Είναι η Ελλάδα χώρα της παρανομίας;

Ομογενής από το Μόντρεαλ του Καναδά έχει σε χωριό της Πελοποννήσου ένα ελαιόκτημα πενήντα στρεμμάτων με εκατοντάδες παραγωγικά ελαιόδενδρα. Το κτήμα του το έκανε γονική παροχή το 2007 ο πατέρας του. Ο αδελφός του ομογενούς, όμως, που ζει στο χωριό κοντά στο κτήμα, το είχε νοικιάσει από τον πατέρα του πριν από αρκετά χρόνια. Το 2006 ο αδελφός αρνήθηκε ότι το κτήμα ήταν του πατέρα του και το διεκδίκησε με χρησικτησία. Ο πατέρας του άσκησε αγωγή στο δικαστήριο για απόδοση της χρήσης του μισθίου και κέρδισε την δίκη, αφού το Ειρηνοδικείο υποχρέωσε τον γιό να δώσει το κτήμα στον πατέρα του, διότι έκρινε ότι ο πατέρας ήταν ο ιδιοκτήτης και ο γιός ήταν απλώς ο ενοικιαστής. Ο γιός πήγε την υπόθεση στο Εφετείο, ενώ στο μεταξύ είχε πεθάνει ο πατέρας και την δίκη συνέχισε ο άλλος γιός του, ο ομογενής από το Μόντρεαλ, αφού σ' εκείνον έκανε την γονική παροχή ο πάτερας. Στο Εφετείο ο γιός που ζει στο χωριό έχασε πάλι την δίκη και για δεύτερη φορά τα δικαστήρια έκριναν ότι ιδιοκτήτης του κτήματος ήταν αρχικώς ο πατέρας και μετά την γονική παροχή, ο γιός του που ζει στον Καναδά. Παρά τα δύο δικαστήρια που δικαίωσαν τον ομογενή, κατά παράβαση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης που λέει ότι ιδιοκτήτης είναι ο ομογενής από το Μόντρεαλ, ο αδελφός του που μένει στο χωριό στην Πελοπόννησο το 2010 μπήκε στο κτήμα την περίοδο που συλλέγουν τις ελιές, μάζεψε τον καρπό και εκμεταλλεύθηκε το λάδι, σαν να ήταν δικό του. Ο αδελφός του από το Μόντρεαλ του έκανε μήνυση και ο παραβάτης καταδικάσθηκε το 2013 σε επτά μήνες φυλακή. Αυτή η καταδίκη όμως ήταν με αναστολή, που σημαίνει ότι ο καταδικασθείς ούτε φυλακή πηγαίνει, ούτε καν χρήματα πρέπει να πληρώσει για να εξαγοράσει την ποινή του. Άσκησε και έφεση και συνέχισε να παραβιάζει το νόμο. Το 2011 ξαναμπήκε στο κτήμα και ξαναμάζεψε τις ελιές. Ο ομογενής αδελφός του έκανε δεύτερη μήνυση, αλλά αυτό το δικαστήριο έχει αναβληθεί τρεις φορές. Ο αδελφός του στο χωριό στην Πελοπόννησο διαδίδει ότι το κτήμα είναι δικό του και ότι κανένας δεν θα τον βγάλει από μέσα, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι ο αδελφός του μένει μόνιμα στον Καναδά και δεν μπορεί να είναι παρών συνεχώς στο χωριό στην Ελλάδα για να πιέσει για την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων. Ο αδελφός του μπορεί μεν να καταδικάσθηκε μία φορά και να εκκρεμεί και δεύτερο δικαστήριο εναντίον του, αλλά στην πράξη δεν έχει ακόμα υποστεί καμμία σοβραή κύρωση του νόμου και όχι μόνο κυκλοφορεί ελεύθερος, αλλά συνεχίζει κάθε χρονιά να μαζεύει τις ελιές! Όταν το 2014 ο ομογενής αποφάσισε να έλθει στην Ελλάδα για να μαζέψει αυτός τις ελιές, όπως δικαιούται ως ιδιοκτήτης, συνεννοήθηκε με συνεργείο και άρχισαν την συλλογή του καρπού. Ενώ όμως είχαν μαζέψει περί τα 25 σακιά ελιές για λογαριασμό του πραγματικού ιδιοκτήτη, εμφανίσθηκε στο κτήμα ο αδελφός του με τρακτέρ, απείλησε τους εργάτες και κατόρθωσε να κλέψει τα 25 σακιά ελιές και να τα μεταφέρει σε ελαιοτριβείο της περιοχής, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Από εκείνη την στιγμή ξεκινούν οι προσπάθειες του ομογενούς να υποβάλει τρίτη μήνυση κατά του αδελφού του για κλοπή ελαιοκάρπου, ώστε να συλληφθεί ο αδελφός του με την αυτόφωρη διαδικασία, με την ελπίδα ότι η σύλληψή του από τις αρχές θα τον συνετίσει να μην ξαναπαραβιάσει το νόμο. Η μήνυση έπρεπε να υποβληθεί όχι στην Αστυνομία, αλλά στο Δασονομείο, διότι το αδίκημα θεωρείται αγροτικό. Ο δασονόμος όμως που δέχθηκε την υποβολή της μηνήσεως δεν διαθέτει μέσα για την αυτόφωρη σύλληψη του παραβάτη αδελφού και δεν ζήτησε την συνδρομή της αστυνομικής αρχής, όπως συμβαίνει σ' αυτές τις περιπτώσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ τα κλεμμένα σακιά με τις ελιές εντοπίσθηκαν στο ελαιοτριβείο, ο παραβάτης αδελφός δεν συνελήφθη ποτέ και συνέχισε να διαδίδει ότι αυτός είναι ο ιδιοκτήτης και ότι κανένας δεν μπορεί να του κάνει τίποτα. Ο ομογενής αδελφός άρχισε να δυσφορεί ότι ναι μεν είναι ο ιδιοκτήτης σύμφωνα με τις δικαστικές αποφάσεις, αλλά δεν μπορεί να εφαρμόσει το νόμο και ο αδελφός του συνεχίζει επί τέσσερα χρόνια να του παίρνει τον καρπό και το λάδι. Μάταιες η προσπάθειες προς την τοπική αστυνομία να συλλάβει τον κλέπτη αδελφό. Δεν έχει ζητήσει την συνδρομή μας το Δασονομείο και δεν μπορούμε να τον συλλάβουμε, ήταν η απάντηση της Αστυνομίας. Τελικώς ο ομογενής αναγκάσθηκε να φύγει για τον Καναδά, αφού εκεί είναι η δουλειά του και δεν έχει την πολυτέλεια να παραμένει επ' άπειρον στο χωριό του στην Πελοπόννησο για να πείσει τις αρχές να πράξουν το αυτονόητο, δηλαδή να εμποδίσουν τέλος πάντων με κάποιο τρόπο τον αδελφό του από το να παρανομεί και να του κλέβει το λάδι κάθε χρόνο, χωρίς ακόμα να υφίσταται κάποια σοβαρή συνέπεια από το νόμο. Και το ερώτημα του ομογενούς είναι εύλογο: καλά, η Ελλάδα δεν έχει νόμους; Είναι δυνατόν ο αδελφός μου να έχει χάσει και τα δύο δικαστήρια, να έχει κριθεί αμετακλήτως ότι το κτήμα είναι δικό μου και αυτός να συνεχίζει για τέσσερα χρόνια να μπαίνει μέσα, να κάνει ό,τι θέλει, να συλλέγει τις ελιές, να πουλάει το λάδι σαν κύριος στο χωριό και να μην συμβαίνει τίποτα; Είναι δυνατόν να καταδικάζεται την πρώτη φορά σε επτά μήνες φυλακή, αλλά στην πράξη να κυκλοφορεί ελεύθερος και να ξαναδιαπράττει την κλοπή του καρπού, ενώ έχει ήδη καταδικασθεί μία φορά; Είναι δυνατόν το δικαστήριο για την δεύτερη μήνυση να αναβάλλεται τρεις φορές; Είναι δυνατόν να αποθρασύνεται τόσο ώστε να κλέβει πλέον τα σακιά με τις ελιές μπροστά στο συνεργείο που έβαλα εγώ για να μαζέψω τις ελιές από το κτήμα μου και ούτε ο δασονόμος, ούτε η αστυνομία να τον συλλαμβάνουν, ενώ αυτός κυκλοφορεί ελεύθερος στο χωριό; Είναι η Ελλάδα χώρα της Ευρώπης ή μήπως ανήκει σε άλλη ήπειρο, όπου δεν υπάρχουν νόμοι και επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας; Το συνεργείο που έβαλε ο ομογενής άρχισε εκ νέου την συλλογή του υπολοίπου καρπού και καθώς αυτός ταξειδεύει με το αεροπλάνο για Καναδά αναρωτιέται αν τελικώς θα καταφέρει επιτέλους φέτος να καρπωθεί τις ελιές και το λάδι που δικαιούται από το κτήμα του, ή θα εμφανισθεί για πολλοστή φορά ο παραβάτης αδελφός του από το χωριό για να κλέψει για πέμπτη χρονιά τον καρπό χωρίς να υπολογίζει ούτε νόμους, ούτε δικαστές, ούτε αστυνομία. \ Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Διορθώσεις τώρα στον ΕΝΦΙΑ

Ο ΕΝΦΙΑ, δηλ. ο νέος Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων, πρέπει να πληρώνεται από όλους όσους έχουν στο όνομά τους ακίνητα στην Ελλάδα. Για το έτος 2014, που είναι η πρώτη χρονιά εφαρμογής αυτού του φόρου ιδιοκτησίας (property tax), ο φόρος πρέπει να πληρωθεί σε έξι μηνιαίες δόσεις το πολύ, από τον Σεπτέμβριο 2014 έως και τον Φεβρουάριο 2015. Πολλοί ιδιοκτήτες έχουν δηλώσει σωστά τα ακίνητά τους στην ηλεκτρονική σελίδα τους στην εφορία (taxisnet) και ο ΕΝΦΙΑ που τους επιβλήθηκε υπολογίσθηκε με ακρίβεια. Πάρα πολλοί όμως είναι και εκείνοι που δεν έχουν δηλώσει σωστά τα ακίνητά τους, ή δεν τα έχουν δηλώσει καθόλου. Πρέπει να σημειωθεί ότι όταν λέμε δήλωση ακινήτων στην εφορία, εννοούμε δήλωση στην ηλεκτρονική σελίδα στο Διαδίκτυο, στο Ε9 στο internet στην ελληνική εφορία. Μπορεί δηλ. κάποιος να έχει δηλώσει τα ακίνητά του στο Ε9 εγγράφως με την υποβολή του εντύπου στο παρελθόν, τα έτη 2001, 2005 ή και 2009. Αυτό πλέον δεν αρκεί. Πρέπει ο κάθε ιδιοκτήτης να υποβάλει σχετική αίτηση στο Διαδίκτυο, να λάβει αυτοπροσώπως ή με εκπρόσωπό του από την εφορία τους δύο κωδικούς του και μετά να εγεργοποιήσει τον ηλεκτρονικό του λογαριασμό στο Διαδίκτυιο, ώστε να μπορεί να δηλώνει όχι μόνο το ετήσιο εισόδημά του στην Ελλάδα (αν εισπράττει ενοίκια ή σύνταξη), αλλά και τα ακίνητα που έχει μέχρι σήμερα και εκείνα που είτε θα πωλήσει, δωρήσει κλπ. είτε θα αγοράσει στο μέλλον. Οι ηλεκτρονικές δηλώσεις Ε9 για ακίνητα, που είτε θα δηλώνουν πρώτη φορά κτήση ακινήτων, είτε θα διορθώνουν προηγούμενη δήλωση, θα είναι δυνατόν να υποβληθούν εντός των επομένων ημερών, όπως μας διαβεβαιώνουν οι υπηρεσίες της ελληνικής εφορίας. Η νέα υποβολή Ε9 και η διόρθωση προηγουμένου Ε9 θα γίνεται χωρίς πρόστιμο για τα έτη από το 2011 έως το 2014, ενώ το ίδιο αναμένεται να γίνει και για το έτος 2010. Οι διορθώσεις στο ηλεκτρονικό Ε9 αφορούν κάθε στοιχείο του δηλούμενου ακινήτου, από την οδό στην οποία αυτό βρίσκεται, τον όροφο, τα τετραγωνικά μέτρα, τον τρόπο κτήσεως, το ποσοστό κυριότητας ή συγκυριότητας, το αν υπάρχει επικαρπία και ψιλή κυριότητα ή πλήρης κυριότητα, το αν ηλεκτροδοτείται ή όχι, ακόμα και τον αριθμό Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ). Σε ορισμένες περιπτώσεις οι διορθώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση του ΕΝΦΙΑ, διότι η εφορία μέχρι τώρα εφήρμοζε τον κανόνα ότι αν δεν έχει δηλωθεί σωστά ένα ακίνητο, ο φόρος υπολογιζόταν στη μέγιστη δυνατή τιμή του, ενώ με τις διορθώσεις μπορεί π.χ. να δηλωθεί ότι το ακίνητο ανήκει σε κάποιον κατά 50% και όχι κατά 100% που του είχε υπολογίσει η εφορία, ή ότι ο όροφος του ακινήτου είναι ο πρώτος πάνω από το ισόγειο και όχι ο πέμπτος που του υπολόγισε η εφορία. Οι ομογενείς, επομένως, που έχουν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα πρέπει να είναι σίγουροι ότι ήδη έχουν έναν αντίκλητο, δηλ. φορολογικό εκπρόσωπο στην Ελλάδα, που τους υποβάλλει την φορολογική δήλωση όταν χρειάζεται. Αυτός ο αντίκλητος θα έχει οπωσδήποτε κωδικούς για ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων και θα γνωρίζει τι και πώς πρέπει να γράψει στο Διαδίκτυο στο όνομα του ομογενούς τον οποίο εκπροσωπεί. Εάν ο ομογενής δεν έχει κάνει προσφάτως δήλωση των ακινήτων του στην Ελλάδα και δεν έχει ηλεκτρονική εικόνα του φακέλλου του, πρέπει το γρηγορώτερο να στείλει ειδική εξουσιοδότηση σε έμπιστο αντίκλητό του στην Ελλάδα για να συμπληρώσει σωστά την φορολογική δήλωση των ακινήτων του, διότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσει να έχει την δυνατότητα να πουλάει, να κάνει γονική παροχή και γενικώς να ορίζει την τύχη των ακινήτων του. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Δήλωση στο Κτηματολογίο από ομογενή

Όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα πρέπει να κάνουν δήλωση στο Κτηματολόγιο για το ή τα ακίνητα που διαθέτουν στην κυριότητά τους. Σε πολλές περιοχές ήδη λειτουργεί Κτηματολόγιο και οι κύριοι ακινήτων πρέπει ήδη να έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους. Εάν δεν το έχουν πράξει, αναλόγως του χρόνου που έχει παρέλθει από την λήξη της προθεσμίας για δήλωση στο Κτηματολόγιο, μπορεί η δήλωση να γίνει και τώρα, μπορεί όμως και να χρειάζεται πλέον δικαστική απόφαση από δικαστήριο στην Ελλάδα. Για να γίνει η δήλωση στο Κτηματολόγιο, αλλά και για την έκδοση της δικαστικής απόφασης, χρειάζεται το συμβόλαιο με το οποίο έχει αποκτήσει ο ιδιοκτήτης το ακίνητο, πιστοποιητικό μεταγραφής του στο υποθηκοφυλακείο και τοπογραφικό, αν το ακινητο είναι μονοκατοικία, οικόπεδο ή αγροτεμάχιο. Δήλωση στο Κτηματολόγιο υποχρεούνται να κάνουν όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων, ανεξαρτήτως του αν είναι κάτοικοι Ελλάδος ή εξωτερικού, αλλά και ανεξαρτήτως του αν έχουν την Ελληνική ιθαγενεία ή αν είναι πολίτες άλλων χωρών. Η δήλωση δεν είναι υποχρεωτικό να υποβληθεί αυτοπροσώπως από τον ιδιοκτήτη, ο οποίος δεν είναι αναγκαίο να έρθει για τον λόγο αυτόν στην Ελλάδα. Η δήλωση στο Κτηματολόγιο μπορεί να γίνει και με πληρεξούσιο του ιδιοκτήτη, που κατοικεί στην Ελλάδα. Ο ιδιοκτήτης πρέπει είτε να υπογράψει ειδικό πληρεξούσιο στο Προξενείο ή σε συμβολαιογράφο του εξωτερικού, είτε να υπογράψει την δήλωση και μία εξουσιοδότηση. Αν ο ιδιοκτήτης υπογράψει πληρεξούσιο, θα πρέπει αυτό ρητώς και αναλυτικώς να αναφέρει τον νόμο περί Κτηματολογίου υπ' αριθ. 2308/1995 καθώς και ειδικό κείμενο που να περιγράφει τις ενέργειες τις οποίες θα δικαιούται να πράξει ο πληρεξούσιος, ως αντιπρόσωπος του ομογενούς ιδιοκτήτη του ακινήτου. Το πληρεξούσιο συντάσσεται στο πλησιέστερο Προξενείο της Ελλάδος στο εξωτερικό και αποστέλλεται στον πληρεξούσιο στην Ελλάδα. Μπορεί όμως να συνταχθεί και σε τοπικό συμβολαιογράφο στο εξωτερικό, αλλά για να ισχύσει στην Ελλάδα θα πρέπει να έχει και την επικύρωση της Συμβάσεως της Χάγης που ονομάζεται Αποστίλλη (Apostille). Αν ο ομογενής δεν υπογράψει πληρεξούσιο, αλλά μόνο μία εξουσιοδότηση προς τον πληρεξούσιό του στην Ελλάδα, τότε ο ομογενής θα πρέπει να υπογράψει και την δήλωση του Κτηματολογίου. Αυτό σημαίνει ότι ο ομογενής μπορεί να υπογράψει μία εξουσιοδότηση με συγκεκριμένο περιεχόμενο και την δήλωση του Κτηματολογίου, που μπορεί να του την έχει στείλει με φαξ ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο από την Ελλάδα ο εκπρόσωπός του, χωρίς ο ομογενής να χρειάζεται να υπογράψει πληρεξούσιο στο Προξενείο. Οι Έλληνες ομογενείς που έχουν στην κυριότητά τους ακίνητα στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζουν ότι αν στην περιοχή του ακινήτου τους υπάρχει Κτηματολόγιο, πρέπει οπωσδήποτε να έχουν δηλώσει την ιδιοκτησία τους, διαφορετικά κινδυνεύουν να την χάσουν ή να μην μπορούν να την πουλήσουν, ούτε να την μεταβιβάσουν στα παιδιά τους ή σε όποιον άλλον επιθυμούν. Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr

Inheriting in Greece

When you learn that you are entitled to inherit either 100% or a share of a property in Greece, it is advisable that you contact an expert in Greece who will advise you about your rights, your options and the procedure which must be followed, so that you obtain the ownership of the assets of the estate. The initial and basic information which your legal advisor will need to know, in order to help you, will be the full name of the deceased, meaning name, last name, father and mother name if available, and the maiden name, if the deceased was a woman. It is also important to know the place of birth of the deceased, because if the deceased was born in Greece, Greek law will be applied to find out who the heirs are and what their share is. If the deceased was not born in Greece, but his/her parents were Greek-born, it may also be possible to apply Greek law. If the deceased was not born in Greece, and did not have a Greek passport, the Greek administration and the Greek courts will apply the inheritance law of the deceased's nationality. For instance, if the deceased was British, it will be British law which we will apply in Greece, to determine the heirs and their percentage on the estate. However, if any inheritance taxes are owed and what amount, as well as the requirements of the deed of transfer of the properties, are governed by Greek law. The next piece of information crucial for the inheritance process is the next of kin, meaning whether the deceased left a spouse, children, and if not, if the deceased left siblings, or children of predeceased siblings etc. If the deceased was Greek, and left a spouse and children, without leaving a Will, Greek intestate law says that the spouse inherits 25% of the estate, while the children get 75%. If the next of kin are the spouse, and siblings, without children, the spouse gets intestate (without a Will) 50% of the inheritance and the siblings, or children of predeceased children get the other 50%. There is no need to mention that other options and combinations in shares and percentages are possible and only when we know all the facts we can advise on the precise status of the estate shares. Whether the deceased left a Will or not is very important in order to establish the rights of the heirs. If a Will is found, it must be probated at the country where it was drafted. If it was drafted outside of Greece, the Will must be probated at the country where it was executed and subsequently a certified and possibly Apostilled copy of it, will also be probated in Greece. Each country has its own probation rules and in some cases a Will does not even have to be probated in the foreign country, if the value of the estate is below a certain limit. Once we are certain on how the Will is probated or validated in the foreign country, we will make it valid in Greece, as well. The next part of information required is the identification of the assets of the estate in Greece. Assets may be real estate property (houses, apartments, plots, lots, lands), movables, cars, boats, bank accounts etc. As far as immovable property is concerned, the Greek legal advisor will ideally need photocopies of the deeds of the properties included in the estate. If they are not available, deeds can be retrieved from the local land registry, as long as we know the place where the properties are located. If the heir does not know even the area where the properties are located it may be diffcult to find the deeds, since there is no national land registry for the entire Greece, although there are ways to locate the properties, even if we have no clue where in Greece the deceased owned properties. If the assets include bank accounts, it will be helpfull to have the bank booklet or the bank account number, but if we don't have them, one way or the other we will be able to obtain that information. If the balance of the bank accounts is above a certain level, the Greek banks will require a court decision to proclaim the heirs and their share, before the banks release the funds to the heirs. The time limit to file the inheritance tax declaration to the Greek tax office is six months, if both deceased and heirs are based in Greece. However, if either the deceased lived abroad, or the heirs are residents outside of Greece, the time limit is extended to 12 months after the passing of the deceased. If there is a Will, the time limit starts from the day of the probation of the Will. Estates which are filed at the tax office after the time limit has expired may have to pay small fines, depending on the length of the delay of filing. For the spouse and children of a deceased, who has passed away after 2010, the tax - free limit is 150,000 euros for each heir. For the next 150,000 euros, the inheritance tax is 1%. This means that if the child inherits property worth of 250,000 euros and the deceased passed away after 2010, the heir will pay 1,000 euros as inheritance tax. If the child's share is 300,000 euros, the child will pay 1,500 euros. However, the inheritance taxes which the next of kin or heirs may have to pay is estimated after considering several facts, like the date of death of the deceased, as tax rates change every few years, the degree of relation of the heir to the deceased, whether the estate is filed at the tax office on time or after the expiration of the time limit, the nature of the assets, possible debts on property taxes etc. Finally, if the deceased had passed away until the 31st of December 1994, the inheritance tax is abolsihed and irrespective of the value of the estate, no inheritance taxes are to be paid, at least according to the rules which apply today. *Christos ILIOPOULOS, attorney at the Supreme Court of Greece, LL.M. www.greekadvocate.eu e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr ktimatologiolaw@yahoo.gr