Τα Βασικά Έγγραφα για Κληρονομιά στην Ελλάδα

Τα Βασικά Έγγραφα για Κληρονομιά στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* 24 Φεβρουαρίου 2018 Κληρονόμοι που ζουν εκτός Ελλάδος έχουν συχνά την ανάγκη να ρυθμίσουν κληρονομικές τους υποθέσεις στην Ελλάδα, επειδή ένας συγγενής τους απεβίωσε, στο εξωτερικό ή στην Ελλάδα και άφησε περιουσία στην Πατρίδα. Σε πολλές περιπτώσεις, ο θανών ζούσε στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ, τον Καναδά ή σε κάποια άλλη χώρα του κόσμου, αλλά είχε ακίνητα, ή τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλα περιουσιακά στοιχεία (θυρίδα στην τράπεζα, αυτοκίνητο, κινητά αξίας όπως κοσμήματα, πίνακες κ.α.) στην Ελλάδα. Ο δικηγόρος που θα αναλάβει να ολοκληρώσει όλες τις διαδικασίες στην Ελλάδα για την διακρίβωση των περιουσιακών στοιχείων και την απόδοσή τους στον ή στους κληρονόμους, θα χρειασθεί πρωτίστως την ληξιαρχική πράξη θανάτου και αν αυτή είναι από χώρα που δεν έχει την Αποστίλλη, πρέπει να την λάβει είτε ως αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης που έχει συνταχθεί στο Προξενείο, είτε ως επικυρωμένο αντίγραφο της πράξεως που εκδόθηκε από τις αρχές της χώρας του εξωτερικού, επικυρωμένο από το Προξενείο. Η πράξη αυτή θα μεταφρασθεί επισήμως στην ελληνική γλώσσα (κατά προτίμηση από δικηγόρο που γνωρίζει την νομική ορολογία και τις διαδικασίες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου στην Ελλάδα και όχι από απλό μεταφραστή) και θα εγγραφεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο στην Αθήνα, εφόσον ο θανών ή η θανούσα ήταν εγγεγραμμένοι σε Δήμο στην Ελλάδα. Ακολούθως, πρέπει να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Εγγυτέρων Συγγενών (ή Πλησιεστέρων Συγγενών), από τον Δήμο όπου ήταν εγγεγραμμένος ο θανών στην Ελλάδα. Για την έκδοσή του πρέπει είτε στην οικογενειακή μερίδα του θανόντος στον Δήμο στην Ελλάδα να έχουν εγγραφεί οι πλησιέστεροι συγγενείς, δηλ. να ήταν γραμμένος ο γάμος του που έκανε στο εξωτερικό και η γέννηση των παιδιών του, είτε να γίνει μία υπεύθυνη δήλωση (στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό) δύο μαρτύρων, που θα αναφέρουν ποιοί είναι οι πλησιέστεροι συγγενείς. Ο Δήμος μπορεί να ζητήσει να εγγραφούν τώρα στο Ειδικό Ληξιαρχείο και μετά στο Δημοτολόγιο ο γάμος του θανόντος και η γέννηση των παιδιών του στο εξωτερικό, οπότε πρέπει να πάρουμε τα πιστοποιητικά αυτά από την χώρα του εξωτερικού, να επικυρωθούν από το Προξενείο και να μεταφρασθούν στην Ελλάδα (πάλι κατά προτίμηση από εξειδικευμένο νομικό μεταφραστή). Εάν ο θανών δεν ήταν επισήμως Έλλην πολίτης, διότι ήταν επί παραδείγματι Έλλην στην καταγωγή και στην εθνότητα, αλλά είχε γεννηθεί εκτός Ελληνικής Επικρατείας, π.χ. στην Κωνσταντινούπολη, στην Ρουμανία, στην Αίγυπτο ή αλλού, δεν μπορεί να εκδοθεί από τον Δήμο στην Ελλάδα πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, αλλά θα περιορισθούμε στις δύο υπεύθυνες δηλώσεις ή ένορκες βεβαιώσεις, που θα υποβληθούν στην εφορία και στον συμβολαιογράφο και θα αποδεικνύουν ποιοί είναι οι πλησιέστεροι συγγενείς. Πολύ σημαντικό έργο είναι ο προσδιορισμός, η περιγραφή και η εκτίμηση των κληρονομιαίων στοιχείων, ειδικά των ακινήτων, αλλά και των τυχόν τραπεζικών λογαριασμών στην Ελλάδα, ώστε να δηλωθούν στην εφορία. Η προθεσμία είναι έξι μήνες από τον θάνατο ή από την δημοσίευση της διαθήκης, αλλά αν ο κληρονομούμενος απεβίωσε εκτός Ελλάδος ή ο κληρονόμος ζει εκτός Ελλάδος, η προθεσμία είναι δώδεκα μήνες. Εάν κάποιος θέλει να αποποιηθεί της κληρονομίας, είτε διότι επιθυμεί να προσαυξηθεί το μερίδιο των άλλων συγκληρονόμων, είτε διότι η κληρονομία έχει χρέη, η προθεσμία για τους κατοίκους Ελλάδος είναι τέσσερις μήνες, ενώ εάν πρόκειται για κληρονόμους κατοίκους εξωτερικού, η προθεσμία είναι δώδεκα μήνες. Μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση, ο κληρονόμος θεωρείται ότι έχει αποδεχθεί την κληρονομία και δεν μπορεί να την αποποιηθεί. Για τις υπόλοιπες διαδικασίες όπως για το τι συμβαίνει με την διαθήκη, εφόσον υπάρχει στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, αλλά και για τον φόρο κληρονομίας θα αναφερθούμε σε επόμενο σημείωμά μας. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr