Ο παππούς και η γιαγιά είχαν περιουσία στην Ελλάδα του Χρήστου Ηλιόπουλου

Εκατομμύρια είναι οι Έλληνες ομογενείς, των οποίων οι γονείς ή οι παππούδες είχαν μεταναστεύσει στις νέες τους πατρίδες (ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νότιο Αφρική, Γερμανία κλπ) και οι οποίοι στην Ελλάδα, εκτός από την φτώχεια τους, άφησαν και μικρές ή μεγάλες περιουσίες.
Οι περιουσίες αυτές τότε, πριν από 40 ή 80 χρόνια δεν είχαν σχεδόν καμία αξία, ή κι αν είχαν κάποια αξία, οι ιδιοκτήτες της δεν είχαν τα μέσα (δάνεια, οργάνωση ανεπτυγμένου κράτους), για να τις εκμεταλλευθούν.
Σήμερα, παρά την οικονομική κρίση, πολλές από τις περιουσίες αυτές έχουν πλέον αξία, κυρίως οικονομική, διότι βρίσκονται σε ακριβές ή τουριστικές περιοχές της Ελλάδος, αλλά και συναισθηματική, διότι ο ομογενής θέλει απλώς να χτίσει ένα σπίτι στον τόπο καταγωγής των προγόνων του.
Το επόμενο πράγμα που έρχεται στο μυαλό είναι με ποιόν τρόπο ο ομογενής θα εντοπίσει τις περιουσίες αυτές και πώς θα ελέγξει ποιός τις έχει σήμερα, εάν έχει κάποιος την κυριότητά τους, πώς θα γίνει η τυχόν διανομή της περιουσίας με θείους, ξαδέρφια και άλλους συγγενείς, αλλά και πώς θα διεκδικήσει νομικώς τα ακίνητα αυτά έναντι πιθανών καταπατητών, γειτόνων ή ακόμα και απατεώνων.
Ο ομογενής πρέπει να συγκεντρώσει όσα πιο πολλά έγγραφα έχει (αν έχει) σχετικώς με τα συμβόλαια ή άλλες νομικές πράξεις επί της περιουσίας, αλλά και σχετικώς με τα ονόματα των προγόνων του, το γένος των γυναικών της οικογενείας, ακόμα και περιγραφές παλαιοτέρων συγγενών ή γειτόνων για το πού ακριβώς βρίσκονται τα ακίνητα (σπίτια, χωράφια, αμπέλια, ελαιώνες, οικόπεδα) της περιουσίας.
Με τα ακριβή ονόματα (όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, μητρώνυμο εάν είναι δυνατόν), εκείνων των προγόνων του ομογενούς που είχαν παλαιά την περιουσία πρέπει να γίνει έλεγχος τίτλων στο υποθηκοφυλακείο του τόπου που βρίσκεται η περιουσία.
Εκτός όμως από τον νομικό έλεγχο, θα βοηθήσει πολύ εάν ο ομογενής γνωρίζει ή μπορεί να μάθει πού ακριβώς βρίσκονται τα ακίνητα σήμερα, ώστε να τα επισκευθεί, να βγάλει πολλές φωτογραφίες από όλες τις πλευρές τους και να πληροφορηθεί εάν σήμερα τα κατέχει κάποιος άλλος ή όχι.
Για την ορθή καταγραφή των ακινήτων, εκτός από συμβόλαια και τη νομική έρευνα, χρειάζονται συνήθως και τοπογραφικά, που αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση των ακινήτων. Βάσει αυτών εξακριβώνουμε εάν ένα ακίνητο μπορεί να πωληθεί, εάν είναι δασικό ή όχι, εάν μπορεί να διανεμηθεί ή κατατμηθεί μεταξύ όλων των κληρονόμων - δικαιούχων, άν η διαθήκη μπορεί να εφαρμοσθεί, άν μπορεί να χτισθεί και υπό ποίους όρους δομήσεως, εάν είναι εντός ή εκτός σχεδίου, εάν μπορούν να υποβληθούν ενστάσεις διότι τώρα μπαίνει στο ρυμοτομικό σχέδιο, εάν είναι υπό απαλλοτρίωση την οποία μπορούμε ακόμα να ακυρώσουμε, ή απλώς να διεκδικήσουμε στα δικαστήρια μεγαλύτερη αποζημίωση από αυτήν που μας δίνουνε κλπ.
Όσο μεγαλύτερος και με περισσότερα στοιχεία είναι ο φάκελλος της περιουσίας, όσο περισσότερους τίτλους, συμβόλαια, διαθήκες, ληξιαρχικές πράξεις, πληροφορίες, τοπογραφικά, φωτογραφίες των ακινήτων έχουμε, τόσο πιο ακριβή νομική εικόνα αποκτούμε για την περιουσία, ώστε να διαπιστωθεί ποιά νομικά βήματα πρέπει να γίνουν για να περάσει η περιουσία στο όνομα του ομογενούς που σήμερα κάνει την έρευνα.


Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr