Κοινοποίηση στο εξωτερικό δικών στην Ελλάδα

Έλληνες ομογενείς που κατοικούν εκτός Ελλάδος, αλλά και πολλοί ξένοι που δεν έχουν ελληνική καταγωγή, εμπλέκονται συχνά σε δικαστικές διαμάχες ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων. Οι κάτοικοι εξωτερικού είναι διάδικοι σε δίκες που γίνονται στην Ελλάδα και πρέπει να ενημερώνονται εγκαίρως, αλλά και νομοτύπως, περί των δικαστηρίων, περί της ακριβούς ημερομηνίας της δίκης και των λοιπών λεπτομερειών.
Η ενημέρωση αυτή γίνεται με την επίδοση του δικογράφου της δίκης, που πρέπει να γίνει στην κατοικία του διαδίκου, που βρίσκεται στο εξωτερικό. Η προθεσμία επιδόσεως του δικογράφου στο κάτοικο εξωτερικού είναι μεγαλύτερη αυτής που ισχύει για τον κάτοικο Ελλάδος, διότι ο κάτοικος εξωτερικού πρέπει να έχει περισσότερο χρόνο στην διάθεσή του να συμβουλευθεί δικηγόρο στην Ελλάδα για να υποστηρίξει την υπόθεσή του.
Εάν λοιπόν μία αστική – πολιτική δίκη έχει ορισθεί να λάβει χώρα στην Ελλάδα στις 15 Φεβρουαρίου 2011, το δικόγραφο πρέπει να επιδοθεί στον κάτοικο εξωτερικού τουλάχιστον προ ενενήντα ημερών, δηλαδή τουλάχιστον μέχρι 15 Νοεμβρίου 2010 και όχι μετά από αυτή την ημερομηνία. Αυτή είναι η βασική προθεσμία επιδόσεως που ισχύει για κατοίκους εξωτερικού. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές και διαφορετικές δίκες στην Ελλάδα, για τις οποίες μπορεί να ισχύουν διαφορετικές προθεσμίες επιδόσεως. Πάντως, η κεντρική ιδέα είναι ότι ο νόμος δίδει μεγαλύτερη προθεσμία γνώσεως της δίκης και προετοιμασίας στους κατοίκους εξωτερικού.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που αφορά τις επιδόσεις προς κατοίκους εξωτερικού είναι ότι ως ημερομηνία επιδόσεως δεν λαμβάνεται υπόψη η επίδοση που γίνεται στον Εισαγγελέα στην Ελλάδα, αλλά η επίδοση που γίνεται στην πραγματικότητα στην κατοικία, δηλ. στο σπίτι του κατοίκου εξωτερικού στην χώρα του εξωτερικού που κατοικεί μονίμως.
Το ελληνικό δίκαιο ορίζει ότι όταν ένας κάτοικος Ελλάδος ασκεί αγωγή κατά ενός κατοίκου εξωτερικού, πρέπει η αγωγή να επιδοθεί στον Εισαγγελέα, ώστε ο τελευταίος να την προωθήσει μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, στην χώρα όπου διαμένει ο κάτοικος εξωτερικού (π.χ. Αυστραλία) και οι αρχές της χώρας αυτής (τοπική Αστυνομία ή δικαστικές αρχές) ή το Προξενείο της Ελλάδος να φροντίσουν να εντοπίσουν τον κάτοικο εξωτερικού για να του δώσουν τα έγγραφα της δίκης που θα λάβει χώρα στην Ελλάδα.
Αυτά ορίζει η Σύμβαση της Χάγης της 15-11-1965, σχετικώς προς την επίδοση και κοινοποίηση στο εξωτερικό δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, δημοσιευθείσα διά του κυρωτικού αυτής νόμου 1334/1983, που έχει υπερνομοθετική ισχύ στην Ελλάδα κατ’ άρθρον 28 παρ.1 Συντάγματος, (δηλαδή υπερισχύει και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, σε περίπτωση αντιθέσεως μεταξύ των διατάξεών τους).
Όταν θα έρθει η ώρα της δίκης στην Ελλάδα, το δικαστήριο πρέπει να εξετάσει εάν ο κάτοικος εξωτερικού έχει ειδοποιηθεί για την δίκη τουλάχιστον προ ενενήντα ημερών. Η ειδοποίηση αυτή πρέπει να έχει γίνει με την επίδοση στην κατοικία του στο εξωτερικό του δικογράφου της δίκης και όχι απλώς με την επίδοση που έχει γίνει στον Εισαγγελέα στην Ελλάδα.
Η επίδοση στον Εισαγγελέα στην Ελλάδα μπορεί να έχει λάβει χώρα κανονικά και εντός της προθεσμίας, αλλά το δικαστήριο στην Ελλάδα θα εξετάσει εάν η αγωγή έχει επιδοθεί και στην πράξη στον κάτοικο εξωτερικού. Εάν διαπιστωθεί ότι η επίδοση στην κατοικία του ομογενούς στο εξωτερικό δεν έχει γίνει, ή δεν έχει γίνει τουλάχιστον προ ενενήντα ημερών, τότε η δίκη στην Ελλάδα δεν μπορεί να λάβει χώρα και η αγωγή είτε θα απορριφθεί, είτε θα ματαιωθεί ή θα αναβληθεί για άλλη ημερομηνία.

Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
Master of Laws.
bm-bioxoi@otenet.gr