Ο εκκαθαριστής ή εκτελεστής διαθήκης δεν λειτουργεί στην Ελλάδα

Ο εκκαθαριστής ή εκτελεστής διαθήκης δεν λειτουργεί στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 28 Νοεμβρίου 2025 Συχνά διαθήκες που έχουν συνταχθεί στο εξωτερικό πρέπει να εφαρμοσθούν και στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν κληρονομιαία στοιχεία. Μία ξένη διαθήκη, η οποία έχει καταρτισθεί σε άλλη χώρα, περιλαμβάνει διατάξεις που αφορούν στο αλλοδαπό αυτό κράτος και βασίζονται στην νομοθεσία του. Η διαθήκη αυτή για να ισχύσει και στην Ελλάδα πρέπει να καταχωρηθεί στο αρμόδιο δικαστήριο (συνήθως στο Πρωτοδικείο Αθηνών), εφόσον δεν παραβιάζει τις βασικές αρχές του ελληνικού δικαίου. Αφού η ξένη διαθήκη μεταφρασθεί επισήμως στην ελληνική και καταχωρηθεί αρμοδίως στην Ελλάδα, θα προσκομισθεί σε κάθε αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της ώστε η περιουσία εντός Ελλάδος να μεταβιβασθεί στον ή στους κληρονόμους. Μία διαθήκη χρησιμοποιείται στο δικαστήριο, στην εφορία, στον συμβολαιογράφο, σε τράπεζες, σε ενοικιαστές που νοικιάζουν ακίνητο του κληρονομουμένου, στην πολεοδομία και αλλού, ώστε οι κληρονόμοι να ασκήσουν τα δικαιώματά τους. Οι αναφορές της ξένης διαθήκης σε Εκτελεστή ή σε Εκκαθαριστή της κληρονομίας ή της διαθήκης, πιο «δημοφιλείς» σε χώρες του εξωτερικού, συνήθως δεν τυγχάνουν ιδιαίτερης ουσιαστικής εφαρμογής στην διαδικασία της αποδοχής κληρονομίας στην Ελλάδα και εφόσον δεν πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση ιδιαίτερης κληρονομίας. Παρά το ότι το ελληνικό δίκαιο περιλαμβάνει διατάξεις για τον εκτελεστή διαθήκης, στην πράξη συνήθως ο κάθε κληρονόμος ενεργεί ξεχωριστά και για τον εαυτό του μόνο, χωρίς ο εκτελεστής να μπορεί να ενεργήσει σημαντικές πράξεις, δηλαδή να προβεί μόνος τους χωρίς τους κληρονόμους σε αποδοχή κληρονομίας ή ακόμη περισσότερο να πωλήσει ακίνητα της κληρονομίας και να διενεργήσει σοβαρή διαχείριση αυτής. Κατά τον ελληνικό νόμο, έργο του εκτελεστή είναι η εκτέλεση των διατάξεων της διαθήκης. Ο εκτελεστής έχει δικαίωμα να επιχειρήσει κάθε πράξη την οποία ρητά επέτρεψε ο διαθέτης ή είναι απαραίτητη για την εκτέλεση των διατάξεών της. Έχει δικαίωμα να διαχειρίζεται την κληρονομία. Αν χρειάζεται να εκποιηθούν στοιχεία της κληρονομίας, ή να συνομολογηθεί δάνειο ή συμβιβασμός, ή να γίνει δαπάνη που υπερβαίνει τα 290 ευρώ και δεν συμφωνεί σ' αυτό ο κληρονόμος, ο εκτελεστής έχει δικαίωμα να επιχειρεί τις πράξεις αυτές ύστερα από άδεια του δικαστηρίου. Το δικαστήριο ακούει προηγουμένως τον κληρονόμο. Ο διαθέτης μπορεί με ρητή δήλωση στη διαθήκη να απαλλάξει τον εκτελεστή από τους περιορισμούς του προηγούμενου άρθρου. Γίνεται αντιληπτό ότι αν ο εκτελεστής της διαθήκης δεν μπορεί να ενεργήσει αυτόνομα πράξεις που υπερβαίνουν το ποσό των 290 ευρώ, η εξουσία του είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένη. Στην πράξη, στις περισσότερες κληρονομιές στην Ελλάδα ο ρόλος του εκκαθαριστή είναι ανύπαρκτος. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ο κάθε κληρονόμος να πράττει μόνος του για τον εαυτό του τις ενέργειες που απαιτούνται για την αποδοχή κληρονομίας. Ασφαλώς και είναι προτιμητέο στην αποδοχή κληρονομίας όλοι οι κληρονόμοι να ενεργήσουν μαζί, σε σύμπνοια και προς τον ίδιο σκοπό, εφόσον τα δικαιώματα και οι αξιώσεις τους δεν συγκρούονται. Σίγουρα είναι καλύτερο το σύνολο των κληρονόμων που βρίσκονται στο εξωτερικό να ορίσουν τον ίδιο πληρεξούσιο στην Ελλάδα ώστε αυτοί να κληρονομήσουν ταυτόχρονα τα περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ελλάδα. Ακόμα και σ’ αυτήν την περίπτωση ο κάθε κληρονόμος υπογράφει ο ίδιος το (έστω και κοινό) πληρεξούσιο και δεν μπορεί ένας εκ των κληρονόμων, ακόμα κι αν ορίζεται στην ξένη διαθήκη ως εκτελεστής, να υπογράψει για όλους τους κληρονόμους χωρίς την υπογραφή εκάστου ξεχωριστά. Αυτό συμβαίνει διότι στο ελληνικό δίκαιο και στην πρακτική ο κληρονόμος είναι αυτός που αιτείται πιστοποιητικών από το δικαστήριο, ο κληρονόμος υπογράφει την δήλωση φόρου κληρονομίας στην εφορία, (ηλεκτρονικά και ξεχωριστή για καθένα κληρονόμο), ο κληρονόμος υπογράφει την πράξη αποδοχής κληρονομίας και ο κληρονόμος υπογράφει την πώληση ενός ακινήτου από την κληρονομιά. Στην Ελλάδα δεν νοείται περίπτωση όπου ο εκτελεστής / εκκαθαριστής πουλάει τα κληρονομιαία ακίνητα και μετά μοιράζει τα χρήματα στους κληρονόμους. Εάν όλοι οι κληρονόμοι ενεργούν από κοινού ακόμα καλύτερα, αλλά και ο κάθε κληρονόμος μπορεί και μόνος του, σε διαφορετικό χρόνο από τους άλλους, να ενεργήσει ό,τι απαιτείται για να λάβει στην κυριότητά του το μερίδιό του στην κληρονομία, είτε πρόκειται για ακίνητα, οπότε λαμβάνει το εξ αδιαιρέτου μερίδιό του επί ακινήτων ή το ξεχωριστό ακίνητο που του άφησε ο διαθέτης στην διαθήκη, είτε πρόκειται για κινητά, όπως π.χ. για υπόλοιπο τραπεζικού λογαριασμού. Σε μία τέτοια περίπτωση είναι δυνατόν ο ένας κληρονόμος να ενεργήσει τώρα μόνος και τελικώς να λάβει το δικό του μερίδιο από τον λογαριασμό, ενώ ένας άλλος κληρονόμος να το κάνει μετά από μήνες ή και χρόνια ακόμα, εφόσον πληρώσει τα πρόστιμα της εφορίας για εκπρόθεσμη δήλωση. Ως συμπέρασμα, θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι στην Ελλάδα δεν ισχύει αυτό που πολλές φορές βλέπουμε σε έργα από αγγλοσαξωνικές χώρες, όπου ένας δικηγόρος ή άλλος εκτελεστής της διαθήκης μαζεύει τους κληρονόμους στο γραφείο του και τους μοιράζει την κληρονομία. Στο ελληνικό δίκαιο στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ο κάθε κληρονόμος υπογράφει ο ίδιος ή μέσω πληρεξουσίου του τα έγγραφα της κληρονομίας αναφορικώς με το δικό του μερίδιο, χωρίς να επηρεάζεται το μερίδιο των άλλων κληρονόμων. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Αλλαγές στα κληρονομικά στην Ελλάδα

Αλλαγές στα κληρονομικά στην Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 28 Οκτωβρίου 2025 Πολλοί ομογενείς και κάτοικοι εξωτερικού δικαιούνται κληρονομιές στην Ελλάδα, από γονείς, αδέλφια, θείους, θείες, άλλους συγγενείς, αλλά και από διαθήκη. Επίσης, πολλοί ενδιαφέρονται να συντάξουν διαθήκη για ακίνητα ή γενικά περιουσία στην Ελλάδα. Κάποιοι θέλουν να ρυθμίσουν την μεταβίβαση των ακινήτων τους στα αγαπημένα πρόσωπά τους με δικαιοπραξίες εν ζωή, δηλαδή γονική παροχή, δωρεά, διανομή ακινήτου κλπ. Καλό είναι όλοι οι παραπάνω να γνωρίζουν ότι αλλάζουν πολλές πτυχές του κληρονομικού δικαίου στην Ελλάδα με νόμο που θα ισχύσει τους επόμενους μήνες. Κατ΄ αρχάς, ο επιζών σύζυγος του θανόντος, εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη, θα λαμβάνει με το νέο νόμο που θα ισχύσει, ποσοστό 1/3 (33,33%) της κληρονομίας και όχι 1/4 (25%) που ισχύει τώρα, εφόσον κληρονομεί μαζί με παιδιά. Δηλαδή, εάν ο θανών δεν άφησε διαθήκη, τα παιδιά θα παίρνουν τα 2/3 και ο επιζών σύζυγος (χήρος ή χήρα) θα λαμβάνει το 1/3, δηλαδή ποσοστό μεγαλύτερο από το 1/4 που λαμβάνει σήμερα. Εάν δεν υπάρχουν παιδιά, ο επιζών σύζυγος θα συνεχίσει, όπως ισχύει και σήμερα, να λαμβάνει το 50% της κληρονομίας και τα αδέλφια ή τα ανήψια προαποβιωσάντων αδελφών του θανόντος ή της θανούσης θα λαμβάνουν το άλλο 50%. Αντιστοίχως μεταβάλλεται και το ποσοστό της νόμιμης μοίρας που θα δικαιούνται τα παιδιά και ο επιζών σύζυγος. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο νέο νόμο θα αναγνωρίζονται κάποια κληρονομικά δικαιώματα και στον / στην σύντροφο του θανόντος, δηλαδή ακόμα κι αν δεν υπήρχε γάμος μεταξύ του συντρόφου και του κληρονομουμένου. Επιπροσθέτως, θα επιτρέπονται οι κληρονομικές συμβάσεις, συμφωνίες δηλαδή μεταξύ των γονέων, των παιδιών και άλλων προσώπων, που θα έχουν νομική ισχύ πριν από τον θάνατο του προσώπου, για το πώς θα διανεμηθεί η περιουσία του μετά θάνατον. Σημαντική αλλαγή θα αποτελέσει η δημοσίευση των διαθηκών όχι από το δικαστήριο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα, αλλά από τους συμβολαιογράφους. Με τον τρόπο αυτό πιστεύεται ότι θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες δημοσίευσης μίας διαθήκης. Ελπίζουμε με το νέο νόμο να βρεθεί λύση στο μεγάλο πρόβλημα της καθυστέρησης έκδοσης πιστοποιητικού περί μη δημοσίευσης διαθήκης ή μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης, που σήμερα μπορεί να κάνει ακόμα και δύο μήνες για να εκδοθεί, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η αποδοχή κληρονομίας και η απόδοση χρημάτων του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού από την τράπεζα στους κληρονόμους. Άλλη σημαντική αλλαγή που θα φέρει ο νέος νόμος είναι η «καχυποψία» με την οποία θα αντιμετωπίζεται μία ιδιόγραφη διαθήκη, ιδιαιτέρως εάν αφήνει περιουσία σε πρόσωπο που δεν είναι στενός συγγενής. Σε τέτοια περίπτωση θα απαιτείται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη για να αποδειχθεί η εγκυρότητα της διαθήκης. Όσοι επιθυμούν να συντάξουν διαθήκη και μάλιστα όσοι διαμένουν εκτός Ελλάδος είτε μονίμως είτε για κάποιο χρονικό διάστημα και έχουν οικονομικές σχέσεις και περιουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πρέπει να γνωρίζουν ότι δικαιούνται να ορίσουν στην διαθήκη τους ότι επιθυμούν να εφαρμοσθεί το ελληνικό δίκαιο στην ρύθμιση των κληρονομικών ζητημάτων τους. Αυτό μπορεί να λύσει προβλήματα που δημιουργούνται όταν ο κληρονομούμενος απεβίωσε στο εξωτερικό και αφήνει περιουσία και στην Ελλάδα. Κατά πληροφορίες, σε έκτακτες περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχουν τα μέσα και ο χρόνος για σύνταξη κανονικής διαθήκης, θα επιτρέπεται η «έκτακτη» διαθήκη, με προφορική δήλωση του διαθέτη ενώπιον τριών μαρτύρων για το πώς επιθυμεί να διανεμηθεί η κληρονομία του μετά θάνατον. Οι μάρτυρες ακολούθως θα πρέπει να συντάξουν σχετικό έγγραφο. Τέλος, μία ακόμα σημαντική αλλαγή αναμένεται να αποτελέσει ο διαχωρισμός των χρεών της κληρονομίας από το ενεργητικό αυτής. Ο κληρονόμος δεν θα ευθύνεται για τα χρέη της κληρονομίας παραπάνω από την αξία των στοιχείων που κληρονομεί. Με απλά λόγια, εάν ο κληρονόμος κληρονομεί ακίνητο αξίας 150.000 ευρώ και η κληρονομιά έχει και οφειλές 250.000 ευρώ, ο κληρονόμος θα ευθύνεται μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ. Αυτό θα μειώσει τις περιπτώσεις στις οποίες θα υπάρχει ανάγκη να γίνει αποποίηση της κληρονομίας. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

How you open or update a bank account in Greece

How you open or update a bank account in Greece By Christos ILIOPOULOS* Athens, 6 October 2025 You may own or wish to obtain real estate property in Greece. You may be entitled to an estate in the country (bank account balance or immovable property in the name of the deceased), or you may want to sell assets. You may be receiving a pension in Greece, you may be obtaining rental income or you may have any other type of business in this country. These and many more may be the reasons that make you wish to obtain or retain an active account with a Greek bank, while you are not a permanent resident of Greece. In order to open a new bank account or update a virtually inactive bank account, the Greek bank will require proper identification, which usually is a valid passport. It will be appreciated if you could in addition provide a driver’s license and/or a foreign photo id card. Proving your father’s and mother’s name may also be required, as it is the legal practice in Greece and to this end, your birth certificate or other official document stating your parents’ names will suffice. Your tax returns or most recent annual tax declaration documents from the country of your residence will also be needed, showing your income, your foreign address, your TIN number in your country (could be your SSN) and other data, which the Greek bank will want to include in your client profile. If your TIN number does not appear in your tax returns, you may need to produce another official document proving your TIN or SSN. In addition, proof of your valid address abroad is required and to prove this an electricity bill of your residence will do, also matching your address in your tax returns. Your phone number abroad will also be required. That is why you will be asked to present a telephone bill which will state your name and your phone number. Sometimes, a telephone bill does not state the phone number and this will not satisfy the bank, which will require proof that you are connected to a specific, preferably cell phone number. Proof of your occupation is also required and to prove this you can provide a letter from your employer, or a card or other documentation from the professional board you may belong, unless you are retired, in which case your tax returns will be enough. If you are to import to Greece a large amount of money to deposit it to your bank account, you may be required to prove how you obtained this amount of money and that you have it in a specific foreign bank account from which you will wire it to your bank account in Greece. Finally, in most cases in order to open the account, after the bank has processed your paperwork with the person who had power of attorney to prepare the case on your behalf, you will have to sign documents in person at the Greek bank. However, if you are to update your existing bank account, a power of attorney to a trusted friend, relative or lawyer in Greece, will suffice, and you will not have to come in person to Greece. Although having a Greek TIN (Tax Identification Number) in Greece, which is called AFM, is not always required in order to open a bank account, it will certainly facilitate the process at the bank, if one is issued in your name by the Greek tax authority, for which the paperwork is filed on line. A foreign resident who obtains a Greek tax number (AFM) does not have to file taxes in Greece at all, if he/she does not earn income in Greece. Equally, even if you obtain the Greek citizenship, you do not have to file any type of tax returns in Greece, provided you do not earn any type of income in Greece. Only if you own property, you file once the details of your property and then you only pay every year the, relatively low, property tax. *Christos ILIOPOULOS, attorney at the Supreme Court of Greece , LL.M. www.greekadvocate.eu e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr

Έρχονται αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο

Έρχονται αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 28 Αυγούστου 2025 Το κληρονομικό δίκαιο είναι μία σειρά νομικών κανόνων πολύ βασικών για την κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων μίας χώρας, ή συχνά και περισσότερων χωρών, όταν κληρονομούμενος, κληρονόμοι και περιουσία βρίσκονται σε περισσότερες από μία χώρες. Το κληρονομικό δίκαιο πρέπει να ισχύει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε τα ζητήματα της διαθέσεως της περιουσίας ενός προσώπου που έχει αποβιώσει να ρυθμίζονται με αναμενόμενο και σταθερό τρόπο για να επιτυγχάνεται ασφάλεια δικαίου. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι κανόνες του κληρονομικού δικαίου ισχύουν από την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα το 1946. Οι πολύ βασικές αρχές του αναφορικώς με τους πλησιέστερους συγγενείς και τα ποσοστά που έκαστος κληρονομεί είναι οι ακόλουθες, εφόσον αυτός που απεβίωσε είχε την ελληνική ιθαγένεια: Εάν αυτός που απεβίωσε δεν άφησε διαθήκη και συνεπώς θα εφαρμοσθεί η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή, άν άφησε σύζυγο και παιδιά, ο ή η σύζυγος κληρονομεί το 1/4 ή 25% της κληρονομίας και τα τέκνα μοιράζονται μεταξύ τους τα υπόλοιπα 3/4 ή 75%. Εάν δεν άφησε σύζυγο, διότι π.χ. ο θανών ήταν διαζευγμένος ή ο σύζυγος είχε αποβιώσει, ή ακόμα και εάν ο θανών δεν είχε ποτέ παντρευτεί αλλά έχει παιδιά επειδή τα είχε αναγνωρίσει, τα παιδιά κληρονομούν το 100% της κληρονομίας και εάν είναι περισσότερα του ενός, σε ίσα μερίδια μεταξύ τους. Εάν ο θανών ή η θανούσα άφησε σύζυγο αλλά όχι παιδιά, τότε (πάντοτε εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη), ο επιζών σύζυγος κληρονομεί το 50% και τα αδέλφια του κληρονομουμένου κληρονομούν το άλλο 50%. Εάν τα αδέλφια έχουν προαποβιώσει, δηλ. είχαν πεθάνει πριν τον κληρονομούμενο, στην θέση τους υπεισέρχονται τα παιδιά τους, δηλαδή τα ανήψια του κληρονομουμένου. Σε περίπτωση που ο θανών δεν είχε ούτε παιδιά, ούτε σύζυγο, τα αδέλφια του ή τα παιδιά των αδελφών του κληρονομούν την περιουσία, με τα παιδιά κάθε αδελφού να λαμβάνουν το μερίδιο που θα ελάμβανε ο γονέας τους εάν ζούσε όταν πέθανε ο αδελφός του ή η αδελφή του. Υπάρχουν φυσικά πολλές άλλες παραλλαγές και σενάρια για το ποιός κληρονομεί και σε ποιό ποσοστό αναλόγως του βαθμού συγγενείας κάθε κληρονόμου και πολλών άλλων παραγόντων που λαμβάνονται υπόψιν. Εάν υπάρχει διαθήκη, εφαρμόζονται οι διατάξεις της, με έναν όμως βασικό περιορισμό. Τα παιδιά και ο σύζυγος του κληρονομουμένου, αλλά και οι γονείς του εάν ζούσαν όταν αυτός απεβίωσε, λαμβάνουν οπωσδήποτε κληρονομικό μερίδιο, ακόμα και αν στην διαθήκη δεν αναφέρεται ότι έχουν κάποιο μερίδιο. Το μερίδιο αυτό ονομάζεται νόμιμη μοίρα και είναι το μισό από το μερίδιο που θα ελάμβανε ο κληρονόμος, εάν δεν υπήρχε διαθήκη. Ένα παράδειγμα: Ο κληρονομούμενος δεν είχε σύζυγο όταν πέθανε και άφησε δύο παιδιά. Άφησε και διαθήκη που γράφει ότι αφήνει την περιουσία του στο ένα από τα δύο παιδιά του. Το άλλο παιδί, παρά το ότι στην διαθήκη δεν γράφει ότι λαμβάνει κάποιο μερίδιο, θα λάβει οπωσδήποτε το 25%, αφού εάν δεν υπήρχε διαθήκη θα ελάμβανε το 50%. Σε άλλο παράδειγμα, εάν ο κληρονομούμενος άφησε με διαθήκη του όλη την κληρονομία στα αδέλφια του, ενώ είχε και σύζυγο στην οποία δεν αφήνει τίποτα. Η σύζυγος δικαιούται να λάβει το 25% της κληρονομίας, έστω κι αν δεν την αναφέρει καθόλου η διαθήκη, ή ακόμα κι αν γράφει ότι ο διαθέτης δεν επιθυμεί η σύζυγός του να λάβει τίποτα. Επομένως, σ’ αυτό το παράδειγμα, παρά το ότι η διαθήκη γράφει ότι όλη η κληρονομία πηγαίνει στα αδέλφια του θανόντος, δηλαδή το 100%, η σύζυγος δικαιούται να λάβει το 25% και τα αδέλφια του θανόντος να λάβουν το 75% και όχι το 100% που ορίζεται στην διαθήκη. Σήμερα, 28 Αυγούστου 2025 έχει συσταθεί στην Ελλάδα μία επιτροπή νομομαθών που ετοιμάζει σοβαρές αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο. Οι αλλαγές αυτές θα ισχύσουν με νόμο τους επόμενους μήνες. Θα αφορούν θανάτους που θα συμβούν από την εφαρμογή των αλλαγών και για το μέλλον, όχι για κληρονομιές που έχουν δημιουργηθεί αυτήν την στιγμή. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι με τις αλλαγές, ο ή η σύζυγος δεν θα κληρονομεί πλέον το 1/4 ή 25% όπως ισχύει σήμερα, αλλά το μερίδιο του συζύγου θα αυξηθεί στο 1/3 ή στο 33,33%. Αλλαγές αναμένονται και στην νόμιμη μοίρα και σε άλλες διατάξεις. Θα αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις αλλαγές αυτές και θα σας ενημερώσουμε όταν αυτές γίνουν νόμος του ελληνικού κράτους. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr

Greek citizenship based on a grandparent

Greek citizenship based on a grandparent By Christos ILIOPOULOS* Athens, 30 July 2025 The last few years there has been a significant increase in the demand for the Greek citizenship and the Greek / European passport all over the world, primarily among descendants of Greeks. Children and grandchildren of people who were born in Greece, or where Greek by ethnicity in other countries, are flooding the Greek Consulates around the world and the administration in Greece, with requests for advice on how they can obtain the Greek citizenship, based on a Greek – born ancestor or an ancestor who was ethnically Greek and was living in another country. Since we can’t outline here the detailed sections of the Greek legislation on various types of cases, depending on the different facts and circumstances of each particular case, we can say that the two main options for citizenship application are a) the more straightforward application based only on documents which we could call Option 1 and b) the application which is based both on documents and on the interview of the applicant with the Greek Consul, which we could call Option 2. In this article we deal with the basics of an application based on a grandparent who was either born in Greece as a Greek citizen, or who was a citizen of another country (Turkey, Lebanon, Romania, Syria), but was ethnically Greek. Applicants who are interested in obtaining the Greek citizenship and both their parents or one of them were born in Greece, usually follow what we have called Option 1 procedure. Unless, their documents or the circumstances of their case have a particular problem which prohibits them from filing an Option 1 application (only documents), and thus they have to follow Option 2 (documents plus interview). Those who wish to claim the Greek citizenship based on a grandparent, or even a great grandparent, and the intermediary persons (their parent or even grandparent) did not obtain the Greek citizenship and are not in life today, have to apply through what we call Option 2, meaning the application based on Article 10 of the Code of Greek Citizenship. This type of application is not only based on documents, but also on the interview with the Greek Consul. As far as the documents are concerned, the Option 2 procedure could be described as more “lenient, in the sense that the Greek administration will not “kill” the case if a discrepancy in a name is discovered among several documents, or even if one document is missing or is not in the right form, which would have definitely been needed in Option 1. The lack of harmony in the names in the various certificates or the absence of one document in its proper form in the process of Option 2 will be balanced or substituted by the interview with the Consul of Greece. If the Consul after the interview forms a positive opinion about the applicant’s Greek conscience, the lack of some document may not be an obstacle to the successful outcome of the citizenship quest. As a conclusion, we could say that if a foreign national seeks the Greek citizenship today based on the fact that a grandparent was a Greek citizen, the main question will be whether the parent of this applicant, meaning the child of the Greek grandparent, is in life today. If the parent is in life today, it is the parent who will be the first applicant for the Greek citizenship (Option 1) and once this application is successful, the present applicant, who is the grandchild of the Greek grandfather, will follow with a second application under Option 1. If the parent is not in life today and therefore cannot file under Option 1 for the citizenship, the grandchild is left only with Option 2, meaning with the possibility of filing under article 10 of the Code of Greek Citizenship. *Christos ILIOPOULOS, attorney at the Supreme Court of Greece , LL.M. www.greekadvocate.eu e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr

Greek citizenship when documents are missing

Greek citizenship when documents are missing By Christos ILIOPOULOS* Athens, 14 May 2025 Thousands of people of Greek heritage all over the world wish to obtain the Greek citizenship and a Greek / European Union passport. Numerous potential applicants knock on the door of the Greek Consulates asking questions and declaring their wish to apply for the citizenship of their ancestors’ country. Although most of these interested applicants can prove that they are, indeed, descendants of Greeks, they often discover that their case is not as straightforward as they thought it was. If we add the complexities of the process and the strict interpretation of the law by the administration in Greece, we can understand why several applications cannot go through, because of missing documents, or due to bureaucratic details of the certificates. When a foreign – born person of Greek origin discovers that his/her application for the Greek citizenship cannot be filed, or after it has been filed, it cannot be approved, the usual reaction, after the initial disappointment, is whether there is any other legal way to get the citizenship. The reply is that, if an application can’t be approved, or it cannot even be filed because the initial review of the file has shown missing documents or name changes which prohibit the lodging of a successful dossier, there is a “fall back” type of application, based on Article 10 of the Code of Greek Citizenship. This is the naturalization application as a person of Greek heritage. It requires that you file all the birth and marriage certificates which show that you are the descendant of a Greek – born person. You must also file your criminal record showing that you have not been convicted of any serious crime. In addition, references are needed from the Greek Orthodox church in your country of residence and/or of other Greek expatriate communities, which will state that you have been participating in their activities, that you are or have been a member, that you have demonstrated action related to anything Greek and, essentially, that you are interested in Greece, past and present. The municipal certificates of the Greek – born ancestor must also be filed, unless you can’t find them in Greece, or unless the ancestor was ethnically Greek, but officially a citizen of another country, like the Ottoman Empire, Syria, Egypt, Lebanon, Romania etc. Such an application allows for missing documents, names misspelled or name changes compared to the original Greek names. It requires, however, the applicant’s interview with the Consul of Greece at the Greek Consulate, which has local jurisdiction based on the residence of the applicant. The Consulate will review the dossier of the application, it will examine the municipal certificates which show that the applicant’s parent, grandparent or even great grandparent was born in Greece, or was a proven member of an expatriate Greek community in another country and it will consider the reference letters by the local Greek parish and any Greek community which describe the love for Greece of the applicant. If the entire file is considered strong enough, the interview with the Consul can be scheduled. During the interview the Consul will determine how much Greek the applicant feels and if he/she has a Greek conscience. It is a big plus if the applicant speaks Greek, at least to some degree. Compared to nothing at all, speaking even a few Greek words or phrases will help. After the interview, the Consul makes a report on the “Greekness” of the applicant. The entire file is processed subsequently by the Greek administration. The Consul’s report is the key point. Whatever the Consul has suggested in the report, it will be more or less followed by the administration in Greece, approving or rejecting the application. The bottom line is that if the main application for citizenship is doomed, because of name changes from the original Greek names, or because we cannot find one document, or because a marriage certificate is not religious or it is civil or because a parent is not in life today and we can’t file based on the grandparent who was Greek – born, there is still a process which leads to the citizenship. This alternative or backup procedure, apart from the birth and marriage certificates, requires also that the present applicant can demonstrate basic knowledge of Greek history and civilization, awareness of modern life in Greece, involvement in Greek expatriate communities and organizations and, ideally, a certain degree of knowledge of the Greek language. *Christos ILIOPOULOS, attorney at the Supreme Court of Greece , LL.M. www.greekadvocate.eu e-mail: bm-bioxoi@otenet.gr

Πώς φορολογεί τα ενοίκια η Ελλάδα

Πώς φορολογεί τα ενοίκια η Ελλάδα Του Χρήστου Ηλιόπουλου* Αθήνα, 14 Απριλίου 2025 Η φορολόγηση του εισοδήματος από μισθώματα στην Ελλάδα θεωρείται αρκετά υψηλή. Τα ενοίκια φορολογούνται αυτοτελώς, δηλαδή ξεχωριστά και χωρίς να συνυπολογίζονται στο τυχόν πρόσθετο εισόδημα του φορολογουμένου από άλλες πηγές εισοδήματος. Οι συντελεστές φορολόγησης των μισθωμάτων ξεκινούν από το 15% και φθάνουν έως το 45% του εισοδήματος από μίσθωση ακινήτων. Τις τελευταίες ημέρες έχουν εμφανισθεί δημοσιεύματα στον ελληνικό τύπο που αναφέρονται σε πληροφορίες ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει την μείωση της φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια. Αναφορές γίνονται για πιθανές ανακοινώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού στην διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο περί μείωσης της φορολογίας των μισθωμάτων με την δημιουργία ενός νέου συντελεστή 5% για τα πρώτα 5.000 ευρώ εισόδημα από ενοίκια. Εάν το σενάριο αυτό γίνει πραγματικότητα, τότε η μείωση στον φόρο μπορεί να είναι 500 ευρώ. Ωστόσο, τίποτα δεν είναι σίγουρο, με δεδομένη την μεγάλη διεθνή αβεβαιότητα που έχει δημιουργηθεί προσφάτως λόγω του πολέμου που έχει ξεσπάσει διεθνώς σχετικώς με την επιβολή υπέρογκων δασμών στο διεθνές εμπόριο και την πιθανή ανατροπή των κρατικών προϋπολογισμών των κρατών, αλλά και της αύξησης της τιμής πολλών αγαθών ως αποτέλεσμα των υψηλών αυτών δασμών. Μέχρι σήμερα, 14 Απριλίου 2025, το εισόδημα από μισθώματα φορολογείται από το ελληνικό κράτος ως εξής: για εισόδημα έως 12.000 ευρώ η φορολογία είναι 15% από το πρώτο ευρώ. Εάν το εισόδημα από ενοίκια είναι από 12.001 ευρώ έως 35.000 ευρώ, η φορολόγηση είναι 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ και 35% για το ποσό από τα 12.001 ευρώ έως τα 35.000 ευρώ. Η επόμενη και τελευταία κατηγορία για τα εισοδήματα από μισθώματα είναι το εισόδημα πάνω από 35.000 ευρώ, το οποίο φορολογείται με 45%. Αναλυτικώς, εάν κάποιος εισπράττει από ενοίκια ποσό πάνω από 35.000 ευρώ το χρόνο, η φορολόγησή του είναι 15% έως τα πρώτα 12.000 ευρώ, ακολούθως 35% για το τμήμα του εισοδήματός του από ενοίκια από 12.001 ευρώ έως 35.000 ευρώ και τέλος, 45% για το τμήμα άνω των 35.000 ευρώ. Πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων παραπονούνται ότι ενώ η φορολογία των ενοικίων είναι υψηλή, το κράτος δεν επιτρέπει υπολογισμό των διαφόρων εξόδων που έχουν από φθορά στα ακίνητα που μισθώνουν, δηλαδή από τις επισκευές, την συντήρηση ή την ανακαίνιση που κάνουν στα ακίνητά τους, ώστε οι δαπάνες αυτές να αφαιρούνται και να εκπίπτουν από τον φόρο. Αν συνυπολογίσει κάποιος και την απώλεια εισοδήματος και την ταλαιπωρία που υφίσταται ένας ιδιοκτήτης ακινήτου από την μη καταβολή ενοικίων από ενοικιαστές που αποχωρούν από το ακίνητο ενώ χρωστάνε μισθώματα, τα παράπονα των ιδιοκτητών είναι αρκετά για υπέρογκη φορολόγηση των ενοικίων. Η φορολογική νομοθεσία σήμερα προβλέπει αυτόματη μείωση του φορολογητέου εισοδήματος κατά 5% για δαπάνες επισκευής και συντήρησης του ακινήτου. Η έκπτωση 5% στο εισόδημα από ενοίκια υπολογίζεται από την φορολογική αρχή χωρίς να είναι αναγκαίο ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να επικαλεσθεί και να προσκομίσει στην εφορία αποδείξεις για τα έξοδα συντήρησης του μισθίου ακινήτου, διότι η εφορία αφαιρεί αυτομάτως από το φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια τo 5% αυτού. Δηλαδή αν κάποιος δηλώνει εισόδημα από ενοίκια 8.000 ευρώ για το προηγούμενο έτος, ο αυτοτελής φόρος για τα ενοίκια, ανεξαρτήτως των λοιπών εισοδημάτων του φορολογούμενου αυτού, είναι 8.000 ευρώ μείον 5% για έξοδα συντήρησης = 7.600 ευρώ Χ 15% = 1.140 ευρώ φόρος εισοδήματος από ενοίκια. *Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr