Εμπορικές συμφωνίες Ελλήνων με ξένους που κρίνονται από δικαστήρια εξωτερικού

Εμπορικές συμφωνίες Ελλήνων με ξένους που κρίνονται από δικαστήρια εξωτερικού Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Πολλές είναι οι εμπορικές συμφωνίες που συνάπτουν επιχειρηματίες στην Ελλάδα με αλλοδαπές επιχειρήσεις για την εισαγωγή και προώθηση προϊόντων από το εξωτερικό. Πολύ συχνά οι συμφωνίες αυτές αφορούν είδη ένδυσης, αξεσουάρ, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό άλλων προϊόντων πάσης φύσεως που αγοράζουν οι Έλληνες καταναλωτές, συνήθως γνωστές μάρκες (διακριτικά σήματα) που έχουν εμπορικό ενδιαφέρον για να εισαχθούν στην ελληνική αγορά και να αποφέρουν κέρδη σ’ αυτόν που θα έχει “την αντιπροσωπεία”, όπως λέγαμε παλιά, δηλαδή σ’ αυτόν που θα έχει την αποκλειστική διανομή ή θα είναι ο επίσημος έμπορος στην Ελλάδα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι ξένες εταιρείες έχουν την οικονομική ισχύ να επιβάλουν τους όρους της συμβάσεως που θα διέπει την συνεργασία τους με τον Έλληνα αποκλειστικό διανομέα. Κατά συνέπεια, η έγγραφη σύμβαση μεταξύ της αλλοδαπής εταιρείας που παράγει το προϊόν και του Έλληνα εμπόρου που θα το διακινήσει στην Ελλάδα συντάσσεται με όρους που εξυπηρετούν πρωτίστως τα συμφέροντα της ξένης επιχείρησης και τους οποίους συχνά ο Έλληνας έμπορος δεν μπορεί να διαπραγματευτεί ουσιαστικά και να τους αλλάξει, εάν κρίνει με τον νομικό του σύμβουλο ότι δεν τον συμφέρουν ή ότι κρύβουν κινδύνους για τα συμφέροντά του. Ένας από τους όρους αυτούς είναι ότι σε περίπτωση που προκύψουν διαφορές κατά την εκτέλεση της σύμβασης, αυτές θα επιλύονται από τα δικαστήρια μίας ξένης χώρας, συνήθως εκείνης στην οποία έχει την έδρα της η ξένη επιχείρηση και όχι από τα δικαστήρια της Ελλάδας. Αυτό νομικά λέγεται παρέκταση της αρμοδιότητας, που σημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι η σύμβαση αφορά την διακίνηση και πώληση προϊόντων στην ελληνική αγορά, εάν δημιουργηθούν αντιδικίες μεταξύ του ξένου εμπόρου και του Έλληνα αποκλειστικού διανομέα, ο Έλληνας διανομέας δεν θα μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια της Ελλάδας, αλλά θα πρέπει να απευθυνθεί στα δικαστήρια μίας ξένης χώρας, όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία, η Γαλλία ή η Σουηδία κλπ. όπου ασφαλώς και δεν έχει εύκολη πρόσβαση, αφού ούτε την γλώσσα γνωρίζει καλά, ούτε με τους ξένους δικηγόρους μπορεί να συνεννοηθεί το ίδιο όπως με τους δικηγόρους στην Ελλάδα, η μετάβαση στο εξωτερικό για έναν μακρό δικαστικό αγώνα κοστίζει πολύ ακριβά, όπως ακριβή είναι γενικώς η πρόσβαση στην δικαιοσύνη μίας δυτικής χώρας, όπου οι δικηγορικές αμοιβές και τα δικαστικά έξοδα είναι υψηλώτερα των αντιστοίχων στην Ελλάδα. Στην υπ’ αριθ. 3422/2015 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κρίθηκε αγωγή Έλληνα αποκλειστικού διανομέα ετοίμων ενδυμάτων κατά της αλλοδαπής εταιρείας που προμηθεύει τα προϊόντα, με αξίωση αποζημίωσης επειδή η ξένη εταιρεία έθεσε σχέδιο ανταγωνισμού εις βάρος του Έλληνα εισαγωγέα, με σκοπό να τον εκτοπίσει από την αγορά και να του υφαρπάξει την πελατεία που αυτός είχε δημιουργήσει στην Ελλάδα για τα προϊόντα συγκεκριμένης μάρκας. Το ελληνικό δικαστήριο δεν εξέτασε καθόλου την ουσία της αγωγής, διότι εδέχθη την ένσταση της αλλοδαπής εταιρείας ότι ρητός όρος της σύμβασης ορίζει ότι όλες οι διαφορές μεταξύ των δύο συμβαλλομένων δικάζονται από τα δικαστήρια του Μανχάταν της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ και επομένως τα ελληνικά δικαστήρια δεν έχουν διεθνή δικαιοδοσία, αφού αυτό είχαν υπογράψει οι δύο πλευρές. Η ελληνική εταιρεία αντέκρουσε ότι ο όρος αυτός είναι καταχρηστικός, ότι η σύμβαση έχει λειτουργήσει στην ελληνική αγορά και ότι τα δικαστήρια της Νέας Υόρκης δεν έχουν επαρκή γνώση των συνθηκών στην Ελλάδα, αλλά και ότι ο νόμος στις ΗΠΑ δεν προβλέπει την αποζημίωση πελατείας, αλλά το ελληνικό δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς και έκρινε ότι κάθε διαφορά αναφορικώς με την σύμβαση θα κριθεί από αμερικανικό και όχι ελληνικό δικαστήριο. . *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr