Επιπλέον αποζημίωση σε αυτοκινητικό ατύχημα

Σε αυτοκινητικό ατύχημα, προϋποθέσεις της ευθύνης του υπαιτίου οδηγού προς αποζημίωση εκείνου, που έχει υποστεί ζημίες και βλάβη στην υγεία ή την σωματική του ακεραιότητα, είναι η υπαιτιότητα του υποχρέου, το παράνομο της πράξης ή της παράλειψης αυτού και η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης ή της παράλειψης και της ζημίας που έχει επέλθει. Υπαιτιότητα με την μορφή αμελείας υπάρχει όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές, δηλ. συμπεριφορά αντίθετη από εκείνη που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Στην περίπτωση αυτοκινητικού ατυχήματος μόνο η από τον οδηγό αυτοκινήτου παραβίαση διατάξεως του ΚΟΚ δεν αρκεί για να θεμελιώσει υπαιτιότητα του οδηγού, χωρίς τη διαπίστωση και ότι η παράβαση αυτή συνετέλεσε στο βλαπτικό εκείνο αποτέλεσμα. Αλλά και μόνη η τήρηση των ελαχίστων υποχρεώσεων που επιβάλλει ο ΚΟΚ στους οδηγούς δεν αίρει την υποχρέωσή τους να συμπεριφέρονται και πέραν των ορίων τούτων όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν για την αποτροπή ζημιογόνου γεγονότος. Έτσι ο οδηγός αυτοκινήτου που κινείται σε οδό διπλής κατεύθυνσης με ένα ρεύμα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, με διπλή διαχωριστική γραμμή και προσεγγίζει κάθετη διασταύρωση της οδού με ευρισκόμενη αριστερά σε σχέση με την πορεία του οδό, στην οποία προτίθεται να εισέλθει, οφείλει να οδηγεί με τεταμένη προσοχή και σύνεση, να μειώσει την ταχύτητά του, να πλησιάσει προοδευτικά τον άξονα της οδού παρά τη διαχωριστική γραμμή, καθιστώντας εγκαίρως γνωστή την πρόθεσή του με την ενεργοποίηση του αριστερού δείκτη πορείας (φλας), να ακινητοποιήσει το όχημά του στο διάκενο της διπλής διαχωριστικής γραμμής και αφού ελέγξει την κίνηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, παραχωρήσει προτεραιότητα διέλευσης στα αντιθέτως και εκ δεξιών του κινούμενα οχήματα και βεβαιωθεί ότι μπορεί να προβεί στην ενέργειά του αυτή χωρίς κίνδυνο των λοιπών κινουμένων επί της οδού οχημάτων, να πραγματοποιήσει ακινδύνως την στροφή αριστερά. Αν ο οδηγός παραλείψει αυτές τις επιβαλλόμενες υποχρεώσεις του και το κινούμενο στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας όχημα επιπέσει στο αυτοκίνητό του τη στιγμή της πραγματοποίησης της στροφής αριστερά, θεμελιώνεται ευθύνη του οδηγού, ανεξαρτήτως πταίσματος του άλλου οδηγού, αν η πρόσκρουση αυτή τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την παράλειψη της υποχρεώσεώς του εκείνης. Στην υπ' αριθ. 150/2014 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε υπόθεση στην οποία ο οδηγός αυτοκινήτου έστριψε αριστερά και εκείνη την στιγμή έπεσε επάνω του μοτοσυκλέτα που ερχόταν από το αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. Με βάση τα πραγματικά περιστατικά, συνυπαίτιοι για τη σύγκρουση αυτή κρίθηκαν και οι δύο οδηγοί, κατά ποσοστό 65% ο οδηγός της μοτοσυκλέτας που είχε παραβιάσει και ερυθρό σηματοδότη και 35% ο οδηγός του αυτοκινήτου. Κατά το άρθρο 931 Αστικού Κώδικος "η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του". Αυτό σημαίνει ότι η αναπηρία ή παραμόρφωση του παθόντα, ανεξαρτήτως φύλου, εκτός από την επίδραση που μπορεί να ασκήσει στον υπολογισμό της ηθικής βλάβης, είναι δυνατό να θεμελιώσει και αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση, αν επιδρά στο μέλλον του, δηλαδή στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξη του προσώπου. Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής στο μέλλον του προσώπου, αλλά αρκεί και απλή δυνατότητα κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων. Έτσι κατά το 931 ΑΚ επιδικάζεται στον παθόντα την αναπηρία ή την παραμόρφωση ένα εύλογο χρηματικό ποσό χωρίς σύνδεση με συγκεκριμένη περιουσιακή ζημία, το ύψος δε του χρηματικού ποσού καθορίζεται με βάση το είδος και τις συνέπειες της αναπηρίας ή παραμόρφωσης, την ηλικία το φύλο και τις κλίσεις του παθόντα, καθώς και με τη συνεκτίμηση του ποσοστού συνυπαιτιότητας του τελευταίου στην πρόκληση της αναπηρίας ή της παραμόρφωσης. Στην προκειμένη περίπτωση, το Εφετείο προσδιόρισε τη χρηματική παροχή σε 170.000 ευρώ, ως εύλογο ποσό συνεκτιμώντας και το ποσοστό συνυπαιτιότητας του ενάγοντος οδηγού της μοτοσυκλέτας στην πρόκληση του ατυχήματος (65%). Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr