Friday, December 16, 2011

Ελληνική ιθαγένεια και β’ γάμος προγόνου του Χρήστου Ηλιόπουλου

Πολλοί είναι οι ελληνικής καταγωγής ομογενείς που έχουν γεννηθεί εκτός Ελλάδος, όπως στον Καναδά, στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και σε πολλές άλλες χώρες, που επιθυμούν να αποκτήσουν Ελληνικό διαβατήριο. Βασική προϋποθεση για να συμβεί αυτό είναι να εντοπίσουν σε Δήμο στην Ελλάδα την εγγραφή ενός τουλάχιστον εκ των γονέων τους ή του παππού ή της γιαγιάς, καμιά φορά ακόμα και προπάππου ή προγιαγιάς.
Βεβαίως, κάποιος μπορεί να αποκτήσει την Ελληνική ιθαγένεια ακόμα κι αν ο Έλλην πρόγονός του δεν έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει με τους Έλληνες που είχαν γεννηθεί στην Τουρκία, (π.χ. Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη), στην Μέση Ανατολή, στην Αίγυπτο, στη Ρουμανία κλπ., εφόοσν συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις.
Κάποιες φορές ο πρόγονος που γεννήθηκε στην Ελλάδα είχε τελέσει εκτός Ελλάδος δεύτερο γάμο. Σ’ αυτήν την περίπτωση η κτήση Ελληνικού διαβατηρίου προϋποθέτει την εγγραφή στην Ελλάδα του πρώτου γάμου του προγόνου, αίτηση σε Δικαστήριο στην Ελλάδα για αναγνώριση του διαζυγίου που εκδόθηκε στο εξωτερικό, έκδοση δικαστικής αποφάσεως στην Ελλάδα που να αναγνωρίζει το διαζύγιο που είχε εκδοθεί στο εξωτερικό και ακολούθως την εγγραφή στην Ελλάδα του δευτέρου γάμου που είχε τελεσθεί επίσης στο εξωτερικό.
Για να γίνει αναγνώριση του διαζυγίου στην Ελλάδα χρειάζεται η αλλοδαπή δικαστική απόφαση στην αναλυτική της μορφή, επικυρωμένη από το Προξενείο της Ελλάδος στην χώρα εκδόσεώς της ή με την σφραγίδα Αποστίλλη (Apostille) εάν είναι από ΗΠΑ, Αυστραλία, Μεγάλη Βρετανία κ.α. Απαιτείται επίσης βεβαίωση (επίσης με Apostille) από το Δικαστήριο του εξωτερικού που εξέδωσε το διαζύγιο ότι η απόφαση είναι τελεσίδικος (final) ή τουλάχιστον να προκύπτει από το κείμενο της αποφάσεως διαζυγίου ότι η απόφαση στο εξωτερικό δεν μπορεί να προσβληθεί πλέον με ένδικα μέσα ή ότι έχει παρέλθει η προθεσμία προσβολής της.
Ο ομογενής που έχει υποβάλει αίτηση να αποκτήσει Ελληνικό διαβατήριο δυσανασχετεί όταν βλέπει ότι η υπόθεσή του θα καθυστερήσει περίπου 9 μήνες παραπάνω, επειδή θα χρειασθεί αυτή η δικαστική απόφαση στην Ελλάδα αναγνωρίσεως δεδικασμένου του αλλοδαπού διαζυγίου. Αυτή είναι όμως η διαδικασία που απαιτεί ο νόμος στην Ελλάδα και εφόσον ο δεύτερος γάμος του γονέα ή του παππού ή της γιαγιάς είναι γνωστός από την αρχή μπορεί η διαδικασία ιθαγενείας και αναγνωρίσεως του διαζυγίου να οργανωθούν ταυτοχρόνως για να κερδηθεί χρόνος.
Το εάν ο γάμος που έλαβε χώρα στο εξωτερικό είναι πρώτος, δεύτερος ή τρίτος για εκείνον που παντρεύεται συνήθως αναγράφεται στο ίδιο το πιστοποιητικό του γάμου. Καμιά φορά όμως δεν αναφέρεται, οπότε απαιτείται δήλωση του αιτούντος ότι ο γάμος ήταν ο πρώτος και για τους δύο γονείς του.


Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr

Saturday, December 10, 2011

Όταν ο Δήμος καταπατά δικό σου ακίνητο του Χρήστου Ηλιόπουλου

Τι μπορείς να κάνεις όταν ένα δικό σου αγροτεμάχιο, που στο έχει δωρήσει με συμβόλαιο η γιαγιά σου, αντιλαμβάνεσαι ότι ο Δήμος της περιοχής το καταπατά, το θεωρεί δικό του και το εκμισθώνει μάλιστα σε τρίτον;
Η απάντηση είναι ότι πρέπει να προσφύγεις σε αρμόδιο δικαστήριο, αφού λάβεις βεβαίως την ενδεδειγμένη νομική συμβουλή, ώστε να επιτύχεις 1) την αναγνώριση ότι το ακίνητο σου ανήκει, 2) την διαπίστωση ότι η καταπάτηση από τον Δήμο αποτελεί παράνομη προσβολή της κυριότητος και της νομής σου και 3) την υποχρέωση του Δήμου να απέχει από άλλη προσβολή του ακινήτου σου στο μέλλον.
Στην υπ’ αριθ. 210/2011 απόφαση ο Άρειος Πάγος έκρινε την ορθότητα αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Γρεβενών, που είχε κρίνει ότι ένα αγροτεμάχιο ανήκει σ’ εκείνον που το απέκτησε με δωρεά από την γιαγιά του και όχι στον Δήμο Σιάτιστας.
Η υπόθεση ξεκίνησε περί τον Μάϊο του 2001, όταν ο κύριος (ως απεδείχθη) ενός αγροτεμαχίου αντελήφθη ότι ο Δήμος συνήψε μίσθωση με εταιρεία κινητής τηλεφωνίας για την εγκατάσταση κεραίας στο δικό του αγροτεμάχιο.
Το αγροτεμάχιο αυτό το είχε στη νομή της η γιαγιά του από το έτος 1960, όταν απεβίωσε ο πατέρας της, ο οποίος της το είχε αφήσει με διαθήκη του που είχε συντάξει το 1958. Από τότε μέχρι το 2001 το αγροτεμάχιο το ενέμετο η γιαγιά, αφού μετέβαινε σ’αυτό, το επιθεωρούσε, απέτρεπε άλλους από το να εισέρχονται σ’ αυτό, το όργωνε και το εκμίσθωνε σε τρίτους για την βόσκηση ζώων.
Τον Οκτώβριο 2001 η γιαγιά πρώτα απεδέχθη την κληρονομία του θανόντος το 1960 πατρός της και μετά δώρησε το περιλαμβανόμενο σ’ αυτή αγροτεμάχιο στον εγγονό της, που είναι ο κύριος του ακινήτου που λίγους μήνες πριν (Μάιο 2001) είχε διαπιστώσει την προσβολή από τον Δήμο.
Ο κύριος του ακινήτου κατέθεσε το 2004 αγωγή στο Ειρηνοδικείο, το οποίο τον δικαίωσε, αλλά ο Δήμος ήσκησε έφεση στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, το οποίο ωστόσο επίσης δικαίωσε τον αρχικό ενάγοντα. Ο Δήμος προσέφυγε στον Άρειο Πάγο με αίτηση αναιρέσεως.
Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι ο αρχικώς ενάγων είχε καταστεί κύριος του αγροτεμαχίου, τόσο με παράγωγο τρόπο, όσο και με πρωτότυπο. Παράγωγος τρόπος κτήσεως της κυριότητος είναι η από το 1958 διαθήκη του πατρός της γιαγιάς, που απεβίωσε το 1960 και της άφησε το ακίνητο, η αποδοχή κληρονομίας που υπέγραψε η γιαγιά το 2001 και η μεταγραφή της και τέλος, η δωρεά του 2001, προς τον εγγονό, σημερινό κύριο και ενάγοντα, που επίσης μετεγράφη.
Πρωτοτυπος τρόπος κτήσεως κυριότητος είναι η άσκηση νομής για διάστημα άνω των είκοσι ετών, πράγμα που και τα τρία δικαστήρια εδέχθησαν ότι ισχύει στην υπόθεση, διότι τόσο η γιαγιά από το 1960, όσο και ο εγγονός από το 2001, είχαν νομή επί του αγροτεμαχίου, που καθιστά τον εγγονό κύριο του ακινήτου το 2004, όταν αυτός ήσκησε την αγωγή, διά χρησικτησίας. Σημειώνεται ότι η εγγονός δύναται να προσμετρήσει στον χρόνο της δικής του νομής (2001 – 2004), τη νομή που ασκούσε η δικαιοπάροχος γιαγιά του (1960-2001) κι έτσι να συμπληρώσει συνολικώς 44 έτη νομής, δηλαδή να καλύπτει το ελάχιστο των είκοσι ετών για την χρησικτησία.
Συνεπώς, ως επιβεβαίωσε ο Άρειος Πάγος, ο ενάγων είχε αποκτήσει την κυριότητα του αγροτεμαχίου τόσο με συμβόλαια, όσο και με χρησικτησία, επομένως οι ισχυρισμοί του Δήμου απερρίφθησαν και ο κύριος του ακινήτου επέτυχε την αναγνωριση της κυριότητός του επ’ αυτού.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr

Καταχρηστική διεκδίκηση ακινήτου του Χρήστου Ηλιόπουλου

Ο κανόνας είναι ότι ο κύριος ακινήτου δικαιούται να το εξουσιάζει, να το απολαμβάνει και να το χρησιμοποιεί κατά βούληση, χωρίς να εμποδίζεται από άλλον, μη κύριο. Σε περίπτωση δε προσβολής της κυριότητάς του, ασκεί, μεταξύ άλλων, την διεκδικητική αγωγή στα δικαστήρια, για να αναγνωρισθεί ότι το ακίνητο είναι δικό του και να παύσει ο μη έχων δικαίωμα, να προσβάλλει την κυριότητά του επί του ακινήτου.
Υπάρχουν ωστόσο εξαιρετικές περιπτώσεις, στις οποίες η ασκηση του δικαιώματος επί του ακινήτου παρίσταται καταχρηστική, διότι παρά το ότι κάποιος έχει τυπικώς την κυριότητα ενός ακινήτου, η συμπεριφορά του για μακρό χρονικό διάστημα έχει δημιουργήσει ευλόγως την πεποίθηση σε κάποιον άλλον ότι δεν πρόκειται να ασκήσει το δικαίωμά του.
Στην υπ’ αριθ. 91/2011 απόφασή του ο Άρειος Πάγος έκρινε την ορθότητα αποφάσεως του Εφετείου Αιγαίου, σύμφωνα με την οποία απερριφθη ως καταχρηστική η διεκδικητική ακινήτου αγωγή του κυρίου του ακινήτου.
Εν περιλήψει το ιστορικό έχει ως εξής: δύο αδελφές είχαν την κυριότητα δύο ομόρων αγροτεμαχίων, επί των οποίων έκτισαν η κάθε μία οικία, κατά τρόπον που η μία οικία να είναι συνεχόμενη της άλλης. Η τρίτη αδελφή τους ήταν κάτοικος ΗΠΑ και συμφώνησε προφορικώς με τις άλλες δύο αδελφές της να κτίσει με δικά της χρήματα και την δική της οικία στην ταράτσα των δύο υπαρχόντων συνεχομένων ισογείων οικιών.
Κατά την συμφωνία τους η τρίτη αδελφή έστελνε από τις ΗΠΑ χρήματα και τελικώς ανήγειρε με δαπάνες της οικία, που απετέλεσε τον 1ο όροφο, ενώ οι δύο συνεχόμενες κατοικίες των αδελφών της ήταν στο ισόγειο.
Κατά το νόμο, τυπικώς, όποιος ανεγείρει οικοδομή, έστω και με δικά του χρήματα, επί οικοπέδου που ανήκει σε άλλον, δεν αποκτά την κυριότητα του ακινήτου που έκτισε, διότι αυτή ανήκει στον κύριο του οικοπέδου. (Τα επικείμενα είκει τοις υποκειμένοις, superficies solo cedit, the surface yields to the ground).
Έτσι και στην ανωτέρω υπόθεση, μπορεί ο 1ος όροφος να κατασκευάσθηκε με χρήματα της αδελφής από τις ΗΠΑ, νομικώς όμως αυτός ανήκει στους ιδιοκτήτες των δύο ομμόρων αγροτεμαχίων.
Η συμφωνία των τριών αδελφών ήταν να συντάξουν συμβόλαια με σύσταση οριζοντίων ιδιοκτησιών και δωρεές, ώστε να κατοχυρωθεί η κυριότητα του 1ου ορόφου στην αδελφή από τις ΗΠΑ. Ενώ όμως η μία αδελφή τήρησε την συμφωνία, η άλλη αδελφή δεν το έπραξε, ακολούθως απεβίωσε και μετά ο σύζυγος και ο υιός της ήσκησαν διεκδικητική αγωγή κατά της αδελφής από τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι τους προσβάλλει το ακίνητό τους και ότι ο 1ος όροφος τους ανήκει, αφού σ’ αυτούς ανήκει και το αγροτεμάχιο, παρά το γεγονός ότι επί μακρό χρονικό διάστημα άφηναν την αδελφή της μητέρας και συζύγου τους να εγκαθιστά με δικές της δαπάνες στον 1ο όροφο κλιματιστικό και άλλον εξοπλισμό, δημιουργώντας της δικαίως την πεποίθηση ότι αναγνωρίζουν την προφορική συμφωνία ότι ο 1ος όροφος θα της ανήκει με συμβόλαια που θα υπογράψουν.
Το Εφετείο έκρινε ότι η διεκδικητική αγωγή που ήσκησαν ο σύζυγος και ο υιός της μίας αδελφής, κατά της άλλης αδελφής που διέμενε στις ΗΠΑ, ήταν καταχρηστική, διότι η συμπεριφορά των εναγόντων και της θανούσης αδελφής ήταν τέτοια που είχε δημιουργήσει στην εναγομένη αδελφή από τις ΗΠΑ την πεποίθηση ότι θα τηρήσουν την προφορική μεταξύ τους συμφωνία. Αυτή η συμπεριφορά την είχε οδηγήσει να καταβάλει χρηματικά ποσά για ανέγερση και εξοπλισμό του 1ου ορόφου, πράγμα που εγνώριζαν οι ενάγοντες και το απεδέχοντο, τώρα όμως αξιώνουν την κυριότητα του 1ου ορόφου, χωρίς να έχουν καταβάλει χρήματα για την ανέγερσή του, ούτε για την άδεια οικοδομής.
Επιπλέον, οι ενάγοντες είχαν επί μακρό χρόνο επιδείξει αδράνεια στην άσκηση του δικαιώματός τους. Τέλος, οι συνέπειες για την αδελφή από τις ΗΠΑ της αποδοχής της διεκδικητικής αγωγής υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν ιδιαιτέρως επαχθείς, αφού ενώ αυτή είχε τηρήσει την συμφωνία και είχε καταβάλει τα χρήματα για την ανέγερση του 1ου ορόφου, οι αντίδικοι ζητούσαν τώρα να τους αναγνωρισθεί η κυριότητα του ορόφου αυτού.
Ο Άρειος Πάγος επεκύρωσε την απόφαση του Εφετείου ως ορθή, επομένως έκρινε ότι πράγματι η άσκηση της διεκδικητικής αγωγής ήταν καταχρηστική και ορθώς απερρίφθη.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr
ktimatologiolaw@yahoo.gr