Ρύθμιση Περιουσιακών Στην Ελλάδα

Ευκολότερη Η Ρύθμιση Περιουσιακών Στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 10 Σεπτεμβρίου 2022. Για την ολοκλήρωση μεταβιβάσεως ακινήτων, όπως πώληση, αγορά, γονική παροχή, δωρεά και κληρονομιά, απαιτούνται σειρά ενεργειών σε συμβολαιογράφο, δημόσιες υπηρεσίες, γραμματείες δικαστηρίων, εφορία, δήμο, κτηματολόγιο κ.α.. Χρειάζεται επίσης συχνά η συνδρομή μηχανικού και λογιστή. Εάν οι ενδιαφερόμενοι δεν κατοικούν στην Ελλάδα ή εάν δεν έχουν γνώση και χρόνο για την διεκπεραίωση των πολλών διαδικασιών, ειδικώς όταν προκύπτουν νομικές περιπλοκές, ο συντονισμός όλων των ενεργειών, αλλά και των εμπλεκομένων υπηρεσιών και ιδιωτών μπορεί να γίνει από δικηγόρο. Τα τελευταία χρόνια το κράτος στην Ελλάδα έχει δημιουργήσει σοβαρή υποδομή στις ηλεκτρονικές δηλώσεις και γενικώς στον τομέα της υποβολής εγγράφων και αιτήσεων διαδικτυακά, ώστε οι πολίτες να εξοικονομούν χρόνο και να αποφεύγουν την ταλαιπωρία της μετάβασης και της αναμονής σε δημόσιες υπηρεσίες. Πολλές από τις αιτήσεις και δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω λογιστή, άλλες μέσω συμβολαιογράφου, αλλά και αρκετά συχνά από τον υπολογιστή του ενδιαφερομένου, εφόσον αυτός μπορεί να συντάξει το έγγραφο που θα υποβάλει στην δημόσια υπηρεσία. Ένα πρόσφατο παράδειγμα της τάσης όλο και περισσότερα έγγραφα να υποβάλλονται στο δημόσιο ηλεκτρονικά από υπολογιστή, είναι η δήλωση φόρου κληρονομίας, η οποία υποβάλλεται στην εφορία στην οποία ανήκε ο θανών. Μέχρι σήμερα οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται με μετάβαση και φυσική παρουσία του κληρονόμου ή του πληρεξουσίου του στην αρμόδια ΔΟΥ. Από τον Οκτώβριο η κυβέρνηση σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία το διορθωμένο σύστημα της ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομίας από το γραφείο του συμβολαιογράφου, ο οποίος σε δεύτερο στάδιο θα συντάξει και την πράξη αποδοχής κληρονομίας, που είναι αναγκαία για την αποδοχή ακινήτων, ενώ υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή του κληρονομητηρίου, που εκδίδεται με απόφαση δικαστηρίου. Πρακτικά, η υποβολή της ηλεκτρονικής δήλωσης φόρου κληρονομίας γίνεται από τον συμβολαιογράφο στην θυρίδα του κληρονόμου ή των κληρονόμων στο Taxisnet. Προϋποτίθεται ότι κάθε κληρονόμος έχει αποκτήσει κωδικούς (username και password) για διαδικτυακή πρόσβαση στον φορολογικό του φάκελο, πράγμα που δεν είναι τόσο αυτονόητο για κληρονόμους που κατοικούν εκτός Ελλάδος, οι οποίοι κάποιες φορές δεν έχουν ούτε ΑΦΜ, πόσω μάλλον κωδικούς. Εν συνεχεία, ο κληρονόμος αποδέχεται ηλεκτρονικά την δήλωση κληρονομίας που έχει υποβληθεί στο όνομά του από τον συμβολαιογράφο του. Ακολούθως εφοριακοί επεξεργάζονται την δήλωση και εντός ημερών βεβαιώνεται ο φόρος κληρονομίας, αν προκύπτει φόρος. Ο κληρονόμος πληρώνει τον φόρο και το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στην ηλεκτρονική σελίδα MyProperty για χρήση σε διάφορες συμβολαιογραφικές πράξεις, όμως μεταβιβάσεις ακινήτων. Για κάθε ακίνητο που ο κληρονόμος θέλει να πωλήσει, πρέπει να αποδεικνύει ότι έχει πληρώσει τον φόρο κληρονομίας. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η ανωτέρω ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομίας είναι μέρος μόνο της συνολικής διαδικασίας που απαιτείται για την ολοκλήρωση της αποδοχής κληρονομίας. Υπενθυμίζεται ότι για κληρονομιές που έχουν προκύψει πριν από το 2004, δηλαδή όταν ο κληρονομούμενος έχει αποβιώσει έως 31-12-2003, οι κληρονόμοι δεν πληρώνουν καθόλου φόρο κληρονομίας, όσο μεγάλη αξία και αν έχει η κληρονομία. Αν προκύψει φόρος, όταν δηλαδή ο θάνατος έχει συμβεί από το 2004 και μετά, εάν κληρονόμος είναι τέκνο ή εγγόνι του θανόντος, το αφορολόγητο όριο είναι 150.000 ευρώ για κάθε κληρονόμο, ενώ για τον σύζυγο μπορεί να φθάσει έως τις 400.000 ευρώ, εφόσον προκύπτει ότι ο γάμος με τον θανόντα είχε διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια. Για τους συγγενείς των λοιπών βαθμών (αδέλφια, ανήψια κλπ), τα αφορολόγητα όρια είναι αρκετά χαμηλότερα, ωστόσο όλοι διευκολύνονται από το νέο σύστημα της ηλεκτρονικής υποβολής της δηλώσεως φόρου κληρονομίας που εισάγεται από τον Οκτώβριο. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr