μεταβιβάσεως, αρκεί ο ίδιος, ο σύζυγος και οποιοδήποτε από τα ανήλικα τέκνα αυτού να μην είχε δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε κατοικία ή σε ιδανικό μερίδιο αυτής, ούτε σε οικοδομήσιμο οικόπεδο, που πληρούσε τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του.

Για να τύχει της απαλλαγής του φόρου χρειαζόταν επιπλέον να είναι εγγεγραμμένος σε Δημοτολόγιο κάποιου Δήμου στην Ελλάδα, δηλαδή να είχε επισήμως την ελληνική ιθαγένεια.

Δυστυχώς, με το άρθρο 23 του Ν. 3842/2010, που ισχύει από τον Απρίλιο του 2010, η απαλλαγή που διδόταν στους Έλληνες ομογενείς καταργήθηκε ειδικά γι’αυτούς, ενώ εξακολουθεί να ισχύει για τους επί μακρόν διαμένοντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς. Χωρίς καμία διάθεση διακρίσεως εις βάρος των αλλοδαπών που μένουν στην Ελλάδα (κατατρεγμένοι άλλωστε είναι και οι περισσότεροι εξ αυτών), δεν μπορεί κανείς να μην στηλιτεύσει την δυσμενή αυτή διάκριση που κάνει το ελληνικό κράτος εις βάρος των Ελλήνων ομογενών.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι πάρα πολλοί ομογενείς δεν αφήνουν πλέον να περάσουν πολλά χρόνια για να επισκευθούν την Πατρίδα. Οι περισσότεροι έρχονται συχνά στην Ελλάδα, σχεδόν κάθε χρόνο, μένουν από λίγες εβδομάδες έως πέντε ή έξι μήνες και μετέχουν της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, αγοράζουν ακίνητα, συμμετέχουν σε επιχειρήσεις κλπ. έστω κι αν δεν έχουν εγκατασταθεί επισήμως μονίμως στην Ελλάδα με μετοικεσία.

Σ’ αυτούς τους ομογενείς, στο παιδί τους που θέλει να αγοράσει ένα σπίτι στην Ελλάδα μήπως κι εγκατασταθεί μόνιμα κάποια στιγμή, ή σ’ εκείνον τον ομογενή που θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα σε ένα σπίτι για να έρχεται ο ίδιος και οι ξένοι φίλοι του να περνούν ωραία στην όμορφη Ελλάδα, το επίσημο ελληνικό κράτος δείχνει το πιο ψυχρό και αρνητικό πρόσωπό του, δυσχεραίνοντας την επιθυμία και την φιλοδοξία τους να αποκτήσουν σπίτι, δηλαδή τον πιο σταθερό δεσμό με την Πατρίδα των ιδίων και των προγόνων τους. Κατά τα άλλα, το ίδιο ελληνικό κράτος κοιτάζει πώς να τους πουλήσει ομογενειακά ομόλογα στο εξωτερικό για να υφαρπάξει για μία ακόμη φορά τα λεφτά των ομογενών και να τα διαχειρισθεί όπως μόνο οι έλληνες κρατικοδίαιτοι γραφειοκράτες τόσο καλά γνωρίζουν.

Ακούγεται συνεπώς παράδοξο και άδικο η μητέρα Πατρίδα να μεταχειρίζεται δυσμενώς τους Έλληνες ομογενείς, όπως συμβαίνει με την στέρηση της απαλλαγής του φόρου πρώτης κατοικίας, ενώ την απαλλαγή αυτή την παρέχει στους αλλοδαπούς που έχουν κατακλύσει την Ελλάδα και οι οποίοι ασφαλώς δεν αγαπούν την Πατρίδα μας περισσότερο από τους ομογενείς.


Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr

Friday, October 15, 2010

Επιτρέπεται αλλαγή χρήσης της θέσης στάθμευσης; του Χρήστου Ηλιόπουλου

Σε ένα οικόπεδο μπορεί να ανεγερθούν περισσότερα του ενός κτίρια,(κάθετη ιδιοκτησία) καθένα εκ των οποίων θα έχει συγκυριότητα σε ποσοστό επί του όλου οικοπέδου, ή ένα κτίριο, (οριζόντιες ιδιοκτησίες) με περισσότερα διαμερίσματα, καθένα εκ των οποίων έχει ποσοστό συγκυριότητος επί των κοινοχρήστων και κοινοκτήτων τμημάτων του οικοπέδου.
Ο Άρειος Πάγος στην υπ' αριθ. 532/2009 απόφασή του έκρινε ότι "με τον τρόπο αυτόν ιδρύεται κυρίως μεν χωριστή κυριότητα στο αυτοτελές οικοδόμημα ή σε όροφο ή διαμέρισμα αυτού, παρεπομένως δε και αναγκαστική συγκυριότητα που αποκτάται αυτοδικαίως κατ' ανάλογη μερίδα στα κοινά μέρη του όλου ενιαίου οικοπέδου που χρησιμεύουν σε κοινή από όλους τους συνιδιοκτήτες χρήση, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το έδαφος του ενιαίου οικοπέδου".
Όλοι οι ιδιοκτήτες αυτοτελών οικοδομημάτων, που υπάγονται στις διατάξεις της κάθετης (ξεχωριστά κτίρια στο ίδιο οικόπεδο), καθώς και της οριζόντιας ιδιοκτησίας, (διαμερίσματα στην ίδια πολυκατοικία) μπορούν με την αρχική συστατική πράξη (Κανονισμός) ή με ιδιαίτερες συμφωνίες μεταξύ όλων των συνιδιοκτητών να κανονίσουν τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της συνιδιοκτησίας τόσο στα κοινά μέρη που θα καθορίσουν, όσο και στις διαιρεμένες ιδιοκτησίες.
Αν με τον κανονισμό απαγορεύεται η ενέργεια από τους συνιδιοκτήτες μεταβολής στα κοινά μέρη, (όπως είναι η θέση στάθμευσης), η απαγόρευση αυτή δεσμεύει όλους τους συνιδιοκτήτες, ακόμη και αν από την απαγορευμένη ενέργεια δεν παραβλάπτεται η χρήση των άλλων συνιδιοκτητών ή των οικοδομημάτων, ούτε μεταβάλλεται ο συνήθης προορισμός τους (Άρειος Πάγος 115/2003).
Με συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών, που γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή, μπορεί να παραχωρηθεί η αποκλειστική χρήση ενός κοινόκτητου πράγματος σε έναν ή περισσότερους συνιδιοκτήτες με αντίστοιχο αποκλεισμό άλλων. Στην τελευταία όμως περίπτωση το παρεχόμενο στον ιδιοκτήτη δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης κοινόκτητου πράγματος της οικοδομής δεν περιέχει και εξουσία άρσεως του προβλεπόμενου προορισμού αυτού (ΑΠ 847/2001). Δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιεί τον χώρο των π.χ. 12 τετραγωνικών μέτρων ως θέσης στάθμευσης, δεν μπορεί όμως να τον μετατρέψει σε αυλή με πέργκολα, ούτε σε δωμάτιο.
Στην υπόθεση που ξεκίνησε από το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, ακολούθως εκδικάσθηκε στο Εφετείο της ιδίας πόλεως και έφθασε μέχρι τον Άρειο Πάγο, οι ενάγουσες ήταν ιδιοκτήτριες ανεξαρτήτου οικοδομής (μεζονέτας) σε κοινό οικόπεδο, εντός του οποίου υπήρχε και άλλη ανεξάρτητη οικοδομή, (μεζονέτα), ιδιοκτησίας των εναγομένων.
Οι εναγόμενοι είχαν δικό τους χώρο σταθμεύσεως, ήτοι αποκλειστική χρήση να σταθμεύουν το αυτοκίνητό τους, σε κοινόχρηστο χώρο του οικοπέδου, που ήταν μπροστά στην μεζονέτα των εναγουσών. Οι εναγόμενοι το θέρος του 2005, επικαλούμενοι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, κατασκεύασαν πέργκολα, σκεπάζοντας την θέση σταθμεύσεώς τους με ξύλα και αναρριχώμενα φυτά.
Οι εναγόμενες ήσκησαν αγωγή στο δικαστήριο, επικαλούμενες ότι η πέργκολα είναι παράνομη, απαγορευομένη από τον Κανονισμό, ενώ οι εναγόμενοι ισχυρίσθηκαν ότι η πέργκολα δεν ενοχλεί τις εναγόμενες. Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης έκρινε παράνομη την πέργκολα, ως αντικείμενη στον Κανονισμό, ανεξαρτήτως του αν αυτή ενοχλεί ή όχι τους άλλους συνιδιοκτήτες.
Οι εναγόμενοι ήσκησαν έφεση στο Εφετείο, το οποίο τους δικαίωσε, εξαφανίζοντας την πρωτόδικη απόφαση ως εσφαλμένη. Οι ενάγουσες ήσκησαν αναίρεση στον Άρειο Πάγο και δικαιώθηκαν, αφού το ανώτατο δικαστήριο απεφάσισε ότι η πέργκολα είναι παράνομη, χωρίς να παίζει ρόλο εάν από αυτήν παραβλάπτεται η χρήση των άλλων συνιδιοκτητών ή όχι. Αρκεί μόνο ότι η αλλαγή της χρήσης δεν επιτρέπεται από τον Κανονισμό.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr

Monday, October 4, 2010

Δήλωση ημιυπαιθρίων έως τέλος Δεκεμβρίου του Χρήστου Ηλιόπουλου

Ο ημιυπαίθριος χώρος και το πότε αυτός είναι νόμιμος ή παράνομος αποτελεί ασφαλώς μία ακόμα ελληνική πατέντα. Σε πολύ γενικές γραμμές, ο Γενικός Πολεοδομικός Κανονισμός (ΓΟΠ) προβλέπει εδώ και δεκαετίες την δυνατότητα του κατασκευαστή ενός κτιρίου, εκτός από το κανονικό τμήμα της οικοδομής με το κλειστό σπίτι, να κατασκευάσει και ένα είδος εξώστη, ή περίκλειστου μπαλκονιού, για να εκμεταλλευθεί την ηλιοφάνεια και τις καλές κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδος.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο, εάν ένα οικόπεδο 1.000 τ.μ. έχει συντελεστή δομήσεως 2, μπορεί να κατασκευασθεί νομίμως κτίριο 2.000 τ.μ. Μέχρι προ ολίγων ετών, παρείχετο η δυνατότητα ενός ποσοστού επιπλέον 15%, ήτοι στο παράδειγμά μας, 300 τ.μ. επιπλέον, για την κατασκευή ημιυπαιθρίων χώρων, δηλαδή χώρων που είχαν τοίχο από τις τρεις πλευρές, αλλά από την τέταρτη έπρεπε να είναι ανοιχτοί, εξ ού και η λέξη ημι-υπαίθριος.
Το «κόλπο» που είχε γίνει πραγματικότητα εδώ και περίπου τριάντα χρόνια ήταν ότι στην πράξη οι κατασκευαστές (εργολάβοι και μηχανικοί) έκλειναν, παρανόμως, με τοίχο και την τέταρτη πλευρά του ημιυπαιθρίου, μετατρέποντας το μπαλκόνι - εξώστη σε κανονικό δωμάτιο.
Όταν μάλιστα πούλαγαν το διαμέρισμα, έλεγαν στον αγοραστή ότι αυτό έχει επιφάνεια 100 τ.μ., ενώ στα συμβόλαια η νόμιμη επιφάνειά του ήταν μόνο 88 τ.μ. και τα υπόλοιπα 12 ήταν ο ημιυπαίθριος, που συνήθως είχε μετατραπεί σε υπνοδωμάτιο.
Από τις αρχές του καλοκαιριού η κυβέρνηση στην Ελλάδα απειλεί το 1,5 περίπου εκατομμύριο ιδιοκτητών διαμερισμάτων με κλειστούς ημιυπαιθρίους ότι θα τους βρει και θα τους καταλογίσει υψηλά πρόστιμα, εάν δεν δηλώσουν έως 31-12-2010 στην πολεοδομία ότι έχουν διαμέρισμα με ημιυπαίθριο που έχει κλειστεί παρανόμως, ώστε να πληρώσουν ένα σχετικώς μικρότερο πρόστιμο και να τον «νομιμοποιήσουν» για 40 περίπου χρόνια.
Πολλοί θα παρατηρήσουν, ευλόγως, ότι δεν είναι δίκαιο να πληρώσουν αυτοί το πρόστιμο, αφού ο κατασκευαστής είναι αυτός που τους πούλησε τον παρανόμως κλεισμένο ημιυπαίθριο ως νόμιμο μέρος του διαμερίσματος. Ο κατασκευαστής τους είπε ότι έχει ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. και ότι η τιμή του ήταν 3.000 ευρώ/τ.μ., ήτοι 300.000 ευρώ. Δεν τους είπε όμως ότι από τα 100 τ.μ., μόνο τα 88 ήταν απολύτως νόμιμα, ενώ τα υπόλοιπα 12 ήταν «ημι-νόμιμα», διότι τότε για τα 12 τ.μ. ο αγοραστής θα εδικαιούτο να μην πληρώσει την τρέχουσα τιμή των 3.000 ευρώ/τ.μ., αλλά κάτι αρκετά λιγότερο.
Σήμερα λοιπόν καλούνται οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων και μονοκατοικιών στην Ελλάδα να δηλώσουν τον κλεισμένο ημιυπαίθριό τους, ώστε με ένα ποσό της ταξέως των 1.000 – 2.000 ευρώ να «νομιμοποιήσουν» το διαμέρισμά τους. Για να γίνει αυτό πρέπει να υπολογίσουν την τιμή ζώνης ανά τ.μ. στην περιοχή τους, π.χ. 1.700 ευρώ η τιμή ζώνης Χ τα 12 τ.μ. του ημιυπαιθρίου = 20.400 Χ 5% = 1.020 ευρώ. Πρέπει σ’ αυτά να προσθέσουν μία ελάχιστη αμοιβή του μηχανικού 350 ευρώ, άρα ένα μέσο κόστος για να «ρυθμισθεί» η παρανομία του ημιυπαιθρίου μπορεί να είναι της τάξεως των 1.370 ευρώ.
Εάν ο ημιυπαίθριος είναι άνω των 25 τ.μ. και έως 75 τ.μ., τότε ο συντελεστής δεν είναι 5%, αλλά 7%, ενώ για πάνω από 75 τ.μ. ο συντελεστής γίνεται 9%.
Για την διαδικασία απαιτείται αίτηση στην πολεοδομία, τοπογραφικό – τεχνική έκθεση μηχανικού, κάτοψη, οικοδομική άδεια, παράβολο και μία μικρή περιπλάνηση σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες, ώστε μετά από λίγους μήνες να τελειώσει το θέμα και να πληρωθεί το πρόστιμο, είτε άπαξ, είτε σε δόσεις.
Ουδείς γνωρίζει εάν το κράτος θα είναι σε θέση να ελέγξει και να εντοπίσει τα κτίρια που έχουν κλειστούς ημιυπαιθρίους χώρους, που δεν θα έχουν δηλωθεί εντός της προθεσμίας. Εκτιμάται ωστόσο ότι όσοι έχουν αγοράσει διαμέρισμα ή μονοκατοικία τα τελευταία 5 – 6 χρόνια, έχουν δηλώσει τον κλειστό ημιυπαίθριο στην ΔΟΥ και λογικά πρέπει τώρα να ρυθμίσουν οπωσδήποτε την διαδικασία και με την πολεοδομία, διότι διαφορετικά είναι ευκολώτερο να εντοπισθούν από τις αρχές.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr